هشت علامت کمبود ویتامین A

چکیده :  
ویتامین A  ,یک ویتامین محلول در چربی است که برای بسیاری عملکردهای اساسی بدن  از جمله  داشتن بینایی خوب,سیستم ایمنی و تولید مثل سالم و قوی و نیز سلامت پوست موثر است. کمبود این ویتامین اثرات مخرب زیادی دارد که به برخی از آنها اشاره می شود.

تعداد کلمات : 2130 / تخمین زمان مطالعه : 11 دقیقه

نویسنده: کری ولان
مترجم: حسین افرا

ویتامین کامل A و (پرو ویتامین)پیش ساز ویتامین A
پرو-ویتامین(پیش ساز) ویتامین A  اصطلاحا رتینول نامیده می شود و معمولا در غذاهایی چون گوشت، ماهی، تخم مرغ و محصولات لبنی یافت می شود. از سوی دیگر بدن قادر است کارتنوئید موجود در غذاهای گیاهی از جمله میوه و سبزیجات در رنگهای قرمز، سبز، زرد و نارنجی، را به ویتامین A تبدیل کند.اگرچه در کشورهای توسعه یافته  میزان کمبود غذایی بسیار نادر است, اما در این کشورها افراد به شدت با کمبود ویتامین A مواجهند.در این میان بیشترین کسانی که در معرض خطر کمبود ویتامین A هستند عبارتند از  زنان باردار,زنان شیرده,نوزادان و کودکان. ابتلا به فیبروز کیستیک و نیز اسهال مزمن می تواند میزان خطر این کمبود را افزایش دهد. در این مقاله به هشت نشانه کمبود ویتامین A در بدن اشاره می شود.

1- ویتامین A در ایجاد و ترمیم سلولهای پوستی نقش مهمی ایفا می کند.این ویتامین ,به رفع التهاب بسیاری مشکلات  پوستی خاص کمک می کند. ناکافی بودن میزان ویتامین A می تواند دلیل بروز اگزما و بسیاری مشکلات پوستی دیگر باشد. اگزما نوعی بیماری پوستی است که طی آن  پوست دچار حالت خشکی ,خارش و نیز التهاب می گردد. مطالعات بالینی نشان داده است که "آلی ترتینوئین", داروی تجویز شده به همراه ویتامین A   ,می تواند در درمان اگزما موثر واقع شود.بر اساس یک تحقیق 12 هفته ای (3 ماهه) ,افراد مبتلا به اگزمای مزمن با مصرف 10 تا 40 میلی گرم "آلی ترتینوئین",تا 53 درصد با کاهش علائم اگزمای پوستی مواجه بودند. به خاطر داشته باشید پوست خشک می تواند علل زیادی داشته باشدو کمبود ویتامین A یکی از این علل است.

خلاصه مطلب:
ویتامین  A نقش مهمی در خصوص ترمیم پوست و رفع التهابات پوستی دارد.در واقع کمبود این ماده مغذی می تواند منجر به التهابات پوستی گردد.

2)خشکی چشم
بیماریهای چشمی در واقع از معروفترین عوارض کمبود ویتامین A هستند.در موارد وخیم تر, کمبود شدید ویتامین A می تواند منجر به نابینایی کامل و  از بین رفتن قرنیه چشم  شده . که بروز این حالت با نشانه هایی که اصطلاحا " لکه های بیتوت"   نامیده می شوند, آشکار می گردد.  خشکی چشم یا عدم توانایی در تولید اشک, در واقع یکی از علایم کمبود ویتامین A می باشد.کودکان خردسال در کشورهای هند,آفریقا و آسیای جنوب شرقی که در رژیم غذایی خود با کمبود ویتامین A مواجهند , به شدت  دچار بیماری خشکی چشم  هستند.مصرف مکمل ویتامین A می تواند این وضعیت را در آنها, بهبود بخشد. نتایج یک مطالعه نشان داد مصرف  دوز بالایی از  ویتامین A  تا  63 درصد ,میزان شیوع حالت خشکی چشم را در مورد کودکان و نوزادانی که به مدت 16 ماه مصرف مکمل داشتند ,کاهش داد.
خلاصه: کمبود ویتامین A می تواند منجر به خشکی چشم ,نابینایی ,از بین رفتن قرنیه(بروز لکه های بیتوت " گردد.یکی از نخستین علائم کمبود ویتامین A  , عدم توانایی چشم در تولید اشک است.

3) شب کوری
کمبود ویتامین A می تواند منجر به بیماری شب کوری گردد.  بنا بر نتایج چندین مطالعه مشاهداتی, شیوع بیماری شب کوری در کشورهای در حال توسعه فراوان بوده است. با توجه به گستردگی  این بیماری, کارشناسان بهداشت به شدت سعی داشته اند میزان ویتامین A مصرفی این افراد را به منظور بهبود بیماری شب کوری افزایش دهند. طی یک تحقیق انجام شده  به  زنان مبتلا به شب کوری, ویتامین A به صورت مصرف در رژیم غذایی و یا مکمل داده شد.در هر دو نوع روش مصرف ویتامین A , وضعیت این بیماران  بهبود یافت.
میزان قدرت تطبیق دید این زنان با  شرایط تاریکی, در طی مدت  بیش از شش هفته درمان تا  50 درصد افزایش یافت .
خلاصه: دریافت میزان کافی ویتامین A ,در سلامت چشم بسیار موثر است. از نخستین علایم کمبود ویتامین A , می توان به خشکی چشم و شب کوری اشاره کرد.
 کمبود ویتامین A می تواند منجر به بیماری شب کوری گردد.  بنا بر نتایج چندین مطالعه مشاهداتی, شیوع بیماری شب کوری در کشورهای در حال توسعه فراوان بوده است. با توجه به گستردگی  این بیماری, کارشناسان بهداشت به شدت سعی داشته اند میزان ویتامین A مصرفی این افراد را به منظور بهبود بیماری شب کوری افزایش دهند.
4) ناباروری و مشکلات مربوط به شکل گیری جنین
ویتامین A, در کمک به امر تولید مثل زنان و مردان  و نیز  رشد کامل جنین بسیار موثر است.بنابراین چنانچه در خصوص باروری با مشکل مواجه هستید ,در واقع کمبود ویتامین A, نیز  می تواند یکی از دلایل مربوط به آن باشد.کمبود ویتامین A , یکی از دلایل ناباروری در زنان و مردان است. نتایج مطالعات انجام گرفته بر روی موش ها نشان داد کمبود ویتامین A , مشکلات مربوط به باروری و نیز تشکیل جنین  با نقایص مادرزادی را به بار می آورد. تحقیق دیگری نشان می دهد مردانی که قدرت باروری ندارند به دلیل وجود استرس اکسیداتیو در بدن شان , ممکن است به میزان اکسیداسیون بیشتری نیاز داشته باشند . ویتامین A , یکی از مواد مغذی است که به عنوان آنتی اکسیدان عمل می کند.کمبود ویتامین A , می تواند یکی از علل سقط جنین باشد.نتیجه یک مطالعه در خصوص میزان مواد مغذی موجود در خون زنان نشان داد  زنانی که مکررا دچار سقط جنین می شدند, با کمبود ویتامین A  , مواجه بوده اند.

خلاصه: زنان و مردانی که در بدن به میزان کافی ویتامین A دریافت نکرده اند ,می توانند با مشکلات ناباروری روبرو باشند. کمبود ویتامین A می تواند منجر به سقط جنین و یا  بروز نقایص مادرزادی در جنین گردد.

5) تاخیر در رشد
  کودکانی که به میزان کافی ویتامین A دریافت نمی دارند, ممکن است با تاخیر روند رشد مواجه شوند.این موضوع بدان دلیل است که ویتامین A در شکل گیری  کامل بخشهای مختلف بدن انسان نقش مهمی دارد. مطالعات نشان می دهد مصرف ویتامین A به تنهایی و یا با دیگر مواد مغذی می تواند در بهبود و افزایش رشد بدن موثر واقع شود. در واقع در یک مطالعه که بر روی بیش از هزار کودک در اندونزی انجام گرفت نتایج نشان داد کودکانی که به مدت 4 ماه مصرف دوز بالایی از مکمل ویتامین A داشتند, به میزان 15/0 اینچ(معادل39/0 سانتی متر )رشد بیشتری نسبت به آن دسته از کودکان داشتند که در موردشان داروی بی اثر( پلاسیبو )داده شده بوداگر چه مروری بر نتایج  مطالعات نشان می دهد تلفیق مصرف ویتامین A با سایر مواد مغذی, بیش از مصرف ویتامین A به تنهایی موثر واقع می شود. به عنوان نمونه در تحقیقی به تعدادی از  کودکان افریقای جنوبی   که  با تاخیر در رشد مواجه بودند , چندین ویتامین  و  نیز مواد معدنی دیگر داده شد و در مقایسه نسبت میزان رشد قد (بر حسب میزان سن) این افراد   0.5 درصد بیشتر از کودکان گروهی بود که  به آنها فقط ویتامین A داده شده بود.
 
خلاصه:
کمبود ویتامین A می تواند میزان رشد را با تاخیر مواجه سازد. مصرف مکمل ویتامین A همراه با سایر مواد مغذی می تواند بیش از مصرف مکمل ویتامین  A به تنهایی, موثر واقع شود.
 
6)عفونت گلو و سینه
عفونت های مکرر به ویژه در قسمت گلو و سینه می تواند نشانه کمبود ویتامین A باشد.بنابراین مصرف  مکملهای ویتامین A  به بهبود عفونتهای دستگاه تنفسی کمک می کند. نتایج مطالعه ای بر روی کودکان در اکوادور نشان داد که کودکان کم وزنی که به میزان   10000واحد  در هر هفته  مصرف ویتامین A داشتند, به نسبت افرادی که به آنها داروی بی اثر داده شده بود, عفونت دستگاه تنفسی کمتری داشتند.از سوی دیگر نتیجه یک تحقیق بر روی کودکان نشان داد مصرف مکمل ویتامین A خطر ابتلا به عفونت گلو  و سینه را تا 8 درصد افزایش می دهد. برخی محققان بر این باورند که مکملها باید صرفا  در صورت کمبود و نیاز واقعی فرد به این ویتامین ,به آنها داده شود. علاوه بر این, انجام تحقیقی بر روی افراد سالمند, نشان داد سطح بالایی از پرو-ویتامین (پیش ساز) A ,به نام کارتنوئید بتا کاروتن ,می تواند از ابتلای فرد به عفونت دستگاه تنفسی جلوگیری کند.

خلاصه:  مصرف مکمل ویتامین A می تواند کودکان کم وزن را از خطر ابتلا به عفونت تنفسی حفظ کند, اما در سایر گروهها می تواند میزان  این خطر را افزایش دهد.افراد بزرگسال که در خون شان ویتامین  A به میزان کافی وجود داشته باشد, احتمال می رود کمتر مبتلا به  عفونتهای  تنفسی شوند.
 
7)روند ضعیف بهبود زخم
عدم بهبود زخم های ناشی از آسیبها و یا عمل های جراحی ممکن است به کمبود ویتامین  A  مربوط باشد.این موضوع بدان دلیل است که ویتامین A در ایجاد کلاژن –مهم ترین عامل سلامت پوست موثر است. تحقیقات نشان می دهد مصرف ویتامین  A چه به لحاظ غذایی و چه به صورت مکمل می تواند پوست را تقویت کند .انجام یک تحقیق بر روی موشها نشان داد که ویتامین A   در ایجاد کلاژن موثر واقع می شود. حتی این ویتامین بر روی این موشها با وجود دادن ماده استروئید (ماده ای که مانع بهبود زخم می گردد) ,نیزتاثیر گذاشته بود.
تحقیقات بیشتر بر روی موشها نشان داد  استعمال موضعی ویتامین A   , در بهبود  زخم دیابت موثر است..در واقع نتایج در مورد انسان نیز به همین صورت خواهد بود.افراد سالمندی که به کمک استعمال موضعی ویتامین A درمان شدند ,در مقایسه با افرادی که از ای پماد استفاده نکرده بودند, تا 50 درصد میزان زخم های بدنشان کاهش یافته و بهبود یافته بود.
خلاصه:  ویتامین A  به شکل خوراکی و نیز استعمال موضعی می تواند در بهبود زخم  به ویژه   افرادی که بدنشان  مستعد ایجاد   زخم است,موثر باشد.

8-آکنه
از آنجا که ویتامین A در پوست سازی و از بین برئن التهابات پوستی موثر است, می تواند در جلوگیری از بروز آکنه و با درمان آن نیز نقش داشته باشد. مطالعات زیادی به موضوع رابطه کمبود ویتامین A و بروز آکنه اشاره داشته اند. در نتیجه یک تحقیق بر روی 200  فرد بزرگسال, میزان ویتامین A در افراد مبتلا به آکنه نسبت به افراد سالم 80 میکروگرم کمتر بود. ویتامین A  به شکل خوراکی و نیز موضعی برای درمان آکنه به کار می رود. و تحقیقات نشان داده تا 50 درصد ضایعات آکنه  را کاهش می دهد. معروفترین شکل خوراکی  ویتامین A,  ایزوترتینوئین یا آکوتان می باشد. این دارو اگرچه می تواند در درمان آکنه موثر باشد, اما عوارض جانبی از جمله تغییرات خلق و خو و نقایص مادرزادی به همراه دارد.
خلاصه:آکنه می تواند با کمبود میزان ویتامین A , مرتبط باشد. ویتامین A  به هر دو  شکل خوراکی و موضعی   می تواند در درمان آکنه موثر باشد ,اما  از طرف دیگر عوارض ناخواسته ای به همراه داشته باشد.
 

خطرات مصرف بیش  از حد ویتامین A
اگرچه ویتامین A برای سلامت بدن مفید است ,اما مصرف بیش از حد آن می تواند خطرناک باشد. هیپرویتامینوز A، یا مسمومیت ویتامین A , معمولا ناشی از مصرف بیش از حد مکملهای ویتامین A , برای مدتی طولانی است.افراد به ندرت از طریق رژیم غذایی خود میزان زیادی ویتامین A دریافت می دارند. ویتامین A , اضافه در کبد ذخیره شده و می تواند منجر به مسمومیت و مشکلات دیگر از جمله تغییرات دید, ورم استخوان , خشکی پوست,زخم دهان و احساس گیجی  گردد. به خصوص زنان باردار باید مراقب باشند که به منظور جلوگیری از احتمال تشکیل جنین با  نقایص مادرزادی ویتامین  A بیش از حد مصرف نکنند. قبل از شروع به مصرف مکمل ویتامین A با مرکز خدمات بهداشتی مشاوره کنید. افرادی که  شرایط و وضعیت سلامت خاصی دارند,  می توانند از میزان ویتامین A بیشتری استفاده کنند.با این حال  افراد بزرگسال که از سلامت برخوردارند  ,می توانند به میزان 700 تا 900 میکروگرم  روزانه از این ویتامین مصرف داشته باشند .زنانی که نیاز به پرستاری و مراقبت بیشتر دارند,  به میزان بیشتری از این ویتامین  و در عین حال کودکان نیاز کمتری  به آن دارند.
 
خلاصه:
مسمومیت ویتامین A در اثر مصرف بیش از حد مکمل آن ایجاد می شود. و همچنین می تواند عوارضی چون تغییرات دید, ,زخم دهان و احساس گیجی و نقایص مادرزادی  در پی داشته باشد.

نتیجه گیری:
کمبود ویتامین A در کشورهای توسعه یافته بسیار  رایج است. اما در امریکا و دیگر ملل توسعه یافته چندان نیست. کمبود شدید ویتامین A می تواند منجر به التهابات پوستی,  شب کوری, تاخیر در رشد و عفونت دستگاه تنفسی گردد. افراد  مبتلا به زخم و آکنه ,در واقع میزان ویتامین A کمی در خون دارندو به منظور درمان باید به مقادیر بیشتری مصرف گردد. ویتامین A در غذاهایی چون گوشت, لبنیات, تخم مرغ  و مواد غذایی به رنگهای قرمز, زرد, نارنجی و نیز سبزیجات  سبز یافت می شود. به منظور تامین بدن با این ویتامین ,حتما سعی کنید از این نوع  غذاها در رژیم غذایی خود داشته باشید.چنانچه نسبت به کمبود ویتامین A در بدن خود تردید دارید, به پزشک  و یا یک مرکز بهداشت مراجعه کنید و در صورت کمبوداین ویتامین,  به توصیه پزشک با مصرف غذا و نیز مکمل ,  به  سهولت میزان آن در بدن تنظیم می گردد.