یکی از کارهای بسیار مهمی که موجب تقویت و پویایی انقلاب اسلامی شده و زمینه را برای دست‌یابی به آثار و برکات این حرکت الهی، بیش از پیش تقویت می‌نماید، شناسایی آسیب و تهدید‌ها و ارائه راهکار و برنامه متقن برای برطرف کردن آنها است، باید به این نکته مهم توجه داشت که سهل انگاری و بی‌توجهی به این امر مهم می‌تواند تبعات جبران ناپذیر و پشیمان کننده‌ای برای آحاد جامعه اسلامی و آرمان‌های مقدس آن به دنبال داشته باشد. از این‌رو در سال روز قیام خونین 15 خرداد، که نقطه عطفی در تاریخ شکل‌گیری انقلاب اسلامی بود سعی داریم با تکیه بر بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی برخی از آسیب‌ها و تهدیدهای احتمالی انقلاب اسلامی را مورد واکاوی قرار دهیم.

انقلاب اسلامی به مثابه موجودی زنده

برای ارزیابی و شناسایی تهدیدها و آسیب‌های انقلاب اسلامی می‌توان به شیوه‌های مختلفی مسأله را مورد بررسی قرار داد، در یک پیش فرض می‌توان انقلاب اسلامی را همچون موجود زنده و بالنده‌ای تلقی کرد که دارای هدف و راهبرد مطلوبی است،[1] به گونه‌ای که برای دست‌یابی به اهداف آرمانی خود در حال حرکت و تلاش است، با متوقف نشدن حرکت انقلاب و بالندگی و سرزندگی آن می توان امید داشت که به سلامت از آسیب و تهدیدهای احتمالی عبور کرده و مسیر صحیح را انتخاب نموده، ولی چنانچه این موجود زنده در جا زده و یا حالت ارتجاعی از خود نشان داده و به عقب برگردد، بدون شک درگیر آسیب و بیماری شده که می‌بایست برای علاج آن چاره اندشی کرد. در واقع مقیاس و مختصات تشخیص بیماری و آسیب را می‌توان با نوع تعامل انقلاب با آرمان‌های الهی آن مورد ارزیابی و داوری قرار داد. به هر اندازه از این انقلاب آرمان‌های الهی دور شده و فاصله بگیرد به همان اندازه به واماندگی و بیماری ارتجاع گرفتار شده است.

بیایه گام دوم انقلاب و گندزدایی از آفت‌های انقلاب

بیانیه گام دوم انقلاب که در سال 97 از سوی مقام معظم رهبری(حفظه اللّه) خطاب به امت و جوانان ابلاغ شد، در بردارنده عناصر کلیدی و شاخص‌های مهم راهبردی در جهت خودسازی، جامعه‌پردازی و تمدن‌سازی بود. سند چشم اندازی که اگر به طور دلسوزانه مورد استقبال کارگزاران دولتی و محققان و اندیشمندان قرار گیرد فصل جدیدی از زندگی را در جمهوری اسلامی رقم خواهد زد، از طرفی اگر محققان حوزه انقلاب اسلامی نگاهی اندیشمندانه به این سند چشم انداز داشته باشند به طور علمی می‌توانند آفات و آسیب‌ها و موانع دست‌یابی به این فصل جدید از زندگی را که مانع دست‌یابی به تمدن نوین اسلامی می‌شوند، را استخراج نمایند.

1-فاصله گرفتن از ارزش‌ها و آرمان‌های انقلاب

باید به این نکته مهم و اساسی توجه داشت که 15 خرداد سال 42 نقطه‌ی عطفی برای مطالبه و پیگیری ارزش‌های دینی و فراموش شده بود. از این رو این آرمان مقدس و الهی می‌بایست در پسا انقلاب نه تنها نباید مورد آسیب و آفت قرار گیرد، بلکه می‌بایست با جدیت و قوه هر چه بیشتر اولیت درجه یک و مورد دغدغه مردم و مسئولین باشد.

مقام معظم رهبری(حفظه اللّه) در بیانیه گام دوم انقلاب با بیان این مطلب که این انقلاب «به هیچ بهانه‌ای از ارزش‌هایش که بحمدالله با ایمان دینی مردم آمیخته است، فاصله نمی‌گیرد». به طور تلویحی به این مطلب اشاره داشتند که هر گونه سستی و ضعف و تساحل و تسامح در برابر ارزش‌های اسلامی در تضاد جدی با آرمان‌های ناب انقلاب اسلامی است. بدیهی است که مردم دنیا این انقلاب را با نام «انقلاب اسلامی ایران» می‌شناسند، در واقع تفاوت ماهوی این انقلاب با انقلاب روسیه، فرانسه و دیگر انقلاب‌های جهان در اسلامی بودن آن است، از این رو اگر این انقلاب فصل ممیز و مشخصه ماهوی خود را از دست دهد و فاقد ارزش‌های اسلامی و دینی شود، به اصلی‌ترین آفت انقلاب که همان استحاله در ارزش‌هاست دچار شده و صورت و سیرت اسلامی بودن خود را از دست خواهد داد. به عبارت دیگر این انقلاب دارای ابعاد ارزشی گوناگونی است. این انقلاب، هم انقلابی ضد امپریالیستی، و هم انقلابی ایدئولوژیک، و هم انقلابی ضد رژیم فاسد است و هم انقلابی فرهنگی است.[2] هر گونه عقب نشینی از ابعاد ارزشی این انقلاب نوعی آفت مخرب به شمار می‌آید که ماهیت ارزشی آن را مخدوش می‌نماید.

عدالت و مبارزه با فساد: این دو لازم و ملزوم یکدیگرند. فساد اقتصادی و اخلاقی و سیاسی، توده‌ی چرکین کشورها و نظام‌ها و اگر در بدنه‌ی حکومت‌ها عارض شود، زلزله‌ای ویرانگر و ضربه‌زننده به مشروعیّت آنها است.

2-خموشی، رکود و انفعال در برابر اندیشه استکباری

15 خرداد سال 42 نقطه آغازی برای در هم شکستن بی‌تفاوتی و انفعال طلبی در برابر اندیشه‌های انزوا طلبانه بود. هر گونه سستی و اهمال کاری در خصوص این روحیه انقلابی آفت مهلکی است که انقلاب را از اهداف والای خود باز می‌دارد. از طرفی از جمله نکات راهبردی و کلیدی که مقام معظم رهبری(حفظه اللّه) در بیانیه گام دوم انقلاب به آن اشاره داشتند، و به طور تلویحی ماهیت انقلاب اسلامی را از آن برحذر داشتند، مسأله خموشی، رکود، انفعال و بی‌تحرکی در برابر اندیشه و هجمه استکباری و متمایل شدن به جهان سرمایه‌داری و استکباری است؛ موضوعی که در فرازهای مختلف بیانیه گام دوم مورد توجه قرار گرفته است. مقام معظم رهبری(حفظه اللّه) در خصوص این آفت و آسیب بسیار مرگبار در بیانیه گام دوم انقلاب این چنین می‌فرمایند:

«جوانان عزیز در سراسر کشور بدانند که همه‌‌ی راه‌‌حل‌‌ها در داخل کشور است. اینکه کسی گمان کند که «مشکلات اقتصادی صرفاً ناشی از تحریم است و علّت تحریم هم مقاومت ضدّ استکباری و تسلیم نشدن در برابر دشمن است؛ پس راه‌حل، زانو زدن در برابر دشمن و بوسه زدن بر پنجه‌ی گرگ است» خطایی نابخشودنی است. این تحلیل سراپا غلط، هرچند گاه از زبان و قلم برخی غفلت‌‌زدگان داخلی صادر می‌شود، امّا منشأ آن، کانون‌های فکر و توطئه‌ی خارجی است که با صد زبان به تصمیم ‌سازان و تصمیم‌‌گیران و افکار عمومی داخلی القاء می‌شود».[3] در واقع مرز بندی با جبهه استکباری و تکیه و اعتماد نکردن به آنها از جمله مسائل مهم راهبردی است که در فرهنگ قرآن به طور صریح به آن اشاره شده و همگان را از تبعات شوم آن برحذر داشته است: «وَ لا تَرْکَنُوا إِلَى الَّذینَ ظَلَمُوا فَتَمَسَّکُمُ النَّارُ وَ ما لَکُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ أَوْلِیاءَ ثُمَّ لا تُنْصَرُونَ؛[4] و بر ظالمان تکیه ننمایید، که موجب مى‌‏شود آتش شما را فرا گیرد؛ و در آن حال، هیچ ولىّ و سرپرستى جز خدا نخواهید داشت؛ و یارى نمى‏‌شوید!».

3-فاصله گرفتن از عدالت و جولان انواع فساد

اگر انقلاب اسلامی را همان طور که در مقدمه نیز بیان کردیم به یک موجود و پدیده زنده تشبیه نماییم این پدیده‌ی زنده علاوه بر داشتن یک صورت و ظاهر مشخص دارای یک روح و باطن نیز می‌باشد، روح و باطنی که گویای صورت و سیرت انقلاب اسلامی است، از جمله سیرت و باطن انقلاب اسلامی که از جمله آرمان‌های مشخص این نهضت الهی می‌باشد، فراگیر کردن قسط و عدالت است.[5] در واقع مطالبه قسط و عدالت از جمله کلید واژه‌های طلایی و پرکاربردی است که در فرهنگ سخنان مقام معظم رهبری(حفظه اللّه) همواره مورد تأکید و سفارش بوده و بیانیه گام دوم انقلاب نیز که سند چشم انداز چهل ساله دوم انقلاب است نیز از آن بی بهره نبوده است. مقام معظم رهبری(حفظه اللّه) در بیانیه گام دوم انقلاب خطر و آفت ویرانگر ظلم و فساد را به مثالبه زلزله‌ای ویرانگر تشبیه کرده‌اند که می‌تواند هستی انقلاب را از بین ببرد.

«عدالت و مبارزه با فساد: این دو لازم و ملزوم یکدیگرند. فساد اقتصادی و اخلاقی و سیاسی، توده‌ی چرکین کشورها و نظام‌ها و اگر در بدنه‌ی حکومت‌ها عارض شود، زلزله‌ای ویرانگر و ضربه‌زننده به مشروعیّت آنها است؛ ... وسوسه‌‌ی مال و مقام و ریاست، حتّی در عَلَوی‌‌ترین حکومت تاریخ یعنی حکومت خود حضرت امیر‌‌المؤمنین علی (علیه‌السّلام) کسانی را لغزاند، پس خطر بُروز این تهدید در جمهوری اسلامی هم که روزی مدیران و مسئولانش مسابقه‌ی زهد انقلابی و ساده‌زیستی می‌دادند، هرگز بعید نبوده و نیست؛ و این ایجاب می‌کند که دستگاهی کارآمد با نگاهی تیزبین و رفتاری قاطع در قوای سه‌گانه حضور دائم داشته باشد و به‌معنای واقعی با فساد مبارزه کند، بویژه در درون دستگاه‌های حکومتی».

سخن پایانی:

اگر روزگاری آرمان‌های انقلاب اسلامی، به آفت و آسیب شعار زندگی مبتلا شده و نکات طلایی آن تنها در نوشتار و سخنرانی‌ها منعکس شود و هیچ گونه نمود و بروز عینی و عملی در جامعه انسانی نداشته باشد، این مصیبت بزرگ کمترین نتیجه و دست آوردی که به دنبال خواهد داشت، سرخورده و ناامید کردن مردم خواهد بود، برای در امان ماندن از این چنین آفت‌های مرگبار و خسارت باری جبهه انقلابی می‌بایست مجاهدانه در صحنه انقلاب وارد شده و باحضور فعال خود با آفات و آسیب‌های آن مبارزه نمایند.

پی‌نوشت‌ها:
[1]. اشاره به بیانیه «گام دوم انقلاب» خطاب به ملت ایران ۱۳۹۷/۱۱/۲۲: «انقلاب اسلامی همچون پدیده‌ای زنده و بااراده، همواره دارای انعطاف و آماده‌ی تصحیح خطاهای خویش است، امّا تجدیدنظرپذیر و اهل انفعال نیست.»
[2]. آیت الله مصباح یزدی، انقلاب اسلامی جهشی در تحولات سیاسی تاریخ، ص169.
[3]. بیانیه «گام دوم انقلاب» خطاب به ملت ایران ۱۳۹۷/۱۱/۲۲.
[4]. سوره مبارکه هود، آیه 113.
[5]. سوره‌ی مبارکه‌ی حدید، آیه‌ی ۲۵. «لَقَد أَرسَلنا رُسُلَنا بِالبَیِّناتِ وَأَنزَلنا مَعَهُمُ الکِتابَ وَالمیزانَ لِیَقومَ النّاسُ بِالقِسطِ ۖ وَأَنزَلنَا الحَدیدَ فیهِ بَأسٌ شَدیدٌ وَمَنافِعُ لِلنّاسِ وَلِیَعلَمَ اللَّهُ مَن یَنصُرُهُ وَرُسُلَهُ بِالغَیبِ ۚ إِنَّ اللَّهَ قَوِیٌّ عَزیزٌ»