تغییر هورمونی در مردان چگونه است؟

پیش از بلوغ، سطح تستوسترون در مردان به طور کلی پایین است. با آغاز دوران بلوغ، سطح تستوسترون روند افزایشی را دنبال می کند و این روند در طول بلوغ جنسی ادامه می یابد. تستوسترون توسعه عملکرد جنسی مردانه، رشد توده عضلانی، موی بدن، و همچنین تغییر در صدا را کنترل می کند.

تغییرات سطح تستوسترون

با افزایش سن مردان، تغییری چشمگیر در توانایی بدنی آنها در تولید DHEA، تستوسترون، و همچنین آندروژن های دیگر صورت می گیرد. این شرایط به کاهش سطوح تستوسترون در دهه چهارم زندگی و سال های پس از آن در مردان منجر می شود.

حدود 20 درصد از مردان در دهه ششم زندگی خود و 50 درصد از مردان هشتاد ساله و پیرتر افت قابل ملاحظه در سطوح تستوسترون را تجربه می کنند.

تستوسترون مهم‌ترین هورمون در ظرفیت جنسی مردان محسوب می شود و از این رو، کاهش سطح آن با افزایش سن اثر منفی بر فعالیت جنسی مردان دارد.

محدوده عادی سطح تستوسترون

به طور میانگین، سطوح تستوسترون در محدوده بین 2.7 و 17.3 نانوگرم در میلی لیتر برای مردانی که در بازه سنی 20 تا 49 سال قرار دارند و 2.1 تا 7.6 نانوگرم در میلی لیتر برای مردان 50 ساله و پیرتر قرار دارد.

سطوح کمتر از 2.5 نانوگرم در میلی لیتر برای گروه نخست و 2.0 نانوگرم در میلی لیتر برای گروم دوم به عنوان سطوح پایین در نظر گرفته می شوند. اما افزون بر سن، سطوح پایین تستوسترون می تواند به واسطه عوامل دیگری مانند چاقی، دیابت، عفونت های جدی، بیماری های کبدی و کلیوی، اختلالات هورمونی دیگر، و عوارض جانبی برخی داروها شکل بگیرد.

تغییرات تعادل تستوسترون/استروژن

تعادل تستوسترون/استروژن (T/E) در سلامت هورمونی مردانه حیاتی است. برای مردی سالم نسبت تستوسترون:استروژن بالا خواهد بود. اگرچه تستوسترون هورمونی مردانه است، مقدار اندکی استروژن در مردان از تستوسترون تولید می شود.

با افزایش سن و همراه با تغییرات هورمونی در مردان، نسبت تستوسترون:استروژن کاهش می یابد. آروماتاز، آنزیمی که عمدتا در سلول های چربی وجود دارد، تستوسترون را به استروژن تبدیل می کند. با افزایش سن، فعالیت آروماتاز افزایش می یابد و از این رو، مردان عضله بیشتری از دست می دهند و شاهد افزایش چربی بدن خود هستند.1

با تغییرات هورمونی چه اتفاقی برای مردان رخ می دهد؟

میل جنسی کم

از آنجایی که هورمون تستوسترون مسئولیت حفظ فعالیت جنسی را بر عهده دارد، مردانی که آندروپوز (یائسگی) را تجربه می کنند با کاهش میل جنسی مواجه می شوند.

افسردگی

تعداد زیادی از مردان مبتلا به آندروپوز پیش از این که سطوح تستوسترون بدن خود را بررسی کنند به روانپزشک مراجعه می کنند. از آنجایی که تستوسترون در تنظیم خلق و خو نقش دارد، کاهش آن در مردان مبتلا به آندروپوز می تواند به افسردگی منجر شود.

انرژی کم

تستوسترون نقشی کلیدی در سطوح انرژی مردان بازی می کند. به همین دلیل، تغییرات هورمونی در مردان طی آندروپوز، از جمله سطوح کاهش یافته تستوسترون، به افت سطوح انرژی منجر می شود. از نشانه های انرژی کم می توان به خوابیدن سریع پس از یک وعده غذایی اشاره کرد.

بی خوابی

اگر فکر می کنید انرژی کم همواره به خواب زیاد منجر می شود، بهتر است در این زمینه تجدید نظر کنید. سطوح پایین تستوسترون در مردان مبتلا به آندروپوز می تواند موجب انرژی کم و بی خوابی شود.

یکی از وظایف تستوسترون در مردان تنظیم خواب است. از این رو، مردانی که آندروپوز را تجربه می کنند و سطوح تستوسترون آنها افت کرده، ممکن است با اختلالات خواب و بی خوابی مواجه شوند.

پوکی استخوان

از آنجایی که تستوسترون در حفظ تراکم استخوانی نقش دارد، آندروپوز می تواند به شکل گیری استخوان هایی شکننده‌تر منجر شده و خطر ابتلا به پوکی استخوان افزایش یابد. مطالعات بسیاری پیوند مستقیم بین سطوح پایین تستوسترون و پوکی استخوان را نشان داده اند.

انباشت چربی شکم

مطالعات نشان داده اند که سطوح پایین تستوسترون و چربی شکم با یکدیگر پیوند خورده اند. زمانی که سطح تستوسترون بالا است، تجمع چربی شکمی کم است. با این وجود، به دلیل تغییرات هورمونی در مردان طی آندروپوز، چربی بیشتری در ناحیه شکم انباشته می شود.

چربی شکم فضای بیشتری را برای تولید هرچه بیشتر آنزیم آروماتاز فراهم می کند، که تستوسترون را به استروژن تبدیل می کند. تغییر هرچه بیشتر در تعادل تستوسترون/استروژن سطح تستوسترون را کاهش می دهد و به انباشت چربی شکمی بیشتر منجر می شود.2

راه های درمان اختلال هورمونی در مردان چیست؟

کاهش سطح تستوسترون با افزایش سن اجتناب ناپذیر است. با این وجود، اگر اختلال جدی در زندگی خود را تجربه می کنید، مراجعه به پزشک و دریافت مشاوره و توصیه های درمانی ایده خوبی است. پزشک برای بررسی سطوح تستوسترون آزمایش خون را تجویز می کند.

تغییرات سبک زندگی

مدیریت علائم سطوح پایین تستوسترون تا حد زیادی با دنبال کردن یک سبک زندگی سالم امکان پذیر است. بر همین اساس، موارد زیر را می توانید مد نظر قرار دهید:

ورزش منظم

رژیم غذایی سالم

مدیریت استرس

خواب کافی

این تغییرات سبک زندگی سالم برای همه مردان مفید است و افرادی که آنها را انجام داده اند بهبود کلی شرایط سلامت خود را گزارش کرده اند.

دارو و درمان

افزون بر تغییرات سبک زندگی، اگر به افسردگی مبتلا هستید، پزشک شما ممکن است برخی داروها و درمان های ضد افسردگی را تجویز کند.

برای افرادی که در پی درمان های پزشکی برای تغییرات هورمونی در مردان هستند، پزشک ممکن است درمان جایگزینی هورمون (HRT) را پیشنهاد دهد. با این وجود، این گزینه همچنان موضوعی بحث برانگیز محسوب می شود، زیرا در صورت ابتلا به سرطان پروستات ممکن است موجب رشد سلول های سرطانی شود.3

پینوشتها
1.www.asriran.com
2.www.seemorgh.com
3.www.yjc.ir