باياران امام

جاي ترديد نيست که امام مهدي (عج) اين رهبر الهي براي اجراي برنامه هاي نهضت جهاني خود علاوه بر ديگر اسباب و عوامل، نياز به ياراني عاشق، متحد، باوفا، مؤمن، شجاع، فهيم و مخلص دارد؛ چرا که تجربه تاريخي نشان داده هيچ رهبر و مصلح اجتماعي بدون داشتن ياراني وفادار نتوانسته است اهداف خويش را محقق سازد. در طول تاريخ، بسيار شاهد بوده ايم که رهبراني شايسته و توانمند تنها به دليل نداشتن ياراني همدل و همراه از حرکت اصلاحي خود باز ايستاده اند.
هر يک از ياران آن حضرت نيز قوه ي چهل مرد را دارا و از نظر صلابت همچون پاره هاي آهن هستند. اينها نشانگر آن است که حضرت جنگ سختي در پيش خواهند داشت و اگر کارها با معجزه تمام مي شد ديگر نيازي به ياراني با چنين قدرت جسماني و صلابت و شجاعت نبود. در حالي که روايات به ما مي فهمانند که کار حضرت حجت (ع) سخت تر از کار جدش رسول خدا (ص) خواهد بود؛ زيرا مردمي که در برابر پيامبرخدا ايستاده بودند افراد جاهلي بودند که سنگ و چوب و... مي پرستيدند ولي جاهلاني که در مقابل امام عصر(ع) مي ايستند کساني هستند که قرآن به دست مي گيرند و با تأويل کردن آيات قرآن و متمسک قرار دادن آن با حضرت مي جنگند. لذا بايد ايشان ياوراني باهوش داشته باشد که مانند ياوران حضرت امير(ع)در جنگ صفين فريب مکرها و حيله هاي دشمن را نخورند.
در اينجا ما به بعضي از خصال ياوران آن حضرت که از قرآن کريم و روايات معصومين (ع) رسيده، اشاره مي کنيم. تا اين عزيزان را بهتر بشناسيم و الگوي راه خود قرار دهيم و اوصاف و ويژگي هاي آنها را در راه خودسازي خويش به کار گيريم تا زمينه ساز حضور حضرتش شويم و از جمله اصحاب و ياوران آن عزيز قرار گيريم. ان شاءالله

1-پيشگامان در کارهاي خير

يکي از اوصاف و ويژگي هاي «عبادالرحمن» اقدام در کارهاي خير است. آنها نه تنها در کارهاي خير وارد مي شوند و از انجام کارهاي نيک بهره مند مي گردند، از خداوند نيز مي خواهند که آنها را امام و پيشواي نيک انديشان و نيکوکاران قرار دهد. قرآن کريم ضمن شمارش دوازده صفت از اوصاف «عبادالرحمن» مي فرمايد: يکي از اوصاف آنها اين است که از خداوند مي خواهند آنها را از رهبران و پيشگامان راه خير قرار دهد: از اين رو يکي از اوصاف ياران حضرت مهدي (ع) سبقت گرفتن در کارهاي خير است.
چنان که امام صادق (ع)در تفسير آيه ي 148 سوره ي بقره که مي فرمايد:
پس در کارهاي خير بر يکديگر پيشي گيريد.هرجا باشيد، خداوند همه ي شما را حاضر مي کند و مي گويند:
منظور از خيرات «ولايت» است و منظور از «يأت بکم الله جميعاً»، 313 تن از ياران قائم (ع) هستند. به خدا سوگند! در يک لحظه همچون قطعات ابر پاييزي گرد شمع وجود حضرتش جمع مي شوند و به خدا قسم «امه ي معدوده ي»(ذکر شده در قرآن) آنها هستند.

2-داراي شخصيتي بي نظير

شخصيت انسان...که برگرفته از مجموعه ي عوامل اعتقادي، اجتماعي، وراثتي و... است سبب مي گردد تا هر فردي در درجه ي خاصي از مکانت اجتماعي و موقعيت ديني قرار گيرد و مجموعه ي رفتارهاي عملي انسان نيز از اين شخصيت ريشه مي گيرد.
لذا امير مؤمنان(ع)در اشاره به شخصيت منحصر به فرد ياران حضرت مهدي (ع) مي فرمايد:
آنان به مقامي رسيده اند که نه گذشتگان بر آنان پيشي گرفته اند و نه آيندگان به مقام والاي آنان مي رسند.(2)
برخي از آنان به مقامي مي رسند که با ابرهاي آسمان از مکاني به مکان ديگر سير مي کنند.(3)بعضي ديگر زمين بسان طوماري در زير پايشان در هم پيچيده مي شود (طي الارض) و آنان مسافت طولاني را در مدتي کوتاه مي پيمايند.

3-ايمان ياوران مهدي (ع)

بنابر آنچه از قرآن کريم و روايات معصومين به ما رسيد، ايمان نيز مانند بسياري از حقايق ديگر داراي رتبه و درجه است؛ لذا مؤمنان به نسبت علم و معرفت و يقيني که نسبت به حقيقت دين-به ويژه ذات باري تعالي- پيدا مي کنند داراي درجات مختلفي هستند (والمؤمنون و المؤمنات بعضهم أولياء بعض) لذا هرچه پايه ي يقين فرد قوي تر باشد و کمتر شک و ترديد در قلب او راه يابد داراي ايماني قوي تر است و از رتبه و ارزشي والاتر برخوردار خواهد بود.
ياوران امام مهدي (ع) به درجه اي از ايمان رسيده اند که هيچ شکي در دلشان راه نمي يابد:
مرداني هستند فولاد دل که همه ي وجودشان يقين به خداست و هيچ شکي دردلشان راه نمي يابد، مرداني سخت تر از صخره ها...(4)
با معرفت، به خدا ايمان آورده اند، و ايمان به خدا در اعماق جانشان نفوذ کرده است. امام صادق (ع)درروايتي، ضمن بيان اوصاف آنان، شيعيان را به الگو گرفتن از آنان سفارش مي کند:
...پس مبادا به راست و چپ روي آوري که به خدا سوگند امر روشن است. به خدا سوگند!اگر اهل آسمان و زمين همدست شوند که اين امر را از جايگاهي که خداوند آن را قرار داده، جدا سازند نخواهند توانست و چنانچه هه ي مردمان کفر ورزند تا جايي که هيچ کس نماند، خداوند کساني را خواهد آورد که شايستگان باشند. سپس فرمود: آيا نمي شنوي که خداوند مي فرمايد: «اي کساني که ايمان آورده ايد، هر کدام از شما که از دين روي گردانيد، پس به زودي خداوند قومي را که آنها را دوست مي دارد و آنها نيز خدا را دوست مي دارند و با مؤمنان فروتن و با کافران سر سخت اند، به نصرت اسلام بر مي انگيزد...»(5) (تا آخر آيه را تلاوت فرمود) و در آيه ي ديگر فرمود: «پس اگر اين قوم به آن کفر ورزند، همانا قومي را که هرگز به آن کافر نشوند، بر آن مي گماريم.» سپس حضرت فرمود: «اهل اين آيه، همان کساني اند که در آيه ي قبل بودند.»
در آيه اي که امام صادق (ع) آن را تلاوت فرموده اند، اوصاف مؤمناني که بايد اين رسالت بزرگ را انجام دهند، چنين بيان گرديده است:
1-آنها به خدا عشق مي ورزند و جز به خشنودي او نمي انديشند: «يحبهم و يحبونه»؛
2-در برابر برادران ديني شان خاضع و فروتن هستند؛«أذله علي المؤمنين»؛
3-براي بسط عدل و اجراي فرامين الهي همواره در راه جهاد في سبيل الله هستند: «يجاهدون في سبيل الله»؛
4-براي نابودي کافران و برچيدن بساط ستمگران، کوشا هستند و از هيچ ملامتي پروا ندارند: «ولايخافون لومه لائم».
اين صفات پسنديده که از اعتقاد به خدا و ايمان به مقصد نشأت گرفته، از آنها انسان هايي ساخته است که در شکستن سنت هاي نادرست -که اکثر مردان بدان ها پايبندند و مخالفان خود را به استهزا مي گيرند - پروايي ندارند. بسياري را مي شناسيم که صفات ممتازي دارند، اما مقابل غوغاي محيط و هجوم افکارعوام و اکثريت منحرف، بسيار محافظه کار و ترسومي گردند و در مقابل آنها ميدان را خالي مي کنند. در حالي که براي يک رهبر سازنده و افرادي که براي اجراي افکار او وارد ميدان مي شوند، قبل از هر چيز چنين شهامتي لازم است. عوام زدگي، محيط زدگي و مانند آن، که همه نقطه ي مقابل اين امتياز عالي روحي هستند، سد راه بيشتر اصطلاحات محسوب مي گردند. آري به دست آوردن اين امتيازات و موقعيت ها در هر درجه که باشد، علاوه بر کوشش خود فرد، مرهون فضل خداوند است که به هر کس بخواهد و شايسته بيند عطا مي کند.(6)

4-برپا دارندگان نماز

درباره ي اصحاب صاحب الامر(ع)مي خوانيم:
برخي از آنان شب را نخوابند وزمزمه ي نماز و مناجات شبانه شان همچون صداي زنبوران عسل فضا را آکنده سازد.(7)
آري، با ياد خدا و برپايي نماز، جان و دلشان را روشن نموده اند: «کأن قلوبهم القناديل»(8)و چهره ي ظاهريشان نمايانگر سيرت پاک درونيشان است:
سجده ها در پيشاني آنها اثر گذارده است. آنان شيران روز و پارسايان شبند.(9)
و به فرموده ي قرآن:
نشانه ي آنها در صورتشان از اثر سجده، نمايان است(10)

5-پرداخت کنندگان زکات

زکات نيز، همچون نماز، نشانه ي بارز يک مسلمان واقعي است: «ويؤتون الزکاه». همچنان که يک مسلمان از اقامه نماز به رشد و کمال و معراج مي رسد از طريق پرداخت زکات نيز به اين مقامات مي رسد: «خذ من أموالهم صدقه تطهرهم و تزکيهم بها»(11)؛ چرا که زکات، انسان را از بخل و دنيا پرستي و رذائل اخلاقي پاک مي کند، و نهال نوع دوستي، سخاوت، رعايت حقوق ديگران به ويژه فقرا، مستمندان و درماندگان را در نهاد او پرورش مي دهد و با پرداخت زکات زمينه ي فساد را در جامعه از بين مي برد. لذا امام صادق (ع) مي فرمايد:
کسي که يک قيراط از زکات را نپردازد نه مؤمن است و نه مسلمان و نه ارزشي دارد.(12)
لذا يکي از اوصاف بارز اصحاب امام زمان (ع) که از برگزيدگان شاگردان مکتب وحي بوده و الگوي راستين رهپويان طريق انبيا و اوليا هستند، پرداخت زکات است. بنابراين بعد از استقرارحکومت عدل جهاني حضرت مهدي (ع) اولين اقدام آنها اقامه ي نماز واداي زکات و احياي امر به معروف و نهي از منکر است.

6-امر کنندگان به معرفو و پيکار کنندگان با منکر

امام باقر(ع)درباره ي اين واجب الهي مي فرمايند:
آن، طريقه و راه انبيا و سيره و روش نيکان است؛ فريضه اي که در زير سايه ي آن ديگر واجبات به انجام مي رسد، راه ها امن، و کسب و کارها حلال مي شود و حقوق افراد داده مي شود و زمين آباد مي شود واز دشمنان انتقام گرفته مي شود و امور دين و دنياي مردم راست مي گردد».(13)
رسالت حضرت مهدي (ع) و ياران او، احياي دين خدا و اتمام رسالت انبيا و اوليا و مبارزه با بدعت ها و پاک ساختن زمين از وجود ظالمان و فاسدان است و شايد همه ي اين رسالت را در دو کلمه بتوان خلاصه کرد؛ اجراي قسط و عدل:البته اين رسالتي است که همواره بر دوش همه ي مؤمنان بوده و هست، اما در وجود حضرت حجت (ع) و يارانش عينيت کامل مي يابد.
امام صادق (ع)در تفسير آيه ي:
همان کساني که هرگاه در زمين به آنها قدرت بخشيديم، نماز را برپا مي دارند زکات مي دهند و امر به معروف و نهي از منکر مي کنند، و پايان همه ي کارها از آن خداست.(14)
مي فرمايد:
خداوند به وسيله ي مهدي (ع) و اصحاب او، مشرق ها و مغرب هاي زمين را به تصرف در مي آورد، دين را آشکار مي سازد، بدعت ها و باطل را از بين مي برد، همچنان که سفيهان حق را ميرانده بودند، تا جايي که اثري از ظلم ديده نشود.آنها امر به معروف و نهي از منکر خواهند نمود و عاقبت کارها به دست خداست.(15)

پي نوشت :

1-البرهان؛ج2،ص22.
2-معجم أحاديث الأمام المهدي،ج3،ص100.
3-حليه ي الأبرار،ج5، ص 312،ح6؛ المحجه ي، ص21.
4-مجلسي،محمدباقر،بحارالانوار،ج52،ص308.
5-سوره ي مائده(5)آيه54.
6-تفسير نمونه، ج4، ص 416.
7-بحارالانوار،ج52،ص308.
8-همان.
9-صافي گلپايگاني، لطف اله،منتخب الأثر، ص486.
10-سوره ي فتح(48)آيه ي 29.
11-همان، آيه ي 103.
12-وسائل الشيعه، ج6،ص20،ب4،ح9.
13-وسائل الشيعه، ج11، ح6، ب1.
14-سوره ي حج(22)آيه ي 41.
15-المحجه،ص143.

منبع:مجله راه قرآن شماره 22 /س