بیماری آندومتریوز در زنان چیست؟

آندومتریوز به معنی رشد بافت داخلی رحم در جایی بیرون از رحم است. لگن شایع ترین محل بروز آندومتریوز است.

در این بیماری بافت اندومتر (لایه داخلی رحم) در بیرون از محل اصلی خود (رحم) تشکیل می‌شود. این بافت می تواند در تمام بافت‌های بدن به جز طحال به‌وجود آید، ولی رایج‌ترین محل پدیدآمدن آن، لگن است که در این قسمت هم، تخمدان‌ها بیشتر گرفتار اندومتریوز می‌شوند.

در آندومتریوز، بافت آندومتر تغییر جا داده، اما همچنان به فعالیت خود ادامه می دهد و در هر دوره قاعدگی، این بافت ضخیم می شود و خونریزی می کند.

در آندومتریوز، بافت های اطراف ممکن است تحریک شوند و در نهایت موجب زخمی شدن بافت و چسبندگی گردد.

آندومتریوز می تواند باعث درد شدید، مخصوصا در دوران عادت ماهانه گردد. مشکلات بارداری نیز ممکن است بوجود آورد.

علائم آندومتریوز

-اولین علامت آندومتریوز، درد لگن می باشد که اغلب همراه با عادت ماهانه است. این درد با گذشت زمان بدتر می شود. درد لگن و گرفتگی عضلات ممکن است قبل از عادت ماهیانه شروع شده و چندین روز بعد از عادت ماهیانه ادامه داشته باشد.

-عادت ماهانه دردناک دیسمنوره

-درد در طی و یا بعد از نزدیکی با همسر

-درد هنگام اجابت مزاج و ادرار کردن : ممکن است این درد در طی عادت ماهیانه وجود داشته باشد.

-خونریزی بیش از حد: ممکن است در طی عادت ماهانه خونریزی بیش از حد داشته باشید و یا بین دو قاعدگی، خونریزی داشته باشید.

-نازایی در برخی زنان

-دیگر علائم شامل خستگی، اسهال، یبوست، نفخ و یا تهوع که ممکن است در طول عادت ماهیانه وجود داشته باشند.

شدت درد همیشه نشانه مطمئنی برای این بیماری نمی باشد. برخی زنان مبتلا دارای درد شدید هستند، در حالی که برخی دیگر درد کمی دارند و یا اصلا درد ندارند.آندومتریوز گاهی اوقات با برخی بیماری ها مانند بیماری های التهابی لگن و یا کیست تخمدانی اشتباه گرفته می شود نیز اشتباه می شود.

آندومتریوز گاهی با سندروم روده تحریک پذیر (IBS) این سندرم باعث اسهال، یبوست و درد شکم می شود.

علل آندومتریوز

در ایجا 5 علت شایعی را که باعث می شوند بافت داخلی رحم در جای دیگری از بدن رشد کند،را برای شما می گوییم.

قاعدگی عقب گرد

بیشترین علت آندومتریوز می باشد،در این نوع قاعدگی،خون قاعدگی شامل سلول های آندومتر است که به جای آنکه از بدن خارج شوند، از طریق لوله های رحمی وارد حفره لگنی می شوند،این سلول های آندومتر به دیواره لگن می چسبند و در آنجا رشد می کنند و خونریزی در طول این دوره ایجاد می شود.

رشد سلول های جنینی

این سلول ها حفره های لگنی و شکمی را می پوشانند و از سلول های جنینی به وجود می آیند. هنگامیکه یک و یا چند منطقه از پوشش شکمی تبدیل به بافت آندومتر شود آندومتریوز گسترش می یابد.

زخم جراحی

بعد از جراحی، مانند هیسترکتومی (خارج کردن رحم) و یا سزارین، سلول های آندومتر ممکن است به محل برش جراحی متصل شوند.

انتقال سلول های آندومتر

عروق خونی و یا مایع لنف ممکن است سلول های آندومتر را به دیگر قسمت های بدن انتقال دهند.

اختلال سیستم ایمنی

ممکن است وجود اختلال در سیستم ایمنی باعث گردد که بدن نتواند بافت آندومتر را که در بیرون از رحم رشد می کند تشخیص داده و از بین ببرد.

عوامل خطر آندومتریوز

بسیاری از عوامل زیر خطر ابتلای به آندومتریوز را زیاد می کنند:

باردار نشدن بعد از ازدواج

ابتلای یک و یا چند نفر از اقوام نزدیک به آندومتریوز

مسدود کردن راه خروج طبیعی خون قاعدگی از بدن

سابقه عفونت لگنی

اختلال رحمی

نشانه های آندومتریوز به طور موقت با بارداری از بین می روند. همینطور این نشانه ها با یائسگی به طور کامل از بین می روند، مگر اینکه در حال مصرف استروژن باشید. 1

پزشکان چگونه اندومتریوز را تشخیص میدهند؟

تشخیص این بیماری برای متخصصین زنان از راههای زیر امکان پذیر است:

شرح حال بیمار و معاینه ی لگنی

وجود سابقه ی قاعدگی ها یا رابطه ی زناشویی دردناک،لکه بینی قبل از شروع عادت ماهیانه.

در معاینه ی لگنی وجود درد در هنگام معاینه و یا لمس ِبرجستگی های اندومتریوز در لگن.

سونوگرافی

سونوگرافی نمیتواند برای بررسی جسبندگی ها کمک کننده باشد ولی وجود نمای کیستهای اندومتریوز در تخمدان به تشخیص کمک میکند.

آزمایش خون

اندازه گیری CA125 میتواند کمک کننده باشد ولی یک آزمایش اختصاصی نیست.

جراحی لاپاروسکوپی

در واقع تشخیص قطعی اندومتریوز از طریق دید مستقیم با دوربین های مدار بسته در هنگام عمل لاپاروسکوپی امکان پذیر است.

در حین عمل از نسوج مشکوک نمونه گیری شده و بر اساس جواب آسیب شناسی،تشخیص قطعی داده میشود. 2

عوارض اندومتریوز

عوارض اندومتریوز شامل موارد زیر هستند:

• ناباروری که حداقل 50 درصد افراد مبتلا به اندومتریوز را درگیر می کند. (آشنایی با علائم ناباروری)

• افزایش ریسک ابتلا به سرطان تخمدان یا سرطان آدنوکارسینوما ناشی از اندومتریوز

• کیست تخمدان

• التهاب

• ایجاد اسکار و چسبندگی

• مشکلات روده ای و مثانه ای

در صورت وجود این علائم حتما باید به پزشک مراجعه کنید تا مانع عوارض ناشی از اندومتریوز شوید.

درمان اندومتریوز

گزینه های درمانی اندومتریوز شامل موارد زیر هستند:

داروهای مسکن

مسکن های معمولی شامل داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن یا مسکن های قوی تر با تجویز پزشک

هورمون ها

درمان می تواند شامل هورمون درمانی مانند قرص های ضد بارداری، هورمون آزادکننده گونادوتروپین و موارد دیگر باشند. گاهی جایگذاری IUD های هورمونی نیز توصیه می شوند.

جراحی

جراحی اولیه تنها سعی در برداشتن نواحی مبتلا به اندومتریوز را دارد اما هیسترکتومی همراه با برداشتن هر دو تخمدان نیز ممکن است لازم شود.

جراحی از روش های درمانی است اما تنها در صورتی که دیگر درمان ها موثر نباشند، درنظر گرفته می شود.

درمان ناباروری ناشی از اندومتریوز معمولا با استفاده از IVF توصیه می شود.

کنترل علائم اندومتریوز در خانه

درمان های سنتی و گیاهی زیادی برای اندومتریوز توصیه می شوند اما شواهد کمی وجود دارد که این درمان ها موثر هستند.

اجتناب از مصرف کافئین می تواند به کاهش درد کمک کند زیرا کافئین می تواند موجب بدتر شدن علائم شود.

ورزش همانند پیاده روی می تواند موجب کاهش درد و همچنین کند کردن روند پیشرفت بیماری با کاهش میزان استروژن شود.

باید مواظب علائم بود زیرا عوارض درازمدت اندومتریوز زیاد هستند و در صورت مشاهده هرگونه درد غیر قابل تحمل یا خونریزی غیر طبیعی باید به پزشک مراجعه شود.

اگرچه در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای اندومتریوز وجود دارد، زنان می توانند درد خود را کاهش دهد و همچنین قادر به باردار شدن نیز هستند. 3

پی نوشت:
1.www.nikanhospital.com
2.www.naigo.ir
3.www.drzakerin.com