معرفی سوره رعد
نام سوره اشاره به پدیده رعد (به معنای غرّش آسمان) و تسبیح الهی گفتن آن دارد که در آیه ۱۳ از آن سخن گفته شده است.محل و ترتیب نزول
در مورد مکی یا مدنی بودن سوره رعد اختلاف است. برخی از مفسران همچون علامه طباطبایی با تکیه بر محتوای سوره، آن را جزو سوره‌های مکی دانسته‌اند؛ اما محمدهادی معرفت مدنی بودن را ترجیح می‌دهد و می‌نویسد تمام روایاتی که ترتیب نزول سوره‌ها را نقل می‌کنند، این سوره را مدنی ذکر کرده‌اند.بنابر نظر معرفت، سوره رعد در ترتیب نزول نود و ششمین سوره‌ای است که بر پیامبر(صلی الله علیه و آله) نازل شده است.
این سوره در چینش کنونی مُصحَف، سیزدهمین سوره است و در جزء ۱۳ قرآن جای دارد.
تعداد آیات و دیگر ویژگی‌ها
سوره رعد جزو سوره‌های مثانی و از سوره‌های نسبتاً متوسط قرآن است که کمتر از نیم جزء قرآن را در بر می‌گیرد. این سوره ۴۳ آیه، ۸۵۴ کلمه و ۳۵۴۱ حرف دارد. این سوره با حروف مقطعه آغاز می‌شود و آیه پانزدهم آن سجده مستحب دارد. یعنی هنگام شنیدن یا قرائت آن، سجده کردن مستحب است.محتوا
مفاهیم و بحث‌های محوری سوره رعد توحید، معاد (قیامت) و وحی است و مسال مربوط به آن را از راه عجایب جهان و نفس آدمی آشکار می‌سازد و آدمی را به تفکر و تأمل در احوال و سرگذشت درگذشتگان و دریافتن سنت جهان می‌خواند.غرض اصلی سوره بیان حقّانیّت قرآن است و اینکه قرآن معجزه و نشانه رسالت پیامبر(صلی الله علیه و آله) است. 1
آثار و برکات سوره رعد
۱) جهت ترک گریه کودک
از حضرت صادق علیه السلام منقول است: هر کس با ایمان سوره مبارکه رعد را با نیت خالص و توجه به خدا و معنی آن بنویسد و بر گهواره کودک بندد ترک گریستن کند.۲) جهت زیاد شدن خیر و برکت
المر تِلْکَ آیَاتُ الْکِتَابِ وَالَّذِیَ أُنزِلَ إِلَیْکَ مِن رَّبِّکَ الْحَقُّ وَلَکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لاَ یُؤْمِنُونَ اللّهُ الَّذِی رَفَعَ السَّمَاوَاتِ بِغَیْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَهَا ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ کُلٌّ یَجْرِی لأَجَلٍ مُّسَمًّى یُدَبِّرُ الأَمْرَ یُفَصِّلُ الآیَاتِ لَعَلَّکُم بِلِقَاء رَبِّکُمْ تُوقِنُونَ وَهُوَ الَّذِی مَدَّ الأَرْضَ وَجَعَلَ فِیهَا رَوَاسِیَ وَأَنْهَارًا وَمِن کُلِّ الثَّمَرَاتِ جَعَلَ فِیهَا زَوْجَیْنِ اثْنَیْنِ یُغْشِی اللَّیْلَ النَّهَارَ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِّقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَهر کس این آیات را بر ۴ برگ زیتون با نتی خالص و توجه به خدا و معنی ان بنویسد و دفن کند در ۴ رکن خانه، برکت و خیر در آن خانه به ظهور رسد.
۳) جهت درمان نازایی
وَلَوْ أَنَّ قُرْآنًا سُیِّرَتْ بِهِ الْجِبَالُ أَوْ قُطِّعَتْ بِهِ الأَرْضُ أَوْ کُلِّمَ بِهِ الْمَوْتَى بَل لِّلّهِ الأَمْرُ جَمِیعًا أَفَلَمْ یَیْأَسِ الَّذِینَ آمَنُواْ أَن لَّوْ یَشَاءُ اللّهُ لَهَدَى النَّاسَ جَمِیعًا وَلاَ یَزَالُ الَّذِینَ کَفَرُواْ تُصِیبُهُم بِمَا صَنَعُواْ قَارِعَةٌ أَوْ تَحُلُّ قَرِیبًا مِّن دَارِهِمْ حَتَّى یَأْتِیَ وَعْدُ اللّهِ إِنَّ اللّهَ لاَ یُخْلِفُ الْمِیعَادَاز شیخ بهایی منقول است که به جهت حمل زنان این آیه را به حروف مقطعه (ول وأ ن ق ر...) بنویسد و بر پهلوی زن بندد زن حامله شود. 2
.jpg "سوره رعد")
آیات مشهور
«إِنَّ اللَّـهَ لَا یُغَیِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّىٰ یُغَیِّرُ‌وا مَا بِأَنفُسِهِمْ»ترجمه: در حقیقت، خدا حال قومى را تغییر نمى‌دهد تا آنان حال خود را تغییر دهند.
از این آیه برداشت می‌شود که خداوند نعمت هیچ قومی را تغییر نمی‌دهد و آنان را عذاب نمی‌کند مگر آنکه خود راه عصیان در پیش گیرند. سنت الهی این است که اگر کفران را جایگزین شُکر و عصیان را جایگزین طاعت کنند، سعادت آنان به نگون‌بختی بدل خواهد شد.
برخی از مفسران، تفسیری دیگر از این آیه دارند و می‌گویند سرنوشت هر قومی به تصمیم آنان گره خورده است و هر قومی با اراده خود، زندگی‌اش را دگرگون می‌کند.
أَلَا بِذِکْرِ اللَّـهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ
ترجمه: آگاه باش که با یاد خدا دل‌ها آرامش مى‌یابد.
گفته شده است از این آیه، انحصار فهمیده می‌شود؛ یعنی فقط با یاد خداست که دل‌ها آرامش می‌گیرد. و مراد از «ذکر» هر نوع یاد خداست، چه لفظی باشد و چه غیرلفظی یا با قرآن باشد یا بدون آن.[۱۲] از امام صادق(ع) نقل شده است: «به وسیله محمد(ص) دل‌ها آرامش می‌یابد و اوست ذکر خداوند» و اینکه «رسول خدا(ص) به علی بن ابی‌طالب(ع) فرمود: آیا می‌دانی [این آیه] درباره چه کسی نازل شده است؟... درباره کسی نازل شده که مرا تصدیق کند و به من ایمان بیاورد و تو و عترت تو را که بعد از تو هستند دوست بدارد و امر [ولایت] را به تو و ائمه بعد از تو تسلیم کند».
وَیَقُولُ الَّذِینَ کَفَرُ‌وا لَسْتَ مُرْ‌سَلًا قُل کَفَىٰ بِاللَّـهِ شَهِیدًا بَیْنِی وَبَیْنَکُمْ وَمَنْ عِندَهُ عِلْمُ الْکِتَابِ
ترجمه: کسانى که کافر شدند مى‌گویند: «تو (محمد) فرستاده نیستى». بگو کافى است خدا و آن کس که نزد او علم کتاب است، میان من و شما گواه باشد.
درباره شأن نزول، تفسیر و قرائت «و من عنده علم الکتاب» اختلاف است.[۱۵] درباره مصداق آیه، هفت قول نقل شده است و مفسران واژه «کتاب» را به تورات، قرآن یا لوح محفوظ تفسیر کرده‌اند. علامه طباطبایی منظور از کتاب را قرآن و با استناد به روایات، مراد از «من عنده» را علی بن ابی‌طالب(ع) می‌داند.
.jpg "سوره رعد")
مراد از تسبیح رعد
آیه سیزدهم، از تسبیح رعد سخن می‌گوید. در تفسیر این آیه چند قول بیان شده است.برخی گفته‌اند رعد نشانه الهی است و بر بزرگی خداوند دلالت می‌کند و ازاین‌رو به تسبیح دعوت می‌کند یا خود با این راهنمایی، تسبیح خدا را می‌گوید. قول دیگر این است که مقصود از تسبیح رعد این است که هر کس صدای رعد را بشنود، خدا را تسبیح می‌کند. دعاهایی نیز نقل شده‌است که در وقت شنیدن رعد خوانده می‌شود.
آیات الاحکام
آیه بیست و پنجم سوره رعد را جزو آیات الاحکام برشمرده‌اند. گفته شده بنابر این آیه، وفای به عهد واجب است.فقها در تعریف عهد گفته‌اند: عهد یعنی انسان با خداوند پیمان ببندد کاری را انجام دهد یا آن را ترک کند. برای عهد شرایطی بیان شده است؛ از جمله اینکه باید صیغه آن خوانده شود، اینکه بگوید: «عٰاهَدْتُ اللّٰهَ انْ أَفْعَلَ کَذٰا أَو أَتْرُکَ کَذٰا» یا «عَلَىَّ عَهْدُ اللّٰه أَنْ أَفْعَلَ کَذٰا أَوْ أَتْرُکَ کَذٰا» و به جای «أَفْعَلَ کَذٰا» تا آخر، آن کار را به زبان بیاورد. 3
پی نوشت:
1.www.hedayatgar.ir
2.www.www.isna.ir
3.www.fa.wikishia.net
