لذت باغباني در پشت بام

ايده خانه سبز براي اولين بار در سال 1970و به دنبال اولين بحران نفتي مطرح شد. در پي آن متخصصان راه و ساختمان و در رأس آنان مهندسان و معماران دور هم جمع شدند تا به قوانيني که کم و بيش کهنه و قديمي شده بود رنگ و رويي جديد ببخشند. گرم شدن کره زمين و مشکلاتي که براي محيط زيست پيش مي آورد و پيشرفت هايي مانند توليد برق به کمک انرژي هسته اي نيز کارشناسان را حساس تر کرد تا سرمايه گذاري بيشتري در جهت ساخت خانه هاي اکولوژيک يا خانه هاي سبز کنند.
در تمامي خانه هاي اکولوژيک 5 اصل مهم نورگيري درست، داشتن نماي مناسب، محل قرار گرفتن صحيح اتاق ها،استفاده درست از مصالح و کمک گيري از گياهان رعايت مي شود. در نظر گرفتن جهت تابش آفتاب و وزش باد در ساخت خانه ها بسيار مهم است. در خانه هاي اکولوژيک پنجره هاي خانه بايد در سمت جنوب و درعين حال مجهز به تجهيزاتي باشد که در فصل گرم سال از ورود نور شديد به داخل خانه جلوگيري کند. اتاق هايي مثل گاراژ و انباري که نيازي به وسايل گرمازا ندارند بايد در سمت شمال قرار بگيرند و گرماي مورد نياز خود را از طريق 2 تا 3 دريچه شيشه اي دريافت کنند. وجود يک ايوان يا پاسيو درسمت جنوب خانه نيزاجازه مي دهد در فصل تابستان که نورآفتاب افقي است، به راحتي نور و گرما وارد خانه شود اما نکته اي که در اينجا قصد داريم به آن بپردازيم در نظر گرفتن گياهان درخانه هاي اکولوژيک است. گياهان اطراف خانه سبب مي شوند در تابستان سايه روي خانه بيفتد و خنک شود اما در زمستان فضا را باز مي گذارند تا نور به روي خانه بتابد اما موضوعي که اخيراً توجه کارشناسان را به خود جلب کرده استفاده از ديواره ها و سقف ها با پوشش هاي گياهي است.

سقف هايي با پوشش گياهي

تکنيک سبزکردن سقف خانه ها که در عين حال اقتصادي و اکولوژيک است پيش از اين در آلمان، سوييس، کانادا جايگاه خود را يافته است و در کشورهايي مانند فرانسه در حال جا افتادن است.
نزديک به 30 سال است که هرساله در آلمان 10 درصد خانه ها با سقف هاي داراي پوشش گياهي ساخته مي شوند و اين روش کارآمد بودن خود را به اثبات رسانده است. موضوع به هيچ وجه استفاده از چند تن خاک و پوشاندن سقف خانه با آن نيست. روي سقف ابتدا يک غشاي عايق و مقاوم در برابر ميکروارگانيسم ها کشيده مي شود. روي آن يک فلز جاذب و روي آن يک لايه فيلتر شامل دانه هاي منبسط شونده، شن و ريگ ريخته مي شود و درنهايت لايه اي از مواد معدني که گياه را درخود نگه دارد روي تمامي لايه مي نشيند. در صورتي که گياهان پوشاننده سطحي کاشته شوند، قطر لايه آخر بايد بين 6 تا 15 سانتي متر باشد. اما وزن آن از 120 کيلوگرم در هر متر مربع عبور نکند . در صورت تمايل به کاشت چمن يا گياهاني با ريشه کم مثل گل ها لايه آخر مي تواند قطر 35 سانتي متر داشته باشد و وزن آن به 350 کيلوگرم در هر مترمربع برسد. براي کاشتن درختچه نيز بايد توجه کرد که وزن لايه ها از 500گرم در هر متر مربع تجاوز نکند.

چه سقف هايي مناسب اند؟

روي تمامي مصالح از قبيل فلز، بتن و چوب مي توان گياه کاشت به شرطي که شيب سطح بيش از 35 درجه نباشد. از جمله مواردي که بايد آنها را در نظر گرفت مي توان به جهت وزش باد، انعکاس نورآفتاب از پنجره همسايه ها و ميزان نورگيري سقف اشاره کرد.

فوايد بام سبز

بام سبز 70 تا 100 درصد سبب جذب آب باران شده و به اين ترتيب ميزان جريان پيدا کردن آب در سطح و بند آوردن کانال هاي آب را کاهش مي دهد. لايه هاي روي بام همانند يک اسفنج عمل مي کنند و پوشش گياهي رطوبت را جذب کرده و سبب مي شود آرام آرام اين آب بخار شد و هواي خشک شهر،مرطوب شود. از سوي ديگر عايق حرارتي و صوتي خوبي نيز هست. در گرماي شديد اين پوشش گياهي مي تواند سبب کاهش 4 درجه اي دماي داخل خانه شود و کيفيت هوا را نيز با جذب گرد و غبار، سرب، جيوه و گازهاي کربنيک پاک تر کنند. يک سقف سبز 2 برابر سقف هاي معمولي عمرمي کند زيرا کمتر دچار شوک هاي دمايي مي شود.

سقف سبز در گوشه و کنار جهان

هم اکنون بسياري از کشورها مانند آلمان، سوييس، ژاپن و کانادا به ارزش ساخت بام هاي سبز پي برده اند. در برلين شهرداري ها 60 درصد هزينه ساخت اين نوع سقف ها را بر عهده مي گيرد. درکشورهاي سرد سير مانند اسکانديناوي، کانادا و ايسلند نيز ارزش اين نوع سقف ها کاملاً روشن شده است. مردم اين کشورها علاقه بسياري به پوشش گياهي روي سقف دارند زيرا اين لايه ها مي توانند عايقي در برابر سرما، باد و حتي آتش باشند.
منبع:روزنامه سلامت شماره 228
/خ