وقت خشم و وقت شهوت مرد کو؟

طالب مردی چنینم کو به کو!

کو در این دو حال مردی در جهان

تا فدای او کنم امروز جان!

اگر انسان بتواند در حالات خشم و غضب مالک نفس خویش باشد، او را می توان از افراد نیرومند و توانا بر شمرد. چرا که کنترل نفس سرکش در آن حالت، ایمان و اراده ای والا و قوی لازم دارد که خیلی از انسانها نمی توانند از عهده اش بر آیند. اگر مروری به صفحات حوادث در رسانه ها داشته باشیم اکثر حوادث ناگوار ریشه در عدم توانایی مجرمین در کنترل خشم و غضب خود دارد.

فرزندی که توسط پدر مضروب شده و فوت می کند. زنی که در اثر شعله ور شدن آتش خشم شوهر به قتل می رسد و یا دوستی که...

به این جهت کنترل غضب امری مهم به شمار می آید و هر کس در آن موفق شود افزون بر بهره های فراوان دنیوی، دارای مقامی بلند از نظر معنوی خواهد بود. امام باقر (ع) نیز در ضمن بیانات خویش به آن اشاره دارد. که برخی از آنانرا با هم می خوانیم:

1- نجات از آتش دوزخ

امام باقر (ع) یکی از مهمترین برکات خویشتن داری در حالت خشم را نجات از آتش دوزخ بیان کرده و می فرماید:

مَنْ مَلَک نَفْسَهُ إِذَا غَضِبَ حَرَّمَ اللَّه جَسَدَهُ عَلَی النَّارِ؛[1]

هر کس در هنگام خشم و غضب مالک نفس خویش باشد خداوند متعال بدن او را بر آتش جهنم حرام خواهد کرد.

2- آرامش روز قیامت

آن حضرت پاداش شیرین کظم غیظ را در ضمن تفسیر آیه وَ إِذا ما غَضِبُوا هُمْ یغْفِرُونَ[2] این گونه بیان می کند:

مَنْ کظَمَ غَیظاً وَ هُوَ یقْدِرُ عَلَی إِمْضَائِهِ حَشَا اللَّه قَلْبَهُ أَمْناً وَ إِیمَاناً یوْمَ الْقِیامَةِ؛[3]

هرکس خشم خود را فرو برد در حالیکه می توانست از طرف مقابل انتقام بگیرد خداوند متعال در روز قیامت قلبش را از ایمان و امنیت و سلامتی پر خواهد کرد.

3- روشنی چشم اهل بیت (علیهم السلام)

فرو بردن خشم و بردباری در مقابل عصبانیت از لذت بخشترین لحظاتی است که امامان معصوم (علیهم السلام) از آن به عنوان روشنی چشم نام می برند آن گرامیان این خصلت والای انسانی را همواره دوست داشتند و شیرینی آنرا هرگز فراموش نمی کردند. حضرت باقر (ع) می فرماید: پدرم (امام صادق (ع)) می فرمود: پسرم! هیچ چیز مانند عصبانیتی که با صبر پایان می پذیرد چشم پدرت را روشن نمی کند.[4]

آری اگر انسان بتواند در آن لحظه خطرناک و حساس، صبر و بردباری پیشه کند لذت و شیرینی آن تا آخر عمر در کامش خواهد ماند و او را مسرور خواهد نمود. در مقابل اگر خود را کنترل نکند تا آخر زندگی در آتش حسرت و ندامت خواهد سوخت.

4- امنیت از خشم خدا

امام باقر (ع) در این مورد فرمود: در تورات موسی (ع) نوشته است:

یا مُوسَی أَمْسِک غَضَبَک عَمَّنْ مَلَّکتُک عَلَیهِ أَکفَّ عَنْک غَضَبِی[5]

در کتاب تورات در ضمن مناجات خدای عزوجل با موسی (ع) است: که: ای موسی خشم خود را از کسی که ترا بر او مسلط ساخته ام بازگیر تا خشم خود را از تو باز گیرم.

5- داخل شدن در ردیف اهل ایمان

قرآن کریم مومنین را در آیات متعدد به خاطر کنترل خشمشان می ستاید. در سوره شوری در مورد یکی از ویژگی های بارز مومنین می فرماید: وَ إِذا ما غَضِبُوا هُمْ یغْفِرُونَ[6] مومنین زمانی که خشمگین می شوند (با فرو خوردن خشم خود) عفو می کنند.

هر انسانی طبیعتا در مقابل پیشامدهای ناگوار و ناهنجاریها ناراحت و عصبانی می شود آیه فوق می گوید اهل ایمان در چنین مواقعی نه تنها خود را به گناه آلوده نمی کنند بلکه با کنترل خشم خود از صفت عفو و بخشش بهره می گیرند.

پی نوشت ها:
[1] تفسیر البرهان، ج 4، ص 828.
[2] شورى، 37.
[3] بحارالانوار، ج 68، ص 411.
[4] الکافى، باب کظم الغیظ، ح 1.
[5] همان، باب الغضب، ح 1.
[6] شورى، 37.

منبع: حوزه نت