حساسیت به کلر

ناسازگاری با کلر به صورت بسیار شایع در افراد مشاهده می‌شود. با این‌حال، مواردی وجود دارد که افراد از علائم شدید این عارضه رنج می‌برند. این مقاله، اطلاعاتی درباره علائم آلرژی مزمن همراه با اقدامات درمانی و پیشگیرانه ارائه می‌دهد.

سه‌شنبه، 19 آذر 1398

تخمین زمان مطالعه:

پدیدآورنده: علی رضایی میر قائد

موارد بیشتر برای شما

کلر هالوژن یکی از فراوان‌ترین عناصر موجود در طبیعت می‌باشد. کلر عنصری یک گاز زرد مایل به سبز است که اولین بار توسط کارل ویلیام تولید شد. امروزه، ما در قالب‌های مختلف از این عنصر استفاده می‌کنیم. ترکیبات کلردار به طور گسترده به منظور تهیه سفید کننده‌ها، صابون‌ها، مواد شوینده، ضدعفونی کننده‌ها، آفت کش‌ها، حلال‌ها، رنگ‌ها و پلاستیک‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. شایع‌ترین طریقه مواجهه با این عنصر از طریق شنا کردن در استخرها و آب لوله کشی کلردار می‌باشد. به هر حال، این ترکیبات قادر به ایجاد تحریک موقت و همچنین آلرژی‌های طولانی مدت می‌باشند.

مواجهه حاد

ترکیبات کلر دار و محصولات جانبی آن‌ها، عوامل ایجاد کننده سوزش و آلرژی می‌باشند. در استخرهای شنا و حمام‌ها، واکنش کلر با مواد آلی مانند عرق و ادرار منجر به تشکیل مونو کلرامین‌ها، دی کلرامین‌ها و تری کلرامین‌هایی شده که باعث بروز سوزش قوی می‌شوند. واکنش‌های شایع مشاهده شده شامل موارد زیر می‌باشد:
سوزش و خشکی چشم همراه با احساس خراش و وجود گرد و خاک در چشم‌ها
چشم صورتی آلرژیک یا شیمیایی که توسط قرمزی، تورم پلک‌ها، چشم‌های اشکبار و دید تار تشخیص داده می‌شود.
خارش و خشکی پوست: این علائم ممکن است همراه با خارش و لایه برداری پوست باشد.
عطسه و سرفه
درد موقت در ناحیه قفسه سینه، درد شکم و احساس سوزش در دستگاه گوارش
مخلوط کردن عوامل پاک کننده حاوی ترکیبات کلردار با ترکیبات نیتروژن دار منجر به انتشار گاز کلر یا کلرامین می‌گردد. استنشاق این گاز باعث بروز سمیت فوری و همچنین آسیب به بافت و ریه می‌گردد. مواجهه با سطح بالای کلر می‌تواند منجر به بروز اختلالات شدیدی گردد.

درماتیت تماسی آلرژیک

این بیماری یک واکنش آلرژیک معمول بوده که به واسطه‌ی پاسخ ایمنی به آلرژن حاصل می‌گردد. این بیماری توسط توسعه بثورات پوستی، بخش‌های قرمز رنگ و تاول در عرض 24 تا 48 ساعت بعد از مواجهه با کلر تشخیص داده می‌شود.

سندروم اختلال در عملکرد مجاری هوایی واکنشی

این اصطلاح توسط بووکس و همکارانش به منظور تعریف بیماری مشابه آسم که به واسطه‌ی مواجهه با سطوح بالایی از تحریک کننده‌های خاص ایجاد می‌گردد، ابداع شد. این اختلال توسط مجاری هوایی بسیار واکنش پذیر، ضخیم شدن دیواره‌های برونشیت و التهاب مزمن خفیف مشخص می‌گردد. خس خس کردن و مشکلات تنفسی شایع‌ترین علائم این بیماری می‌باشد. این اثرات تا حدی برگشت پذیر می‌باشد.

سندروم اختلال در مجاری هوایی بالایی واکنشی

این بیماری یک اختلال مشابه ورم غشای مخاطی مزمن بوده که به واسطه‌ی مواجهه‌ی حاد با تحریک کننده‌ها ایجاد می‌گردد. واکنش پذیری بالای مجاری هوایی بالایی محدود می‌گردد. این بیماری توسط تورم سینوس‌ها مشخص می‌گردد، اما معمولاً مشکلات تنفسی ایجاد نمی‌گردد.

مواجهه طولانی مدت

مواجهه طولانی مدت با کلر باعث بروز خطر آسم، تورم آلرژیک سینوس‌ها، تب هاری، آلرژی بینی و برونشیت مزمن می‌گردد. حساسیت اپیتلیوم تنفسی به آلرژن‌های دیگر موجود در هوا به واسطه‌ی مواجهه با کلر افزایش می‌یابد. خطر این بیماری در افراد آتوپیک حدود ده برابر می‌باشد. خطر توسعه عفونت‌های دستگاه تنفسی و چشم در صورت بروز این بیماری در کودکان افزایش می‌یابد.

علاوه بر این، مواجهه شغلی باعث بروز درماتیت، سرفه مداوم و خس خس سینه می‌گردد. این بیماری ممکن است منجر به بروز آسیب به ریه و مسمومیت دستگاه تنفسی ‌گردد. این علائم ممکن است بسته به ترکیب دقیقی که فرد در معرض آن قرار می‌گیرد، متنوع باشد. دوش گرفتن قبل و بعد از شنا نیز به کاهش تحریکات پوستی کمک می‌کند. چنین مواجهات شغلی در افرادی که درگیر در تمیز کردن و کلر دار کردن استخرهای شنا هستند، کارگران در کارخانه‌های تولید کلر، کارخانه‌های تصفیه آب، صنایع سفید کننده منسوجات و سفید کننده‌های خمیر مشاهده شود.

اقدامات پیشگیرانه

شناسایی علائم شایع و اتخاذ اقدامات پیشگیرانه باید صورت گیرد. برای مثال، افرادی که به طور معمول در معرض محرک‌های چشم قراردارند، باید از یک پوشش مناسب برای چشمان خود استفاده کنند.

به منظور پیشگیری از بروز مشکلات پوستی باید از استفاده از صابون‌ها و شوینده‌های دارای کلر خودداری کرد و یا از دستکش‌های غیر قابل نفوذ به آب هنگام استفاده از مواد سفید کننده شیمیایی استفاده کرد.

شنا در استخرهایی که از کلر برای ضدعفونی کردن استفاده نمی‌شود، امن می‌باشد، چون این موضوع باعث اجتناب از بروز بثورات پوستی و استنشاق محصولات جانبی کلردار می‌گردد. دوش گرفتن قبل و بعد از شنا نیز به کاهش تحریکات پوستی کمک می‌کند.

افرادی که دارای مشکلات تنفسی هستند، باید از مواجهه با کلر خودداری کنند و یا استفاده از ماسک در صورتی‌که استفاده از محصولات کلردار امری اجتناب ناپذیر باشد برای آنها لازم است.

استفاده از فیلترهای کلر برای آب لوله کشی، حمام‌ها و آب نوشیدنی به جلوگیری از مواجهه و استنشاق مداوم ترکیبات کلردار در خانه کمک می‌کند.

اقدامات کمک‌های اولیه

در مورد سوزش چشم، شستشوی سریع چشم‌ها و مناطق اطراف چشم با آب تمیز توصیه می‌شود. قطره چشم می‌تواند به منظور کاهش خشکی و قرمزی چشم مورد استفاده قرار گیرد.

در صورتی‌که خارش در پوست مشاهده شود، بیرون آوردن لباس آلوده و شستن آن ناحیه با آب توصیه می‌شود.

در صورت استنشاق تصادفی گازها، رها کردن و یا بیرون آوردن مواد آلوده ضروری می‌باشد. در این مواقع به سوی منطقه‌ای که دسترسی به هوای تازه داشته باشید، حرکت کنید. در صورتی‌که هر گونه علائم سیانوز، که تغییر رنگ مایل به آبی در پوست است را مشاهده کردید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.

در صورتی‌که ترکیبات کلر دار به صورت تصادفی مصرف شدند، دهان خود را با آب بشوئید. در این مواقع نباید مانع از بروز استفراغ شد.

نکته: در صورتی‌که اقدامات پیشگیرانه در مورد شما مؤثر واقع نشد و یا اقدامات کمک‌های اولیه در مورد شما سودی نداشت، بلافاصله با پزشک خود مشورت کرده و به دنبال یافتن کمک باشید.

شیوه‌های درمانی

ترکیبات حاوی کلر می‌تواند باعث بروز واکنش‌های خفیف چشم و پوست تا مشکلات شدید تنفسی گردد. روش مناسب در این زمینه، اجتناب از مواجهه و با انجام اقدامات پیشگیرانه ضروری و آگاهی از هر گونه شرایط غیر نرمال می‌باشد. شناسایی خطرات و تصمیم گیری بر همین اساس جهت انجام اقدامات پیشگیرانه به منظور مقابله با چنین آلرژی‌هایی نیز ضروری می‌باشد.

منبع: Deepa Kartha - HealthHearty