وضعیت اعتبار حدیث کسا ، آیا حدیث کسا نامعتبر است؟
حدیث کسا، روایتی است از عظمت پنج‌تن آل عبا، روایتی جالب و جاذب از پنج بزرگواری که محور عالم هستی هستند؛ فاطمه، پدرش، شوهرش و فرزندانش (سلام الله علیهم اجمعین).
دلایل نامعتبر بودن این حدیث
یکی از دلایلی که ادعا می‌کند این حدیث نامعتبر است این است که این متن در هیچ‌کدام از کتاب‌های معتبر شیعه و سنی وجود ندارد. مرحوم محدث قمی در کتاب منتهی‌الآمال حدیث کسای معروف را فقط مبتنی بر کتاب منتخب طریحی می‌داند. حال آنکه متن حدیث کسا در این کتاب بدون ذکر هیچ سندی نقل نقل شده است.با این حال متن این حدیث را بعضی از علمای شیعه نقل کرده‌اند.
اصل اختلاف نظر در مورد حدیث کسا از حیث نکات جنبی آن است و در اصل ماجرا که شان نزول آیه تطهیر در مورد پنج تن آل عباست شبهه‌ای وجود ندارد.
نکته دیگری که باید به آن اشاره شود این است که حدیث کسا یک دعا نیست که بخواهیم روی یکایک الفاظ آن تکیه کنیم بلکه منظور از بازخوانی این حدیث بازگو کردن آن و بیان شان نزول آیه تطهیر است.
نظر علما درباره معتبر بودن حدیث کسا
نقل قول‌هایی که در ادامه می‌خوانیم از بزرگان شیعه است که بر صحت این حدیث تاکید دارد؛
حدیث کسا از نظر آیت‌الله بهجت
حضرت آیت‌الله بهجت مانند دیگر عالمان بزرگ شیعه توجه ویژه‌ای به این حدیث داشته و دائما این حدیث را در شب‌ها می‌خوانده است. ایشان حتی افراد خانواده را گرد هم می‌آورد و به همراه آنها حدیث کسا را می‌خواند. گاهی هم در لابه‌لای کلامش به فرازهای آن روایت اشاره می‌کرد و گاهی هم صراحتاً درباره حدیث کسا سخن می‌گفت. باور آیت‌الله بهجت بر این بود که امام عصر (عج) به مجالس حدیث کسا توجه ویژه‌ای دارند. گاهی هم در پاسخ به شبهاتی که درباره سند این روایت مطرح می‌شد، مطالب روشن‌گری بیان می‌کردند؛ به‌عنوان مثال ایشان معتقد بودند کسانی که اهل تعقل و درایت باشند و با دقت در عجایب این حدیث نگاه کنند، صحت این روایت را می‌یابند و دیگر نیازی به سند آن ندارند.ایشان می‌گفتند: «عجائب و غرایبی در حدیث کساست. خدا می‌داند کسی بشمارد که چقدر معجزه در آن است، خیلی کار بزرگی کرده است». این فرمایش از آن عالم بزرگ، کلیدی است برای باز کردن باب تفکر و تدبر در این حدیث.
حضرت آیت‌الله بهجت در جایی گفته است: «کسی که حدیث کسا را از روی دقت ببیند [متوجه می‌شود که] خود حضرت [زهرا] خبر می‌دهد جبرئیل آمد پهلوی ما. نمی‌گوید پدر من گفت که جبرئیل آمد. خودش به الهام الهی فهمیده بود چنین سؤال کرد، چنین تقاضا کرد از خدا؛ هیچ نمی‌گوید که پدر من گفت که جبرئیل تقاضا کرد از خدا، خدا اجازه داد که پایین بیاید».
این حدیث، بیان شأن نزول آیه تطهیر است؛ آیه‌ای که یکی از مهم‌ترین براهین شیعه برای اثبات عصمت اهل‌بیت (علیهم‌السلام) است؛ چرا که در کتب شیعه و سنی بیان شده که مقصود از اهل‌بیت در آیه «إنَّما یُرِیدُ اللهُ لِیُذهِبَ عَنکُمُ الرِّجسَ، أهلَ‌البَیتِ ...»، همین پنج وجود مقدس هستند. این‌ها کسانی‌اند که خدا ایشان را از رجس و پلیدی پاک کرده است. اهمیت اثبات عصمت نیز بر کسی پوشیده نیست؛ چرا که اگر بدانیم کسی از جانب خدا از هرگونه زشتی پاک شده، می‌توانیم با آرامش خاطر، تمام وجودمان را به او بسپاریم و از او تبعیت نماییم.
آیت‌الله بهجت می‌گفت: «چند معجزه در حدیث کساست؛ به امام حسن (ع) می‌فرماید: صاحب حوض هستی. آیا تا به حال گفته بود تو صاحب حوض من هستی؟! به امام حسین (ع) می‌گوید: تو شافع امت من هستی».
در فرازی دیگر از حدیث کسا آمده است: «یا عَلِیُّ وَالَّذی بَعَثَنی بِالْحَقِّ نَبِیّاً، وَاصْطَفانی بِالرِّسالَةِ نَجِیّاً، ما ذُکِرَ خَبَرُنا هذا فی مَحْفِلٍ مِنْ مَحافِلِ اَهْلِ الْأَرْضِ، وَفیهِ جَمْعٌ مِنْ شیعَتِنا وَمُحِبّینا، وَفیهِمْ مَهْمُومٌ اِلاَّ وَفَرَّجَ اللَّهُ هَمَّهُ، وَلا مَغْمُومٌ اِلاَّ وَکَشَفَ اللَّهُ غَمَّهُ، وَلا طالِبُ حاجَةٍ اِلاَّ وَقَضَی اللّهُ حاجَتَهُ؛ اى على سوگند بدان‌که مرا به حق به نبوت برانگیخت و به رسالت و نجات دادن [خلق] برگزید، ذکر نشود این خبر ما در انجمن و محفلى از محافل مردم زمین که در آن گروهى از شیعیان و دوستان ما باشند و در میان آنها اندوهناکى باشد، جز آنکه خدا اندوهش را برطرف کند؛ و نه غمناکى جز آنکه خدا غمش را بگشاید؛ و نه حاجتمندی باشد جز آنکه خدا حاجتش را برآورد».
شاید همین تصریحی که در حدیث کسا درباره برطرف شدن مشکلات است موجب شده بود که آیت‌الله بهجت برای رفع گرفتاری‌ها و شفای بیماران، به قرائت این حدیث توصیه کند و به قرائت جمعی آن، توجه خاصی داشته باشد.
اعتبار حدیث کسا از نظر آیت‌الله مکارم شیرازی
اصل حدیث کِساء میان شیعه و اهل سنّت بسیار مشهور و معروف است و جاى هیچ گونه تردیدى نیست که رسول خدا (ص) در منزل حضرت زهرا (س)، و یا در خانه خودش زیر پارچه‌اى شبیه عبا قرار گرفت و حضرت على و حضرت فاطمه زهرا و امام حسن و امام حسین (علیهم السلام) را زیر آن جاى داد و از آنان به عظمت و بزرگى یاد نمود و آن جمع را مصداق آیه:«اِنَّما یُریدُ اللّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ اَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهیراً؛ همانا خداوند مى خواهد پلیدى و گناه را از شما اهل بیت دور کند و کاملاً شما را پاک سازد»، معرّفى کرد.آن‌چه در این‌جا به عنوان حدیث کِساء نقل مى‌شود، حدیث مشروح و مفصلى است که برابر روایتى، خواندن آن به این نحو، داراى پاداش و آثار و برکات فراوانى است. و در ذیل آن آمده است: «در هر محفلى که شیعیان و علاقه‌مندان ما این حدیث را بخوانند، رحمت الهى بر آنان نازل مى‌شود، فرشتگان براى آنها استغفار مى‌کنند، اندوهِ غم‌زدگان برطرف مى‌شود و حاجات روا خواهد شد.»
حدیث کسا از نظر آیت‌الله تبریزی
روزى یکى از شاگردان آیت‌الله العظمی تبریزى خبر داد که بعضى افراد در خصوص «حدیث کساء» به نحو موجود در «مفاتیح الجنان» ایجاد اشکال کرده و مفاتیحى ارائه نمودهاند که بدون حدیث کساء مى‌باشد. آن مرحوم سخت ناراحت شد و گفت: حدیث کساى مشهور و معروفِ بین علما و مؤمنین، همین حدیث کساى موجود در «مفاتیح الجنان» است و بسیار مجرب است. حدیث کساء، توسل به مقام شامخ ائمه است و مضامین آن بسیار عالى مى‌باشد و بسیارى از افراد جهت حل مشکل، آن را تجربه کرده و نتیجه گرفته‌اند. اصولاً توسل به پیامبر اکرم(ص)، صدیقه طاهره (س) و ائمه معصومین(علیهم السلام) و واسطه قرار دادن آنها در پیشگاه خداوند متعال براى برآورده شدن حاجات از مسلّمات در اذهان عموم مؤمنین، علما و اصحاب ائمه (علیهم السلام) بوده و جاى هیچ شک و شبهه‌اى در آن نیست. اصحاب ائمه (ع) عمده اهتمام‌شان بر این بوده که در فروع، جهات مختلف را مورد سؤال قرار داده و روایات آن را ضبط و نقل کنند و در اصول و مسائل اعتقادى و آن‌چه که به مقام و منزلت معصومین (ع) مربوط مى‌شود، به جهت وضوح و مسلم بودن به سؤال و نقل معدود اکتفا مى‌کردند. مسئله توسل به پیامبر اکرم (ص) و اهل بیت (ع) امرى نیست که کسى بتوان در آن تشکیک کرد.منبع: سایت ستاره
