فلسطين
اشاره:
جغرافياي فلسطين
اماكن مذهبي
نگاهي به گذشته ي فلسطين
در زمان خليفه ي اول، وي سپاهي را روانه ي سوريه و فلسطين كرد كه با درگذشت او، در زمان خليفه ي دوم، سوريه و بيت المقدس به دست مسلمانان افتاد.اهالي شهر مقاومت زيادي كردند اما طولاني شدن محاصره، مشكل غذا و... آنان را مجبور به تسليم كرد و قرارداد صلح منعقد شد.از آن زمان فلسطين در دست مسلمانان بود.(9)
از سال 1095 ميلادي با تهاجم اروپاييان عليه مسلمانان، جنگ هاي صليبي آغاز شد كه حدود دو قرن ادامه يافت.اگر چه اين جنگ علت هاي گوناگوني داشت اما مورخان يكي از علت هاي آن را مسئله فلسطين و شهر بيت المقدس ذكر مي كنند.(10)علاوه بر عامل مهم و اساسي عواطف مذهبي، عوامل ديگري هم ايجاب مي كرد كه مردم اروپا اين دعوت را بپذيرند:ارتشي ها به اميد فتح و كشورگشايي، تجار و كسبه به آرزوي درآمد سرشار و مجرمان زيادي براي گرفتن عفو و بخشش.(11)صليبي ها پس از نبردي سخت و محاصره ي طولاني بيت المقدس، وارد شهر شده، دست به قتل عام زدند و همه چيز را به عنوان غنيمت غارت كردند.در مراحل پاياني جنگ دوم صليبي، صلاح الدين ايوبي صليبيون را تار و مار كرد و بيت المقدس را باز پس گرفت.پس از هفتمين جنگ صليبي و مرگ آخرين پادشاه سلسله ايوبي، مماليك حدود سه قرن زمام امور را در دست گرفته، بيت المقدس را نيز در اختيار داشتند.آنها با سپاه مغول جنگيدند و آنها را شكست دادند و بازماندگان صليبي ها را در عكّا نابود ساختند.(12)تا اينکه سلطان سليم عثماني به شهرهاي فلسطين حمله برد و آنها را تصرف كرد و فلسطين به حوزه ي حكومت عثماني درآمد.(13)
در اوايل قرن بيستم صهيونيست ها با استفاده از سلطه ي انگلستان بر فلسطين، را ه حل تشكيل يك كشور يهودي را مطرح كردند.كوشش صهيونيست ها نتيجه بخشيد و توانستند نطر «لردبالفور»وزير خارجه ي انگليس را جلب كنند. سرانجام در نوامبر 1917 اعلاميه بالفور در مورد تصويب طرح تأسيس «كانون ملي يهود»در سرزمين فلسطين، در كابينه ي انگلستان منتشر شد و آمريكا نيز از اين طرح حمايت كرد.سرانجام درآوريل 1920 متفقين و جامعه ي ملل، قيموميت فلسطين را رسماً به انگلستان واگذار كردند.با واگذاري حكومت از سوي انگلستان به يك يهودي، مهاجرت و انتقال يهوديان به فلسطين شروع شد.اين امر، موجب قيام و شورش اعراب شد و زد و خوردهاي بسياري بين اعراب و مهاجران صورت گرفت.از دهه ي چهل، مسئله ي فلسطين به يك مسئله ي عربي تبديل شد و در رأس مسائل بين المللي قرار گرفت.در طول جنگ جهاني دوم، آرامش نسبي بر فلسطين حكم فرما بود.پس از جنگ و حدال فراوان، مسئله ي فلسطين به سازمان ملل ارجاع داده شد و سرانجام با تلاش هاي صهيونيست ها و آمريكا، عصر روز 29 نوامبر مجمع عمومي تشكيل و اخذ راي شروع شد.برخلاف انتظار همه، سي و دو نفر به نفع تقسيم فلسطين راي دادند، سيزده نفر بر ضد تقسيم، يك نفر غائب شد و ده نفر هم آراي سفيد داشتند. انگلستان در 14 مه 1948 به قيمومت خود پايان داد و نيروهايش را از فلسطين خارج كرد.در همان روز، «شوراي ملي يهود»در تل آويو تشكيل شد و در ساعت چهار بعد از ظهر همان روز موجودديت دولت اسرائيل توسط «ديويد بن گوريون»در موزه ي تل آويو اعلام گرديد.
پس از اعلام موجوديت رژيم اشغالگر قدس توسط بن گوريون، اولين جنگي كه اين رژيم عليه فلسطين و كشورهاي عبري منطقه به راه انداخت به جنگ 1948 معروف است. در طي اين جنگ صهيونيست ها 78 درصد خاك فلسطين را به اشغال خود درآوردند و نخستين مرحله ي آوارگي فلسطينيان به وقوع پيوست.در مه سال 1949 اسرائيل به عضويت سازمان ملل درآمد.در 28 مه 1964 سازمان آزادي بخش فلسطين اعلام موجوديت كرد و مبارزات فلسطينيان شكل جديدي به خود گرفت.(14)
جنگ 1967 از سوي رژيم صهيونيستي در حالي شروع شد كه كشورهاي عربي از قبل، خود را براي آن آماده كرده بودند.نيروهاي نظامي كشورهاي عربي به طرف مرزهاي اسرائيل در حركت بودند و پيروزي را قريب الوقوع مي پنداشتند كه با حمله ي غافل گيرانه ي تانك هاي رژيم صهيونيستي روبه رو شدند.اين جنگ شش روزه ي اعراب و اسرائيل معروف شد.اسرائيل در طي اين جنگ علاوه بر نوار غزه و كرانه ي باختري رود اردن، بلندي هاي جولان در سوريه و صحراي سينا در مصر را اشغال و بيت المقدس را ضميمه ي خاك خود كرد.سازمان ملل طي قطع نامه اي اسرائيل را به عقب نشيني از سرزمين هاي اشغالي فراخواند اما اسرائيل شرط عقب نشيني خود از مناطق اشغالي را به رسميت شناختن اين رژيم از سوي اعراب اعلام كرد.(15)
در اكتبر 1973 مصر و سوريه با شعار الله اكبر به اسرائيل هجوم بردند و در ابتداي كار موفقيت هايي به دست آوردند اما حمايت آمريكا و غرب باعث شد نتيجه جنگ به نفع اسرائيل رغم بخورد و بتواند منطقه ي محدودي را تحت تصرف درآورد و نهايتاً اين جنگ با انعقاد قرارداد صلح پايان يافت.در1974 سازمان ملل،سازمان آزادي بخش فلسطين را به رسميت شناخت.پيامد اين جنگ، كشانده شدن رهبران كشورهاي عربي به روند صلح و سازش بود.چنان كه در سال 1978 در محل كمپ ديويد، انور سادات رئيس جمهور مصر و مناخيم بگين نخست وزير اسرائيل پيمان صلح منعقد كردند و مصر در ازاي پس گرفتن صحراي سينا موجوديت اسرائيل را به رسميت شناخت.اين واقعه در آستانه ي پيروزي انقلاب اسلامي ايران رخ داد.(16)
فلسطين امروز؛ جنبش ها
سازمان الفتح، الصاعقه، جبهه ي دمكراتيك آزادي بخش فلسطين، جبهه ي خلق آزادي بخش فلسطين، با نگاهي به تاريخ مبارزات مردم و گروه هاي فلسطيني،از زمان تأسيس رژيم صهيونيستي تا قبل از انتفاضه، به خوبي مشخص مي شود كه اين گروه ها نتوانسته اند به نتايج اميدوار كننده اي دست يابند.
در اين قسمت به برخي از دلايل عمده اين ناكامي مروري گذرا داريم 1.اختلافات ايدئولوژيكي، 2.اختلافات در خط مشي مبارزه، 3.نداشتن رهبري واحد، 4.وابستگي گروه هاي مبارزه به كشورهاي عربي، 5.مبارزات مقطعي
انتفاضه، محصول شرايط جديد رواني - فكري و سياسي_ اجتماعي فلسطيني ها در عرصه ي داخلي و روابط بين الملل، به ويژه جهان اسلام است.
هسته هاي اصلي مبارزه از درون مساجد با فكر و انديشه اسلامي شروع شد و گسترش يافت و مبارزات به شكل مردمي و همه جانبه در آمد.
در سال هاي اخير شاهد شكل گيري و پيدايش سازمان ها و گروه هاي متعددي هستيم كه همگي تحت نام «اسلام»و شعارهاي اسلامي به فعاليت مي پردازند.حماس و جهاد اسلامي در اين گروه قرار مي گيرند.از ميان گروه هاي مختلف فلسطيني، چهار گروه ذيل حضور فعال دارند و ساير گروه ها از نفوذ بسيار كمي برخوردارند:
1.فتح:نفوذ مردمي اين گروه بين 40 تا 46 درصد در نوسان است و جريان هاي ملي و چپ را پوشش مي دهد. از رهبران آن مي توان به «ياسر عرفات»، «صلاح خلف»و«خليل ابراهيم الوزير»اشاره كرد.اين سازمان از سوي كشورهايي چون عربستان حمايت مي شود.
2.حركتة المقاومة الاسلاميه في فلسطين (حماس): حماس يك جنبش اسلام گراي گسترده است كه حدود دو ماه بعد از وقوع انتفاضه در نواره غزه (انتفاضه اول)توسط «شيخ احمد ياسين»شكل گرفت.اين جنبش، از ميان نيروهاي اخوان المسلمين فلسطين برخاست.منشور حماس كهدر 26 ماده در اوت 1988 منتشر شد، فلسطين را يك سرزمين موقوفه اسلامي مي داند كه آزادي آن از طريق جهاد براي هر مسلماني يك واجب عيني به شمار مي رود.اين سازمان كه از گستردگي وسيعي برخوردار است، يك رقيب اساسي براي سازمان آزادي بخش فلسطين محسوب مي شود و در همه ي عرصه هاي سياسي_ اجتماعيي فلسطين، اعم از دانشگاه ها، كارخانه ها، اردوگاه ها و ساير مراكز و اصناف فعاليت دارد.حماس، صلح با اسرائيل را نمي پذيرد. از ديدگاه حماس بايد كل فلسطين را از چنگال صهيونيسم آزاد كرد.هيچ كس يا كشوري حق ندارد جزء يا كل اين سرزمين را به ديگران اعطا كند.از ديدگاه حماس تنها راه حل مسئله ي فلسطين اين است كه يهوديان و مسيحيان «تحت سايه ي امن اسلام»در صلح زندگي مي كنند.
3.جهاد اسلامي:سازمان جهاد اسلامي فلسطين، در اواخر دهه ي هفتاد ميلادي و تحت تأثير انديشه ي امام خميني (ره)و پيروزي انقلاب اسلامي ايران، توسط گروهي از انقلابيان فلسطيني بنيان نهاده شد.از جمله رهبران آن مي توان به «شيخ عبدالعزيز عوده»و شهيد «فتحي شقاقي»، «احمد مهنا»، «فريد ابومخ»و «خالد دياب»اشاره كرد. جهاد اسلامي ابتدا به آموزش نظامي پرداخت و در اوايل كار، با سازمان الفتح در سرزمين هاي اشغالي و خارج از آن مرتبط بود و اعضاي الفتح آنان را آموزش نظامي مي دادند. اين سازمان، خواهان آزادي كلي فلسطين است و تنها راه آزادي را بسيج همه ي نيروهاي اسلامي و انجام عمليات نظامي مي داند.همچنين خواهان نابودي صهيونيسم و تشكيل حكومت اسلامي در فلسطين مي باشد.
4.جبهه ي خلق براي آزادي فلسطين:اين گروه كه از سوي ليبي حمايت مي شود، طرفدار عقايد ماركسيستي است. از رهبران اصلي آن مي توان به «جرج حبش»و «محمد تيسرقبا»اشاره كرد.(16)
فلسطين امروز؛ حكومت
فلسطين امروز؛ جمعيت
جمعيت اديان مختلف در تمام فلسطين اشغالي (اسرائيل) :الف-مسلمانان:720 هزار نفر (البته تعداد 3 تا4 ميليون فلسطيني آواره كه به سبب ظلم، جور، كشتار و اشغال خانه و كاشانه ي خود توسط صهوينيت ها مجبور به ترك فلسطين اشغالي شده اند، در اين آمار منظور نشده است).
ب -مسيحيان:205 هزار نفر؛
ج -جهودان:4218 هزار نفر، هجوم صهيونيست ها به فلسطين باعث گرديد كه جمعيت آنان در مدت كوتاهي چند برابر گردد، ولي جمعيت فلسطينيان به علت قتل عام، شكنجه و آزار صهيونيست ها روز به روز كاهش يافته است.(20)
فلسطين امروز:اقتصاد
لازم به ذكر است كه با روي كار آمدن دولت حماس، كمك هاي مالي اروپا و آمريكا قطع و محاصره ي اقتصادي غزه تشديد گرديد.
نقش فلسطين در وقايع آخرالزمان
بر طبق روايات، حضرت مهدي (ع)در شروع نمودن نبرد درنگ مي كند و مدتي در حومه ي دمشق مي ماند تا بزرگان و مؤمنان اهل شام؛ آنان كه هنوز به وي نپيوسته اند، محلق شوند.سپس حضرت از سفياني مي خواهد كه جهت گفت و گو شخصاً با آن بزرگوار ملاقات كند.وقتي يكديگر را ملاقات مي كنند، سفياني تحت تأثير شخصيت حضرت مهدي (ع)قرار مي گيرد، با آن حضرت بيعت مي كند و تصميم مي گيرد دست از جنگ بردارد و منطقه را تسليم امام (ع) نمايد.اما نزديكان و پشتيبانان سفياني كه از قبيله ي بني كلب هستند، وي را پس از سرزنش و نكوهش، از تصميم خود منصرف مي سازند.(25)به همين جهت برمي گردد و تقاضاي فسخ پيمان مي کند.امام نيز بيعت وي را فسخ مي کند.آنگاه سفياني لشکريان خود را براي جنگ با امام بسيج مي کند.محورهاي جنگ بزرگ از عکّا تا صور،از آنجا تا انطاکيه در ساحل دريا و از دمشق تا طبريه و تا داخل قدس گسترش مي يابد(26)سپاهيان سفياني به بدترين شكل شكست مي خورند و سفياني نيز دستگير مي شود و چنان كه روايات مي گويند وي را در كنار درياچه طبريه يا در ناحيه ي ورودي قدس به قتل مي رسانند.(27)بنا بر نقل روايات، امام مهدي (ع)نسخه هاي اصلي تورات را از درون غاري در انطاكيه و كوهي در فلسطين و از درياچه ي طبريه بيرون آورده، با استناد به آن يهوديان را محكوم نموده، نشانه ها، علامت ها و معجزات را براي آنان آشكار مي سازد.برخي از يهوديان كه بعد از نبرد آزادي قدس جان سالم به در برده اند تسليم آن بزرگوار شده و كساني كه تسليم نمي شوند از كشورهاي عربي اخراج مي گردند.(27)پس از آن، حضرت عيسي (ع)فرود مي آيد.در شماري از روايات آمده است كه محل فرود عيسي (ع)قدس خواهد بود.(28)مجلسي در «بحارالانوار»از امام باقر(ع) روايت كرده که فرمودند:«پيش از قيامت، عيسي به دنيا فرود مي آيد و هيچ كس از ملت يهود و مسيحي نمي ماند مگر آنكه قبل ازمرگ به او ايمان مي آرود و آن حضرت پشت سر حضرت مهدي (ع)نماز مي گزارد.»(29)
پي نوشت :
1.زعيتر،اکرم،سرگذشت فلسطين يا کارنامه سياه استعمار،ص 41.
2.همان،ص 42.
3.همان 47.
4.صفاتاج،مجيد،انتفاضه الاقصي قيام دوزخيان سرزمين مقدس،ص 29 و30.
5.همان،ص 31.
6.همان،ص 31 و 32.
7.سرگذشت فلسطين يا کارنامه سياه استعمار،ص 56.
8.صفاتاج،مجيد،دانشنامه ي فلسطين،ج3،ص 14.
9.همان.
10.همان.
11.سرگذشت فلسطين يا کارنامه سياه استعمار،ص77.
12.دانشنامه ي فلسطين،ج3،ص14.
13.همان،ص 15.
14.همان ص 16.
15.همان.
16.همان،ص 17.
17.دهقاني،محمود،سايت مرکز تحقيقات استراتژيک (www.csr.com)،مقاله«دولت وحدت ملي در فلسطين».
18.سايت مرکز تحقيقات استراتژيک (www.csr.com)،مقاله«بررسي تحولات اخير در سرزمين هاي اشغالي».
19.ميرلوحي،سيد هاشم،آمريکا بدون نقاب،ص 250.
20.انتفاضه الاقصي قيام دوزخيان سرزمين مقدس،ص 73.
21.همان،74.
22.همان،ص 74 و 75.
23.کوراني،علي،عصر ظهور،ص 125.
24.همان،ص 154.
25.همان ،ص 155.
26.همان،ص 156.
27.همان،ص 36.
28.همان،ص 342.
29.همان،ص 341.
/س