تعریف رژیم دوکان

دوکان، رژیمی پرپروتئین و کم‌کربوهیدرات برای کاهش وزن است که ۴ مرحله دارد. این رژیم ابداع پزشک فرانسوی پیر دوکان است که در زمینه‌ی کاهش وزن تخصص داشت. دکتر دوکان این رژیم را در دهه‌ی ۷۰ با الهام از بیمار چاقی طراحی کرد که گفته بود به جز گوشت می‌تواند از خوردن هر غذای دیگری بگذرد.

بعد از اینکه او دید بیماران زیادی توانستند با این رژیم وزن خود را کاهش دهند، در سال ۲۰۰۰ کتاب «رژیم دوکان» را منتشر کرد. کتاب او به ۳۲ زبان منتشر و تبدیل به یکی از کتاب‌های پرفروش شد. براساس گزارش‌ها، این رژیم باعث لاغری سریع، آسان و بدون گرسنگی بیماران شده است.

این رژیم بخشی از خصوصیات رژیم‌های استیلمن (Stillman) و آتکینز (Atkins) را داراست.1

مراحل رژیم دوکان

۱.مرحله‌ی حمله (۱ تا ۷ روز)

رژیم را با مصرف میزان نامحدود پروتئین بدون چربی به اضافه‌ی مصرف روزانه‌ی یک‌و‌نیم قاشق چای‌خوری سبوس جو دو سر شروع می‌کنید.

۲. مرحله‌ی کاهش یا کروز (۱ تا ۱۲ ماه)

هر روز مقدار زیادی سبزیجات غیرنشاسته‌ای و نیز دو قاشق چای‌خوری سبوس جوِ دو سر مصرف می‌کنید.

۳. مرحله‌ی تقویت (متغیر)

مقدار زیادی پروتئین و سبزی، هفته‌ای یک‌بار پروتئین کم‌چرب و هر روز دوو‌نیم قاشق چای‌خوری سبوس جو دو سر مصرف می‌کنید. به ازای هر نیم کیلویی که در مرحله‌ی ۱ و ۲ از دست داده‌اید، این کار را به‌مدت ۵ روز ادامه می‌دهید.

۴. مرحله‌ی تثبیت (نامحدود)

همان قوانین مرحله‌ی قبلی را رعایت کنید اما می‌توانید کمی به خودتان آسان بگیرید. مصرف سبوس جو دو سر به سه قاشق در روز افزایش می‌یابد.
می‌توانید از آدامس‌های بدون شکر یا شیرین کننده‌های مصنوعی، ادویه، قهوه و چای تلخ نیز استفاده کنید.1

علمی بودن رژیم دوکان

مطالعات علمی موثقی در مورد رژیم غذایی دوکان وجود ندارد. با این حال در مطالعه ای که بر روی زنان لهستانی بعد از گرفتن رژیم دوکان صورت گرفت نشان می داد که آنها روزانه با خوردن 1000 کالری و 100 گرم پروتئین در روز، بعد از گذشت 8 تا 10 هفته 15 کیلوگرم وزن کم کرده بودند.

همچنین مطالعات بسیاری در این مورد وجود دارد که بیانگر تأثیر بسیار زیاد رژیم های کم کربو هیدرات و پر پروتئین بر روی لاغری است. دلایلی در دسترس می باشد که ثابت می کند پروتئین برای کاهش وزن و لاغری فوق العاده است.

یکی از این دلایل افزایش تعداد کالری های سوزانده شده در حین فرآیند گلوکو ژنز است، فرآیندی که در آن پروتیئن و چربی در نبود کربو هیدرات تبدیل به گلوکز می شوند.

همچنین متابولیسم بدن بعد از مصرف پروتئین تا حد قابل توجهی افزایش پیدا می کند. نکته دیگر این است که مصرف پروتئین باعث می شود تا بیشتر احساس سیری کنید. نکته مهم دیگر این است که مصرف پروتئین میزان ترشح هورمون گرسنگی را کاهش داده و هورمون سیری بیشتری ترشح خواهد شد. در نتیجه در طول روز میل زیادی به خوردن نخواهید داشت.2

لیست غذاهای رژیم دوکان

به طور کلی در رژیم غذایی دوکان همه نوع مواد غذایی مصرف می شود اما بدون مصرف چربی و کربوهیدرات بالا.

برخی از این مواد غذایی عبارتند از:

گوشت قرمز بدون چربی، ماهی و مرغ، به صورت کبابی. سیر، پیاز، سس سویا، آب لیمو، استفاده از ادویه ها و گیاهان برای عطر و طعم، به عنوان مثال، میگو با زنجبیل، مرغ با دارچین و پنیر کم چرب.

در رژیم غذایی دوکان، شمارش کالری و کربوهیدرات انجام نمی شود اما اصول اولیه آن در نظر گرفته می شود. در رژیم غذایی دوکان، لیستی از 100 مواد غذایی به همراه برخی مواد دیگر ارائه می شود.

رژیم دوکان متمرکز بر پروتئین کم چرب، از جمله محصولات لبنی غیر چربی است و مصرف چربی های لبنی یا هر چربی اشباع شده، محدود بوده و مجاز نیست. مصرف اقلام غذایی در لیست 100 پروتئین و سبزیجات، به طور نامحدود است و شما می توانید به صورت روزانه بر روند پیشرفت خود نظارت داشته باشید.3

آیا رژیم دوکان بی ضرر است؟

طبق آخرین مطالعات؛ رژیم های غذایی با پروتئین بالا رویکرد سالمی برای کاهش وزن نیستند.

به گفته کارشناسان بهداشت و درمان انگلستان، رژیم دوکان “از نظر تغذیه ای متعادل نیست” و “در صورتی که افراد به قوانین پایبند نباشند، این نوع رژیم غذایی می‌تواند خطر مشکلات سلامتی مزمن را افزایش دهد.”

مطالعه ای در سال 2014 گزارش داد که خوردن مقدار زیادی پروتئین، به همراه رژیم غذایی غربی، می تواند خطر ابتلا به بیماری متابولیک را افزایش دهد. رژیم های غذایی با پروتئین بالا نیز به دلیل نیاز به از بین بردن مواد زائد حاصل در هضم پروتئین، می توانند کلیه ها را تحت فشار قرار دهند.

مطالعه ای در سال 2015 اظهار داشت که پیروی از رژیم غذایی طولانی مدت دوکان می تواند خطرات سلامتی همچون موارد زیر را ایجاد کند:

بیماری کلیوی

بیماری کبد

پوکی استخوان

بیماری قلب و عروق.4

آیا رژیم دوکان برای همه افراد مناسب است؟

این رژیم برای همه افراد مناسب نمی باشد مثلا افرادی که گیاهخوار هستد نمی توانند از این رژیم تبعیت کنند زیرا در این رژیم لازم است گوشت کم چرب، تخم مرغ ، لبنیات و ماکیان مصرف کنید و همانطور که می دانید گیاهخواران از خوردن این مواد غذایی پرهیز می کنند.

شاید بپرسید مگر نمی توان از مواد غذایی گیاهی پروتئین دار در این رژیم استفاده کرد که گیاهخواران هم بتوانند آن را بگیرند؟ خیر مواد گیاهی پروتئینی مثل حبوبات و عدس در رژیم دوکان جایگاهی ندارد.

افرادی که از رژیم کم‌چرب استفاده می کنند می توانند رژیم دوکان بگیرند. حتی افرادی که دچار بیماری قلبی هستند نیز براحتی می توانند در این رژیم موفق شوند.4

فایده و ایرادهای رژیم دوکان

اگرچه تحقیقات انجام شده درباره تاثیر رژیم دوکان محدود است اما یک پژوهش اعلام کرد که برای کاهش وزن موثر می باشد. در پژوهش صورت گرفته خانم هایی که رژیم غذایی دوکان را به مدت ۱۰ هفته دنبال کرده بودند به طور میانگین ۱۶ کیلوگرم کاهش وزن داشتند.

همچنین پژوهش های انجام شده نشان داده‌ اند که رژیم های کم کربوهیدرات با پروتئین بالا به کاهش وزن، بالا بردن متابولیسم، افزایش احساس سیری و چربی سوزی کمک می کنند.

مصرف بالای پروتئین به کاهش سطح هورمون گرلین کمک می کند. هورمون گرلین مسئول تحریک گرسنگی بوده و کاهش آن باعث احساس سیری برای مدت طولانی تری می‌ شود.

رژیم لاغری دکان راهنمای انجام بخصوصی دارد. بنابراین دنبال کردن رژیم دوکان با داشتن خطای کمتر کار آسان تری است. با استفاده از مواد غذایی مجاز در رژیم دوکان می توانید برنامه خود را تنظیم کنید.

حالا شاید به نظر برسد که انجمن رژیم دوکان کار آسانی است اما چندین نقطه ضعف هم وجود دارد. رژیم لاغری در آن بسیار محدود است کمبود چندین ماده مغذی ضروری از جمله ویتامین های کلیدی، مواد معدنی و چربی های سالم در آن دیده می شود.

در حقیقت پژوهش های پیشین انجام شده ذکر کردن که رژیم دوکان باعث دریافت غیر عادی مواد مغذی مانند پروتئین بیش از حد، پتاسیم، آهن و ویتامین های آ، دی و ب ۲ می شود. همچنین سطح دریافت فولیک اسید و ویتامین سی پایین است.

همچنین رژیم دوکان محدودیت های زیادی دارد به همین خاطر تمایل شدید به غذا را افزایش می‌ دهد و شما رفتارهای ناسالم غذا خوردن از خودتان بروز می دهید. بر طبق اعلام یک پژوهش منتشر شده، کمبود برخی از مواد خوراکی مانند شکلات منجر به افزایش میل شدید به غذا و پرخوری در افراد می شود.5

پینوشتها
1.www.chetor.com
2.www.pezeshket.com
3.www.beytoote.com
4.www.azshanbe.me
5.www.rejimeto.com