ماه محرم و نذری‌های دوستدار سلامت
نويسنده: زیبا کاوه‌یی
نذر کردن به مناسبت های مذهبی متعدد با فرهنگ دینی ما رابطه ای مستحکم و طولانی مدت دارد. محرم از ایامی است که نذر‌های زیادی در آن ادا می شود. بیشتر این نذری ها به صورت طبخ غذا و پخش آن میان مردم انجام می شود. به علاوه توزیع غذا در دسته ها و هیات های مذهبی در این ایام معمول است.
با توجه به این که این غذاها بین افراد زیادی توزیع می‌شود در صورت رعایت نکردن اصول بهداشتی می تواند،سبب گسترش بیماری های واگیر دار و یا مسمومیت های غذایی بین مصرف كنندگان شود.
در صورتی که با اجرای موارد ساده ای می توان با تهیه غذای سالم چه از نظر بهداشتی و چه از نظر تغذیه ای به حفظ سلامت کسانی که این غذاها توسط آن ها مصرف می شود توجه نشان داد و از این طریق نذر خود را به معنی واقعی ادا کرد. توجه با این مورد به خصوص هنگامی که ایام محرم در فصول گرم سال قرار می گیرد مهم تر است.
از سوی دیگر بیماری های غیرواگیر شایع مانند بیماری های قلبی و عروقی در جامعه می تواند تحت تاثیر مصرف این غذاها قرار گیرد. استفاده از دنبه گوسفند های نذری ذبح شده برای تهیه خورش قیمه ، استفاده از چربی زیاد در طبخ غذا های نذری، شیرین كردن زیاد شربت ها و نوشیدنی ها از جمله مواردی است كه برای مبتلایان به بیماری های مزمنی چون بیماری های قلبی عروقی ممكن است مشكلاتی به وجود آورد؛ به خصوص این كه اعتقاد مردم نسبت به متبرك بودن این غذاها باعث می شود كه در بسیاری از موارد افراد یاد شده، پرهیز غذایی خود را در این مورد بشكنند و رژیم معمول خود را در این روزها انجام ندهند.
محل طبخ غذا و ظروف مورد نیاز را بشویید و ضدعفونی کنید. انواع ظروف استیل گزینه سالمی برای طبخ غذا هستند.
• روغن مورد نیاز تنها از انواع روغن مایع(مایع معمولی و مایع مخصوص سرخ كردن) خریداری شود.
• سنگ نمک اغلب دارای ناخالصی‌های زیادی است که برای کبد و کلیه زیان‌آور است. بنابراین نمك مورد نیاز را تنها از انواع نمك های یددار تصفیه شده تهیه کنید. از خریداری و انبار كردن نمك به مقدار زیاد خودداری کرده و نمک خریداری شده را در ظروف در بسته و غیرقابل نفوذ به نور نگهداری کنید.
• در صورت استفاده از ماست یا لبنیات، از انواع کم چرب آن ها استفاده کنید.
• در صورت استفاده از کره سعی کنید آن را یا از نوع حیوانی كم چرب یا گیاهی با اسیدچرب ترانس پایین تهیه کنید.
پیشنهادات در مورد تهیه غذا
• از سرخ كردن غذاها تا حد امكان اجتناب شود. در مواردی كه نیاز به سرخ كردن مواد غذایی وجود دارد فقط از روغن مایع مخصوص سرخ كردن استفاده کنید.
• تا حد امکان از مصرف دنبه گوسفند برای سرخ کردن مواد اولیه خودداری کنید.
• به طور كلی غذاها به طور كم چرب تهیه شوند. به طور مثال پوست و چربی مرغ یا چربی قابل رویت گوشت را پیش از طبخ جدا کنید.
• از مصرف زیاد روغن در تهیه غذاها خودداری کنید. استفاده از غذاهای آب پز و یا کبابی در این مورد بهتر است.
• کره را روی برنج نریزید. از بسته های جداگانه و کوچک کره استفاده کنید. در صورت استفاده از این کره‌ها به دلیل این که به سرعت آب شده و وارد غذا می شوند، آن را روی برنج داغ قرار ندهید.
• درباره مرغ و انواع گوشت چه به صورت آب پز و چه به صورت کبابی دقت کنید که کاملا پخته شوند تا از انتقال بیماری های واگیر جلوگیری شود.
• برای تهیه انواع خورش ها ، سبزی های مصرفی از قبیل كدو، بادمجان، كرفس و سبزی قورمه با روغن كم و به مدت كوتاه تفت داده شوند.
• در طبخ كباب كوبیده دقت شود که از گوشت كم چرب استفاده شود و تمام قسمت‌های آن به طور یكنواخت مغزپخت شود.
• از آنجا كه نقــش مهــم و موثر سبزی ها در پیشگیری از ابتلا به بیماری های قلب و‌عروق، سرطان، بیماری های گوارشی و غیره به اثبات رسیده است، غذاهای مختلفی که حاوی سبزی هستند،طبخ شود. به عنوان مثال تهیه غذاهایی مثل لوبیاپلو، باقلاپلو، شویدپلو، عدس‌پلو، استامبولی و ... به منظور افزایش مصرف انواع سبزی و حبوبات توصیه می شود.
• در صورت استفاده از حبوبات و مواد اولیه ای که امکان وجود سنگ در آن ها هست یا از انواع پاک شده استفاده کنید و یا آن ها را به دقت پاک کنید.
• از تهیه انواع سالاد حاوی سس زیاد اجتناب کنید. چنانچه در مراسم سالاد سرو می شود نسبت به رعایت اصول بهداشتی در تهیه سبزی های آن دقت کرده و سس سالاد را روی آن نریزید. می توانید از بسته های کوچک سس به صورت جداگانه استفاده کنید.
• سبزی خوردن مصرفی را با دقت بشویید و ضدعفونی کنید.
• با توجه به نقش نمک در افزایش فشار خون از حداقل مقدار نمك در طبخ غذاها استفاده کنید.
• سعی کنید آبگوشت را به صورت پرچرب تهیه نکنید.
• حتی الامکان به جای نوشابه های گازدار از دوغ و یا آب برای نوشیدن استفاده کنید. می‌توانید با اضافه کردن سبزی های معطر دوغ را خوش طعم تر کنید.
• از استفاده زیاد از شکر در تهیه شله زرد ، انواع شربت ها و نذری های شیرین خودداری کنید.
• به جای قند و شکر برای مصرف چای از کشمش و خرما استفاده کنید.
• چنان چه نذر شما توزیع شیر است از شیرین کردن آن خودداری کنید.
• به مقدار مورد نیازتان غذای نذری دریافت کنید. از دریافت مقادیر بیشتر از نیاز که در نهایت مجبور به دور ریختن آن می شوید، خودداری کنید.
• باقی مانده غذاها را در یخچال و سردخانه نگهداری کرده و از گرم کردن چند باره آن خودداری کنید.
• آش ها از بهترین غذاهایی هستند که به عنوان نذری تهیه می شوند البته به شرط این که یک وجب روغن روی آن ها نباشد.
• سعی کنید توزیع میوه را هم به عنوان یکی از مواد غذایی که می شود، نذر کرد در نظر بگیرید.
• چنانچه برای سرو غذا،چای و نوشیدنی از ظروف یک بار مصرف استفاده می کنید، به بهداشتی بودن آن ها توجه کنید.
منبع: www.behsite.ir
/س
با توجه به این که این غذاها بین افراد زیادی توزیع می‌شود در صورت رعایت نکردن اصول بهداشتی می تواند،سبب گسترش بیماری های واگیر دار و یا مسمومیت های غذایی بین مصرف كنندگان شود.
در صورتی که با اجرای موارد ساده ای می توان با تهیه غذای سالم چه از نظر بهداشتی و چه از نظر تغذیه ای به حفظ سلامت کسانی که این غذاها توسط آن ها مصرف می شود توجه نشان داد و از این طریق نذر خود را به معنی واقعی ادا کرد. توجه با این مورد به خصوص هنگامی که ایام محرم در فصول گرم سال قرار می گیرد مهم تر است.
از سوی دیگر بیماری های غیرواگیر شایع مانند بیماری های قلبی و عروقی در جامعه می تواند تحت تاثیر مصرف این غذاها قرار گیرد. استفاده از دنبه گوسفند های نذری ذبح شده برای تهیه خورش قیمه ، استفاده از چربی زیاد در طبخ غذا های نذری، شیرین كردن زیاد شربت ها و نوشیدنی ها از جمله مواردی است كه برای مبتلایان به بیماری های مزمنی چون بیماری های قلبی عروقی ممكن است مشكلاتی به وجود آورد؛ به خصوص این كه اعتقاد مردم نسبت به متبرك بودن این غذاها باعث می شود كه در بسیاری از موارد افراد یاد شده، پرهیز غذایی خود را در این مورد بشكنند و رژیم معمول خود را در این روزها انجام ندهند.
توصیه‌های بهداشتی و تغذیه ای برای تهیه غذاهای نذری:
محل طبخ غذا و ظروف مورد نیاز را بشویید و ضدعفونی کنید. انواع ظروف استیل گزینه سالمی برای طبخ غذا هستند.
پیشنهادات در مورد خرید مواد اولیه
• روغن مورد نیاز تنها از انواع روغن مایع(مایع معمولی و مایع مخصوص سرخ كردن) خریداری شود.
• سنگ نمک اغلب دارای ناخالصی‌های زیادی است که برای کبد و کلیه زیان‌آور است. بنابراین نمك مورد نیاز را تنها از انواع نمك های یددار تصفیه شده تهیه کنید. از خریداری و انبار كردن نمك به مقدار زیاد خودداری کرده و نمک خریداری شده را در ظروف در بسته و غیرقابل نفوذ به نور نگهداری کنید.
• در صورت استفاده از ماست یا لبنیات، از انواع کم چرب آن ها استفاده کنید.
• در صورت استفاده از کره سعی کنید آن را یا از نوع حیوانی كم چرب یا گیاهی با اسیدچرب ترانس پایین تهیه کنید.
پیشنهادات در مورد تهیه غذا
• از سرخ كردن غذاها تا حد امكان اجتناب شود. در مواردی كه نیاز به سرخ كردن مواد غذایی وجود دارد فقط از روغن مایع مخصوص سرخ كردن استفاده کنید.
• تا حد امکان از مصرف دنبه گوسفند برای سرخ کردن مواد اولیه خودداری کنید.
• به طور كلی غذاها به طور كم چرب تهیه شوند. به طور مثال پوست و چربی مرغ یا چربی قابل رویت گوشت را پیش از طبخ جدا کنید.
• از مصرف زیاد روغن در تهیه غذاها خودداری کنید. استفاده از غذاهای آب پز و یا کبابی در این مورد بهتر است.
• کره را روی برنج نریزید. از بسته های جداگانه و کوچک کره استفاده کنید. در صورت استفاده از این کره‌ها به دلیل این که به سرعت آب شده و وارد غذا می شوند، آن را روی برنج داغ قرار ندهید.
• درباره مرغ و انواع گوشت چه به صورت آب پز و چه به صورت کبابی دقت کنید که کاملا پخته شوند تا از انتقال بیماری های واگیر جلوگیری شود.
• برای تهیه انواع خورش ها ، سبزی های مصرفی از قبیل كدو، بادمجان، كرفس و سبزی قورمه با روغن كم و به مدت كوتاه تفت داده شوند.
• در طبخ كباب كوبیده دقت شود که از گوشت كم چرب استفاده شود و تمام قسمت‌های آن به طور یكنواخت مغزپخت شود.
• از آنجا كه نقــش مهــم و موثر سبزی ها در پیشگیری از ابتلا به بیماری های قلب و‌عروق، سرطان، بیماری های گوارشی و غیره به اثبات رسیده است، غذاهای مختلفی که حاوی سبزی هستند،طبخ شود. به عنوان مثال تهیه غذاهایی مثل لوبیاپلو، باقلاپلو، شویدپلو، عدس‌پلو، استامبولی و ... به منظور افزایش مصرف انواع سبزی و حبوبات توصیه می شود.
• در صورت استفاده از حبوبات و مواد اولیه ای که امکان وجود سنگ در آن ها هست یا از انواع پاک شده استفاده کنید و یا آن ها را به دقت پاک کنید.
• از تهیه انواع سالاد حاوی سس زیاد اجتناب کنید. چنانچه در مراسم سالاد سرو می شود نسبت به رعایت اصول بهداشتی در تهیه سبزی های آن دقت کرده و سس سالاد را روی آن نریزید. می توانید از بسته های کوچک سس به صورت جداگانه استفاده کنید.
• سبزی خوردن مصرفی را با دقت بشویید و ضدعفونی کنید.
• با توجه به نقش نمک در افزایش فشار خون از حداقل مقدار نمك در طبخ غذاها استفاده کنید.
• سعی کنید آبگوشت را به صورت پرچرب تهیه نکنید.
• حتی الامکان به جای نوشابه های گازدار از دوغ و یا آب برای نوشیدن استفاده کنید. می‌توانید با اضافه کردن سبزی های معطر دوغ را خوش طعم تر کنید.
• از استفاده زیاد از شکر در تهیه شله زرد ، انواع شربت ها و نذری های شیرین خودداری کنید.
• به جای قند و شکر برای مصرف چای از کشمش و خرما استفاده کنید.
• چنان چه نذر شما توزیع شیر است از شیرین کردن آن خودداری کنید.
• به مقدار مورد نیازتان غذای نذری دریافت کنید. از دریافت مقادیر بیشتر از نیاز که در نهایت مجبور به دور ریختن آن می شوید، خودداری کنید.
• باقی مانده غذاها را در یخچال و سردخانه نگهداری کرده و از گرم کردن چند باره آن خودداری کنید.
• آش ها از بهترین غذاهایی هستند که به عنوان نذری تهیه می شوند البته به شرط این که یک وجب روغن روی آن ها نباشد.
• سعی کنید توزیع میوه را هم به عنوان یکی از مواد غذایی که می شود، نذر کرد در نظر بگیرید.
• چنانچه برای سرو غذا،چای و نوشیدنی از ظروف یک بار مصرف استفاده می کنید، به بهداشتی بودن آن ها توجه کنید.
منبع: www.behsite.ir
/س
