دعای مومنان برای بخشش، رحمت و پیروزی
«رَبَّنا وَ لا تَحْمِلْ عَلَیْنا إِصْراً کَما حَمَلْتَهُ عَلَی الَّذینَ مِنْ قَبْلِنا رَبَّنا وَ لا تُحَمِّلْنا ما لا طاقَةَ لَنا بِهِ وَ اعْفُ عَنَّا وَ اغْفِرْ لَنا وَ ارْحَمْنا أَنْتَ مَوْلانا فَانْصُرْنا عَلَی الْقَوْمِ الْکافِرینَ» (قسمتی از آیه 286 سوره بقره)«پروردگارا ما را بر آنچه به فراموشی یا به خطا کرده ایم مؤاخذه مکن. بار پروردگارا، تکلیف گران و طاقت فرسا که بر پیشینیان ما نهاده ای بر ما مگذار. پروردگارا بار تکلیفی فوق طاقت ما بر دوش ما منه و بیامرز و ببخش گناه ما را و بر ما رحمت فرما تنها آقای ما و یاور ما تویی، پس ما را بر گروه کافران یاری فرما»
تفسیر دعای مومنان برای بخشش، رحمت و پیروزی
این دعا به جهت کمک خواستن از خدا در مورد توفیق دعوت عمومی به دین خدا و گسترش آن در میان نوع بشر است.وقتی که مومنان متوجه ضعف و سستی در ایمان خود شدند و سرنوشت اقوام گذشته را به یاد آوردند، در مقام التجاء به خداوند پناه برده و می گویند: خدایا از ما در گذر و ما بر اثر اعمالی که از روی فراموشی یا خطا مرتکب می شویم مؤاخذه نکن.
تکلیف های ابتدایی خداوند، آسان و کمتر از سطح توانایی انسان است و تکلیف دشوار و طاقت فرسای الهی برای کیفر مجرمان می باشد.
کارهای خیر، آسان و با فطرت انسانی هماهنگ است؛ ولی اعمال شر بر فطرت تحمیل میشوند. مؤمنان از پروردگارشان میخواهند که آنان را بر فراموشی و خطاهایشان مجازات نکند و بر ایشان تکلیف سخت و توانفرسا روا مدارد و آنان را برابر گناهان شان عذاب نکند و گناهشان را پوشانده و سرانجام محو کند.
نقل شده که بنی اسرائیل 50 رکعت نماز واجب یومیه داشته اند. در اینجا مراد از تکلیف فوق طاقت آن نیست که از نظر عقلی برای مکلف ممکن نباشد، بلکه منظور مجازات و کیفر بدی هایی است که ممکن است به آنان برسد، حال یا به صورت تکالیف دشوار و یا به صورت عذاب و مسخ شدن و امثال آن.
گاهى منشا فراموشى، سهل انگارى خود انسان است که قابل مؤاخذه مى باشد. چنانکه خداوند مىفرماید: «آن چنان که آیات ما بر تو آمد و تو آنها را فراموش کردى، همانگونه امروز نیز تو به فراموشى سپرده مى شوى». لذا در این آیه از فراموشکارى در کنار خطاکارى، طلب آمرزش مى شود. در ضمن از مجازاتهاى سنگین که در اثر طغیان و فساد امتهاى پیشین بر آنها تحمیل شد، درخواست عفو مى شود.
در این دعا خدا را مدبر امور خود می دانیم و هنگامی که متولی امر قومی خداوند باشد، آن قوم را یاری خواهد کرد.
مراحل لطف الهی در دعای مومنان برای بخشش، رحمت و پیروزی
در این آیه انسان تمام مراحل لطف را از خداوند مى خواهد: مرحله اوّل عفو است که محو آثار گناه و عقاب است. مرحله دوّم مغفرت و محو آثار گناه از روح است و مرحله سوّم بهره گیرى از رحمت پروردگار و پیروزى بر کافران مى باشد.«عفو خدا» یعنی محو و از بین بردن اثر گناه (یعنی عقاب هر گناه)، «مغفرت» عبارت است از پوشاندن اثر گناه در نفس و «رحمت» عبارت است از عطیه الهی که گناه و اثر حاصله آن در نفس را می پوشاند و ترتیب این سه جمله از فرع به اصل است.
روایاتی در باب جایگاه دعای مومنان برای بخشش، رحمت و پیروزی
از پیامبر گرامى (ص) روایت کرده اند که در شکوه و عظمت این نیایش قرآنى فرمود: «خداى پرمهر بعد از هر بخش از این دعا پاسخ مى دهد که خواسته ات را پذیرفتم و انجام دادم اى بنده نیایشگرم. پس زیبنده است که این آیات و این دعا بسیار تلاوت شود».همچنین از آن حضرت (ص) روایت شده: «هر که دو آیه پایانى سوره مبارکه بقره را هر شب با جان و دل تلاوت کند، به اندازه این است که آن شب براى نیایش بیدار مانده است. چرا که همان پاداش شب زنده دارى و عبادت را دارد».
و نیز روایت کرده اند که آن حضرت در سیر آسمانى معراج، هنگامى که به «سدرةالمنتهى» رسید، دوسوم نمازهاى پنجگانه و آیات پایانى سوره مبارکه بقره در آن مقام پر فراز به آن گرانمایه جهان هستى ارزانى شد و خداوند گناهان امت او (جز گناه شرک گرایان و گناهان کبیره) را، مورد بخشایش قرار داد.
همچنین آورده اند که پیامبر (ص) فرمود: «در آیات پایانى سوره بقره، آیات جانبخشى است که هم قرآن است و هم دعا و نیایش با خدا؛ و هم خشنودى و مهر آفریدگار بخشاینده را جلب مى کند».
و نیز نقل کرده اند که: روزى پیامبر خدا (ص) صدایى از آسمان شنید. سر به سوى آسمان برداشت که دید درى از آسمان گشوده شد و فرشته اى فرود آمد و گفت: «اى پیامبر خدا! مژده ات باد به دو نور روشنگر که به هیچ پیامبرى پیش از تو ارزانى نشده است». پیامبر پرسید: «کدامین دو نور روشنگر؟» فرمود: «سوره مبارکه حمد و آیات پایانى سوره بقره». آن گاه افزود که خدا مى فرماید: «این دو نور روشنگر را هر که با اخلاص و ایمان تلاوت کند، خواسته اش را مى پذیرم و برمى آورم».
منبع: سایت ستاره
