سرطان مری چیست؟

اگر تکثیر سلول‌های بدن بی‌وقفه ادامه داشته باشد، سرطان آغاز می‌شود. تقریباً در همه‌ی نقاط بدن امکان سرطانی شدن سلول‌ها وجود دارد، و گاهی می‌تواند به بافت‌های مجاور هم انتشار پیدا کند.

سرطان مری (esophagus cancer) از لایه مخاطی که همان لایه‌ پوشاننده‌ سطح داخلی مری است آغاز می‌شود و سپس در لایه‌های زیرین مانند لایه زیر مخاطی و ماهیچه‌ای تکثیر می‌شود.1

انواع سرطان مری

اگر سلول‌های غیر طبیعی در بافت مری به صورت خارج از کنترل رشد کنند، سرطان مری (Esophageal cancer) ایجاد می‌شود. این سلول‌ها کم‌کم تشکیل تومورهای سرطانی خواهند داد. دو نوع سرطان مری وجود دارد:

کارسینوم سلول‌های سنگفرشی (Squamous cell carcinoma)

این نوع از سرطان مری از سلول‌هایی موسوم به سلول‌های بافت سنگفرشی آغاز می‌شوند، این بافت قسمت داخلی مری را پوشنده است. این نوع از سرطان مری قسمت بالایی و میانی مری را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

آدنو کارسینوم (Adenocarcinoma)

این نوع از سرطان در بافت‌هایی که برای راحت‌تر کردن عمل بلع موکوس تولید می‌کنند، ایجاد می‌شود. این نوع از سرطان معمولاً قسمت‌های پایینی مری را درگیر می‌کند.

در حالی که درصد افراد مبتلا به کارسینوم سلول‌های سنگفرشی در آمریکا در حال کاهش است، تعداد بیش‌تری از افراد به سرطان مری از نوع آدنوکارسینوم مبتلا می‌شوند.1

عوامل ایجاد سرطان مری چیست؟

موقعیت خاص جغرافیایی، استعمال سیگار، مصرف تریاک، مصرف الکل، نوشیدنی‌های داغ با افزایش احتمال سرطان دستگاه گوارش و به ویژه مری در ارتباط است. حتی برخی مواد غذایی و کمبودهای تغذیه‌ای در ظهور سرطان مری نقش دارند.

سوزش سر دل یا رفلاکس معده به مدت طولانی عامل تقریباً نیمی از سرطان‌های مری می‌باشد. سایر عوامل خطرزا برای این سرطان عبارتند از:

سابقه طولانی در سیگار کشیدن

نوشیدن مقدار زیاد مشروبات الکلی به ویژه توسط افراد سیگاری

مری بارت، یعنی شرایطی که رفلاکس اسید معده به حالت مزمن در می‌آید و باعث تغییراتی در سلول‌های دیواره قسمت پایین مری می‌شود.

سن: اغلب موارد سرطان مری در افرادی که سن بالاتر از ۵۵ سال دارند، مشاهده می‌شود.

جنسیت: مردان سه برابر بیشتر از زنان در معرض ابتلاء به سرطان مری هستند.

بیماری آشالازی (Ashalasia) که در اثر آن، دریچه اسفنکتر یا ماهیچه‌ای که در انتهای مری و در محل اتصال به معده قرار دارد، نمی‌تواند به طور عادی باز شود و غذا را به معده منتقل کند.

بیماری تیلوز که یک اختلال ارثی نادر است و در اثر آن، سلول‌های پوست بیش از حد رشد می‌کنند و پوست اضافه درکف دست‌ها و پاها تشکیل می‌شود. احتمال بروز سرطان مری در افراد مبتلا به این بیماری، تقریباً ۱۰۰% است.

شبکه‌های مری: این شبکه‌ها به شکل فلپ‌هایی از بافت هستند که به درون فضای مری پیشروی می‌کنند و عمل بلعیدن را با مشکل مواجه می‌کند.

بلعیدن آب قلیا (آب صابون) یا قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی که در خشکشویی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

رژیم غذایی و وزن: خطر ابتلاء به سرطان مری در افرادی که اضافه وزن دارند و یا زیاد می‌خورند و رژیم غذایی سالمی ندارند، بیشتر است.

ابتلا به سایر سرطان‌های سلول سنگفرشی در اثر مصرف تنباکو.2

علائم سرطان مری

در مراحل اولیه تومور، احتمالاً هیچ علامتی خاصی بروز پیدا نمی کند.

با پیشرفت سرطان بیمار علائم زیر را تجربه می کنند:

خستگی

استفراغ

سکسکه

سوء هاضمه

سوزش سردل

درد قفسه سینه

کاهش وزن غیر عمدی

خفگی مکرر هنگام غذا خوردن

بازگشت مواد غذایی به مری

درد یا مشکل هنگام بلع (اختلال در بلع).3

تشخیص سرطان مری

روش های آزمایش برای تشخیص سرطان مری شامل موارد زیر است:

آندوسکوپی

در طی آندوسکوپی، پزشک یک لوله انعطاف پذیر مجهز به لنز ویدیویی (آندوسکوپ) را به پایین گلو و داخل مری منتقل می کند. با استفاده از آندوسکوپ، پزشک معده را معاینه می کند و به دنبال سرطان یا مناطق تحریک کننده است. آندوسکوپی، به پزشک اجازه بررسی بافت پوششی مری و اختلالات مربوط به آن را می دهد.

بلع باریم

تست بلع باریم تست تصویربرداری اشعه ایکس است که امکان بررسی و ارزیابی بافت پوششی مری را می دهد.

بیوپسی و نمونه برداری از بافت مری

نمونه بافت تهیه شده برای جستجوی سلول های سرطانی به آزمایشگاه فرستاده می شود.3

درمان سرطان مری

درمان سرطان مری اغلب توسط جراحی و رادیوتراپی صورت می پذیرد . در مواردی شیمی درمانی نیز جزو مراحل درمان قرار می گیرد . انتخاب نحوه درمان وابسته است به اندازه سرطان ، محل آن در مری و میزان انتشار آن به قسمت های مجاور .

گاهی مواقع درمان های غیر جراحی نیز مورد استفاده قرار می گیرند . این روش ها عبارتند از روش برای گشاد کردن قطر داخلی مری به صورتی که امکان بلع راحت تر برای بیمار فراهم شود . (به این روش بوژیناژ گفته می شود ) رادیو تراپی نیز ممکن است برای کوچکتر نمودن اندازه سرطان مورد استفاده قرار گیرد.2

عوارض جانبی سرطان مری

پیشرفت سرطان مری، می‌تواند عوارضی را ایجاد کند، مانند:

انسداد مری.

سرطان مری پیشرفته می‌تواند درد ایجاد کند.

سرطان مری می‌تواند باعث خونریزی شود. گرچه خونریزی معمولاً تدریجی است، در بعضی موارد ممکن است ناگهانی و شدید باشد.1

جلوگیری از سرطان مری

شما می‌توانید اقدامات زیر را برای کاهش خطر ابتلا به سرطان مری انجام دهید. برای مثال:

ترک سیگار

اگر سیگار می‌کشید، با پزشک خود درباره راه‌های ترک سیگار صحبت کنید. داروها و مشاوره در دسترس هستند تا به شما کمک کنند.

اجتناب از خوردن الکل

خوردن میوه‌ها و سبزیجات بیشتر

انواع مختلف میوه‌ها و سبزیجات را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.

حفظ وزن سالم

اگر اضافه وزن دارید یا چاق هستید، با پزشک خود درباره استراتژی‌هایی که به شما در از دست دادن وزن کمک می‌کنند صحبت کنید.1

پینوشتها
1.www.drdr.ir
2.www.mashreghnews.ir
3.www.pezeshket.com