دانستني ها و خطرات کراک

کراک ( Crack ) که گاهي راک ( Rock ) نيز ناميده مي شود ، ماده اي محرک است که از تصفيه کوکايين به دست مي آيد و به اشکال مختلف تدخين ( استنشاق دود ) مي شود .

ـ خطر کراک در چيست ؟

يقيناً يکي از آشناترين جملات در رابطه با سوء مصرف مواد مخدر و محرک اين است که شخص به محض استفاده از آن ، ديگر نمي تواند مصرف اين مواد را ترک کند . تنها سه بار مصرف مقدار بسيار اندکي از کراک ، اعتياد به آن را حتمي خواهد کرد و پس از اين زمان بسيار کوتاه ، شخص را به شدت به خود نيازمند و وابسته مي کند .
تقريباً هر گونه حالت تحرک و نشاط روحي و جسمي که توسط مواد اعتيادآور ايجاد شود ، با حس بي حالي و لختي همراه خواهد بود و هر چقدر مقدار به اصطلاح « پرواز » شادمانه حاصل از اين سوء مصرف بالاتر باشد ، « سقوط » و احساس خماري و افسردگي پس از آن شديدتر و طولاني تر خواهد بود .
اعتياد از همين جا آغاز مي شود ، زيرا نياز به فرار از اين حالت ناگوار ، موجب مصرف مجدد کراک شده و پس از برطرف شدن تأثير اوليه ي کراک ، حالت افسردگي باز مي گردد ... و اين چرخه همچنان ادامه مي يابد .

ـ چرا آمار توزيع و مصرف کراک بالا است ؟

فروشندگان مواد مخدر علاقه بسياري به فروش کراک دارند زيرا نه تنها ارزان تر از کوکايين است و راحت تر به فروش مي رسد ، بلکه مصرف آن هم ساده تر است و به ظاهر چندان خطرناک نمي رسد و از طرفي پنهان کردن آن هم ساده است .

ـ يک عمر پشيماني در مقابل 5 دقيقه لذت ظاهري :

تدخين کراک براي شخص حس نشاط ظاهري شديدي به دنبال دارد که حدود 5 تا 7 دقيقه طول مي کشد . اما پس از آن با افسردگي حاد ، احساس بي ارزش بودن و ولع فراوان براي مصرف مجدد اين ماده ، ادامه مي يابد .
در يک دوره زماني بسيار کوتاه ، اين ماده کنترل مصرف کننده را در دست مي گيرد و اين الگوي رفتاري به اعتياد شديد مي انجامد . نياز به مصرف مکرر کراک به دوره هايي که معتادان کراک آن را binge ( مدت عياشي ) مي نامند ، مي انجامد . در يک دوره مصرف ، فرد تا جايي که کراک در اختيار دارد يا تا زماني که به اغما فرو رود ، به مصرف کراک ادامه مي دهد .

ـ تهيه مواد از هر طريق ممکن :

نياز به کراک بر هر نياز و وابستگي عاطفي غلبه کرده و فرد معتاد براي تهيه آن به هر جنايت و عمل خشونت آميز دست مي زند . در ميان افراد معتاد به هر گونه ماده ي اعتيادآور ، تهيه مواد در بسياري از مواقع از راه هاي نامشروع و خلاف انجام مي گيرد و بسياري از کساني که به کراک اعتياد دارند نيز براي تهيه مخارج آن ، مرتب به روش هاي خلافکارانه دست مي زنند . اما نکته پر اهميت اين است که دست زدن اين افراد به اعمال خشونت بار و جنايتکارانه دليل مهم ديگري هم دارد و آن بروز رفتارهاي شرورانه و پرخاشگرانه ناشي از بروز بيماري پارانويا ( بيماري سوء ظن ) است که از عوارض مصرف کراک به شمار مي آيد و در واقع پرداختن اين اشخاص به اعمال خشونت بار ، لزوماً به دليل نياز به پول نيست .

ـ اثرات رواني مصرف کراک

شخصي که کراک مصرف مي کند ، به سرعت در شرايط مختلف رواني در حرکت است که با خوشي و رضايت فراوان و احساس برانگيختگي و هيجان همراه است ، سپس با کم شدن اثر اين ماده ، دلتنگي و افسردگي و متعاقب آن زودرنجي ، بي خوابي و پارانويا بر شخص غلبه مي کند .
معتادان به کراک ممکن است حالات رواني اسکيزوفرنيک ، توهم و خطاهاي حس را نيز تجربه کنند . کساني که مصرف کراک بسيار زيادي دارند و در يک binge ، تمام اين حالات را از سر مي گذرانند . عده اي از اين افراد در اثر ابتلا به پارانويا و افسردگي ناشي از مصرف دايم کراک ، دست به خودکشي يا جنايت مي زنند .

ـ مصرف بيش از حد يا Overdose و جنون

تدخين کراک ، به علت مقدار بسيار زياد ماده محرکي که وارد جريان خون و به دنبال آن مغز مي کند ، احتمال مصرف بيش از حد و مرگ آور يا مسموميت از کوکائين را هم افزايش مي دهد . نشانه هاي اين دو وضعيت مشابه بوده و شامل تهوع ، استفراغ و تنفس نامرتب ، تشنج و اغما است که مي تواند به مرگ منتهي شود .
مصرف همزمان کوکائين با الکل يا مواد مخدر ديگر مي تواند واکنش هايي شديد و مرگ آور به دنبال داشته باشد . مصرف مداوم کراک ممکن است به جنون کوکائين منجر شود که نوعي حالت رواني دايمي بوده و نشانه هاي آن پارانويا و توهم ديداري و شنيداري است .

ـ تأثيرات فيزيکي مصرف کراک :

ابتدايي ترين تأثيرات جسماني کراک ، گلو درد مزمن ، گرفتگي صدا و تنگي نفس است که به برونشيت ( ورم نايژه ) و نفخ ريه منجر مي شود . چشم ها درشت شده و شخص هنگام تمرکز براي ديدن هر چيز ، هاله هايي نوراني در اطراف آن مشاهده مي کند . ضربان قلب تا 50 درصد افزايش مي يابد و رگ ها به سرعت منقبض شده ، موجب بالا رفتن فشار خون مي شوند که مي تواند به حمله ي قلبي ، تشنج و سکته منجر شود . کراک به دليل از بين بردن ميل به غذا خوردن و ايجاد بي خوابي ، موجب کاهش وزن شديد و سوء تغذيه مي شود .

ـ چه کساني از کراک استفاده مي کنند ؟

هر چند کوکائين زماني به عنوان ماده مخدر طبقه ممتاز شهرت داشت ، اما اعتياد به کراک محدود به يک گروه سني يا شرايط اجتماعي ـ اقتصادي خاص نيست . در واقع کراک ارزان و در دسترس بوده ، لذا مصرف آن را براي همه ممکن ساخته است . در بسياري از کشورهاي پيشرفته جهان ، اعتياد به کراک نه تنها از سنين مدرسه ، که از هنگام تولد و توسط مادران معتاد ، آغاز مي شود !

ـ چگونه معتادين به کراک را تشخيص دهيم ؟

يک نشانه ابتدايي سوء مصرف کراک ، جدايي ناگهاني جسمي ـ روحي فرد از کانون خانواده و تغيير رفتار چشمگير اوست . هر چند بسياري از نشانه هاي زير با مشکلاتي چون اختلالات احساسي يا گذراندن دوران سخت بلوغ مشابه است ، اما هرگز نبايد احتمال مصرف مواد محرک يا مخدر را از نظر دور داشت :
ـ تغييرات بارز در شخصيت و رفتار
ـ از دست دادن توجه و تمرکز
ـ کاهش وزن
ـ ناپديد شدن لوازم قيمتي خانه و نداشتن توضيح قانع کننده براي مقدار پول خرج شده
ـ رفت و آمد با افراد معتاد
ـ آشفتگي چشمگير
ـ رفتار کينه توزانه با افراد خانواده و دوستان
ـ برنامه خواب نامنظم
ـ بي توجهي به آراستگي ظاهري
ـ پارانويا شديد (سوء ظن به همه )
ـ بي قراري
ـ اضطراب

ـ 5 نشانه هشدار دهنده :

به گفته معتادين به کراک حالات زير هنگام برطرف شدن آثار ماده محرک بروز مي کنند :
ـ نگراني و بي قراري براي تهيه مجدد کراک
ـ افسردگي شديد
ـ فقدان انرژي و بي اشتهايي
ـ بي خوابي
ـ داشتن احساساتي متناقض از عشق و تنفر نسبت به خود 

آيا راه حلي هم وجود دارد ؟

بله ، به اين شرط که شخص معتاد با آگاهي از مراحل مختلف سم زدايي ، دارو درماني ، شرکت در جلسات و اين مطلب مهم که ترک اعتياد ، بازگشت به زندگي و تولدي دوباره خواهد بود ، به مراکز درماني معتبر مراجعه نمايد . دوستان و خانواده اين افراد بايد شرايط ناگوار آنها را درک نموده و در اين راه از پشتيباني او دريغ نورزند تا شخص معتاد بتواند با موفقيت و در زمان کوتاه تري به حالت طبيعي باز گردد .
منبع:مجله خدايا کمکم کن،شماره 6
/خ