جدول تناوبی عناصر
هر ماده شیمیایی از یک یا چند عنصر خاص تشکیل شده است. یک عنصر به عنوان یک ماده که دارای تنها یک نوع اتم می‌باشد، تعریف می‌گردد. برای مثال، عنصر آهن تنها از اتم‌های آهن تشکیل شده است. در جدول تناوبی، عناصر همراه با نمادها، عدد اتمی و عدد جرمی نشان داده می‌شوند. در این جدول شما می‌توانید عدد اتمی را در قسمت بالا سمت چپ نماد هر عنصر و جرم اتمی را در قسمت پایین سمت چپ نماد مشاهده کنید.یک عنصر خاص در جدول تناوبی با استفاده از نماد آن، عدد اتمی منحصر به آن عنصر و عدد جرمی آن مشخص می‌گردد. عدد اتمی برابر با تعداد پروتون‌های موجود در هسته اتم است. از طرف دیگر، عدد جرمی برابر با تعداد نوترون‌ها و پروتون‌هایی است که در هسته اتم وجود دارد.
در یک نگاه، اشتباه نیست که بگوییم جدول تناوبی ستون فقرات شیمی را تشکیل می‌دهد. با مراجعه به روندهای موجود در جدول تناوبی، شما می‌توانید اطلاعات پایه‌ای از عناصر همراه با شعاع اتمی آنها، رسانایی، واکنش‌پذیری، انرژی یونیزاسیون، الکترونگاتیوی، و غیره را به دست آورید. در جدول تناوبی، نماد عناصر همراه با عدد اتمی و عدد جرمی آنها مشخص می‌باشد. عدد جرمی یک عنصر برابر با مجموع کل پروتون‌ها و نوترون‌های موجود در هسته می‌باشد. از آن جا که عدد اتمی مشابه با تعداد پروتون‌ها می‌باشد، بنابراین می‌توان با استفاده از معادله‌ی A = Z + N جرم اتمی عناصر را پیدا کرد.
بار یک عنصر فرم یونی عنصر خاص می‌باشد. در غیر این صورت، عنصر خنثی و غیر واکنش‌پذیر دارای بار صفر می‌باشد. بار، تعداد تفاوت بین الکترون‌های باردار منفی و پروتون‌های باردار مثبت می‌باشد. همچنان‌که یک عنصر فلزی الکترون‌های خود را به منظور دستیابی به پوسته‌ی بیرونی کامل از دست می‌دهد، دارای بار مثبت می‌گردد. در مقابل، عناصر غیر فلزی الکترون‌های خود را جهت تکمیل پوسته بیرونی خود به دست می‌آورند و دارای بار منفی می‌گردند. تعداد الکترون‌های به دست آمده توسط نافلزات، بار آنها می‌باشد.
شما می‌توانید یک جدول تناوبی رنگی با نماد عناصر همراه با عدد اتمی و بار مربوط به آنها تهیه کنید.
جدول تناوبی چیزی نیست جز ترتیب سیستماتیک عناصر شیمیایی در قالب یک جدول. این جدول توسط دانشمند روسی به نام دیمیتری مندلیف ابداع شد. از زمان ابداع آن، جدول تناوبی دستخوش تغییراتی شده است. جدول تناوبی یکی از مهم‌ترین مرجع‌هاست که در مطالعات مربوط به شیمی از آن استفاده می‌شود. این جدول شامل همه‌ی عناصر شیمیایی است که تا به حال شناخته شده است.
همان طور که قبلا بحث شد، جدول تناوبی ترتیب جدولی همه‌ی عناصر شناخته شده می‌باشد. عناصر از راست به چپ با افزایش عدد اتمی مرتب شده‌اند. عدد اتمی و جرم اتمی یک عناصر دو ویژگی اصلی هر عنصر شیمیایی است. یک عنصر به عنوان یک ماده که دارای تنها یک نوع اتم می‌باشد، تعریف می‌گردد. عدد اتمی یک عنصر برابر با تعداد پروتون‌های موجود در هسته‌ی اتم عنصر مربوطه است، در حالی‌که جرم اتمی برابر با مجموع جرم پروتون، جرم الکترون و جرم نوترون یک اتم از یک عنصر مربوطه می‌باشد. عدد اتمی برای هر عنصر منحصر به فرد می‌باشد. نماد اتمی، نام مخفف عنصر شیمیایی در قالب یک یا دو حرف می‌باشد.
بسیاری از نمادهای اتمی نام لاتین کوتاه شده‌ی این عناصر شیمیایی می‌باشند. دوره‌ها و گروه‌ها دو ویژگی مهم از جدول تناوبی هستند. ردیف‌های افقی جدول تناوبی اشاره به دوره‌ها دارند، در حالی‌که ستون‌های عمودی اشاره به گروه‌ها دارند. گروه‌ها و دوره‌ها دو تا از مهم‌ترین روش‌های طبقه بندی عناصر در جدول تناوبی می‌باشند. عناصر موجود در جدول تناوبی تحت گروه‌های مختلف بسته به خواص شیمیایی و فیزیکی طبقه بندی می‌شوند. این گروه‌ها شامل عناصر شبه فلز، فلزات قلیایی، فلزات قلیایی خاکی، فلزات واسطه، نافلزات، هالوژن‌ها، گازهای نجیب و عناصر خاکی نادر می‌باشند. در بسیاری از گروه‌ها، عناصر یک گروه دارای خواص مشابهی می‌باشند. در این جا درباره‌ی هر یک از این عناصر گروه‌های جدول تناوبی بحث خواهیم کرد.
عناصر شبه فلز
عناصری هستند که دارای خواص هر دوی فلزات و غیر فلزات می‌باشند. بور، سیلیکون، ژرمانیوم، آرسنیک، انتیمون، تریلیوم و پولونیم در این گروه قرار می‌گیرند. این عناصر در گروه‌های 13، 14، 15 و 16 قرار دارند.فلزات قلیایی
این فلزات در گروه اول جدول تناوبی قرار دارند و شامل عناصر لیتیوم، سدیم، پتاسیم، روبیدیم، سزیم، فرانسیم می‌باشند. همه‌ی این عناصر بسیار واکنش پذیر هستند و به صورت آزادانه در طبیعت یافت نمی‌شوند.عناصر خاکی قلیایی
این عناصر در گروه دوم جدول تناوبی قرار دارند و در پوسته‌ی زمین یافت می‌شوند. این عناصر نیز به صورت آزادانه در طبیعت یافت نمی‌شوند. بریلیوم، منیزیم، کلسیم، استرانسیم، باریم و رادیوم شش عنصر هستند که به این دسته تعلق دارند.فلزات واسطه
همه‌ی عناصری که در گروه‌های سوم تا دوازدهم قرار دارند، جزو گروه فلزات واسطه می‌باشند. قابلیت چکش خواری، انعطاف پذیری و رسانایی برخی از خواص اساسی این عناصر می‌باشند. کروم، مس، نیکل، جیوه، طلا و نقره برخی از فلزاتی هستند که متعلق به این گروه می‌باشند.عناصر خاکی نادر
این عناصر در دوره‌های سوم، ششم و هفتم جدول تناوبی قرار دارند. برخی از این عناصر ساخته‌ی دست انسان هستند. سری‌های لانتانیدها و اکتینیدها همراه با هم عناصر خاکی نادر را تشکیل می‌دهند. سریم، کوریم، اروپیم، اورانیوم و غیره برخی از عناصر خاکی نادر می‌باشند.نافلزات
هیدروژن، کربن، نیتروژن، اکسیژن، فسفر، سولفور و سلنیوم هفت تا از نافلزاتی هستند که در گروه‌های چهاردهم، پانزدهم و شانزدهم جدول تناوبی قرار دارند. این عناصر بسیار شکننده بوده و رسانایی خوبی ندارند.گازهای نجیب
این گازها در گروه هجدهم جدول تناوبی قرار دارند. هلیوم، نئون، آرگون، کریپتون، زنون و رادون شش تا از گازهای نجیب هستند که در جدول تناوبی قرار دارند.منبع: Ningthoujam Sandhyarani – ساینس استراک
