استعداد ژنتیکی، که به آن حساسیت ژنتیکی نیز گفته می‌شود، به عنوان تأثیر ژن‌هایی تعریف می‌شود که در بیان فنوتیپی یک فرد نفوذ دارند، که شامل حساسیت به بیماری‌ها و اختلالات معین است. ترکیب ژنتیکی مستقیماً مسئول ویژگی‌های جسمی یک ارگانیسم است. بر خلاف این اثر ژنوتیپی، وانمود استعداد ژنتیکی با توجه به تغییر عوامل محیطی قابل تغییر است. برخلاف این، استعداد محیطی به تأثیرگذاری بر فنوتیپ توسط شرایط خارجی اشاره دارد.
در علم پزشکی، استعداد ژنتیکی به منظور ارتباط امکان بروز بیماری‌ها در فرد و قرار گرفتن ژن‌ها با مشکلات سلامتی خاص ارزیابی می‌شود. به عنوان مثال، در مقایسه با یک جمعیت عمومی، فردی که مستعد ابتلا به اسکیزوفرنی است، در معرض خطر بیشتری برای بروز این اختلال روانی است. با این حال، این بدان معنا نیست که وی مطمئناً شرایط ابتلا به این بیماری را دریافت خواهد کرد. رویکرد اصلی مورد استفاده در تشخیص استعداد ژنتیکی چیزی نیست جز آزمایش ژنتیکی و غربالگری. موارد مختلف در زیر برجسته شده‌اند:

استعداد ژنتیکی به چاقی

اگر علل احتمالی چاقی را بررسی کنید، در کنار رژیم غذایی و عادات سبک زندگی، استعداد ژنتیکی را به عنوان یکی از عوامل مسئول خواهید یافت. در مطالعه‌ای که در دانشکده پزشکی دانشگاه بوستون انجام شده است، مشخص شد که تغییر جزئی در ژن (INSIG2) دلیل اصلی چاقی است. از آن جا که این ژن خاص دچار تغییراتی می‌شود، بر تولید چربی در بدن تأثیر می‌گذارد، و در نتیجه خطر اضافه وزن یا چاقی را افزایش می‌دهد. به نحو مشابه، برخی افراد از نظر ژنتیکی مستعد لاغر شدن هستند.

استعداد ژنتیکی به اعتیاد

اظهار می‌شود که تقریباً 50٪ موارد اعتیاد به الکل به دلیل استعداد ژنتیکی رخ می‌دهد. 50٪ باقی مانده به دلیل ضعف مهارت‌های مقابله‌ای است. از نظر آماری، فرزندان افراد معتاد به مواد مخدر هشت برابر بیشتر از دیگران معتاد هستند. دکتر نورا ولکوف، مدیر مؤسسه ملی مواد مخدر (NIDA)، با حمایت از این گفته، ادعا کرد که برخی افراد از نظر ژنتیکی مستعد اعتیاد هستند.

استعداد ژنتیکی به افسردگی

وقتی صحبت از درمان مشکلات عمده افسردگی می‌شود، گزینه شناسایی علل اساسی آن و جلوگیری از بروز این بیماری مطرح می‌شود. اما اصلی‌ترین پرسشی که ذهن پزشک را به خود معطوف می‌کند، پایه ژنتیکی افسردگی است. یک تحقیق درباره دوقلوهای یکسان نتیجه گرفت که اگر یکی از آنها افسرده باشد، فرد دیگر 50 درصد احتمال افسردگی دارد. بدون شک، ژن مسئول ایجاد علائم افسردگی تعیین هویت شده است. اما، این که کدام ژن است از یک گزارش به گزارش دیگر متفاوت است. بنابراین، هنوز مشخص نیست که کدام ژن منجر به افسردگی می‌شود.

استعداد ژنتیکی به بیماری

جدا از اختلالات ژنتیکی، استعداد ژنتیکی به سرطان، دیابت و آرتروز نیز در مقیاس جهانی مورد بررسی قرار گرفته است. فهمیده شده است که فردی که، توسط بستگان درجه یک (والدین یا خواهر و برادر) یا بستگان درجه دو (عمو / دایی، عمه / خاله، و فرزندان آنها)، سابقه پزشکی دیابت دارد بیشتر از سایرین به این مشکل مبتلا می‌شود. به همین ترتیب، فردی که استعداد ژنتیکی ابتلا به سرطان ریه دارد، باید در مراحل بعدی زندگی از سیگار کشیدن خودداری کند تا خطر ابتلا به سرطان ریه را کاهش دهد.

به گفته دانشمندان، استعداد ژنتیکی هم اثرات مثبت و هم منفی دارد. نکته خوب شامل توارث هوش، توانایی ذهنی قوی و استعدادهای خاص از والدین به فرزندانشان است. نکات بد شامل تمایل به ایجاد اختلالات روانی و شرایط پزشکی است. مطالعه ژنتیک انسان و مشخص کردن شرایط نسبت به یک بیماری، مطمئناً به فرد در کاهش خطر ابتلا به آن در آینده کمک خواهد کرد.

در مجموع باید گفت استعداد ژنتیکی یک ویژگی ژنتیکی است که بر رشد احتمالی یک ارگانیسم در یک گونه یا جمعیت تحت تأثیر شرایط محیطی تأثیر می‌گذارد. در پزشکی، حساسیت ژنتیکی به یک بیماری به یک استعداد ژنتیکی برای یک مشکل سلامتی اشاره دارد که ممکن است در نهایت توسط عوامل محیطی یا شیوه خاص زندگی، مانند استعمال دخانیات یا رژیم غذایی، ایجاد شود. آزمایش ژنتیکی قادر به شناسایی افرادی است که از نظر ژنتیکی مستعد بیماری‌های خاصی هستند.

رفتار

استعداد ژنتیکی، ظرفیتی است که ما، برای یادگیری چیزهایی مانند زبان و مفهومِ خویش، با آن متولد می‌شویم. تأثیرات منفی محیطی ممکن است استعداد ژنتیکی لازم برای انجام برخی کارها را مسدود کند. رفتارهایی که حیوانات نشان می‌دهند می‌تواند تحت تأثیر استعداد ژنتیکی آنها باشد. استعداد ژنتیکی در مورد برخی رفتارهای انسان به طور علمی با تلاش برای شناسایی الگوهای رفتاری انسان، که به نظر می‌رسد در دوره های طولانی و در فرهنگ‌های بسیار متفاوت متغیر است، مورد بررسی قرار می گیرد.

به عنوان مثال، دانیل دنت، فیلسوف، پیشنهاد کرده است که انسان‌ها از نظر ژنتیکی مستعد هستند که یک تئوری ذهن داشته باشند، زیرا انتخابی تکاملی برای توانایی انسان در اتخاذ موضع عمدی وجود داشته است. رویکرد اصلی مورد استفاده در تشخیص استعداد ژنتیکی چیزی نیست جز آزمایش ژنتیکی و غربالگری. موضع عمدی یک استراتژی رفتاری مفید است که به موجب آن انسان‌ها تصور می‌کند که دیگران دارای ذهن‌هایی مانند ذهن خودشان هستند. این فرض به شما امکان می‌دهد رفتارهای دیگران را بر اساس دانش شخصی درباره کاری که انجام می‌دهید پیش بینی کنید.

در سال 1951، هانس آیزنک و دونالد پرل آزمایشی را منتشر کردند که در آن دوقلوهای یکسان (مونوزیگوتیک) و برادر (دیزیگوتیک)، در سنین 11 و 12 سالگی، برای عصبی بودن آزمایش شدند. این آزمایش در مقاله‌ای که در مجله علوم ذهنی منتشر شده است، به تفصیل شرح داده شده است. هانس آیزنک و دونالد پرل نتیجه گرفتند که، "عامل عصبی بودن یک مصنوع آماری نیست، بلکه یک واحد زیست شناختی است که به طور کلی به ارث می رسد".

کتاب E. O. Wilson درباره جامعه شناسی و کتاب او Consilience درباره ایده استعداد ژنتیک به رفتارها بحث می‌کند.

زمینه روانشناسی تکاملی این ایده که رفتارهای خاصی در طول دوره تکامل انتخاب شده‌اند را بررسی می‌کند.

قانون عدم تبعیض اطلاعات ژنتیکی، که توسط رئیس جمهور به امضاء رسید، تبعیض در اشتغال و بیمه درمانی را بر اساس اطلاعات ژنتیکی منع می‌کند.

منبع: نینگتوجام سانداریانی