چسبندگی استاتیک به پدیده چسبیدن یک شیء سبک به سطح دیگر به دلیل الکتریسیته ساکن اشاره دارد. نمونه‌هایی از این پدیده عبارتند از: رشته‌های مویی که جذب شانه پلاستیکی می‌شوند، لباس‌هایی که به پوست می‌چسبند، بادکنک‌هایی که به دیوار می‌چسبند، و چسبیدن گرد و غبار به سطوح پلاستیکی. این وضعیت، وقتی که با دامن، شلوار یا تی‌شرت‌هایی که می پوشیم اتفاق می‌افتد، ناخوشایند و آزار دهنده است.

علل

چسبندگی استاتیک به دلیل الکتریسیته ساکن ایجاد می‌شود و به معنای "برق در حالت سکون" است. در چنین حالتی، بارهای الکتریکی (یا به عبارت ساده تر الکترون‌ها) روی اجسام سبک قرار می‌گیرند که در هنگام تماس با جسم دیگر تمایل به چسبیدن به یکدیگر دارند. چسبندگی استاتیک بین دو جسم متفاوت به وجود می‌آید، زیرا مواد مشابه با یک بار مشابه یکدیگر را جذب نمی‌کنند. برای درک بهتر علل، بیایید مثال دو ماده مختلف تحت اصطکاک را در نظر گیریم.

هنگامی که دو شیء با ترکیب مواد مختلف (به عنوان مثال پارچه و خشک کن) بر روی یکدیگر مالیده می‌شوند، بارهای یک ماده بارهای ماده دوم را جذب می‌کنند، به طوری که اتم‌های مواد مربوطه متعادل و پایدار می‌شوند. در این فرایند، انتقال بار صورت می‌گیرد (خشک کن پلاستیکی الکترون‌ها را از دست می‌دهد و پارچه آنها را به دست می‌آورد) و در نتیجه الکتریسیته ساکن ایجاد می‌شود. چسبندگی استاتیک به دلیل الکتریسیته ساکن ایجاد می‌شود منسوجات پارچه‌ای مانند پشم، نایلون و ابریشم بارهای مثبت ایجاد می‌کنند. در حالی که لاستیک، بسته بندی‌های پلاستیکی و پلی استر موادی با بار منفی هستند.

چگونه از شر چسبیدن استاتیک بر روی لباس خلاص شویم؟

شما بعضاً با شرایط ناجوری رو به رو می‌شوید مانند این که شلوارتان به پوستتان می‌چسبد. از آن جا که اکنون دلایل چسبندگی استاتیک را می‌دانید، پارچه لباستان را سرزنش نکنید. در جنبه روشن‌تر قضیه، روش‌های خاصی وجود دارد که می‌توانید برای خلاص شدن از این وضعیت‌ها تمرین کنید. برخی از راه‌های طبیعی مؤثر برای رهایی از چسبندگی استاتیک در زیر ذکر شده است:

* لوسیون بدن:
هر زمان که قصد پوشیدن لباس‌های پشمی یا نایلونی دارید، به خصوص در ماه های زمستان، قبل از پوشیدن لباس خود، از لوسیون بدن مناسبی استفاده کنید. لوسیون به عنوان سدی بین پارچه و پوست شما عمل می‌کند و از این رو مانع از توسعه استاتیک می‌شود.

* اسپری مو:
مانند لوسیون‌ها، اسپری‌های مو برای خلاص شدن از چسبیدن استاتیک بهتر از بقیه عوامل عمل می‌کنند. قبل از پوشیدن لباس، می‌توانید به راحتی آن را روی قسمت داخلی پارچه و همچنین روی بدن خود اسپری کنید. چند دقیقه صبر کنید و بگذارید اسپری مو به درستی خشک شود و سپس لباس خود را بپوشید.

* نرم کننده پارچه و محلول آب:
در یک بطری اسپری، 2 قاشق چای‌خوری نرم کننده پارچه را با 2 لیتر آب مخلوط کنید. محلول را به خوبی تکان دهید و به آرامی روی قسمت‌های داخلی پوشاک اسپری کنید. اجازه دهید پارچه محلول را جذب کند و آن را بپوشید. این کار به طور موثری الکتریسیته ساکن را از روی لباس جدا می‌کند.

* ورق‌های خشک کن:
به جای برخورد با استایک در هنگام پوشیدن لباس، چرا مشکل را از قبل حل نمی‌کنید؟ در حالی که لباس‌های مرطوب را در خشک کن برقی خشک می‌کنید، می‌توانید یک تکه ورق خشک کن اضافه کنید تا از چسبیدن استاتیک جلوگیری شود. خشک کردن هوا نیز برای جلوگیری از بروز این مشکل اقدام خوبی است.

احتمال چسبیدن استاتیک در زمستان هنگامی که هوا خشک است و سطوح رطوبت بسیار کم است، بسیار بالاتر است. این امر به این دلیل است که رطوبت الکترون‌ها را هدایت می‌کند و از ایجاد الکتریسیته ساکن جلوگیری می‌کند. با توجه به این نکته، می توانید برای رهایی از چسبندگی استاتیک در حین آب و هوای خشک، اقدامات احتیاطی ویژه‌ای انجام دهید و خود را از موقعیت‌های ناخوشایند رها کنید.

در واقع همان طور که گفته شد به طور خلاصه چسبندگی استاتیک گرایش اشیاء سبک به چسبیدن به سایر اشیاء به دلیل الکتریسیته ساکن است. این در لباس شایع است، اما در موارد دیگر مانند تمایل به جذب گرد و غبار و چسبندگی به مواد پلاستیکی نیز رخ می‌دهد.

در لباس، چسبیدن استاتیک از الکتریسیته ساکن رخ می‌دهد. بار الکترواستاتیکی به دلیل تأثیر برق مالشی هنگامی که قطعات پارچه بر روی یکدیگر مالیده می‌شوند، مخصوصاً در خشک کن لباس، روی لباس ایجاد می‌شود. سطوح مثبت و منفی با بار منفرد جذب یکدیگر می‌شوند. این امر به ویژه هنگامی که رطوبت کم است، قابل توجه است و باعث می‌شود برق استاتیک ایجاد شود. برخی از مواد می‌توانند چسبندگی استاتیک را کاهش دهند و این مواد غالباً در نرم کننده‌های پارچه و ورق‌های خشک کن قرار داده می‌شوند. برای رفع این مشکل، از مواد ضد الکتریسیته ساکن، که سطح را کمی رسانا می‌کنند، می توان در پارچه‌ها استفاده کرد.

تجمع گرد و غبار ناشی از چسبندگی استاتیک یک مسئله مهم برای رایانه‌ها و سایر دستگاه‌های الکترونیکی با اجزای تولید کننده گرما که باید با جریان هوا خنک شوند می‌باشد. گرد و غبار توسط جریان هوای ایجاد شده توسط فن‌های کیس و مؤلفه‌های دیگر به کامپیوتر منتقل می‌شود. گرد و غبار جمع شده سطوح فلزی را پوشانده و فضای خالی بین پره‌ها را پر می‌کند، و از انتشار گرما به بیرون کم کرده و جریان رو به بیرون هوای گرم را قطع می‌کند. این به خصوص برای مؤلفه‌های مهم مانند ریزپردازنده‌ها و بانک‌های حافظه، خطر گرم شدن بیش از حد آنها را در بر دارد که در نهایت می‌تواند باعث آسیب دیدن یا از بین رفتن آنها شود. برای جبران، فن‌های کنترل شده به صورت خودکار سرعت خود را بالا می‌برند، که این سر و صدای بیشتری ایجاد می‌کند و طول عمر آنها کوتاه می‌شود. خطر اضافی دیگر، هدایت الکتریکی (کوچک) گرد و غبار است که با توجه به تجمع کافی گرد و غبار، می تواند آسیب جدی به اجزای داخلی دستگاه وارد کند. تجمع گرد و غبار به صورت نمایی رشد می کند، زیرا گرد و غبار انباشته شده باعث ایجاد سطوح استاتیک جدید و تجمع بیشتر گرد و غبار و انسدادهای بیشتر فیزیکی می‌شود.

منبع: نینگتوجام ساندیارانی - WellnessKeen