سيگار ، باروري را نصف مي کند !

هشدارهاي دکتر سهيلا عارفي درباره ي عوارض سيگار بر باروري زنان

مطالعات جديد نشان مي دهد که احتمال باروري زنان سيگاري و زناني که مدت ها در محيط هاي حاوي دود سيگار زندگي کرده اند ، نسبت به ساير زنان ، کمتر است . دود سيگار همچنين مي تواند مشکلات و عوارض بارداري و زايمان را تشديد کند . با دکتر سهيلا عارفي ، متخصص زنان و زايمان و عضو هيات علمي و عضو تيم تخصصي مرکز درمان ناباروري پژوهشکده ي ابن سينا ، در همين رابطه گفتگو کرده ايم .
سلامت : خانم دکتر ! سيگار روي باروري ما چه تاثيري دارد ؟
ببينيد ، سيگار از طريق يک سري متابوليت ها مانند نيکوتين ، کادميم و هيدروکربن هاي آروماتيک در بدن ايجاد اختلال ميکند . در آقايان ، سيگار اکسيدان ها يا راديکال هاي آزاد اکسيژني ايجاد مي کند که موجب شکست هايي در ذخيره ژنتيکي اسپرم مي شود . در نتيجه توليد اسپرم را کاهش داده و عملکرد آن را به هنگام لقاح مختل مي کند . بنابراين جنين با کيفيت پاييني ايجاد مي شود و لانه گزيني هم به خوبي در رحم صورت نمي گيرد . در خانم ها ، اثرات سوء سيگار وابسته به دوز مصرفي سيگار است ، يعني هر چقدر سيگار بيشتري بکشند ، اثراتش بدتر خواهد بود . از طرفي در اين خانمها تعداد تخمکي که آزاد مي شود ، کمتر است . اثر سوء ديگري که سيگار در خانم ها ايجاد مي کند روي حرکات لوله هاي رحمي و رحم است . از طرفي انقباضات طبيعي رحم که قرار است اسپرم را از دهانه ي رحم به سمت بالا هدايت کند به هم مي ريزد و احتمال اينکه تخمک و اسپرم در رحم به هم برسند ، بسيار کم مي شود و ميزان لقاح کاهش پيدا مي کند . اگر جنيني تشکيل شود ، ميزان تکثير و تکامل سلول هايي که بايد جفت را توليد کنند ، کاهش پيدا مي کند و لانه گزيني هم خوب صورت نمي گيرد و به همين ترتيب ميزان سقط در زنان سيگاري بيشتر مي شود .
سلامت : اين فرآيندي که توضيح داديد براي همه سيگاري ها اتفاق مي افتد يا بعضي ها بيشتر در معرض خطر ناباروري هستند ؟
ببينيد ؛ موضوع ناباروري نيست بلکه اختلال در باروري است . ما يک سري از افراد را داريم که کلاً ناباروند و بايد از درمان هاي تکميلي استفاده کنند . يک سري هم هستند که اختلال در باروري دارند و ديرتر باردار مي شوند يا سقط هاي مکرر دارند.
سلامت : خانم هايي که خودشان سيگاري نيستند اما اعضاي خانواده شان سيگاري اند چه طور ؟ آنها هم در خطرند ؟
بله ، آنها هم در خطرند . ضمن اينکه افزايش سن ازدواج در کشور نيز باروري را در جامعه کنوني نسبت به گذشته کمتر کرده است .
سلامت : احتمالاً افرادي که در حال درمان ناباروري هستند به هيچ وجه نبايد از سيگار استفاده کنند ؛ درست است ؟
بله ، البته . مطالعات نشان داده است پارامترهايي که موفقيت IVF را پيشگويي مي کند در افراد نابارور سيگاري کاهش پيدا مي کند و گفته شده است ميزان تخمکي که ما در IVF از زناني که سيگاري اند مي گيريم ، به ازاي هر 10 پاکت سيگار در سال ، دو تا چهار عدد کاهش پيدا مي کند .
سلامت : چرا اين اتفاق مي افتد ؟
همان طور که گفتم در افراد سيگاري ، ميزان توليد هورمون استروژن به دليل اثر مهاري سيگار بر توليد هورمون از سلول هاي اطراف تخمک کاهش پيدا مي کند ، ضمن اينکه اين افراد نيازشان به داروها هم براي تحريک تخمک گذاري بيشتر مي شود . براي اينکه اين افراد به دارو مقاوم تر هستند و تعداد جنيني هم که در روش IVF توليد مي کنيم کمتر مي شود . از طرفي ميزان لانه گزيني در روش IVF در زناني که سيگاري هستند ، نسبت به غيرسيگاري ها 50 درصد کاهش پيدا مي کند . در نتيجه ميزان باروري هم 50 درصد کاهش مي يابد. جالب است بدانيد اگر زنان سيگاري حداقل يک ماه قبل از شروع سيکل شان سيگار را ترک کنند ، اين اعداد و ارقام به حال طبيعي خود بر مي گردد . بنابراين بارداري بهانه و انگيزه خوبي براي ترک سيگار است . مطالعات و بررسي هايي که در خارج از کشور انجام شده ، نشان داده است که يک سوم زنان سيگاري ، در زمان بارداري سيگارشان را ترک مي کنند و 20 درصد افرادي هم که سيگار را ترک نمي کنند سيگار کشيدن خود را به ميزان قابل ملاحظه اي کاهش مي دهند و اين نشان مي دهد که بارداري انگيزه ي خوبي براي ترک سيگار است
سلامت : سيگار کشيدن والدين چه تاثيري روي سلامت خود جنين مي گذارد ؟
عوارض زيادي براي جنين دارد؛ از جمله :
ـ کانون هاي استخوان سازي ، به خصوص در بعضي قسمت هاي استخوان جمجمه و جناغ سينه نوزادان والدين سيگاري ، با تاخير تشکيل مي شود .
ـ شانس اينکه اين بچه ها در آينده آلرژيک شده و عوارض افزايش حساسيت در آنها ديده شود ، بسيار زياد است .
ـ امکان بروز رفتارهاي ضد اجتماعي و تهاجمي در اين بچه ها افزايش مي يابد .
ـ رشد جنين در والدين سيگاري با تاخير صورت مي گيرد و متوسط وزن زمان تولد نوزاد 150 گرم کمتر از نوزادان والدين غير سيگاري است .
ـ مصرف سيگار يا در معرض سيگار قرار گرفتن ( يک ماه قبل از بارداري تا سه ماهه اول بارداري ) سبب افزايش بيماري هاي قلبي عروقي و به خصوص اختلال در ديواره ي بين دو بطن جنين مي شود .
ـ ميزان باروري در فرزندان زناني که در دوران بارداري سيگار کشيده اند در آينده به ميزان 30 درصد کاهش مي يابد. اگر آن دختر يا پسر در آينده خودش هم سيگاري بشود ، ميزان باروري در او 50 درصد کاهش پيدا مي کند ، يعني نصف .
ـ فشار خون ماکزيمم در بچه هايي که مادرانشان در طول بارداري سيگار کشيده اند ، در آينده افزايش پيدا مي کند .
ـ دور سر بچه هاي مادران سيگاري به خصوص اگر در سه ماهه اول بارداري سيگار کشيده باشند ، کاهش پيدا مي کند .
ـ احتمال افزايش وزن زياد و غير عادي در بچه هاي مادران سيگاري زياد است .
ـ زناني که مادرانشان در بارداري سيگار مي کشيده اند زودتر يائسه مي شوند و در معرض عوارض يائسگي زودرس ( پوکي استخوان ، بيماري هاي قلبي عروقي ، سرطان پستان ) قرار مي گيرند .
منبع: روزنامه ي سلامت شماره ي 229 /س