گُلابي ‌، میوه ای دوست داشتني

بيشتر خانم‌ها‌ي نگران تناسب‌اندام از نام اين ميوه به ياد فرم تجمع چربي در بدن خانم‌ها مي‌افتند. اين ميوه شيرين و آبدار با گونه‌ها‌ي متفاوت با رنگ‌ها‌ي متنوع از جمله ميوه‌ها‌يي است که طرفداران زيادي دارد. از نظر شکل ظاهري گلابي معمولي يا گلابي اروپايي ميوه‌اي آبدار با دانه‌هاي سنگي دارد و اغلب فرمي‌کشيده دارد. اما انواع ديگري از گلابي وجود دارند که به گلابي آسيايي معروفند و شکل آنها شبيه سيب است . در ايران گونه‌ها‌يي از اين گياه در جنگل‌هاي شمالي، دامنه‌ها‌ي البرز، ارتفاعات کرج، چالوس، آذربايجان به ‌ويژه اطراف اروميه و نواحي مرکزي و پايين ارتفاعات بختياري جنوب و فارس وجود داردکه گونه خوراکي آن به نامهاي محلي گلابي ، امرود و... شناخته مي‌شود.
اولين گونه‌ها‌ي گلابي به صورت وحشي و سال‌ها پيش از ميلاد در آسيا و اروپا روييده است. بنابراين مردم اين قاره‌ها‌ آن را از آنجا به ساير قاره‌ها ‌برده‌اند. گلابي انواع و اقسام کوچک ، بزرگ ، سبز و زرد و گلگون و مخروطي و ته گرد دارد. يک نوع گلابي ترش و بقيه شيرين يا گس هستند. گلابي يک نوع جنگلي دارد که در کهکيلويه زياد است و تخم زيادي دارد و ميوه آن قابل استفاده نيست فقط تخم آن را به نام انجوجک مي‌فروشند و براي اينکار ميوه را در زير خاک مي‌کنند و پس از آنکه که پوسيد تخم‌هاي آن را بيرون آورده و پس از شستن خام يا بو داده مي‌فروشند. در گيلان يک نوع گرد گلابي به نام خج معروف است که به علت سفتي قابل خوردن نيست، ولي با آن بهترين مربا را مي‌توان تهيه کرد.

ارزش غذايي

با توجه به محتواي بالاي فيبر گلابي مي‌توان از آن به عنوان ملين استفاده کرد. به علاوه چنانچه مي‌دانيد فيبر يکي از عوامل تغذيه‌اي است که در حفظ سلامت بدن به خصوص دستگاه گوارش نقش مهمي‌ ايفا مي‌کند.
• گلابي حاوي ريزمغذهايي چون فلوئور، سلنيوم، کرم و بور است که براي سلامتي و تامين ريزمغذي‌ها‌ي بدن بسيار مفيد است.
• گلابي داراي دانه‌ها‌ي بسيار ريزي است که خصوصا نزديک هسته آن زياد است. اين دانه‌ها‌ از جنس سلولزاست و در دستگاه گوارش هضم نمي‌شود. از اين رو با عبور از دستگاه گوارش، معده و روده را پاک مي‌کند و کليه مواد زايد باقيمانده در شکم را دفع مي‌کند.
• گلابي براي غدد داخلي بدن بسيار مفيد است. تانن و پتاسيم آن، اسيداوريک را به هر‌اندازه که باشد حل مي‌کند. به همين جهت افراد مبتلا به نقرس، آرتروز و رماتيسم مي‌توانند از آن بهره زيادي ببرند.
• گلابي براي معالجه امراض سينه يک ميوه عالي است و اين خاصيت مربوط به تانن آن است و اگر گلابي کمي گس باشد براي سينه بهتر است.
• گلابي به علت دارابودن آرسنيک رعشه را درمان مي‌کند.
• ماده مهم ديگري که در گلابي موجود است عنصر بور است که با افزايش جذب کلسيم، از بروز پوکي استخوان به خصوص در زنان يائسه جلوگيري مي‌کند.
• فيبر موجود در گلابي لينين است که غير قابل حل بوده و براي کاهش کلسترول خون بسيار مؤثر است.

گلابي در طب سنتي

طرفداران طب سنتي معتقدند گلابي سنگ مجاري ادرار را دفع مي‌کند. آرام بخش و تب‌بر است. در رفع عفونت مجراي ادرار موثر است. مقوي بدن است. تشنگي را برطرف مي‌کند. سوزش مثانه و مجراي ادرار را رفع مي‌کند. براي دفع سموم بدن بسيار موثر است.
شيره گلابي خاصيت مدر، تصفيه کننده خون، دفع کننده اسيد اوريک و تامين کننده عناصر معدني مورد نياز بدن دارد. مصرف آن در بيماري‌هاي مختلف مانند انواع کم خوني‌ها، خستگي عمومي ‌و بيماري سل اثرات مفيدي دارد.

خريد و نگهداري

ميوه گلابي معمولا عمر انباري کوتاهي دارد به همين دليل بايد قبل از رسيدن کامل برداشت شود تا بتوان آن را به راحتي به بازار رساند. به منظور حفظ گلابي‌هاي اروپايي به‌صورت يکدست و با بهترين کيفيت، بايد آنها را پس از رشد کامل اما قبل از رسيدن، از درخت چيد. اغلب ميوه‌ها‌يي که روي درخت مي‌رسند قبل از اينکه بتوانيم آنها را برداشت کنيم از روي درخت کنده شده و به زمين مي‌افتد. ضربه خوردن ميوه با فعال کردن آنزيم‌ها‌ي موجود سبب زودتر رسيده شدن و در نتيجه ايجاد لهيدگي و قهوه‌اي شدن آن مي‌شوند.
براي اطمينان از رسيده بودن اين ميوه هنگام خريد به آرامي ‌قسمت نزديک به ساقه را فشار دهيد. از نظر رنگ به غير از بعضي انواع که موقع رسيدن رنگ سبز آنها به زرد تبديل مي‌شود در ساير گونه‌ها‌ تغييري رنگي به وجود نمي‌آيد. در صورتي که گلابي کاملا نرسيده باشد آن را در يک پاکت کاغذي با در کاسه‌اي کنار ميوه‌ها‌ي ديگر قرار دهيد که پس از چند روز برسند.
براي نگهداري اين ميوه بهترين دما، دماي معمولي اتاق است البته بهتر است که اين ميوه را در محلي تاريک نگهداري کنيم. براي نگهداري به مدت طولاني‌تر بايد آن را در يخچال نگه داشت. براي نگهداري طولاني‌تر نمي‌توان گلابي را فريز کرد. تهيه مربا و کمپوت از موارد فرآوري گلابي براي استفاده به مدت طولاني‌تر است.
اگر بتوانيم گلابي‌ها را در محل‌هاي خنک نگهداري کنيم تا به‌طور کامل رسيده شوند، مي‌توان آنها را به راحتي انبار و حمل کرد. برخي از گونه‌ها‌ي گلابي فقط در معرض هواي سرد رسيده مي‌شوند. گلابي‌هاي آسيايي روي درخت شيرين و ترد هستند. اين ميوه به شکل تازه، کنسرو و يا آب ميوه مصرف مي‌‌شود.

مواد موجود در 100 گرم گلابي خام
انرژي	58 کيلو کالري
کربوهيدرات	15 گرم
فيبر خام	3/1 گرم
فيبر خوراکي	8/2 گرم (منبع خوب)
کلسيم	11 ميلي گرم
آهن	25/0 گرم
پتاسيم	125 ميلي گرم (منبع خوب)
فلوئور	18 ميکروگرم (منبع خوب)
روي	12/0 گرم
ويتامينA	9/1 رتينول
ويتامينE	4/0 ميلي‌گرم* (منبع خوب)
ويتامينC	4 ميلي‌گرم
فولات	7 ميکروگرم (منبع خوب)

منبع: http://salamat.com