آشنایی با انواع بیماری های گوارشی در بارداری

بارداری و مشکلات دستگاه گوارش

یکی از مشکلاتی که زنان باردار همیشه از آنها شکایت میکنند،مشکلات مربوط به دستگاه گوارش است.این مشکلات اغلب به دلیل تغییرات شدید هورمونی در بدن بارداران و همچنین بزرگ شدن و فشار رحم به اعضای دیگر بدن مثل معده و روده ها به وجود می آید.

برای کاهش این عوارض، راه کارهایی وجود دارد که اگرچه ساده به نظر می آیند،اما میتوانند مشکلات گوارشی شما را کاهش دهند.البته گاهی و در موارد شدید ،با تجویز پزشک یا ماما، نیاز به مصرف دارو خواهد بود.

سوزش سر دل

این مشکل در میان بارداران بسیار شایع است و بسیاری از زنان باردار هنگامی که محتویات معده‌شان به سمت بالا یعنی مری باز می‌گردد (لوله‌ای که غذا را از گلو به معده حرکت می‌دهد) احساس سوزش در گلو و قفسه سینه را تجربه می‌کنند.

این امر ممکن است به این دلیل باشد که هورمون‌های بارداری باعث می‌شوند که دریچه میان مری و معده که در حالت عادی باید منقبض و بسته باشد، منبسط شده و به درستی بسته نشود؛ همین موضوع باعث می‌شود که محتویات اسیدی معده به سمت بالا و به سوی مری حرکت کنند و یک بیماری شناخته شده به عنوان ریفلاکس معده به مری یا رفلکس اسید را ایجاد کنند.1

تهوع و استفراغ

حالت تهوع بدون استفراغ در اوایل بارداری شایع است و در 50 تا 90 درصد بارداری ها گزارش می شود در حالی که وجود تهوع و استفراغ در 25 تا 55 درصد بارداری ها گزارش شده است. فاکتورهایی که ریسک حالت تهوع در بارداری را افزایش می دهد عبارت است از جوان بودن، چاقی، تجربه بارداری اول و استفاده از سیگار. تهوع می تواند در بارداری های بعدی هم وجود داشته باشد اما احتمالا دوره کوتاه تری دارد.

تهوع در بارداری در 91 درصد خانم ها در سه ماهه اول ایجاد می شود و عموما در هفته های ششم تا هشتم ادامه خواهد داشت. در موارد خفیف تهوع به بیماری صبحگاهی شناخته می شود. پاتوفیزیولوژی این شرایط هم چنان مورد بحث است اما نوسانات هورمونی، اختلالاتی در تحرک گوارشی و فاکتورهای روانی در این ارتباط مطرح شده است. تداوم حالت تهوع و استفراغ در سه ماهه دوم و سوم بارداری علل دیگری را در پی دارد.

عفونت در مسیر بارداری، گاستروانتریت، زخم گوارشی، پانکراتیت، بیماری مسیر صفراوی، هپاتیت، آپاندیسیت، نارسایی آدرنال و افزایش فشار داخل جمجمه می تواند از جمله سایر علل ایجاد تهوع در بارداری محسوب شود.

شدت علائم رویکرد درمانی را نشان می دهد. علائم خفیف با تغییراتی در رژیم غذایی اعم از کاهش مصرف چربی، افزایش وعده های غذایی و استفاده از مقادیر کمتر غذا در هر وعده بهبود می یابد. در مورد علائم شدید درمان دارویی با دسته ای از داروها به نام آنتی امتیک ها ضروری می باشد.

پرومتازین از جمله داروهایی است که در این دسته قرار دارد و تاثیرات جانبی در مورد آسیب به جنین در مورد آن گزارش نشده است اما برای استفاده روتین در بارداری توصیه نمی شود. متوکلوپرامید که در دسته B قرار دارد نیز می تواند در دوران بارداری استفاده شود. در مواردی که تهوع و استفراغ شدید می باشد مصرف ویتامین ب 6 می تواند توصیه شود.

پیش آگهی تهوع و استفراغ برای مادر و جنین خوب است. در حقیقت خانم های که تهوع و استفراغ خفیفی دارند در مقایسه با خانم هایی که این علائم را ندارند نتایج بهتری را تجربه خواهند کرد.

نوعی از حالت تهوع و استفراغ شدید در دوران بارداری وجود دارد که شیوع اندکی دارد و مشخصه آن حالت تهوع و استفراغ غیر قابل پیشگیری است که در اوایل بارداری ایجاد می شود و به نحوی ادامه می یابد که بدن مایعات زیادی از دست می دهد. این شرایط بسیار شدید است و پاتولوژی آن نیز به خوبی درک نشده است.

ممکن است تغییرات هورمونی و برخی فاکتورهای روانی در آن نقش داشته باشد. چاقی از جمله فاکتورهایی است که ریسک ایجاد این شرایط را افزایش می دهد. علائم تهوع و استفراغ شدید تا هفته 18 تا 20 بارداری معمولا برطرف می شود. درمان مبتنی بر جایگزین کردن مایعات و الکترولیت ها، ویتامین ها و مینرال های از دست رفته است.2

یبوست در بارداری

به گفته متخصصان یبوست یکی از شایعترین بیماری‌ها در طول بارداری و بعد از آن است که به دلیل تغییرات فیزیکی و استرس بارداری بروز می‌کند. ویتامین‌هایی که در دوران بارداری مصرف می‌شود می‌تواند باعث ایجاد یبوست شود. در حالی که تغییرات هورمونی در بدن شما می‌تواند سیستم گوارش را کند ‌کند.
این اتفاق بعد از زایمان نیز همچنان ادامه دارد. متخصصان به منظور حل این مسئله به مادران باردار پیشنهاد می‌کنند که ابتدا راه‌حل‌های ساده را امتحان کنند که از جمله آنها می‌توان به داشتن یک رژیم متعادل و اجتناب از بی‌خوابی اشاره کرد. اطمینان از مصرف کافی فیبر و هیدراته نگهداشتن بدن و خوردن میوه و سبزیجات می‌تواند یبوست را از مادر باردار دور کند.3

همورویید یا همان بواسیر

اسم رگ های انتهای روده (مقعد) هموروئید است که باعث کنترل عمل دفع میشود.هموروئید ها وقتی ورم کنند و ملتهب شوند باعث ایجاد بیماری هموروئید میشوند.همورویید یک بیماری نیست .بلکه بالشتکهای عروقی است که به صورت طبیعی در درون کانال مقعدی تمام افراد وجود دارد.

هموروییدها مسوول حفظ 15% فشار مقعد در حالت استراحت میباشند .لذا وجود آنها برای جلوگیری از بی اختیاری مفید است.بنابر دلایل زیادی مثلا یبوست های طولانی و یا افتاده گی های کف لگن این بالشتک ها بزرگ پر خون شده و بیماری هموروییدی ایجاد میشود.1

درمان مشکلات گوارشی در دوران بارداری

1. اول از همه ضروری است تا علائم آن را بشناسید. رایج‌ترین آن یبوست، تهوع، استفراغ و نفخ است.

2.به دنبال رژیم غذایی سرشار از فیبر شامل میوه و سبزیجات باشید تا مواد مورد نیاز بدنتان را فراهم و به سلامت سیستم گوارش شما کمک کند. زیرا تاثیر ملین طبیعی موجود در میوه و سبزیجات که سرشار از فیبر است، به کودک آسیب نمی‌رساند و ویتامین و مواد معدنی مورد نیاز را برای اونیز فراهم می‌کند.

3. غذاهایی که موجب نفخ شکم می‌شوند مانند لوبیا، کلم، کاهو، کلم بروکلی، پیاز و... را از رژیم غذایی خود حذف کنید.

4. سعی کنید هموروئید و یبوست خود را کنترل کنید. هموروئید باعث خارش و درد و فشار روی جنین در حال رشد می‌شود. یبوست یکی از علل اصلی بواسیر است، بنابراین مواد غذایی سرشار از فیبر و مایعات کافی مصرف کنید.

5. حالت تهوع و استفراغ خود را کنترل کنید. شما باید از غذاهای تندی که موجب سوزش دل و حالت تهوع می‌شوند و غذاهای چرب و سرخ شده‌ای که سنگین هستند، بپرهیزید. کربوهیرات‌های سالمی مانند غلات که حالت تهوع را در طول بارداری کاهش می‌دهند و زنجبیل که در جلوگیری از حالت تهوع بسیار تاثیرگذار است، مصرف کنید.

6. مایعات زیاد مصرف کنید زیرا به هیدراته ماندن بدن شما و جلوگیری از یبوست در این دوره کمک می‌کند. به علاوه مایعات مدفوع را نرم و از تنبلی روده که در این دوره رایج است، جلوگیری می‌کند.4

پینوشتها
1.www.mamasite.ir
2.www.dorvana.com
3.www.ninisite.com
4.www.niniban.com