شناسنامه کتاب:
عنوان: فروغی از کوثر
موضوع: سیره حضرت معصومه(س)
زبان: فارسی
قطع: رقعی
تیراژ: 3000
نویسنده: الیاس محمد بیگی
ناشر: امور فرهنگی آستانه مقدسه حضرت معصومه(س)
محل چاپ: قم
سال چاپ: 1374
نوبت چاپ: اول
تعداد صفحات: 140 صفحه
عنوان: فروغی از کوثر
موضوع: سیره حضرت معصومه(س)
زبان: فارسی
قطع: رقعی
تیراژ: 3000
نویسنده: الیاس محمد بیگی
ناشر: امور فرهنگی آستانه مقدسه حضرت معصومه(س)
محل چاپ: قم
سال چاپ: 1374
نوبت چاپ: اول
تعداد صفحات: 140 صفحه
معرفی کتاب:
در این اثر که با هدف معرفی شخصیت حضرت معصومه(س) و وقایع زندگی آن بانو به نگارش درآمده، نخست درباره پیشینه تاریخی، سیاسی، مذهبی و فرهنگی قم مطالبی آمده است تا نقش و جایگاه این شهر در نشر معارف اسلامی و زنده نگه داشتن مظاهر فرهنگ غنی دینی در جهان اسلام نمایان گردد.عنوانهای بخشهای گوناگون کتاب به این شرح است:
به دنبال قسمتی از اشعار حضرت امام(ره) در مدح حضرت فاطمه زهرا(س) و حضرت معصومه(س)، مطلبی در اهمیت آشنایی با موقعیت تاریخی، سیاسی و فرهنگی قم به عنوان مقدمه آمده است.
بخش اول: پیشینههای درخشان:
در این بخش در مورد پیشینههای تاریخی، مذهبی، فرهنگی و سیاسی قم مطالبی به شرح زیر به چشم میخورد:
پیشینه تاریخی: بررسی تاریخچه بنای قم، هجرت خاندان اشعری به قم، چگونگی مهاجرت اشعریان به ایران و ساکن شدن آنها در قم و... چگونگی برانداختن زرتشتیان و...
پیشینه فرهنگی، سیاسی قم: وقایع درگیری اهالی قم با حکومت عباسی، استقلال سیاسی قم، مبارزه بیامان مردم قم با ستمگران، قیام پس از شهادت امام رضا(ع) و خودداری از دادن مالیات به مأمون، قتل عام مردم شهر به وسیله عوامل خلیفه عباسی، قیام بر علیه اعمال هتاکانه متوکل و...
انقلاب فرهنگی، سیاسی: بنای مکتب به وسیله علی بن بابویه در قم و تربیت محدثین و بزرگان علمی، در دست گرفتن پستهای کلیدی به وسیله شاگردان ابن بابویه.
پیشینه درخشان مذهبی قم: افتتاح مکتب امامیه به وسیله اعراب اشعری در قم، آغاز تدریس علنی فقه اهل بیت(ع) در قم، تعریف ائمه(ع) از قم و قمیها، فلسفه قم نامیده شدن این منطقه، 14 روایت در تمجید از قم و اهل آن و...
بخش دوم: نگاه کوتاه زندگی فاطمه معصومه(س):
عنوانهای مباحث این بخش به این شرح است:
فاطمه معصومه(س) کیست: نام، لقبها، نام پدر، نام مادر
از ولادت تا هجرت: ولادت حضرت معصومه(س): اول ذی القعده سال 173ق. در مدینه شهادت در سن 28 سالگی در روز دهم یا دوازدهم ربیع الثانی سال 201 ق. در شهر قم
سفر مقدس به شهر مقدس: در سال 200 ق. یک سال پس از سفر تبعیدگونه حضرت رضا(ع) به شهر مرو، حضرت معصومه(س) همراه عدهای از برادران خود برای دیدار با برادر عازم سفر میشود. با اهل ساوه که دشمن اهل بیت(ع) بودند درگیر شده و عدهای شهید میشوند... حضرت دستور داد او را به قم برسانند... بزرگان قم به استقبال حضرت آمدند. موسی بن الخزرج بزرگ اشعری زمام شتر حضرت را گرفت و ایشان با شور احساسات وارد قم گردید... ایشان 17 روز در شهر قم بود و سپس شهید شد... در علّت شهادت گفتهاند زنی از اهالی ساوه وی را مسموم کرد...
مراسم خاک سپاری: وقتی حضرت به دیدار خدا رفت آماده شدند او را دفن کنند. دو سواره میرسند و به آن جنازه نماز گذارده و جسم او را در سردابی که از پیش آماده شده بود دفن میکنند. بدون اینکه با کسی سخنی بگویند سوار شده و برمیگردند... پس از دفن، موسی بن الخزرج سایبانی بر آن درست میکند. این سایبان بود تا وقتی که دختر امام جواد(ع) به نام حضرت زینب(س) وارد قم شد و قبه آجری بر آن مرقد بنا کرد و تربت آن بانو، قبلهگاه دل های دوستداران اهل بیت(ع) شد.
بخش سوم: فضایل و مناقب حضرت معصومه(س)
1. شرافت خانوادگی
2. عبادت آن حضرت
3. عالمه و محدثه اهل بیت(ع)
4. معصومه بودن
5. کریمه اهل بیت(ع) (منشاء برکات بودن و کرامت و عنایات و...)
6. مقام شفاعت حضرت معصومه(س)
7. فضیلت زیارت حضرت: روایاتی در فضیلت زیارت حضرت معصومه(س). امام رضا(ع) فرمود: کسی که حضرت معصومه(س) را زیارت کند سزاوار بهشت خواهد بود. امام جواد(ع): کسی که قبر عمهام را در قم زیارت کند سزاوار بهشت است. امام رضا(ع): هر کس که فاطمه معصومه(س) را زیارت کند، در حالی که به حق او داشته باشد، پاداش او بهشت است و...)
بخش چهارم: روایاتی از حضرت معصومه(س)
در این بخش، پنج روایت که آن حضرت از معصومین(ع) بازگو کرده است در این بخش آمده است.
بخش پنجم: کرامات کریمه اهل بیت(ع)
در این بخش، کرامتی به نقل از آیة الله اراکی، جلال و جبروت فاطمه زهرا(س)، عنایت حضرت به زیارت کنندگان مرقدش، عنایت حضرت به زائر برادر، شفای طلبه نخجوانی، منبع فیض، شفای مرد مسیحی، شفای مقلوج، شفای پا درد و... نجات گمشده، (حدود بیست و سه کرامت آمده است.
بخش ششم: فاطمه معصومه(س) در شعر شاعران:
حدود چهارده قطعه شعر از شاعرانی چون: حسّان، جواد محدثی، وحید خراسانی، ثقفی تهرانی و... در این بخش آمده است.
بخش هفتم: سیر تحولات معماری، هنری آستانه مقدسه
دور نمایی از اماکن متبرکه بارگاه فاطمی: گنبد حرم مطهر، مرقد مطهر، ایوانهای حرم مطهر (ایوان طلا، ایوانهای کنار ایوان طلا، ایوان آینه، منارههای صحن عتیق، منارههای ایوان آینه)
مساجد حرم مطهر: مسجد بالاسر، مسجد طباطبایی صحنهای حرم مطهر: صحن اتابکی، صحن عتیق (قدیم).
در مورد هر بخش، در اینجا توضیحاتی آمده است.
بخش هشتم: زیارت نامههای معتبر برای حضرت معصومه(س)
در این بخش، متن زیارت نامه اول با سند متن زیارت نامه دوم آمده است.
بخش نهم: مجموعهای از عکسهای حرم مطهر (چهارده قطعه عکس)
تذکر: در صفحات پایانی، به جز فهرست مطالب کتاب، فهرست منابع کتاب نیز آمده است.
منبع مقاله : pajuhesh.irc.ir