محتوای سوره
این سوره از مفصلات است که در برخی از روایات از سوره‌های مفصلات با عنوان ریاض القرآن یاد می‌شود. سوره‌های مفصلات به سوره‌های کوتاه گفته می‌شود که در انتهای قرآن قرار دارند.روایتی نقل شده‌است که خدا هفت سورهٔ طِوال را به جای تورات، سوره‌های مئین را به جای انجیل و سوره‌های مثانی را به جای زبور به من داد و من را با دادن سوره‌های مفصل فزونی بخشید. طوال، به معنی بلند و طولانی است و به هفت سورهٔ بلند قرآن گفته می‌شود و این هفت سوره همگی به جز دو سورهٔ انعام و اعراف، مدنی‌اند.
هفت سورهٔ طولانی قرآن، بقره، آل‌عمران، نساء، مائده، انعام، اعراف و توبه است.سوره‌های مثانی، سوره‌هایی هستند که تعداد آیه‌های آنها کمتر از ۱۰۰ است و سوره‌های مئین، سوره‌هایی هستند که تعداد آیه‌های آنها از ۱۰۰ بیشتر نمی‌شود و از لحاظ طولانی بودن از سوره‌های طوال کمتر هستند.
سورهٔ همزه یکی از سوره‌های مکی است و این سوره در اشاره به کسانی است که تمام تلاش خود را متوجه جمع مال کرده‌اند و به ثروت خود مغرورند، از دیگران عیب‌جویی و مسخره‌شان می‌کنند. در پایان سوره، از سرنوشت آنها در جهنم سخن می‌گوید.
در کتاب تفسیر قرآن مهر نوشته شده‌است که این سوره به سرزنش عیب‌جویان ثروت‌اندوز اشاره داردسورهٔ هُمَزه را به این دلیل همزه نامیده‌اند که این کلمه در آیهٔ اول سوره آمده‌است. نام دیگر آن، لُّمَزَه است که این کلمه هم در آیهٔ اول وجود دارد.نام‌های دیگر این سوره، «ویل لکل همزه» و «الحطمه» است.«همزه» و «لمزه» به معنی کسی است که عیب‌جویی و غیبت می‌کند.
محسن قرائتی در کتاب تفسیر نور در مورد نام سورهٔ همزه نوشته‌است که «هُمَزَةٍ» به معنی عیب‌جویی با چشم، ابرو و اشاره است.
شأن نـزول
جمعى از مفسران چنین گفته اند که آیات این سوره درباره ولیدبن مغیره نازل شده است که پشت سر پیغمبراکرم (صلی الله علیه و آله) غیبت مى کرد، و در پیش روطعن و استهزا مى نمود.بعضى دیگر آن را درباره افرادى دیگرى از سران شرک و دشمنان کینه توز وسرشناس اسلام مانند « اخنس بن شریق» و «امیة بن خلفم» و «عاص بن وائل» دانسته اند.
ولى چنانچه این شأن نزول ها را بپذیریم باز عمومیت مفهوم آیات شکسته نمى شود، بلکه شامل تمام کسانى است که داراى این صفاتند.
فضیلت سوره
در فضیلت این سوره از امام صادق علیه السلام آمده است: هر کس سوره همزه را در نمازهای واجبش قرائت کند فقر او زایل می گردد و روزی به سوی او جلب شده و مرگ های بد از او دور می شود.1همچنین روایت شده است: هر که در نمازهایش سوره همزه را قرائت کند به اندازه دنیا ثواب به او داده می شود.2
از رسول خدا صلی الله علیه و اله وسلم نیز نقل شده است: هر که این سوره را قرائت نماید به تعداد کسانی که حضرت محمد صلی الله علیه و اله وسلم و یارانش را مسخره کردند ده حسنه عطا می شود.3
در فضیلت این سوره از امام صادق علیه السلام آمده است: هر کس سوره همزه را در نمازهای واجبش قرائت کند فقر او زایل می گردد و روزی به سوی او جلب شده و مرگ های بد از او دور می شود.
آثار و برکات سوره
1) دفع چشم زخم
از امام صادق علیه السلام روایت است که هر گاه سوره همزه را برای چشم زخم بخوانند ، اثر چشم به قدرت خداوند از او زایل می شود.42) برای چشم درد
هر گاه این سوره را بر چشم دردناک بخوانند ، خداوند او را از آن درد گشایش دهد.5پی نوشت
(1) فقه الرضا، ص344
2) الاحتجاج، ج2، ص303
(3) درمان با قران، ص163
(4) تفسیرالبرهان، ج5، ص753
5) درمان با قرآن، ص 163.
منبع: سایت تبیان
