دیگوکسین چیست؟
دیگوکسین (با نام انگلیسی: Digoxin و نام تجاری: لانوکسین) از داروهای ضد آریتمی تجویزی متعلق به گروه دارویی گلیکوزیدهای قلبی است که معمولا به همراه داروهای دیگر برای درمان نارسایی قلبی استفاده می شود.این دارو با تاثیر روی مواد معدنی خاص یعنی سدیم و پتاسیم در سلول های قلبی و جلوگیری از پمپاژ سدیم به خارج از سلول های قلبی عمل می کند که باعث کاهش فشار روی قلب شده و به ضربان قلب طبیعی، پایدار و قوی کمک می کند.
موارد مصرف دیگوکسین
دیگوکسین برای درمان نارسایی قلبی و انواع خاصی از ضربان قلب نا منظم (مانند فیبریلاسیون دهلیزی مزمن) تجویز می شود و به درمان آریتمی و بهبود علائم خستگی ایجاد شده در نارسایی قلبی کمک می کند.درمان نارسایی قلبی و ضربان نا منظم قلب اثر خوبی در بهبود توانایی فرد در پیاده روی و ورزش کردن داشته و قدرت قلب را بهبود ببخشد.
این دارو از برگ های یک گیاه دیجیتالیس گرفته شده و به ضربان قلب قوی تر و ریتم منظم تر کمک می کند.
نکته مهم: داروی دیگوکسین ممکن است با اسامی تجاری گوناگونی در بازار عرضه شود که در بالا تنها به یکی از آن ها اشاره شده است.
نحوه مصرف دیگوکسین
دیگوکسین به صورت خوراکی با یا بدون غذا طبق دستور پزشک که معمولا یک بار در روز است مصرف می شود.هنگام مصرف شربت دیگوکسین حتما از قطره چکان برای تعیین دقیق دوز استفاده کنید.
در دوره مصرف این دارو خوردن غذاهای سرشار از فیبر یا داروهای خاص ممکن است از جذب موثر دارو جلوگیری کند. بنابراین توصیه می شود آن را حداقل 2 ساعت قبل یا بعد از مصرف غذاهای سرشار از فیبر مانند سبوس مصرف کنید.
دوز مصرف این دارو بر اساس شرایط پزشکی، سن، وزن بدن، آزمایش ها و پاسخ بدن به درمان مشخص می شود.
برای اثر بخشی بهتر، دیگوکسین را به صورت مرتب و هر روز در زمان مشخص مصرف کنید.
حتی اگر احساس خوبی دارید یا علائم بیماری از بین رفته به مصرف دارو طبق دستور پزشک ادامه دهید.
از قطع مصرف دیگوکسین بدون مشورت با پزشک اجتناب کنید، قطع ناگهانی ممکن است شرایط بیماری را تشدید کند.
در دوره مصرف دیگوکسین مواردی همچون فشار خون و ضربان قلب را زیر نظر داشته باشید.
اگر وضعیت بهبود نیافته یا بدتر شود با پزشک مشورت کنید. 1
عوارض جانبی قرص دیگوکسین
دیگوکسین ممکن است در برخی افراد عوارض جانبی ایجاد کند که این علائم ممکن است خفیف باشد، ولی اگر از بین نرفت و شدیدتر شد می بایست سریعا با پزشک خود تماس بگیرید.
بی اشتهایی
استفراغ و حالت تهوع
اختلالات بینایی
درد شکم
سردرد و خواب آلودگی
توهم
آریتمی و بلوک قلبی
برخی از عوارض دیگوکسین ممکن است شدید باشد و در صورت مشاهده حتما با پزشک خود تماس بگیرید.این عوارض شامل:
تورم یا حساسیت به سینه
تاری دید، بینایی
ضربان قلب سریع، آهسته و نا منظم
احساس سبکی
مدفوع خونی یا سیاه و سفید
بثورات پوستی ماکولوپاپولار
استفراغ خونی 2
موارد احتیاطی مصرف دیگوکسین
قبل از مصرف دیگوکسین در صورت حساسیت به این دارو یا داروهای مشابه مانند دیژیتوکسین یا هر گونه آلرژی دیگر به پزشک اطلاع دهید.قبل از استفاده سابقه پزشکی خود را در اختیار پزشک قرار دهید به خصوص اگر از مشکلات یا بیماری های زیر رنج برده یا می برید:
مشکلات کلیوی
مشکلات تیروئید (کم کاری یا پر کاری تیروئید)
ضربان قلب نامنظم ناشی از فیبریلاسیون بطنی
بیماری قلبی فعلی یا قبلی از جمله حمله قلبی، اندوکاردیت، نارسایی قلبی یا ضربان قلب بسیار کند
غلظت کم اکسیژن در بدن
مقادیر کم پتاسیم یا کلسیم در خون
سطح بالای کلسیم یا سطح پایین منیزیم در خون
بیماری قلبی بری بری
یک بیماری قلبی جدی مانند “سندرم سینوس بیمار” یا “بلوک AV” (مگر این که یک دستگاه ضربان ساز دارید)
ضربان قلب آهسته که باعث ضعف بیمار شده است
سندرم ولف پارکینسون وایت (ضربان ناگهانی قلب سریع)
اگر اخیرا به دلیل اسهال یا استفراغ شدید بیمار بوده اید
این دارو ممکن است باعث سرگیجه یا تاری دید شود تا زمانی که تحت تاثیر دارو هستید از رانندگی، کار با ماشین آلات سنگین و هر کاری که نیاز به هوشیاری کامل دارد اجتناب کنید.
تعادل برخی مواد معدنی طبیعی خاص در خون (کلسیم، منیزیم، پتاسیم) می تواند روی نحوه عملکرد این دارو در بدن اثر بگذارد. از آن جا که مصرف بعضی از داروها مانند دیورتیک ها ممکن است تعادل طبیعی این مواد معدنی در بدن را تغییر دهند در صورت مصرف داروهای دیورتیک یا سابقه عدم تعادل مواد معدنی به پزشک اطلاع دهید.
در دوره مصرف دیگوکسین از پزشک خود درباره لزوم مصرف مکمل های غذایی یا پیروی از رژیم غذایی خاص سوال کنید.
قبل از انجام عمل جراحی یا اقدامات خاص روی قلب، درباره مصرف این دارو به پزشک یا دندانپزشک اطلاع دهید.
ممکن است نوزادان و کودکان نسبت به اثرات این دارو به خصوص اثر آن روی ضربان قلب حساس تر باشند.
افزایش غلظت دیگوکسین در بدن می تواند خطرناک باشد، احتمالا پزشک برای کنترل این مسئله آزمایش هایی همچون آزمایش سطح دیگوکسین، سطح مواد معدنی خون، آزمایش عملکرد کلیه و الکتروکاردیوگرام توصیه خواهد کرد.
دیگوکسین در بارداری
هنوز مشخص نشده دیگوکسین به جنین آسیب می رساند یا خیر.
مصرف این دارو در دوران بارداری تنها در مواقعی که واقعا نیاز است زیر نظر پزشک امکان پذیر است. در صورت بارداری یا قصد باردار شدن قبل از مصرف این دارو با پزشک مشورت کنید.
لازم به ذکر است ابتلا به نارسایی قلبی یا فیبریلاسیون دهلیزی در دوران بارداری ممکن است باعث عوارضی همچون تولد زودرس، وزن کم هنگام تولد یا مرگ مادر یا نوزاد شود.
دیگوکسین در شیردهی
دیگوکسین به شیر مادر منتقل می شود. اگرچه گزارشی مبنی بر صدمه این دارو به نوزادان شیر خوار گزارش نشده اما حتما قبل از شیردهی با پزشک مشورت کنید. 1
تداخلات دارویی دیگوکسین با داروهای دیگر
تداخلات دارویی ممکن است عملکرد و تاثیر داروی دیگوکسین را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آن شود. این مقاله شامل تمامی تداخلات دارویی ممکن نیست، لذا لیست تمامی داروهای مصرفی‌تان را با پزشک یا دکتر داروخانه در میان بگذارید و بدون صلاحدید پزشک شروع به مصرف، قطع یا تغییر دوز داروی دیگوکسین نفرمایید.داروهای زیر ممکن است با داروی دیگوکسین تداخل داشته باشد و بر روی خروج دیگوکسین از بدن تاثیر بگذارند و عملکرد آن تحت تاثیر قرار بگیرد. این داروها عبارتند از:
ضد قارچ‌های آزول مانند ایتراکونازول
درون دارون، لاپاتینیب
آنتی‌بیوتیک‌های میکروکولاید مانند کلیترومایسین و اریترومایسین
پرورافنون، ریفامپین، عصاره‌ی گل راعی و …
بعضی از محصولات موادی در خود دارند که می‌تواند نارسایی قلبی را بدتر کند. محصولات مورد استفاده خود را (مخصوصا محصولات ضد سرفه، قرص‌های رژیمی و یا مُسکن‌هایی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن) با پزشک یا دکتر داروخانه در میان بگذارید. 3
عوارض مصرف بیش از حد دیگوکسین
مرگ با دیگوکسین در صورت مصرف بیش از حد این دارو دور از انتظار نیست، در صورت مصرف بیش از حد با اورژانس تماس بگیرید. برخی علائم اوردوز عبارت است از:حالت تهوع
استفراغ
از دست دادن اشتها
احساس خستگی
پزشک در موارد اوردوز شدید یا مسمومیت با دیگوکسین ممکن است از پادزهر دیگوکسین استفاده کند.
از ورزش کردن در گرمای شدید اجتناب کرده و حین ورزش آب کافی بنوشید، کمبود آب بدن می تواند به اوردوز دیگوکسین در بدن منجر شود.
تشخیص علائم مصرف بیش از حد دیگوکسین در افراد مسن ممکن است بدون آزمایش مشکل باشد، این افراد احتمالا دچار هذیان گویی یا گیجی، احساس ضعف یا خستگی می شوند.
اشکال دارویی دیگوکسین
قرص دیگوکسین 0.25 میلی گرمآمپول لانوکسین 0.25 میلی گرم/میلی لیتر 2 میلی لیتر
قرص لانوکسین 250 میکروگرم
الگزیر لانوکسین 0.05 میلی گرم/ میلی لیتر 60میلی لیتر
آمپول دیگوکسین 0.5 میلی گرم / 2 میلی لیتر 1
پی نوشت:
1.www.coca.ir
2.www.shafamag.com
3.www.doctoreto.com
