جاذبه هاي آذربايجان و شهر اران (8)

وضعيت آموزشي شهرستان شبستر:

قبل از شروع بحث اصلي، خلاصه اي از تاريخچه وضع آموزش و فرهنگ در سابق ارائه مي گردد:
اهالي اين شهرستان به فرهنگ دوستي و روشنفكري شهرت دارند و فرهنگ عمومي در مقايسه با ساير شهرستان هاي استان از پيشرفت بالايي برخوردار مي باشد و اين امر ناشي از مسافرتهاي اهالي شهرستان به كشورهاي خارجي و آشنايي با فرهنگ و تمدن اروپايي بوده است.
اولين مدرسه به سبك كلاسيك در سال 1324 هجري ـ قمري به نام رشيديه در شبستر تاسيس گرديد و دو سال بعد يعني 1329 هـ .ق مدرسه معرفت در خامنه به وسيله مرحوم اسداله معرفت ايجاد گرديد و به تدريج بر تعداد مدارس منطقه افزوده گرديد.

وضعيت اشتغال:

بررسي جدول قسمت اول بند 4 (تركيب جمعيت شهرستان از نظر فعاليت مندرج در صفحه براي ما مشخص مي كند كه بر اساس سرشماري نفوس و مسكن سال 1375 در كل شهرستان تعداد 159 نفر بيكار قبلاً شاغل و 892 نفر قبلاً غير شاغل وجود دارد كه جمعاً 1051 نفر جمعيت بي كار شهرستان را تشكيل مي دهد كه از اين تعداد، 122 نفر كمتر از سه ماه،‌261 نفر 6-4 ماه، 318 نفر 12-8 ماه، 127 نفر 24-13 و 223 نفر 25 ماه و بيشتر بيكار بوده اند
با توجه به موارد مذكور، بيكاري در اين شهرستان چندان محسوب نبوده و اكثر بيكاران اين شهرستان فارغ التحصيلاني هستند كه جذب بازار كار نشده اند و بقيه كارگران فصلي مي باشند.

1ـ جمعيت شهرستان و تحولات آن از سال 1335 الي 1375:

الف: جمعيت شهرستان

بر اساس نتايج حاصل از سرشماري نفوس و مسكن 1375، اين شهرستان جمعيتي بالغ بر 122837 نفر را دارا مي باشند كه 69/3 درصد از كل جمعيت استان را در خود جاي داده است

ب: نرخ رشد جمعيت:

مقايسه جمعيت شهرستان در بين سال هاي1370- 132537 نفر و سرشماري نفوس و مسكن در سال 1375 - 122837 نفر
بيانگر رشد منفي جمعيت در شهرستان بوده و اين امر ناشي از وجود پديده مهاجرت از شهرها و روستاهاي شهرستان به شهرهاي بزرگ بوده و نيز بالا بردن سطح آگاهي مردم و افزايش امكانات بهداشتي و درماني مي باشد

پ: بعد خانواده

بعد خانواده در اين شهرستان 57/4 نفر مي باشد كه در نقاط شهري اين رقم به 39/4 نفر و در نقاط روستايي به 73/4 نفر مي رسد.
افزايش جمعيت شهري و كاهش جمعيت روستايي در بين دو سرشماري سالهاي 1365 و 1370ناشي از الحاق روستاي ديزج شيخ مرجان به شهر تسوج و الحاق روستاي ديزج مهر وقانچي به شهر بند شرفخانه مي باشد.حداكثر ارتفاع كوه ميشو قله علي علمدار به ارتفاع 2155 متر و متوسط ارتفاع آن در شبستر 1350 متر و حداقل ارتفاع شهرستان از سطح درياهاي آزاد 1275 متر مي باشد.
اين شهرستان از لحاظ طبعي به دو قسمت كوهستاني و جلگه اي تقسيم مي شود و جادهي كه از جاده ترانزيتي تبريز ـ بازرگان از صوفيان جدا شده و از اين شهرستان عبور كرده و تا سلماس در آذربايجان غربي امتداد مي يابد. نواحي كوهستاني و جلگه اي را از هم جدا مي كند.

قلل مرتفع رشته كوههاي مورو و ميشو:

1ـ قله علي علمدار در رشته كوه ميشو به ارتفاع 3155 متر
2 ـ قله ميشو در رشته كوه ميشو به ارتفاع 3125 متر
3 ـ قله داغي در رشته كوه ميشو به ارتفاع 3075 متر
4 ـ قله شانجان در رشته كوه ميشو به ارتفاع 3015 متر
5 ـ قله پيرموسي در رشته كوه ميشو به ارتفاع 2178 متر

موقعيت جغرافيايي:

موقعيت، وسعت، قلمرو شهرستان، طول و عرض جغرافياي، شهرستانها و استانهاي همجوار
محدوده اي از ايران اسلامي كه با وسعت 1/2694 كيلومترمربع، نام شهرستان شبستر به خود گرفته است و در بين اهالي محل و شهرستان ها همجوار به نام گونئي مشهور است در شمال غربي تبريز واقع و محدود است از شرق به شرستان تبريز، از شمالشرق به شهرستان اهر، از شمال به شهرستان مرند، از شمالغرب به شهرستان خوي، از غرب به شهرستان سلماس (استان آذربايجان غربي)،‌از جنوب به درياجه اروميه و از آن طريق به شهرستان اروميه (بندر شرفخانه ـ بندر گلمانخانه)، از جنوب شرقي به دشت تبريز و از آن طريق به شهرستان هاي آذرشهر و اسكو
اين شهرستان در تقسيمات كشوري سابق از دو بخش از ارونق و انزاب تشكيل مي شده است و از سال 1315 با تاسيس بخشداري شبستر تا اواخر 1368 كه تبديل به شهرستان گرديد يكي از بخش هاي شهرستان تبريز بوده
از نظر مختصات جغرافيايي: اين شهرستان بين 37 درجه و 42 دقيقه و 38 درجه و 24 دقيقه عرض شمالي، 45 درجه و 5 دقيقه و 46 دقيقه طول شرقي از نصف النهار گرينويچ واقع شده است
فاصله مركز شهرستان (شبستر) از مركز استان (تبريز) 66 كيلومتر مي باشد.
اين شهرستان از 10 كيلومتري تبريز شروع و تا 35 كيلومتري شهر سلماس ادامه مي يابد.

2ـ چگونگي پستي و بلندي كوهها و ارتفاعات مهم

نحوه استقرار پستي و بلندي در سراسر اين شهرستان، منطقه را از ويژگي خاصي برخوردار نموده است.
بلنديهاي مورو و ميشو با جهت شرقي ـ غربي به طول حدود يكصد كيلومتر و عرض حدود سي كيلومتر مانند ديوار عظيمي سرتاسر شمال شهرستان را پوشانيده و اين شهرستان را از شهرستانهاي مرند و خوي جدا مي سازد و جنوب منطقه را درياچه اروميه اشتغال كرده است و بدين ترتيب اهميت استراتژيكي شهرستان را خط ساحلي دريا در جنوب و كوه ميشو در شمال تشكيل مي دهند كه موقعيت منحصر به فرد جغرافيايي و از مهمترين ويژگي هاي طبيعي منطقه مي باشد.

شهرستان عجب شير

شهرستان عجب شير از شهرستانهاي 19 گانه استان آذربايجان شرقي در 95 كيلومتري استان (تبريز) واقع و از شمال به شهرستان آذرشهر ، از جنوب به شهرستان بناب ، از شرق به شهرستان مراغه و از غرب به درياچه اروميه منتهي مي گردد .

مساحت

1.62 % از وسعت استان

738.5 كيلومتر مربع

مساحت شهرستان

جمعيت

1	شهر	27210	شهري	64310 نفر	جمعيت
40	روستا	37110	روستائي

تقسيمات

5 روستا	دهستان خضر لو	بخش مركزي	شهرستان
13 روستا	دهستان ديزجرود غربي
7 روستا	دهستان كوهستان	بخش قلعه چاي
15 روستا	دهستان ديزجرود شرقي

آب و هوا

آ

آب و هوا	بخش شرقي	تابستان معتدل	متوسط بارش ساليانه	350 ميلي متر
		زمستان سرد
	بخش غربي	تابستان گرم	متوسط بارش ساليانه	200 ميلي متر
		زمستان نسبتا سرد

آثار تاريخي

موقعيت	نام	عنوان
مركز شهرستان	شيرلو	مساجد
روستاي گوران	حنيفه
روستاي شيشوان	قاضي
مركز شهرستان	سيد ابولقاسم	امامزاده
روستاي بوكت	سيد علي بوكت
روستاي جوانقلعه	شاه ابراهيم
روستاي پسيان	پير موسي
روستاي گوران	گوران
	گل تپه	آتشكده
	شيراز	گورستانهاي تاريخي
	حوري
	ديزج حسن بيگ
	زاويه
روستاي ينگجه	ضحاك	قلعه

صنعت

به لحاظ كشاورزي بودن شهرستان صنعت در اين شهرستان موقغيت مطلوبي نداشته در حال حاضر كارخانه آبميوه نوش ايران - رب نانسا - كارخانه آرد سازي - دو كارخانه قندريزي در شهرستان فعال مي باشند .
در روستاها صنعت فرش رايج و مجموعا تعداد 1500 دار قالي وجود دارد .

معدن

برابر بررسيهاي معموله مطالعات موثري در خصوص وجود معادن در منطقه به عمل نيا مده و نتيجتا اطلاع و آمار دقيق از وجود احتمالي معادن در دست نمي باشد . ليكن تعداد انگشت شماري معدن به صورت غير اكتشافي برداشت مي شود كه عبارتند از :
معادن شن و ماسه كه علاوه بر يك واحد كارگاه ماسه شوئي اخيرا نيز شركت بلاست متعلق به راه آهن جمهوري اسلامي از معادن سنگي منطقه رحمانلو جهت تامين سنگ ماكادام لايه تحتاني خط آهن و حاشيه آن براي حوزه آذربايجان استخراج مي نمايند .
معدن استحصال نمك : توسط شركت كاوه سودا برداشت و براي استفاده در كارخانه شيشه و بلور شهرستان مراغه حمل مي شود .

بخش كشاورزي

الف : زراعت ( مجموع اراضي زراعي 10926 هكتار (6136 هكتار آبي و 4790 هكتار ديمي ) مي باشد .

سطح زير كشت	نام محصول
3820 هكتار	گندم آبي
4200 هكتار	گندك ديم
1080 هكتار	سيب زميني
720 هكتار	پياز
625 هكتار	كلزا
11 هكتار	نخود
--------	عدس
125 هكتار	جو پائيزه
150 هكتار	جو بهاره

ب : باغات : (مجموع وسعت باغات : 4300 هكتار )

سطح زير كشت	نوع محصول
360 هكتار	سيب
46 هكتار	گلابي
2 هكتار	به
100 هكتار	بادام
8 هكتار	زرد آلو
5 هكتار	آلو
5 هكتار	گوجه
85 هكتار	آلبالو
45 هكتار	گيلاس
710 هكتار	گردو
75 هكتار	سنجد

ج : جنگل و مرتع : ( مجموع مساحت مراتع شهرستان : 50000 هكتار مي باشد )
مجموع مساحت مراتع اين شهرستان 50000 هكتار بوده كه انواع آن عبارت است از :
مرتع درجه 1 به وسعت 3000 هكتار و با توليد علوفه 300-450 كيلوگرم در هكتار
مرتع درجه 2 به وسعت 42000 هكتار و با توليد علوفه 150-300 كيلوگرم در هكتار
مرتع درجه 3 به وسعت 5000 هكتار و با توليد علوفه 50-150 كيلوگرم در هكتار
توضيح : حداقل و حد اكثر توليد علوفه بستگي به ميزان بارش برف و باران دارد .
د : امور دام و طيور : (عمدتا در بخش هاي شرقي دامداري رايج است )

گوسفند و بز	دام
گاو و گاو ميش

وضعيت اقتصادي

الف - روستا : به جز روستاهاي حاشيه جاده تبريز - مياندوآب كه اراضي آن متناسب با جمعيت روستا نمي باشد در مابقي روستاهاي بالا دست و ضعيت اقتصادي تقريبا مناسب بوده و عدم مهاجرت روستائي در مناطق مورد نظر مؤيد اين ادعاست . ليكن در روستاهاي حاشيه جاده به لحاظ پرجمعيت بودن و محدوديت اراضي كشاورزي در آمد حاصله كفاف هزينه هاي خانوار روسائي را نداشته و ناگزير يا به شر عجب شير مهاجرت و يا در شهرهاي همجوار به كارهاي غير مستمر مشغول مي شوند .
ب - شهر :وضعيت اقتصادي عجب شير متاثر از وضعيا مالي روستائيان و رونق كشاورزي مي باشد خوشبختانه با بارش مناسب دو سال اخير و افزايش مكي و كيفي محصولات كشاورزي وضعيت اقتصادي شهروندان نيز بهبود نسبي يافته است .

وضعيت اجتماعي شهرستان

با عنايت به ميزان با سوادي شهروندان وروستائيان و از طرفي درآمد نسبتا متوسط خانوارها و مذهبي بودن ساكنين منطقه ميزان جرايم اتفاقي در ابعاد مختلف نسبت به ساير شهرستانهاي استان از سطح بسيار پائين برخوردار مي باشد و برابر گزارش واصله از تنها كلانتري موجود شهرستان و ساير منابع اكثر اتفاق هاي منطقه متوجه دعواهاي حاصله در خصوص اراضي و آب كشاورزي مي باشد .موضوع بيكاري يكي از معضلات اساسي شهرستان بوده و به لحاظ سطح بالاي سواد بيكاران و فقدان هر نوع مارايي فني امكان حل آن از طريق اعطاء تسهيلات خود اشتغالي و اشتغالزائي ميسور نمي باشد .

وضعيت برخورداري روستاهاي شهرستان

صد در صد روستاهاي اين شهرستن از برق و تلفن(اعم از دفتر يا مركز نخابراتي ) و 65% از جاده آسفالته و قريب 60% ار آب شرب سالم و كافي برخوردار بوده و 100% روستاها داراي مدارس ابتدائي و 40% مدارس راهنمائي و 80% داراي خانه بهداشت و يا مركز بهداشت درماني مي باشند .
ادامه دارد... /س