مصرف غذا در طول بارداری
اصولا افراد مبتلا به دیابت برنامه غذایی مرتبی دارند. در طول حاملگی برای پیش گیری از افزایش یا کاهش زیاد قند خون لازم است با متخصص تغذیه و پزشک معالج خود مشاوره کنید. اگر در شروع بارداری، وزن شما بیش از حد معمول بود، نباید وزن خود را کم کنید. پزشک و متخصص تغذیه در مورد نحوه افزایش وزن در طول دوران بارداری شما را راهنمایی خواهند کرد. اگر در شروع حاملگی وزن مطلوبی دارید، انتظار می رود تا پایان بارداری ۷ تا 11 کیلوگرم اضافه وزن پیدا کنید. خانم های لاغر لازم است افزایش وزن بیشتری در طول بارداری داشته باشند.انجام ورزش در طول بارداری
ورزش به ویژه در دیابت نوع ۲(غیر وابسته به انسولین) یکی از اصول اساسی درمان به شمار می آید. همان طور که میدانید ورزش همراه با برنامه غذایی صحیح، در کنترل قند خون نقش اصلی را دارد. در مورد ورزش کردن در دوران بارداری حتما سوالاتی برایتان مطرح می شود که در این مورد باید با متخصص مربوطه مشورت کنید. ورزش در دوران بارداری به وضعیت سلامت شما کمک خواهد کرد، اما اگر مبتلا به یکی از بیماریهای زیر هستید لازم است در مورد خطرهای ورزش در دوران بارداری، با پزشک خود مشورت کنید.در مواردی خاص باید از انجام ورزش اجتناب کرد و یا حتما با نظر پزشک اقدام به این کار کرد. این موارد عبارت اند از: احتمال سقط جنین که همراه با خون ریزی در سه ماهه ی اول باشداین بیماریها عبارتند از: فشارخون بالا، بیماری های چشمی، کلیوی، قلبی، آسیبهای عروقی و عصبی به طور کلی در دوران بارداری، نباید ورزش های کششی اندام یا در اصطلاح ورزش های کششی سنگین انجام دهید. بهترین ورزش، در دوران بارداری، پیاده روی و شناست.زایمان فرد مبتلا به دیابت
نزدیک زمان زایمان، پزشک جنین را از نظر میزان رشد و وضعیت سلامت بررسی می کند و سپس درباره زایمان تصمیم می گیرد. ممکن است مادر دیابتی، به طور طبیعی زایمان کند، یا بنا به نظر پزشک سزارین داشته باشد. نحوه زایمان اثری بر نوزاد ندارد. پزشک تلاش می کند که در طول بارداری و زایمان و تولد نوزاد، قند خون شما را کنترل کند. در شروع زایمان نیاز به انسولین کم می شود، به گونه ای که گاهی اوقات در طول زایمان یا حتی ۲۴ تا ۷۲ ساعت بعد از تولد نیز به تزریق انسولین نیازی نیست.پس از تولد نوزاد
بعد از تولد نوزاد، بدن شما به علت فعالیت زیاد در دوران بارداری به استراحت نیاز دارد. برخی مادران در طول چند هفته اول پس از تولد، میزان قند خونشان بهتر می شود و برعکس بعضی دیگر قند خونشان به سرعت بالا می رود. بنابراین وضعیت کنترل قند خون در این مدت قابل پیش بینی نیست. تغذیه نوزاد با شیر مادر برای مادران دیابتی بسیار خوب است، اما ممکن است غلظت قند خون قابل پیش بینی نباشد. هم چنین ممکن است تغییر در الگوی خواب و غذا سبب افت قند خون شما شود، از این رو همانند دوران قبل از بارداری، در کنترل قند خون خود کوشا باشید.تغذیه نوزاد با شیر مادر
برای پیشگیری از افت قند خون در طول دوران شیردهی لازم است:1- قبل یا در طی شیردهی یک میان وعده حاوی پروتئین و کربوهیدرات مثل نان و گوشت و... مصرف کنید.
۲- به مقدار کافی مایعات بنوشید. طوری برنامه ریزی کنید که در حین شیردهی، آب یا چای بدون قند مصرف کنید.
٣- اگر در زمان شیردهی دچار کاهش قند خون شدید، شیردهی را متوقف سازید و برای برطرف کردن حالت افت قند خون، یک ماده غذایی مصرف کنید.
اگر به فرزند خود شیر می دهید، به انرژی بیشتری نیاز دارید. بنابراین جهت تعیین دقیق این میزان انرژی و هم چنین داشتن قند خون طبیعی، حتما ارتباط مستمر خود را با پزشک معالج و متخصص تغذیه ادامه دهید.
شنا در دوران بارداری مفید است یا مضر؟
اگر پیش از بارداری شنا می کردید، با احتیاط بیشتری می توانید در دوران بارداری نیز، به آن ادامه دهید. ولی اگر در بارداری برای اولین بار تصمیم به شنا کردن گرفته اید، از سه ماهه دوم و آرام آرام این کار را شروع کنید. ورزش های دوران حاملگی به سطح آمادگی بدنی قبلی، وضعیت پزشکی، در دسترس بودن وسایل تمرینی و علاقه شما بستگی دارد.فواید
شنا کردن، جریان خون را بهبود می بخشد، کشیدگی طبیعی و توان ماهیچه ها را افزایش می دهد و استقامت عضلات را به همراه دارد. اما دلیل اصلی پیشنهاد شنا به عنوان ورزش برای دوران حاملگی آن است که در حین شنا، على رغم افزایش وزن دوران بارداری، احساس بی وزنی می کنید و از طرف دیگر، می توان گفت که تقریبا احتمال صدمه و جراحت در این ورزش وجود ندارد. وقتی که در حالت شناور در آب قرار دارید، احساس می کنید که هیچ اضافه وزنی ندارید. به علاوه، شنا موجب می شود که عضلات شما نیز قدرت و وضعیت بهتری پیدا کنند.
سه ماهه اول
در صورتی که توان بدنی شما اجازه می دهد، یک روز در میان به مدت ۲۰ دقیقه شنا کنید تا بهترین بهره را از این ورزش ببرید. در صورتی که شنا، اولین فعالیت صبحگاهی شما باشد، می تواند حالت تهوع صبحگاهی یا ویار را از بین ببرد و به شما در طول روز انرژی کافی بدهد.
سه ماهه دوم
با پیشرفت دوران حاملگی، نیازی به متوقف کردن شنا نیست، زیرا این فعالیت ورزشی برای شما آسان است. آب در حین تمرین از مفاصل و رباطهای شنا در دوران بارداری مفید است یا مضر؟ شما محافظت می کند و از بروز آسیب دیدگی یا گرم شدن بیش از حد بدن شما جلوگیری خواهد کرد.
سه ماهه سوم
احتمالا شما نیازی به تغییر برنامه ورزشی خود نخواهید داشت، اما استفاده از مایوی مخصوص با لباس شنای دوران حاملگی می تواند وضعیت بهتری را برای شما ایجاد کند. در کلاس های ورزش سبک آبی که در اطراف محل سکونت شما برگزار می شوند و مربی لایقی دارند، شرکت کنید. از دستورالعمل های کلی برای جلوگیری از گرم شدن بیش از حد بدن، استفاده کنید.
در مواردی خاص باید از انجام ورزش اجتناب کرد و یا حتما با نظر پزشک اقدام به این کار کرد. این موارد عبارت اند از: احتمال سقط جنین که همراه با خون ریزی در سه ماهه ی اول باشد، حاملگی های چند قلویی، بیماری قلبی و ریوی شدید و احتمال زایمان زودرس که با کوتاه شدن طول دهانه رحم همراه است. زنان غیر فعال می توانند با اطمینان و به تدریج ورزش ایروبیک مانند پیاده روی، دوچرخه سواری و شنا را در طول بارداری آغاز کنند، اما از فعالیتهایی که در آن خم شدن، پریدن، دویدن و پیچیدن و احتمال آسیب وجود دارد، باید پرهیز شود.
منع مطلق انجام ورزش در حین حاملگی شامل موارد زیر است: خون ریزی های رحمی، مشکلات جنینی، بیماریهای قلبی، سابقه سقط یا زایمان زودرس بیش از یک بار، فشار خون حاملگی، دیابت، بیماری کلیوی کنترل نشده و پارگی اخیر پرده ها.
احتیاط
ورزش را به آرامی آغاز کنید، گرم کردن پیش از ورزش و خنک کردن پس از آن را فراموش نکنید، و بیش از حد به خود فشار نیاورید. فقط به یاد داشته باشید شما می خواهید سالم و سرحال بمانید، پس فعالیت های شدید ورزشی را کنار بگذارید و چند دور شنا در طول یا عرض استخر را برای پس از زایمان بگذارید، زیرا شما را بیش از حد خسته خواهد کرد.
نوعی از شنا را انتخاب کنید که برایتان راحت تر باشد. ترکیب متناوبی از شنای پروانه با شناور شدن بر سطح آب به پشت، در حالی که با پا ضربات آرامی به آب می زنید، می تواند تمرین مناسبی باشد. دقت کنید که اگر در ناحیه مفصل شرمگاهی خود در جلوی لگن) احساس درد می کنید، از شنای پروانه خودداری کنید. از شیرجه زدن در آب، رفتن به مکان های با ارتفاع زیاد و اکسیژن کم، شنا در آب بسیار گرم یا بسیار سرد و اسکی روی آب نیز خودداری کنید.
منبع: 9 ماه انتظار شیرین، بتول جعفری گلستان، چاپ دوم، نوید حکمت، قم 1396
