خداوند مهربان می‌فرماید: «مرا بخوانید تا شما را اجابت کنم». این فرمایش خداوند، یکی از برجسته‌ترین دلایل ما مسلمانان برای کمک گرفتن از ادعیه و مناجات در گرفتاری‌هاست. در این قسمت به معرفی چند دعا و نماز سفارش شده برای ختم به خیر شدن امور و گشایش مسائل می‌پردازیم:
۱. دو دعا از کتاب بلد‌الامین
دعای اول
کفعمی در کتاب بلد الامین، دعایی از زبان امام موسی کاظم (ع) نقل می‌کند و می‌فرماید که این دعای سریع الاجابه برای انجام اموری که به درازا کشیده و امید حل‌شدنش نیست بسیار کارآمد است؛ ابتدا دعا را بخوانید سپس درخواست خود را بیان کنید:اللَّهُمَّ إِنِّی أَطَعْتُکَ فِی أَحَبِّ الْأَشْیَاءِ إِلَیْکَ وَ هُوَ التَّوْحِیدُ وَ لَمْ أَعْصِکَ فِی أَبْغَضِ الْأَشْیَاءِ إِلَیْکَ وَ هُوَ الْکُفْرُ
خدایا!تو را در محبوبترین چیزها نزدت که یگانهپرستى است اطاعت نمودم،و تو را در مبغوضترین چیزها که کفر است نافرمانى نکردم
فَاغْفِرْ لِی مَا بَیْنَهُمَا یَا مَنْ إِلَیْهِ مَفَرِّی آمِنِّی مِمَّا فَزِعْتُ مِنْهُ إِلَیْکَ
پس آنچه از گناهان بین این دو است بر من بیامرز،اى آنکه گرزیگاهم تنها به جانب اوست، از آنچه از آن به سویت پناه آوردم مرا ایمنى بخش
اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِیَ الْکَثِیرَ مِنْ مَعَاصِیکَ وَ اقْبَلْ مِنِّی الْیَسِیرَ مِنْ طَاعَتِکَ یَا عُدَّتِی دُونَ الْعُدَدِ وَ یَا رَجَائِی وَ الْمُعْتَمَدَ وَ یَا کَهْفِی وَ السَّنَدَ
خدایا!بیامرز از نافرمانیهاى بسیارم را در پیشگاهت،و طاعت اندکم را در آستانت بپذیر، اى تنها توشهام از میان توشهها،و اى امید و آرامش،و پناه و تکیهگاهم
وَ یَا وَاحِدُ یَا أَحَدُ یَا قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ اللَّهُ الصَّمَدُ لَمْ یَلِدْ وَ لَمْ یُوْلَدْ وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُوا أَحَدٌ
اى یگانه و یکتا، اى که گفتى«بگو او خداى یکتاست،خداى بىنیاز است،نه زاده و نه زاییده شده،و برایش همتایى نبوده است
أَسْأَلُکَ بِحَقِّ مَنِ اصْطَفَیْتَهُمْ مِنْ خَلْقِکَ وَ لَمْ تَجْعَلْ فِی خَلْقِکَ مِثْلَهُمْ أَحَدا أَنْ
از تو درخواست مىکنم به حق آنانکه از میان آفریدههایت انتخاب نمودى،و هیچکس را از میان آفریدگانت همانند آنان قرار ندادى
تُصَلِّیَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ تَفْعَلَ بِی مَا أَنْتَ أَهْلُهُ اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِالْوَحْدَانِیَّةِ الْکُبْرَى وَ الْمُحَمَّدِیَّةِ الْبَیْضَاءِ وَ الْعَلَوِیَّةِ الْعُلْیَا [الْعَلْیَاءِ]
بر محمّد و خاندانش درود فرست،و با من چنان کن که سزاوار آنى،خدایا!از تو درخواست مىکنم به حق یگانگى بزرگتر الهى،و مقام تابنده محمّدى،و جایگاه برتر علوى
وَ بِجَمِیعِ مَا احْتَجَجْتَ بِهِ عَلَى عِبَادِکَ وَ بِالاسْمِ الَّذِی حَجَبْتَهُ عَنْ خَلْقِکَ فَلَمْ یَخْرُجْ مِنْکَ إِلا إِلَیْکَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ
و به تمام آنچه به آن بر بندگانت حجّت نهادى،و به حق آن نامى که از آفریدگان خود پنهان داشتى،که از تو جز براى تو اظهار نگردد،بر محمّد و خاندانش درود فرست
وَ اجْعَلْ لِی مِنْ أَمْرِی فَرَجا وَ مَخْرَجا وَ ارْزُقْنِی مِنْ حَیْثُ أَحْتَسِبُ وَ مِنْ حَیْثُ لا أَحْتَسِبُ إِنَّکَ تَرْزُقُ مَنْ تَشَاءُ بِغَیْرِ حِسَابٍ
و براى من در کارم گشایش و راه نجاتى قرار ده،و از جهاتى که گمان مىبرم و یا گمان نمىبرم مرا روزى ده همانا تو هرکه را بخواهى بىحساب روزى مى دهی.
دعای دوم
این ذکر به دعای مقاتل بن سلمان معروف بوده و کفعمی آن را از زبان امام زین العابدین (ع) نقل کرده‌است. در حاشیه این دعا بیان شده که اگر شخصی صد مرتبه این دعا را خواند و به مقصودش نرسید، مقاتل را لعنت کند. این مسئله بیان‌گر اصالت و کارآمد بودن این دعا است:إِلَهِی کَیْفَ أَدْعُوکَ وَ أَنَا أَنَا، وَ کَیْفَ أَقْطَعُ رَجَائِی مِنْکَ وَ أَنْتَ أَنْتَ، إِلَهِی إِذَا لَمْ أَسْأَلْکَ فَتُعْطِیَنِی فَمَنْ ذَا الَّذِی أَسْأَلُهُ فَیُعْطِینِی
خدایا چگونه تو را بخوانم و حال آنکه من منم، و چگونه امیدم را از تو قطع کنم و حال آنکه تو تویی، خدایا! آنگاه که از تو نخواهم که به من عطا کنی پس کیست که از او درخواست عطا کنم؟
إِلَهِی إِذَا لَمْ أَدْعُکَ [أَدْعُوکَ ] فَتَسْتَجِیبَ لِی فَمَنْ ذَا الَّذِی أَدْعُوهُ فَیَسْتَجِیبُ لِی، إِلَهِی إِذَا لَمْ أَتَضَرَّعْ إِلَیْکَ فَتَرْحَمَنِی فَمَنْ ذَا الَّذِی أَتَضَرَّعُ إِلَیْهِ فَیَرْحَمُنِی
خدایا! آنگاه که تو را نخوانم تا مرا اجابت کنی پس کیست که او را بخوانم تا اجابتم کند؟ خدایا! آنگاه که به سوی تو زاری نکنم تا به من مهرآوری پس کیست که به جانب او زاری کنم تا به من مهر آورد
إِلَهِی فَکَمَا فَلَقْتَ الْبَحْرَ لِمُوسَى عَلَیْهِ السَّلامُ وَ نَجَّیْتَهُ، أَسْأَلُکَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ
خدایا! چنان که دریا را برای موسی (درود خدا بر او) شکافتی و نجاتش دادی، از تو درخواست می کنم بر محمّد و خاندانش درود فرستی
وَ أَنْ تُنَجِّیَنِی مِمَّا أَنَا فِیهِ، وَ تُفَرِّجَ عَنِّی فَرَجاً عَاجِلاً غَیْرَ آجِلٍ، بِفَضْلِکَ وَ رَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ
و از آنچه در آن گرفتارم مرا رهایی بخشی، و بر من گشایش دهی گشایشی فوری نه دیر، به فضل و مهربانی ات، ای مهربان ترین مهربانان.
۲. دعای هفتم صحیفه سجادیه
در میان دعاهای صحیفه سجادیه، مشهور است که دعای هفتم را امام سجاد (ع) برای انجام شدن کارهای مهم قرائت می‌کردند. همچنین این دعا برای ختم به خیر شدن کارها سفارش شده‌است:یا مَنْ تُحَلُّ بِهِ عُقَدُ الْمَکارِهِ، وَ یا مَنْ یفْثَأُ بِهِ حَدُّ الشَّدَائِدِ، وَ یا مَنْ یلْتَمَسُ مِنْهُ الْمَخْرَجُ إِلَی رَوْحِ الْفَرَجِ
ای کسی که گره هر سختی به دست تو گشوده شود و ای که تندی شدائد به عنایتت می‌شکند، ای که راه بیرون‌شدن از تنگی و رفتن به سوی آسایش از تو خواسته شود،
ذَلَّتْ لِقُدْرَتِک الصِّعَابُ، وَ تَسَبَّبَتْ بِلُطْفِک الْأَسْبَابُ، وَ جَرَی بِقُدرَتِک الْقَضَاءُ، وَ مَضَتْ عَلَی إِرَادَتِک الْأَشْیاءُ
دشواری‌ها به لطف تو آسان گردد و وسایل زندگی و اسباب حیات به رحمت تو فراهم آید و قضا به قدرتت جریان گیرد و همه چیز به اراده تو روان شود
فَهِی بِمَشِیتِک دُونَ قَوْلِک مُؤْتَمِرَةٌ، وَ بِإِرَادَتِک دُونَ نَهْیک مُنْزَجِرَةٌ
تنها به خواست تو بی‌آنکه فرمان دهی، همه چیز فرمان برد، و هر چیز محض اراده‌ات بی‌آنکه نهی کنی از کار بایستد
أَنْتَ الْمَدْعُوُّ لِلْمُهِمَّاتِ، وَ أَنْتَ الْمَفْزَعُ فِی الْمُلِمَّاتِ، لَا ینْدَفِعُ مِنْهَا إِلَّا مَا دَفَعْتَ، وَ لَا ینْکشِفُ مِنْهَا إِلَّا مَا کشَفْتَ
در تمام دشواری‌ها تو را می‌خوانند و در بلیات و گرفتاری‌ها به تو پناه جویند، غیر از بلایی که تو دفع کنی بلایی برطرف نگردد و گرهی نگشاید مگر تواش بگشایی
وَ قَدْ نَزَلَ بی یا رَبِّ مَا قَدْ تَکأَّدَنِی ثِقْلُهُ، وَ أَلَمَّ بی‌مَا قَدْ بَهَظَنِی حَمْلُهُ
الهی بلایی بر من فرود آمده که سختی و ثقل آن مرا در هم شکسته و گرفتاری‌هایی بر من حمله‌ور شده که تحملش برای من دشوار است
وَ بِقُدْرَتِک أَوْرَدْتَهُ عَلَی وَ بِسُلْطَانِک وَجَّهْتَهُ إِلَی
و آن را تو از باب قدرتت بر من وارد کرده‌ای و به اقتدار خود متوجه من نموده‌ای
فَلَا مُصْدِرَ لِمَا أَوْرَدْتَ، وَ لَا صَارِفَ لِمَا وَجَّهْتَ، وَ لَا فَاتِحَ لِمَا أَغْلَقْتَ، وَ لَا مُغْلِقَ لِمَا فَتَحْتَ، وَ لَا مُیسِّرَ لِمَا عَسَّرْتَ، وَ لَا نَاصِرَ لِمَنْ خَذَلْتَ
اله من، چیزی را که تو آورده‌ای کسی نبرد و آنچه تو فرستاده‌ای دیگری باز نگرداند و بسته تو را کسی نگشاید و چیزی را که تو بگشایی دیگری نبندد و آنچه را تو دشوار نموده‌ای کسی آسان نکند و آن را که تو ذلیل کرده‌ای یاوری نباشد،
فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ افْتَحْ لِی یا رَبِّ بَابَ الْفَرَجِ بِطَوْلِک، وَ اکسِرْ عَنِّی سُلْطَانَ الْهَمِّ بِحَوْلِک، وَ أَنِلْنِی حُسْنَ النَّظَرِ فِیمَا شَکوْتُ
پس بر محمد و آلش درود فرست و به رحمتت الها - در آسایش را به رویم باز کن و به قدرتت صولت سلطان غم را در میدان حیات من بشکن و مرا در موردی که از آن شکوه دارم به عنایت و احسانت کامیاب کن
وَ أَذِقْنِی حَلَاوَةَ الصُّنْعِ فِیمَا سَأَلْتُ، وَ هَبْ لِی مِنْ لَدُنْک رَحْمَةً وَ فَرَجاً هَنِیئاً، وَ اجْعَلْ لِی مِنْ عِنْدِک مَخْرَجاً وَحِیاً
و به درخواست من شیرینی اجابت بچشان و از سوی خودت رحمت و گشایشی دلخواه نصیبم فرما و برایم نجات و خلاصی سریع از گرفتاری‌ها مقرر کن
وَ لَا تَشْغَلْنِی بِالاهْتِمَامِ عَنْ تَعَاهُدِ فُرُوضِک، وَ اسْتِعْمَالِ سُنَّتِک
و مرا به خاطر چیرگی غم از رعایت واجبات و به کار بستن مستحبات خود باز مدار
فَقَدْ ضِقْتُ لِمَا نَزَلَ بی‌یا رَبِّ ذَرْعاً، وَ امْتَلَأْتُ بِحَمْلِ مَا حَدَثَ عَلَی هَمّاً، وَ أَنْتَ الْقَادِرُ عَلَی کشْفِ مَا مُنِیتُ بِهِ، وَ دَفْعِ مَا وَقَعْتُ فِیهِ، فَافْعَلْ بی‌ذَلِک وَ إِنْ لَمْ أَسْتَوْجِبْهُ مِنْک، یا ذَا الْعَرْشِ الْعَظِیمِ.
چرا که من به سبب آنچه به سرم آمده بی‌تاب و توان شده، و قلبم از تحمل آنچه در زندگیم رخ نموده، لبریز از اندوه گشته و تو به رفع گرفتاری‌هایم و دفع آنچه در آن در افتاده‌ام توانایی پس قدرتت را درباره من به کار بر، گرچه از جانب تو مستحق آن نیستم، ای صاحب عرش.
۳. آیات اسم اعظم
مناجات معروف به آیات اسم اعظم، از جمله سفارش‌شده‌ترین اذکار برای مناجات با خداوند است. شیخ مغربی درباره این دعا گفته است: "هرکه این پنج آیه مبارک را ورد دائم خود قرار دهد، و هر روز یازده مرتبه زیر لب زمزمه کند هر آینه براى او هر کار مهمّى از امور کوچک یا بزرگ، به زودى آسان گردد، به حق خداوند بلند مرتبه."متن:
اللَّهُ لا إِلَهَ إِلّا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ
خدایى که معبودى جز او نیست آن خدا زنده به خود پاینده تا پایان آیة الکرسى.
اللَّهُ لا إِلَهَ إِلّا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ نَزَّلَ عَلَیْکَ الْکِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقاً لِمَا بَیْنَ یَدَیْهِ وَ أَنْزَلَ التَّوْرَاةَ وَ الْإِنْجِیلَ مِنْ قَبْلُ هُدىً لِلنَّاسِ وَ أَنْزَلَ الْفُرْقَانَ
خدایى که معبودى جز او نیست، زنده به خود پاینده، فرو فرستاد بر تو کتاب را بر حق، تصدیق کننده آنچه پیش از آن بود، و پیش از آن تورات و انجیل را براى هدایت مردم نازل کرد، و فرقان را فرو فرستاد.
اللَّهُ لا إِلَهَ إِلّا هُوَ لَیَجْمَعَنَّکُمْ إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَةِ لا رَیْبَ فِیهِ وَ مَنْ أَصْدَقُ مِنَ اللَّهِ حَدِیثاً
خدایى که معبودى جز او نیست، به راستى شما را براى روز قیامت گرد خواهیم آورد، تردیدى در آن نیست، و چه کسى در گفتار راستگوتر از خدا است؟
اللَّهُ لا إِلَهَ إِلّا هُوَ لَهُ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى
خدایى که معبودى جز او نیست براى او است نام هاى نیکو
اللَّهُ لا إِلَهَ إِلّا هُوَ وَ عَلَى اللَّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ
خدایى که معبودى جز او نیست و باید که مؤمنان تنها بر خدا توکّل کنند.
نکته: دعاها و آیات زیادی با عنوان "اسم اعظم" وجود دارد که دعای ذکر شده یکی از آن دعاها است.
۴. نماز حاجات
در میان نمازهای حاجات، نماز معروفی وجود دارد که برای پیش‌بردن امور و کارها سفارش شده‌است. در حاشیه این نماز گفته شده که اگر آن را با خلوص نیت اقامه کنید و کار شما به صلاحتان باشد، خداوند در راه رسیدن به آن عمل، شما را یاری خواهد کرد.شیوه اقامه نماز:
دو رکعت نماز، شبیه به نماز صبح اقامه کنید
سپس ۱۰۱ مرتبه ذکر زیر را زمزمه کنید:
«استخیر اللَّه برحمته خیره فی عافیه»
برای انجام آن کار اقدام کنید، ان شا الله ختم به خیر شود.
سخن آخر
دعاها و اذکار زیادی برای ختم به خیر شدن کارها و امور معرفی شده که قسمتی از آن‌ها از قرآن مجید و قسمتی دیگر از میان دعاهای معروف ائمه (علیهم السلام) استخراج شده است. در این مقاله به معرفی چهار دعای کارآمد برای انجام امور و یک نماز حاجت پرداختیم.منبع: سایت ستاره
