بیضه ها، دو عضو جنسی مردانه هستند که اسپرم را تولید و ذخیره می کنند. آنها در یک کیسه زیر آلت تناسلی به نام اسکروتوم واقع شده اند و همچنین هورمون تستوسترون را نیز تولید می کنند.
سرطان بیضه نادر است، اما شایعترین سرطان در میان مردان جوان است. اکثر سرطانهای بیضه از سلول های اسپرم ساز شروع می شوند. این سلول ها سلول های زاینده نامیده می شوند. دو نوع اصلی از سرطان های سلول های بنیادی بیضه عبارتند از، سمینومس و غیر سمینومس. سمینومس ها رشد و گسترش آهسته ای دارند و به پرتودرمانی پاسخ می دهند. غیر سمینومس ها رشد و گسترش سریع تری نسبت به سمینومس ها دارند. انواع مختلفی از غیر سمینومس ها وجود دارد.
دلایل ایجاد سرطان بیضه
متخصصان علت سرطان بیضه را نمی دانند، اما برخی از مشکلات، مانند بیضه ی نزول نکرده یا سندروم کلاین فلتر ممکن است خطر ابتلا به این سرطان را افزایش دهند. اکثر مردان مبتلا به سرطان بیضه فاکتورهای خطر را ندارند.پزشکان می دانند سرطان زمانی اتفاق می افتد که سلول های سالم در یک بیضه تغییر کنند. سلول های سالم به گونه ای رشد کرده و تقسیم می شوند که عملکرد طبیعی بدن حفظ شود. اما گاهی اوقات بعضی از سلول ها رشد غیرطبیعی پیدا می کنند و باعث رشد خارج از کنترل می شوند، بطوری که سلول های سرطانی تقسیم سلولی را ادامه می دهند حتی اگر بدن نیازی به سلول های جدید نداشته باشد. تجمع سلول ها باعث تشکیل توده در بیضه می شود.
تقریبا همه سرطان های بیضه در سلول های زایا رخ می دهند، سلول هایی که وظیفه تولید اسپرم های نابالغ در بیضه را به عهده دارند. 1
علائم سرطان بیضه
به طور معمولا علائم سرطان تا مراحل انتهایی بروز نمی یابند. در بیشتر موارد، افراد خودشان سرطان را کشف می کنند. بعضی اوقات، این سرطان توسط پزشک در یک معاینه معمولی جسمانی کشف می شود.هرکسی که چیز غیرطبیعی ای درمورد بیضه ی خود متوجه شود باید سریعا به پزشک مراجعه کند، به ویژه اگر یکی از موارد زیر را متوجه شود:
یک برآمدگی بدون درد یا تورم در بیضه
درد در بیضه یا کیسه ی بیضه
ناراحتی در بیضه یا کیسه ی بیضه
احساس سنگینی در کیسه ی بیضه
یک درد مبهم در کمر، کشاله ی ران یا شکم
تجمع ناگهانی مایع در کیسه ی بیضه
خستگی یا ضعف بدون دلیل
مهم است بدانید که این علامت ها ممکن است لزوما به دلیل سرطان ایجاد نشوند. درحقیقت، کمتر از ۴ درصد برآمدگی هایی که روی بیضه یافته می شوند سرطانی هستند. با این وجود افراد نباید برآمدگی های روی بیضه یا برآمدگی بیضه را نادیده بگیرند. مهم است که به یک پزشک مراجعه کنید. بعد از آن پزشک می تواند علت را مشخص کند.
گرچه سرطان می تواند به گره های لنفاوی گسترش یابد، اما اغلب به سختی به اندام های دیگر منتقل می شود. اگر سرطان گسترش یابد، ممکن است فرد موارد زیر را تجربه کند:
سرفه کردن
سختی در نفس کشیدن
مشکل در بلع
تورم در قفسه ی سینه
علائم ابتدایی
مهم است که سرطان سریع تشخیص داده شود تا شانس موفقیت درمان افزایش یابد. علامت های ابتدایی که ایجاد می شوند یک برآمدگی بدون درد و تورم می باشند. همچنین ممکن است بیضه بزرگتر از حالت معمولی اش به نظر برسد.
درهر حال، این نوع سرطان تا مراحل ابتدایی علامت قابل توجهی را ایجاد نمی کند. به همین دلیل است که معاینه توسط خود فرد اهمیت دارد این کار اغلب تنها راه برای تشخیص زودرس سرطاندر مراحل ابتدایی است. 2
تشخیص سرطان بیضه
در صورت مشاهده تورم، توده یا هرگونه تغییر دیگر در یکی از بیضه‌ها، در اسرع وقت به پزشک معالج مراجعه کنید. بیشتر توده‌های موجود در داخل کیسه بیضه سرطانی نیستند، اما مهم است که مورد بررسی قرار گیرند. ناگفته نماند، تشخیص زودهنگام سرطان بیضه در درمان این بیماری بسیار مؤثر است.
معاینه جسمی
علاوه بر اینکه درباره علائم بیماری و تاریخچه پزشکی سؤال می‌شود، یک پزشک معالج معمولاً نیاز به بررسی عملی بیضه‌ها دارد. پزشک ممکن است یک چراغ قوه کوچک را در مقابل کیسه بیضه نگه دارد تا ببینند آیا نور می‌تواند عبور کند یا خیر! توده‌های بیضه جامد هستند، به این معنا که نور قادر به عبور از آنها نیست. مجموعه‌ای از مایعات موجود در کیسه بیضه امکان عبور نور را فراهم می‌کنند. همه این موارد به پزشک اطلاعات لازم را می‌دهد.
سونوگرافی اسکروتوم
اسکن سونوگرافی اسکروتومی یک روش بدون درد است که از امواج صوتی با فرکانس بالا برای تولید تصویری از داخل بیضه استفاده می‌کند. این روش، یکی از اصلی‌ترین راه‌های تشخیص وجود یک توده سرطانی (بدخیم) یا غیر سرطانی (خوش‌خیم) است. در حین سونوگرافی اسکروتومی، متخصص قادر خواهد بود تا موقعیت و اندازه ناهنجاری در بیضه را تعیین کند. همچنین مشخص می‌کند که آیا توده درون بیضه یا از بیضه جدا است، و اینکه تومور جامد می‌باشد و یا از مایعات پُر شده است. توده‌ها یا مجموعه‌ای از مایعات اطراف بیضه معمولاً بی‌ضرر هستند. یک توده سفت ممکن است نشانه از تومور سرطانی باشد.
آزمایش خون
برای کمک به تأیید تشخیص، ممکن است نیاز به انجام یک سری آزمایش‌های خون باشد تا هورمون‌های خاصی در خون بیمار شناسایی شوند که به «نشانگر» مشهور هستند. بیماری سرطان بیضه اغلب این نشانگر را تولید می‌کند، بنابراین ممکن است نشان دهد که بیماری در خون بیمار وجود دارد. نشانگرهای موجود در خون که مورد آزمایش قرار می‌گیرند عبارتند از:پروتئین جنینی آلفا (AFP)
گنادوتروپین کوریونی انسانی (HCG)
آزمایش خون سوم نیز اغلب انجام می‌شود زیرا ممکن است نشان‌دهنده میزان فعال بودن سرطان باشد. این آزمایش را لاکتات دهیدروژناز (LDH) می‌نامند، اما این یک نشانگر خاص برای سرطان بیضه نیست. همه افراد مبتلا به سرطان بیضه، ممکن است نشانگر نداشته باشند. حتی اگر نتایج آزمایش خون حالت عادی را نشان دهند، احتمال ابتلا به سرطان بیضه هنوز هم وجود دارد.
بافت شناسی
تنها راه تأیید قطعی بیماری سرطان بیضه، بررسی بخشی از توده در زیر میکروسکوپ است؛ به این آزمایش «بافت شناسی» گفته می‌شود. برخلاف بسیاری از سرطان‌ها که می‌توان یک قطعه کوچک از سرطان را با استفاده از روش بیوپسی برداشت، در اکثر موارد تنها روش برای بررسی یک توده در بیضه، خارج کردن بیضه است.بیوپسی ممکن است به بیضه آسیب برساند و سرطان را در داخل بیضه گسترش دهد. متخصص فقط در صورت اطمینان نسبتاً قطعی از ابتلا، توصیه می کند که توده سرطانی است.
از دست دادن بیضه در زندگی جنسی فرد در توانایی فرزندآوری تاثیری نخواهد داشت. از بین بردن بیضه یک «ارکیکتومی» نامیده می‌شود. این روش، بهترین راه درمان سرطان بیضه است. بنابراین اگر مبتلا به سرطان بیضه هستید، به احتمال زیاد نیاز به ارکیکتومی دارید.
تست‌های دیگر
تقریباً در همه موارد، برای بررسی شیوع بیماری سرطان بیضه به آزمایش‌های بیشتری نیاز دارید. هنگامی که این عارضه شیوع پیدا می‌کند، بیشتر در غدد لنفاوی بر پشت شکم یا ریه‌ها تأثیر می‌گذارد. برای بررسی علائم تومور ممکن است نیاز به اشعه ایکس از سینه باشد. همچنین به تصویربرداری سی‌تی اسکن از کل بدن برای بررسی علائم شیوع سرطان مورد نیاز است. در بعضی موارد، ممکن است اسکن MRI انجام شود.
درمان سرطان بیضه
شیمی درمانی، رادیوتراپی و جراحی، سه درمان اصلی سرطان بیضه هستند. برنامه درمانی پیشنهادی به موارد زیر بستگی دارد:نوع سرطان (چه سمینوما و چه غیر سمینوما باشد)
مرحله سرطان
اولین گزینه درمانی در هر مرحله از بیماری، جراحی برداشتن بیضه یا ارکیدکتومی است. برای سمینوماهای مرحله یک، پس از خارج شدن بیضه سرطانی، ممکن است یک دوز از شیمی‌درمانی برای جلوگیری از بازگشت سرطان انجام شود. همچنین، یک دوره کوتاه رادیوتراپی نیز گاهی توصیه می‌شود.
اما در بسیاری از موارد، احتمال عود مجدد کم می‌باشد و ممکن است پزشکان توصیه کنند که بیماران در طی چند سال تحت نظر باشند. درمانِ بیشتر، معمولاً فقط برای تعداد کمی از افراد با شدت بالای بیماری صورت می‌گیرد.
برای مرحله اول غیر سمینوما، یک دوره کوتاه شیمی‌درمانی با استفاده از ترکیبی از داروهای مختلف توصیه می‌شود. در مرحله دو و سه سرطان بیضه، سه تا چهار دوره شیمی‌درمانی با استفاده از ترکیبی از داروهای مختلف به بیمار ارائه می‌شود.
گاهی اوقات، جراحی بعد از شیمی‌درمانی برای از بین بردن هرگونه غده لنفاوی یا رسوب در ریه‌ها (به ندرت در کبد) مورد نیاز است. به‌طور کلی، جراحی برای برداشتن بیضه سرطانی و قسمت‌هایی که مورد حمله بیماری قرار گرفته‌اند، انجام شود. ممکن است برخی از افراد مبتلا به سمینوما مرحله دو به درمان شدیدتر با رادیوتراپی و گاهی شیمی‌درمانی نیاز داشته باشند.
در تومورهای سلول ژرمینال غیر سمینوما – بسته به میزان گسترش تومور – ممکن است بعد از شیمی درمانی، جراحی نیز انجام شود تا تومورها از سایر قسمت‌های بدن خارج شوند. تصمیم گیری در مورد اینکه چه درمانی برای بیمار مناسب است می‌تواند دشوار باشد.
پیشگیری از بیماری سرطان بیضه
هیچ راهی برای جلوگیری از سرطان بیضه وجود ندارد، اما تشخیص زودرس بسیار مهم است. مردان باید به‌طور ماهانه خودآزمایی بیضه (TSE) را انجام دهند. اگر بالای 15 سال دارید و هنوز نحوه انجام TSE مطلع نمی‌دانید، از پزشک بخواهید که چگونگی انجام این کار را به شما آموزش دهد. اگر فردی متوجه هرگونه تغییر در بیضه‌ها (توده، جسم سخت، درد مداوم یا بزرگ شدن یا کوچک‌تر شدن) شود، باید سریعاً خود را به پزشک برساند. 3پی نوشت:
1.www.drjabbari.com
2.www.dr-valipour.com
3.www.resaa.net
