افراد خلاق تازگی و بدیع بودن را ترجیح می دهند، پیچیدگی مسائل توجه آنان را جلب می کند و به قضاوتهای مستقل می پردازند (بارون هارنیگتون) . علاوه بر آن توانایی تمام کردن، کامل کردن و یکی کردن افکار گوناگون در این افراد بیش از دیگران است. علاوه بر موارد فوق افراد خلاق ویژگیهای دیگری نیز دارند که آنها را از سایر افراد متمایز می کند این ویژگیها عبارتند از:
افراد خلاق، بخش عمده ای از وقت خود را صرف توجه دقیق به اطراف خود می کنند و از این طریق سوژه های جدیدی برای فکر کردن پیدا می کنند.
افراد خلاق بسیار کنجکاو بوده و به طور مستمر در جستجوی موضوعات پیچیده، جدید و ناشناخته و عجیب هستند. به همین سبب آنها در مقایسه با افرادی که از توانایی خلاقیت کمتری برخوردار هستند، سوالات بیشتر و پیچیده تری را مطرح می کنند. این ویژگی را به سادگی در بچه ها می توان تشخیص داد.
افراد خلاق بیشتر به وسیله علایق درونی خود نسبت به کارهای خلاق برانگیخته می شوند تا عوامل بیرونی نظیر شهرت، پول یا تایید دیگران. حل مشکلات و مسائل توسط افراد خلاق از اصالت خاصی برخوردار است.
افراد خلاق انعطاف پذیر هستند و در ارائه راه حل و اندیشه بکر و بدیع آمادگی بسیار دارند (گلیفورد) آنها با استفاده از این ویژگی، توانایی تعقیب و دستیابی به راه حل مشکل را از راههای مختلف دارا هستند.
افراد خلاق به استقلال و ناهمنوایی تمایل دارند و در مواردی که دستورهایی بر خلاف میل و یا اعتقادات خود دریافت کنند به سرپیچی از آنها تمایل نشان می دهند به این سبب اعمال مدیریت در مورد افراد خلاق بسیار دشوار است. آنها اگرچه به دستور گرفتن از دیگران اعتقاد ندارند، نیاز مبرم به مورد پذیرش واقع شدن دارند، زیرا این احساس برای آنها آرامش خاطر دلپذیری را ایجاد می کند. ضمنا آگاهی به این مطلب که اندیشه هایشان مورد قبول واقع شده، اتکاء به نفس زایدالوصف در آنان ایجاد می کند.
بر اساس نظریه وایت افراد خلاق على رغم استنباط دیگران، بسیار فعال نبوده، دذ مقایسه با دیگران از هوش و ذکاوت خارق العاده نیز برخوردار نیستند. هوش یکی از پیش نیازهای خلاقیت است و پایین بودن درجه هوشی فرد معمولا به پایین قرار گرفتن ویژگی خلاقیت منجر می شود، اما هوش سرشار نیز دلالت بر خلاق بودن شخص نمی کند. افراد دارای هوش پایین عموما از نظر خلاقیت نیز ناتوانند و خلاقیت در افراد دارای هوش کمی بالاتر از میانگین بیشتر مشاهده شده است. اشخاص باهوش و ذکاوت خوب در مدارج تحصیلی، بسیار خوب عمل می کنند ولی شاهد کیفی که دلالت بر خلاقیت آنها بکند بسیار کم است.
این نوع شخصیت مسائل و وضعیت هایی را می بیند که قبلا مورد توجه قرار نگرفته است و فکرهای بکری را ارائه میدهد. اصولا یک فرد خلاق بی تفاوت از کنار مسائل نمی گذرد و محیط پیرامون را همیشه با دقت مورد توجه قرار میدهد. ایده‌ها و تجربیات حاصل از منابع گوناگون را به هم ربط میدهد و آنها را بر مبنای مزیتشان مورد بررسی قرار میدهد. چراکه ارائه فکر مشکل نیست بلکه. ارائه فکر و ایده های سودآور، مفید، باصرفه و... مشکل خواهد بود.
یکی از مهمترین ویژگی افراد خلاق داشتن سلاست فکر است. به طوری که همزمان در مورد یک مساله چندین فکر و راه حل را داشته باشد. نسبت به پیش فرضهای قبلی تردید می کنند و محدود به رسم و عادت نمی شوند.
مدیران امروزی ما باید به این نکته توجه داشته باشند که موانعی برای بروز خلاقیت وجود دارد که بحث مفصلی را می طلبد و پرداختن به آنها خارج از این کتاب است اما مهمترین آنها عبارتند از: عدم اعتماد به نفس، ترس از انتقاد و شکست، تمایل به همرنگی و همگونی، عدم تمرکز ذهنی و...
افراد خلاق، مسائل پیچیده را به مسائل ساده ترجیح میدهند و با علاقمندی بسیار برای یافتن راه حل می کوشند. باید این نکته را قبول کنیم که همگی ما عادت زده ایم بنابراین مدیریت سازمان‌ها باید همیشه از بروز ایده ها و فکرهای جدید استقبال نماید و افراد خلاق را تشویق کند. برای اینکه خلاقیت به وقوع بپیوندد، باید چنان نگرشی وجود داشته باشد تا از پیشنهادهایی که مبتنی بر تغییر شرایط موجودند، استقبال کند. ملاک اصلی برای پیشنهاد دهنده، آن چیزی است که مدیر در عمل انجام می دهد، نه سخن او. متاسفانه در نظام اداری ما کم نیستند مدیرانی که خود را عقل کل میدانند و کارمندان را افرادی که مجبورند دستورات غیر منطقی آنها را اجرا کنند. این مدیران یکی از مهمترین موانع خلاقیت و نوآوری در نظام اداری هستند.
ویژگیهای کودکان خلاق
1. کودکان خلاق اغلب با آب و تاب حرف می زنند. ذکر جزییات یک ماجرا و به تفضیل سخن گفتن می تواند نشانه قدرت خیال و تصور زیاد باشد.۲. دقت و توجه شدید در گوش دادن، مشاهده کردن یا انجام دادن کاری دارند. . شور و نشاط و مشغولیتهای شدید جسمانی دارند. در صحبتهای خود از قیاس استفاده می کنند. عادت به وارسی منابع مختلف دارند.
3. با دقت به اشیا و پیرامون خود می نگرند. اشتیاق به صحبت کردن درباره کشفیات با دیگران دارند. توانایی ابداع بازی‌های جدید و تغییر در بازیها دارند. کنجکاوی زیادی برای سردر آوردن از امور دارند.
4. در گفتار خود جسارت زیادی دارند. سئوالات عجیبی طرح می نمایند.
منبع: کودکان نابغه و باهوش، فاطمه تقدسی‌نیا، نوید حکمت، چاپ دوم، قم، 1396
.jpg "شخصیت معنوى امام خمینی (رحمه الله)")
