کشورهای پاکستان، تاجیکستان، جمهوری آذربایجان، قرقیزستان، ازبکستان، ترکیه، افغانستان، قزاقستان حتی تانزانیا در اجرای مراسم جشن نوروز تلاش می‌کنند. همین‌که ماه اسفند تمام می‌شود برف و سرما بار خود را بسته و جای خود را به بهار بالباس سبز بهاری می‌دهند خنده‌های زیبا بر صورت مردم جاری می‌شود و چهره‌ی همه با خنده زیبایی خاصی پیدا می‌کند، فروش تنگ‌های جذاب با ماهی‌های قرمز و سبزه‌های مختلف آمیخته شدن رنگ‌ها را در این موقع از سال نشان می‌دهد. مردم کشورهای همسایه نیز آداب خاصی را در عید نوروز سپری می‌کنند؟[1]
جشن عید نوروز در کشور تاجیکستان
این جشن در کشور تاجیکستان اهمیت ویژه‌ای دارد و برای مردم آن محترم است از آن به‌عنوان جشن ملی نیاکان یاد می‌شود که به‌طور ویژه مخصوص بدخشانیان است. نام این جشن خیدیر ایام هست که به جشن بزرگ معروف است. مردم تاجیک به‌ویژه بدخشانیان برای استقبال از جشن نوروز خانه‌تکانی به راه می‌اندازند تا غبارهای مانده از سال گذشته را بزدایند. بانوی تاجیک زمانی که خورشید به‌اندازه نوک نیزه بالا می‌آید دو جاروی سرخ‌رنگ را در جلوی درب خانه می‌گذارند این جارو ماحصل زحمات بانو در فصل پاییز هست که از کوه جمع‌آوری‌شده و نماد آن حاکی از پیروزی و برکت است. بعد از این‌که خورشید کاملاً طلوع کرد خانواده‌های تاجیک با همکاری یکدیگر وسایل را بیرون آورده و پارچه‌ای قرمزرنگ بر سردر خانه آویزان می‌کنند این کار از رمز خوش‌یمنی خبر می‌دهد سپس وسایل را مرتب کرده و پنجره را به‌سوی بهار می‌گشایند تا خیر، برکت و شادی وارد خانه شود.بانوهای تاجیک شیرینی‌های مخصوص و غذاهای متنوع برای این جشن تدارک می‌بینند، مسابقه‌های جذابی مثل تاب‌بازی، تخم‌مرغ‌بازی، کبک جنگی، خروس‌جنگی، بز کشی، کشتی محلی در این ایام برگزار می‌شود که شادی مردم تاجیک را دوچندان می‌کند.[2]
از آداب رسوم خاص مردم تاجیک می‌توان به مراسم حوت، مراسم گل گردانی، گلگشت نوروزی، مراسم سومنک پزی و شاگون بهار مبارک اشاره کرد. مراسم حوت همان مراسم ماه پایانی سال است که مختص ملزومات جشن نوروز است. مراسم گل گردانی نیز به این صورت است که نوجوانان تاجیک به دامن طبیعت رفته و گل‌های خاصی را می‌چینند این کار برای نوید دادن نوروز انجام می‌شود. در مراسم گلگشت مردم به پارک و فضای سبز رفته و از بودن در آنجا لذت می‌برند. مراسم سومنک‌پزی یا همان سمنو پزی است که بانوهای تاجیک پیش از نوروز انجام می‌دهند و درنهایت مراسم شاگون بهار مبارک است که در شب دوم سال نو اجرا می‌شود در این مراسم از کله‌پاچه گوسفند و گندم غذای مخصوصی به نام باج تهیه می‌کنند.[3]
جشن عید نوروز در کشور ترکیه
مردم کشور ترکیه برای جشن نوروز اهمیت زیادی قائل هستند طوری که ارزش آن را با اعیاد بزرگ دیگر برابر می‌دانند زیرا آن را عامل اتحاد و همبستگی مردم می‌دانند. درگذشته پادشاهان و درباریان عثمانی از معجون مخصوصی که حکیم‌باشی تهیه می‌کرد و نوروزیه نامیده می‌شد میل می‌کردند. در کشور ترکیه مثل ایران عید نوروز جزء تعطیلات رسمی است.[4]جشن عید نوروز در کشور افغانستان
مردم افغانستان برای برگزاری جشن عید نوروز پخت سمنو، سفره هفت‌سین و هفت میوه درنهایت تهیه غذای مخصوص نوروز را تدارک می‌بینند. هفت میوه معمولاً متشکل از مغز بادام، مغز گردو، پسته، کشمش، زردآلو، قیسی، سنجد است غذای معروف آنها نیز ماهی کباب هست. از عادات مردم افغانستان این است که در زیارتگاه‌های شهرهایی مثل مزار شریف تجمع می‌کنند هم‌چنین برای اوقات فراغت به وجود آمده مسابقاتی چون بزکشی، شتر جنگی، قوچ جنگی و کشتی خاص اجرا می‌کنند.[5]جشن عید نوروز در کشور پاکستان
نام جشن عید نوروز در کشور پاکستان عالم‌افروز» هست که معنای آن روز تازه‌رسیده که با ورود خود، جهان را روشن می‌نماید. به همین دلیل مردم پاکستان صفحه اول تقویم‌های خود را به ارزش و اهمیت نوروز اختصاص داده‌اند و تاریخچه آن را در تقویم‌های خود آورده‌اند. تقویمی که با نوروز آغازشده باشد جنتری می‌نامند. از آداب‌ورسوم مردم پاکستان می‌توان به خانه‌تکانی، پوشیدن لباس‌های نو، تهیه‌ی شیرینی گلاب حامن، رس ملائی، کیک، برفی، شکرپاره، کریم رول، سوهن حلوا، پخت غذاهای مخصوص غذاهای این ایام اشاره کرد.مردم پاکستان سعی می‌کنند در این ایام گفتار نیک بر لبان خود جاری کنند و موجب رنجش یکدیگر نشوند. سرودن شعرهای نوروزی به زبان‌های اردو، دری و عربی جزء مراسم‌های نوروز در این کشور است. پاکستانی‌ها بر این باورند که نوروز با خود امیدواری در صلح و آشتی نگاه‌داشتن جهان اسلام و عالم انسانیت را همراه با آزادی، خوش‌بختی، محبت و برابری به ارمغان می‌آورد.[6]
جشن عید نوروز در جمهوری آذربایجان
هرسال در تاریخ 20 تا 22 ماه مارس جمهوری آذربایجان جان تازه‌ای می‌گیرد گویی نوروز رخت تازه‌ای به روی شهرهای آذربایجان می‌کشد. جشن نوروز نزد مردم آذربایجان بسیار مهم و باارزش است. از آداب‌ورسوم مردم آذربایجان به فرستادن خوان سمنو، انداختن کلاه پوستین به درها، آویزان کردن کیسه و توبره از سوراخ بام در شب عید و درخواست تحفه عید اشاره نمود.[7]جشن عید نوروز در کشور تانزانیا (زنگبار)
می‌توان گفت هیچ‌کس انتظار ندارد تا در کشور تانزانیا مراسم جشن نوروز به پا شود زیرا همسایه ایران نبوده و فرهنگ آن متفاوت است ولی چگونه جشن نوروز به کشور تانزانیا رسیده است؟ درگذشته‌های بسیار دور مردمانی از اهل شیراز به شرق آفریقا مهاجرت کردند و فرهنگ اصیل ایرانی را با خود به آنجا منتقل کردند و این‌گونه شد که نسل به نسل مراسم ویژه نوروز در کشور تانزانیا برگزار می‌گردد.[8]جشن نوروز در کشور قرقیزستان
در کشور قرقیزستان یک روز عید نوروز است که هرسال نسبت به سال گذشته باشکوه‌تر برگزار می‌شود برای برگزاری این مراسم ریش‌سفیدان در روستاها و دولت‌مردان در شهرها دست‌به‌کار می‌شوند. از آداب‌ورسوم خاص قرقیزها پخت غذای معروف آنها مثل بش بارماق، مانته برسک و کاتما است. مسابقات سوارکاری و سایر مسابقه‌ها نیز جزء آداب‌ورسوم قرقیزها محسوب می‌شود این مسابقات نزد مردم قرقیز اهمیت زیادی دارد به‌گونه‌ای که به نفرات اول جوایزی اهدا می‌شود. قرقیزها یک سال بی‌صبرانه منتظر می‌مانند تا نوروز از راه برسد و آنها طبق رسومات قدیمی بدهی‌های خود را پرداخت کنند و اگر باکسی نزاع دارند آشتی نمایند زیرا آنان عقیده دارند تمام بیماری‌ها، خرابی‌ها می‌بایست از کنار آنان عبور نماید.[9]جشن نوروز در کشور قزاقستان
مردم قزاقستان بر این باورند که در روز نوروز ستاره‌ها به پایین‌ترین نقطه خود برگشته و همه جا تازه و شادمان می‌شود هم‌چنین آنها بر این عقیده استوارند که آغاز سالشان نوروز بوده و از آن با عبارات زیبایی یاد می‌کنند. در روز نوروز یک اسب را زین کرده و عروسک دست سازی را به آن وصل می‌کنند تا به اهالی فرا رسیدن نوروز را خبر دهد. نوروز نزد قزاق‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.پی‌نوشت
[1] سایت فوت روس، مقاله عید نوروز در کشورهای همسایه[2] سایت ویکی‌پدیا، مقاله جغرافیای جشن نوروز
[3] سایت فوت روس، مقاله عید نوروز در کشورهای همسایه
[4] سایت ویکی‌پدیا، مقاله جغرافیای جشن نوروز
[5] همان منبع
[6] سایت ویکی‌پدیا، مقاله جغرافیای نوروز
[7] سایت همیشه به گشت با الی گشت، مقاله نوروز در کشورهای دیگر چگونه جشن گرفته می‌شود؟
[8] سایت فوت روس، مقاله عید نوروز در کشورهای همسایه
[9] سایت فوت روس، مقاله عید در کشورهای همسایه
