تخم کتان و خواص درمانی آن

خواص درمانی تخم کتان (Flaxseed)

تخم کتان (Flaxseed) خوراکی و دارویی است که در قرن‌های متوالی در طب سنتی مدیترانه‌ای بعنوان دارو استفاده می شود. روغن تخم کتان نیز از محصولات همین ماده خوراکی بوده و حاوی بخشی از خواص و فواید تخم کتان می باشد.

تخم کتان حاوی ریزمغذی های زیادی همچون فیبر خوراکی، منگنز، ویتامین B1 و اسیدچرب ضروری آلفالینولینک اسید که به امگا ۳ معروف است، می باشد.

تخم کتان نتنها منبعی سالم از چربی های سالم، آنتی اکسیدان و فیبر میباشد، بلکه تحقیقات جدید نشان میدهند که تخم کتان می تواند به کاهش خطر دیابت، سرطان و بیماری های قلبی کمک نماید.

خواص و فواید درمانی تخم کتان هنوز کاملا شناخته شده نیست و هنوز تحقیقات بیشتری برای آشنایی با همه خواص و فواید آن لازم می باشد. بااینحال بعضی از خواص آن شامل:

کاهش کلسترول خون

تحقیقات نشان داده که سطح کلسترول خون در مردانیکه از تخم کتان در رژیم غذاییشان استفاده کرده‌اند کاهش یافته است. همچنین درصورت مصرف زیاد این ماده خوراکی (روزانه ۳۸ تا ۶۰ گرم) میزان تری گلیسیرید خون نیز کاهش پیدا می کند.1

جلوگیری از پوکی استخوان و تحلیل رفتن بافت استخوانی

تحقیقاتی که بر روی موش های آزمایشگاهی انجام شد، حاکی از به تأخیر افتادن تحلیل استخوانی در موش های آزمایشگاهی بود که با تخم کتان تغذیه شده بودند و این امر به سبب وجود اسیدهای چرب امگا-3 موجود در تخم کتان می باشد. 2

محافظت دربرابر سرطان

مصرف تخم کتان ممکن است بتواند به فرد برای مقابله و محافظت از خود در برابر سرطان هایی از جمله سرطان پروستات، سرطان روده بزرگ (کولون) و سرطان پستان کمک نماید.

بنظر می رسد تخم کتان بتواند در پیشگیری از رشد سلول‌های سرطانی کمک کرده و همچنین می تواند جلوی ایجاد رگهای خونی جدید توسط تومورها را بگیرد. یکی از تحقیقات جدید نشان داده که تخم کتان یک خوراکی ایمن بوده و به فرد در مقابله با سرطان پروستات کمک می نماید.1

پیشگیری از گر گرفتگی

نتایج یکی از تحقیقاتی که درباره تخم کتان انجام شده نشان می‌دهد که تخم کتان می‌تواند از گرگرفتگی در زنان یائسه پیشگیری کرده و همچنین تاثیرات خوبی برروی سلامت عمومی آنها نیز داشته باشد. تحقیقات نشان می‌دهد که روزانه ۴۰ گرم تخم کتان مانند مانند درمان هورمونی برای بهبود گرگرفتگی و عرق کردن های شبانه مفید بوده و همچنین برای بهبود یبوست نیز مفید است.1

کاهش وزن

تخم کتان برای افرادی که تمایل به کاهش وزن و کنترل وزن دارند بسیار مناسب می باشد. خوردن تخم کتان 30 دقیقه قبل از خوردن وعده غذایی سبب پر شدن معده و احساس سیری در افراد شده و در نتیجه موجب کنترل اشتها و کم خوری می شود.2

بهبود قندخون

مدارک نشان می دهند که مصرف روزانه تخم کتان به مردان و زنان چاق که در مرحله پیش از دیابت هستند برای پایین آوردن قند خون کمک می کند.1

بهبود عملکرد کلیه

مدارک نشان میدهند که تخم کتان در افراد مبتلا به بیماری لوپوس باعث بهبود عملکرد کلیه ها می شود. بااینحال درصورتیکه مبتلا به بیماری لوپوس هستید قبل از مصرف تخم کتان با پزشکتان مشورت نمایید.1

توجه داشته باشید که هنوز نیاز به تحقیقات بیشتر و جامع تری درباره تاثیر تخم کتان برروی بیماری های قلبی، سرطان، پوکی استخوان و دیابت لازم می باشد.

ارزش غذایی تخم کتان

دو نوع کلی تخم کتان موجود است که یکی از آنها تخم کتان طلایی و دیگری تخم کتان قهوه‌ای می باشد. ارزش غذایی هردو این تخم کتان ها تقریبا یکسان بوده و هردو حاوی اسید های چرب امگا ۳ می باشند. تخم کتان میزان بسیار کمی کلسترول و سدیم داشته و در هر ۲۰ گرم آن ۵۴٫۷ کیلوکالری انرژی موجود است.1

عوارض جانبی، تداخلات تخم کتان

عوارض جانبی

بنظر می‌رسد که در مقادیر مناسب و نرمال تخم کتان و روغن تخم کتان بی خطر می‌باشد. تخم کتان (نه روغن آن) حاوی فیبرهای محلول است. مصرف تخم کتان ممکن است باعث اسهال، گرفتگی، باد و نفخ شکم شود.1

انسداد دستگاه گوارش

افرادی که دچار انسداد روده یا تنگی مری یا التهاب و تورم روده می باشند باید از مصرف تخم کتان بپرهیزند. علت این موضوع آن است که مقدار زیاد فیبر موجود در تخم کتان ممکن است باعث تشدید انسداد گردد.3

بالا بودن سطح تری گلیسیرید خون (هایپر تری گلیسریدمی)

اگر از تخم کتانی استفاده می کنید که تا حدودی چربی آن گرفته شده است و نسبت به تخم کتان معمولی دارای مقدار کمتری آلفا لینولئیک اسید می باشد، ممکن است مصرف آن سبب افزایش سطح تری گلیسیرید خون شود. اگر تری گلیسیرید خون تان خیلی بالا است از مصرف تخم کتان یا همان دانه کتان بپرهیزید.3

حساسیت و واکنش آلرژیک

هر چند واکنش آلرژیک و حساسیت به تخم کتان بسیار نادر است، اما بنا برا اعلام UMHS، در مواردی افراد پس از مصرف تخم کتان دچار واکنش های شدید آلرژیک شده اند. علائم این واکنش های آلرژیک ممکن است شامل درد شکم، تهوع و استفراغ باشد.

همچنین بروز آنافیلاکسی نیز گزارش شده است. آنافیلاکسی نوعی واکنش آلرژیک شدید است که می توانید زندگی شخص را به مخاطره اندازد و شامل کاهش شدید فشار خون و دشوار شدن تنفس می باشد.3

تداخلات

اگر هرنوع دارو و یا مکملی را بطور منظم مصرف می‌کنید قبل از شروع به مصرف تخم کتان با پزشکتان مشورت نمایید. تخم کتان ممکن است با بعضی از داروهای مسکن، رقیق کننده خون، فشارخون، کلسترول خون، داروهای هورمونی و داروهای دیابت تداخل داشته باشد. همچنین درصورت تخم کتان را با احتیاط در کنار مخمر سنت جان و یا سنبل الطیب مصرف نمایید.

چگونگی مصرف تخم کتان

بهتر است دانه های تخم کتان را خریداری کرده و خود آن را در منزل آسیاب نمایید. از آنجایی که تخم کتان یک دانه روغنی است، خرید تخم کتانی که قبلاً آسیاب شده، ممکن است گذشت زمان سبب اکسیده شدن آن گردد، در حالی که شما می توانید دانه های تخم کتان را خریداری کرده و به هنگام مصرف و به میزان نیاز خود، آن را با آسیاب برقی در منزل آسیاب نمایید و به شکل پودر درآورید و مصرف کنید.دانه های تخم کتان می توانند بیش از یک سال قابل مصرف باشند.

بهتر است پودر تخم کتان را در دمای اتاق نگهداری کنید. میزان مصرف تخم کتان برای افراد سالم و بزرگ سال که در مصرف آن محدودیتی ندارند، یک قاشق سوپ خوری در روز می باشد.

محققان اظهار می دارند مردانی که در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات می باشند، باید از مصرف تخم کتان اجتناب نمایند.

برای افراد جوان تر، بیشتر از یک قاشق چای خوری تخم کتان در روز توصیه نمی گردد. از آنجایی که تخم کتان حاوی فیبر بالایی می باشد، برای وارد کردن آن در رژیم غذایی خود از میزان کم شروع کنید و به تدریج آن را افزایش دهید.

یک قاشق سوپ خوری تخم کتان حاوی 36 کیلوکالری و یک قاشق سوپ خوری از تخم کتان آسیاب شده حاوی 50 کیلوکالری انرژی می باشد.از آنجایی که دانه های تخم کتان طعم و مزه سبک و ملایمی دارند، می توانید به چندین روش آن را در رژیم غذایی روزانه خود وارد نموده و مصرف کنید.2

پینوشتها
1.www.rastineh.com
2.www.asriran.com
3.www.ghazaland.com