نفس عميق بكشيد

درست راه برويد

آيا تا به حال به راه رفتن خود دقت كرده‏ايد؟ آيا تا به حال دوستانتان در مورد فيزيك بدنى شما در هنگام راه رفتن با شما صحبتى كرده‏اند؟ آيا از اين گروه آدم‏هايى هستيد كه با گردنى افراشته و سينه‏اى فراخ و كمرى راست راه مى‏روند يا از آن گروهى هستند كه پشت خود را خم مى‏كنند و سينه را به تو مى‏كشند و گردن خم مى‏كنند؟ تصور شما از ديدن اين دو گروه چيست و چه احساسى به شما دست مى‏دهد؟
اغلب ما از ديدن گروه اول، حس اعتماد به نفس، توانايى، جوانى و شادابى پيدا مى‏كنيم و با ديدن گروه دوم به ياد خجالت و شرم، ناتوانى و شكست مى‏افتيم. اين تصورات بسيار به حقيقت نزديكند. حقيقت آن است كه نوع راه رفتن و ايستادن ما در توانايى‏ها و روحيه ما تأثير به سزايى دارند و اين امر دلايل علمى بسيار محكم و ثابت شده‏اى دارد. وقتى كه سينه را به تو مى‏كشيم و پشت را خم مى‏كنيم، در واقع ظرفيت قفسه صدرى را كاهش مى‏دهيم و حجم مفيد و مؤثر ريه را كم مى‏كنيم. با اين كار، متأسفانه از ميزان اكسيژن ورودى به ريه‏ها مى‏كاهيم و حجم فضاى مرده و انباشته از دى اكسيد كربن سياه و زيان‏بار را افزايش مى‏دهيم.
در حالت سلامت، اكسيژن ورودى به ريه‏ها، شاخصى براى اكسيژن شناور در خون و اكسيژنى است كه به اندام‏هاى مختلف و از آن جمله مغز و اعصاب مى‏رسد. وقتى كه فردى پشت را راست نگه مى‏دارد و قفسه سينه را بيرون مى‏دهد، در واقع بر ظرفيت طبيعى ريه‏هاى خويش مى‏افزايد و بيشتر از سهميه خود اكسيژن دريافت مى‏كند. اين امر موجب مى‏شود كه اكسيژن بيشتر به خون و به مغز او برسد و احساس نشاط و شادابى و توانايى كند؛ زيرا همه سلول‏هاى مغزى و در واقع همه سلول‏هاى بدن او پيغام مى‏فرستند كه آماده انجام هر كارى كه از آنها خواسته شود، هستند. آنها در اوج توانايى‏اند و اين به انسان اعتماد به نفس مى‏دهد و روحيه‏اى عالى براى يادگيرى و به كارگيرى ايجاد مى‏شود.
پس، از فردا در شيوه راه رفتن خود بيشتر دقت كنيد. سر را بالا بگيرد؛ گردن و ستون فقرات خود را راست كنيد و عميق نفس بكشيد. مى‏دانيد چه احساسى خواهيد داشت؟ احساس قدم زدن در يك باغ پر گل و اين اثر اكسيژن است.

آرام و عميق نفس بكشيد

يك نفس آرام و عميق خيلى از توانايى‏هاى شما را به شما باز مى‏گرداند. تواناى‏هايى كه در اوج اضطراب و آشفتگى فكرى به تاراج مى‏روند و دست شما را خالى مى‏گذرند. اگر در چنين لحظه‏هايى احساس درماندگى و خستگى فكر مى‏كرديد و ناتوانايى بر شما غلبه كرد، مفيدترين كار، يك نفس عميق و آرام است.
انسان در هنگام اضطراب، ناخودآگاه نفس‏هاى سطحى و تند مى‏كشد و به اين وسيله بدن خود را دچار آلكالوز مى‏نمايد. آلكالوز كه پديده‏اى سيستميك و ناشى از بالا رفتن «PH» خون است، منجر به اثرات منفى، خصوصاً در سيستم مغز و اعصاب مى‏گردد و آرام آرام سطح هوشيارى و توجه ما را كاهش مى‏دهد.
اين مسأله ممكن است تا آن جا پيش رود كه تنفس سطحى و تند به بيهوشى كامل و يا غش منجر شود و چنانچه شما نيز بارها شاهد اين قضيه بوده‏ايد، برخى افراد وقتى دچار بحران يا مشكل لاينحلى مى‏گردند، ناخودآگاه غش مى‏كنند.
بر عكس اين اتفاق، آن گاه رخ مى‏دهد كه شما با تسلط بر خود، يك لحظه از بحران فاصله بگيريد و آرام و عميق نفس بكشيد. اين امر موجب مى‏شود تا اكسيژن مناسب وارد خون شما گردد و سيستم اعصاب شما را تغذيه نمايد و قدرت تصميم‏گيرى و تمركز شما را باز گرداند و علاوه بر اينها از كاهش سطح هوشيارى و توجه عمومى شما نيز جلوگيرى به عمل آورد.
پس به ياد داشته باشيد كه: - هنگامى كه استاد در فهرست اسامى به دنبال كسى مى‏گردد تا از او سؤال كند،
- وقتى كه سؤالات امتحانى را يك به يك مى‏خوانيد و هيچ جوابى در ذهن شما شكل نمى‏گيرد،
- وقتى كه بادوستان خود درباره يك مطلب علمى بغرنج به سختى بحث و گفت و گو مى‏كنيد،
- وقتى كه خداى ناكرده گرفتار يك دعواى نفس‏گير يا خشم و عصبانيت شديد مى‏شويد، اولين كارى كه بايد انجام دهيد، چند نفس آرام و عميق است.
مطمئن باشيد كه روند همه جريانات فوق، به نحو مطلوبى تغيير خواهد كرد.

هواى خوب، نور خوب، دماى خوب

مكانى كه براى مطالعه انتخاب مى‏كنيد، چه تأثيرى در ميزان يادگيرى شما مى‏گذارد؟ اين يك سؤال مهم است.
محيطى كه به عنوان محل مطالعه انتخاب مى‏شود، بايد چند ويژگى مهم داشته باشد تا توانايى و قدرت فراگيرى شما را افزايش دهد. اين ويژگى‏ها عبارتند از:
1- فراموش نكنيد كه سلول‏هاى مغز شما نفس مى‏كشند و هر موجودى كه نفس مى‏كشد، در شرايط فقر اكسيژن، خسته و ناتوان شده، از كار خواهد افتاد. تهويه مناسب در محل مطالعه، يكى از اساسى‏ترين شرايطى است كه ناگزير و اجتناب‏ناپذير است. وقتى كه ميزان اكسيژن موجود در فضايى كه شما در حال مطالعه در آن هستيد، مناسب و كافى باشد، شما به راحتى نفس مى‏كشيد و براى دريافت اكسيژن به سيستم تنفسى خود هيچ زحمتى نمى‏دهيد. شما ناخودآگاه و نامحسوس، نفس مى‏كشيد و احساس رضايت درونى داريد. پس براى عمليات اكسيژن‏گيرى، انرژى مضاعفى را صرف نمى‏كنيد و انرژى مورد نياز براى مطالعه و تمركز جسمى و درونى لازم را براى يادگيرى تلف نمى‏كنيد. از طرفى سلول‏هاى مغزى براى عمليات فراگيرى و به حافظه سپارى مطالب، نيازمند مصرف اكسيژن هستند. اين نياز در موقع يادگيرى بسيار بيش از هر زمان ديگرى است. يادگيرى صحيح و مؤثر، وابسته به حضور مقادير كافى اكسيژن و گلوكز است و بدون اين دو، هر گونه فعاليتى در جهت فراگيرى ناكام خواهد ماند.
2- فراموش نكنيد كه شما نوشتارى را فرا مى‏گيرید كه آن را به خوبى و وضوح ببينيد. اين، يك امر مسلم است كه اگر درست و واضح صفحه كتاب خود را نبينيد، به خوبى آن را به خاطر نمى‏سپاريد. نور مناسب، شرط واجب ديگرى است كه در مكان مطالعه نبايد ناديده گرفته شود. در نور كم و نامناسب، چشمان شما براى ديدن خطوط و كلمات تلاش بيشترى مى‏كنند و از عضلات خود كار بيشترى مى‏كشند؛ پس زودتر خسته مى‏شوند و نياز به استراحت پيدا مى‏كنند و شما مجبور مى‏شويد مطالعه را متوقف كنيد. در نور كم و نامناسب، بسيارى از مطالبى كه ناخودآگاه در ميدان ديد ما قرار مى‏گيرند و ما بدون اراده آنها را وارد ذهن خود مى‏كنيم نيز در تاريكى قرار مى‏گيرند و ميزان فراگيرى نامحسوس ما كاهش مى‏يابد. امروزه ما مى‏دانيم كه انواع فراگيرى نامحسوس از مهم‏ترين راه‏هاى يادگيرى‏اند و كمك به گسترش آنها، بر توانايى‏هاى ما مى‏افزايد. نور كم و نامناسب علاوه بر همه اينها، موجب خواب‏آلودگى و احساس كسالت نيز مى‏شود و اين يكى از معضلات آشناى ساعات مطالعه است؛ پس براى آن كه هنگام مطالعه چرت نزنيد، نور كافى و مناسبى براى مكان مطالعه خود انتخاب كنيد.
3- فراموش نكنيد كه هر سلول زنده‏اى در گرما آب از دست مى‏دهد و چروكيده مى‏شود و در سرما به تكاپو و صرف انرژى مى‏افتد تا زنده بماند. حرارت مناسب، يكى ديگر از ويژگى‏هاى ضرورى مكان مطالعه است.
بدن ما در گرماى شديد شروع به تعريق مى‏كند، كم آب مى‏شود گردش خون آن با مشكل مواجه مى‏شود، كسل و خواب‏آلوده مى‏گردد و سرانجام تمركز خود را از دست مى‏دهد. در سرما نيز سلول‏هاى بدن ما براى تعادل دماى درونى بدن، مجبور به صرف انرژى بيشترى براى گرماسازى درونى مى‏شوند و جريان مصرف انرژى را از سلول‏هاى مغزى به سمت ماهيچه‏ها و اعضاى درونى منحرف مى‏سازند و ميزان توانايى ذهنى و قدرت يادگيرى ما كاهش مى‏يابد. بهترين شرايط حرارتى براى محل مطالعه، دمايى نزديك به دماى بدن يا چند درجه خنك‏تر است كه موجب نشاط و هوشيارى مى‏شود.