نگران نباشید! داغی دست و پا در کودکان نشانه تب نیست!
کودکان تا سن دو سالگی دمای سر، دستها و پاهایشان اندکی بیشتر از بدنشان است. این حالت به دلیل فیزیولوژی خاص بدن کودکان است.اگر نسبت به داغی دست و پای کودکتان نگرانی دارید، دمای بدن او را در فواصل زمانی مختلف ثبت کنید. در صورتی که دمای بدن طبیعی است و کودک خوب غذا میخورد، دلیلی برای نگرانی وجود ندارد.
تب دوست ماست!
بله، درست خواندید"تب دوست ماست!" زیرا واکنش طبیعی بدن برای محافظت از خود در برابر ویروسهاست. (البته اگر نوزاد کمتر از ۲ ماه سن دارد، در صورت بروز تب به سرعت به پزشک مراجعه کنید.)اگر دمای دهان کودک بالاتر از ۳۷.۸ درجه سانتی گراد (۱۰۰ درجه فارنهایت) باشد، یا دمای مقعد بالاتر از ۳۸ درجه سانتیگراد (۱۰۰.۵ درجه فارنهایت) باشد، نشاندهنده تب است. درجه حرارت زیر بغل متغیر است، دمای بیش از ۳۷.۲ درجه سانتیگراد زیر بغل (۹۹ درجه فارنهایت) نیز علامت تب است.
کودک ممکن است بدون افزایش دمای بدن احساس گرما کند، بنابراین اگر نگران تب کردن کودک هستید، با دماسنج (تب سنج) دمای واقعی بدن کودک را تعیین کنید.
تب سنج مناسب انتخاب کنید
انواع مختلفی از تب سنج در بازار موجودند. نکات زیر در انتخاب تب سنج مناسب، به شما کمک می کنند.توصیه ما استفاده از تب سنجهای دیجیتال است.
تب سنجهای گوشی برای کودکان بالای سه سال مناسب هستند.
اگر کودک زیر دو ماه دارید، برای تعیین دمای بدن او، دمای مقعد را اندازه گیری کنید.
نوارهای تب سنج پیشانی، توصیه نمیشوند، زیرا دقت پایینی دارند.
تب سنجهای جیوهای نیز توصیه نمیشوند، زیرا احتمال شکستن و پخش شدن جیوه وجود دارد که بسیار خطرناک است.
کودک را خنک نگه دارید
دلیل تبهای ملایم در کودکان معمولا عوامل زیر است:پوشاندن مقدار زیادی لباس بر تن کودک
فعالیت زیاد
گرمی هوای
خوردن غذای داغ
افزایش دمای بدن و تب پس از واکسیناسیون کاملا طبیعی است و نشانه واکنش سیستم ایمنی بدن است.
از نظر پزشکان متخصص کودکان تب در نوزادان کمتر از ۲ ماه بسیار خطرناک است، زیرا سیستم ایمنی بدن آنها هنوز تکامل نیافته و نباید اجازه پخش شدن عفونت در بدنشان را داد. کودکان در این سن معمولا جز تب، علائم بالینی دیگری ندارند.
استامینوفن یا ایبوپروفن؟
پس از ۲ ماهگی تب را واکنش طبیعی بدن به عفونت میدانیم. اما اگر دمای بدن به ۴۰ درجه سانتی گراد برسد و کودک بی قرار یا بی حال شود، نیاز به درمان سریع دارد.داروهایی مانند استامینوفن یا ایبوپروفن (برای کودکانی که بیش از ۶ ماه سن دارند) برای درمان تب در کودکان استفاده میشوند. به ویژه ایبوپروفن برای کاهش تب کودکان بسیار موثر است، اما ممکن است باعث ناراحتی معده در برخی از آنها شود. در صورتی که کودک مبتلا به استفراغ یا اسهال شدید باشد، نباید ایبوپروفن به او داده شود.
هر ۴ ساعت یا هر ۶ ساعت؟
همان گونه که پیش از این گفته شد، تب در کودکان با داروهایی مانند استامینوفن (تایلنول) یا ایبوپروفن کنترل می شود.در صورت داشتن تب بالا، هر ۶ ساعت یکبار ایبوپروفن (Ibuprofen) و هر ۴ ساعت استامینوفن (Tylenol) به کودک بدهید.
به نظر میرسد استفاده متناوب از این دو دارو به درمان عفونت یا تب کمکی نمیکند.
نوشیدن آب و مایعات در کاهش دمای بدن کودک موثر است.
شستشو در وان با آب ولرم به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه نیز دمای بدن را ۲ تا ۳ درجه سانتیگراد کاهش میدهد.
خوردن بستنی یخی نیز راه حل مورد علاقه کودکان است.
نکات مهم
تب در نوزادان، یک تا دو روز پس از تزریق واکسن پنجگانه و ۵ تا ۱۵ روز پس از واکسن MMR طبیعی است.در صورتی که کودک استفراغ میکند یا دچار کم آبی بدن شده از دادن ایبوپروفن به او خودداری کنید.
دوز دارو در کودکان بر اساس وزن است، نه سن.
زنگ خطر به صدا در می آید!
در مواردی که کودک تب دارد و یکی از شرایط زیر بروز کرده، به سرعت به پزشک یا اورژانس پزشکی مراجعه کنید:نوزاد کمتر از ۲ ماه سن دارد.
کودک به دلیل درد، بی وقفه گریه میکند.
تب بالای ۴۰ درجه سانتی گراد است و به دارو پاسخگو نیست.
دچار گرفتگی گردن شده است.
نقاط بنفش رنگی بر روی پوست ظاهر شده است.
تنفس کودک دشوار شده است (به غیر از مواردی که علت آن گرفتگی بینی است).
کودک بیحال، بیقرار یا گیج است.
کودک به شدت بیمار به نظر میرسد یا علائم نگران کننده دیگری دارد.
در صورت بروز شرایط زیر نیز میتوانید به مطب پزشک مراجعه کنید یا با او تماس بگیرید:
کودک از درد گلو یا درد گوش شکایت میکند.
کودک از درد در هنگام ادرار کردن شکایت میکند یا دچار شب ادراری شده است.
کودک زیاد سرفه میکند یا بیش از دو روز علائم دیگری همراه با تب دارد.
جدول راهنمای تب در کودکان
کلینیک مایو (Mayo Clinic) جدول زیر را به عنوان راهنمای تب در نوزادان و کودکان منتشر کرده است.سن | دمای بدن (سانتی گراد) | چه باید کرد |
بدو تولد تا ۳ ماهگی | دمای مقعد بالای ۳۸ درجه | به سرعت به پزشک مراجعه کنید. حتی اگر نوزاد علایم دیگری نداشته باشد. |
۳ تا ۶ ماهگی | دمای مقعد تا ۳۸.۹ درجه | مایعات زیادی به نوزاد بدهید و اجازه دهید استراحت کند. معمولا نیاز به داروی خاصی نیست. اگر نوزاد بیقراری می کند یا بیحال است با پزشک او تماس بگیرید |
۳ تا ۶ ماهگی | دمای مقعد بالاتر از ۳۸.۹ درجه | سریعا به پزشک مراجعه کنید |
۶ تا ۲۴ ماهگی | دمای مقعد بالاتر از ۳۸.۹ درجه | به کودک استامینوفن (تایلنول) بدهید. برای کودکان بزرگتر از ۶ ماه می توانید از ایبوپروفن نیز استفاده کنید. دستورالعمل روی جعبه را به دقت مطالعه کنید تا دوز مناسب را به او بدهید. به نوزادان و کودکان هرگز آسپرین ندهید. اگر داروها موثر نبود و تب کاهش نیافت، یا تب بیش از یک شبانه روز طول کشید، به پزشک مراجعه کنید |
۲ تا ۱۷ سال | دمای مقعدی برای کودکان زیر ۳ سال و دمای دهانی برای کودکان بالای ۳ سال، تا ۳۸.۹ درجه | نوشیدن آب و مایعات و داشتن استراحت کافی موثر است. داروی خاصی مورد نیاز نیست. در صورت وجود علایم دیگر یا بیقراری کودک به پزشک مراجعه کنید. |
۲ تا ۱۷ سال | دمای مقعدی برای کودکان زیر ۳ سال و دمای دهانی برای کودکان بالای ۳ سال، بالای ۳۸.۹ درجه | اگر کودک بیحال و بیقرار است، استامینوفن یا ایبوپروفن به او بدهید. دستورالعمل روی جعبه را به دقت مطالعه کنید تا دوز مناسبی از دارو را به او بدهید. مراقب باشید که بیش از یک داروی حاوی استامینوفن به کودک ندهید (برخی داروهای سرفه و سرماخوردگی خود دارای استامینوفن هستند). به کودکان و نوجوانان آسپرین ندهید. اگر داروها موثر نیستند یا تب بیش از سه روز ادامه پیدا کرده است، به پزشک مراجعه کنید. |
منبع: سایت ستاره