17 خرداد 1389 / 24 جمادی الثانی 1431 / 7 ژوئن 2010

1) 17خرداد سال 1354 هجري شمسسي : سومين يورش نظامي حكومت ستمگر پهلوي به مدرسه فيضيه قم صورت گرفت. در آن ايام رژيم پهلوي تبليغات عوام فريبانه گسترده اي در راه رسيدن به دروازه هاي تمدن بزرگ به راه انداخته بود و در همين مسير حزب دستاخيز را تشكيل داد . امام خميني(رحمة الله علیه) به مناسبت برگزاري مراسم بزرگداشت دوازدهمين سالگرد شهداي 15 خرداد 1342 اعلاميه اي صادر فرمودند كه در آن ضمن تحريم حزب رستاخيزازروحانيون و طلاب خواسته بودند تا مراسم اين روزرا هرچه با شكوه تر برگزار كند . ازاين جهت روز 15خرداد جنب و جوش وتظاهرات در اطراف و داخل مدرسه فيضيه آغاز شد؛ و سرانجام روز 17 خرداد نيروهاي پليس و ساواك ضمن محاصره مدرسه، پس ازقطع جريان آب و برق آن مكان، به درون مدرسه هجوم بردند و جمعي را مضروب و دستگير ساختند. در اين ميان عده اي هم به شهادت رسيدند. مطبوعات خارجي تعداد شهدا را در اين روز 45 تن و مجروحان را بسيار زياد و دستگيرشدگان را 500 تن ذكر كردند .

2) 17خرداد سال 1380 هجري شمسي : بنابر تصميم شوراي انقلاب، كليه بانكها در كشور ملي اعلام شد . به دنبال اين تصميم 24بانك خصوصي و بانكها مختلط به صورت ملي درآمدند.قبل ازپيروزي انقلاب اسلامي بانكها درايران به عنوان شريانهاي حياتي ابرقدرتها عمل مي كردند وبا افزايش قيمت نفت و نفوذ سرمايه هاي خارجي رشد فراوان يافتند. اين رشدبي رويه بيانگر ميزان وابستگي اقتصادي رژيم حاكم،به امپراياليسم خارجي بود. پس از ملي شدن بانكها تحولات مثبتي در اقتصاد داخلي و خارجي كشور پديد آمد.

3) تحريم هر گونه ارتباط با رژيم صهيونيستي از جانب "امام خميني" (1346 ش): در اوايل خرداد ماه سال 1346 ش، رژيم صهيونيستي اسرائيل به جنگي فراگير از زمين و هوا و دريا عليه كشورهاي همسايه فلسطين دست زد كه به نام جنگ شش روز معروف شد. حضرت امام خميني، رهبر نهضت اسلامي ملت مسلمان ايران كه همزمان با مبارزه با رژيم منحوس پهلوي و تبعيد در نجف اشرف، بر ضدّ موجوديت اسرائيل و رژيم صهيونيستي نيز فرياد مي‏كشيدند، با صدور بيانيه‏اي، امت اسلام را به اتحاد و نبرد سرنوشت ساز براي ريشه‏كن كردن صهيونيسم و آزادي فلسطين فرا خواندند. ايشان در اين بيانيه، ضمن اشاره به اينكه بارها دولت‏ها را از همكاري با اسرائيل بر حذر داشته‏اند، آمده است: "اين ماده فساد كه در قلب ممالك اسلامي جايگزين شده است، بايد با همت و همكاري ممالك اسلامي ريشه‏كن گردد." حضرت امام در اين بيانيه تصريح كرده‏اند: "كمك به اسرائيل، چه فروش اسلحه و مواد منفجره و چه فروش نفت، حرام و مخالفت با اسلام است. رابطه با اسرائيل و عمّال آن، چه رابطه تجاري و چه رابطه سياسي، حرام و مخالفت با اسلام است و بايد مسلمين از استعمال كالاها و اجناس اسرائيل خودداري كنند." بيانيه امام خميني(ره) به زبان فارسي و عربي از راديوي عراق پخش گرديد و مرهمي بر دردهاي دروني مسلمين نهاد .

4) درگذشت بانوي عالمه حاجيه خانم " ربابه الهي" شاگرد بانو مجتهده امين (1359 ش): حاجيه خانم ربابه الهي در سال 1294 ش (1335ق) در شهر اصفهان و در خانواده‏اي متدين به دنيا آمد. وي از كودكي به فراگيري علوم اسلامي پرداخت و بيشتر تحصيلات مقدماتي خود را در محضر پدرش ميرزا محمد رضا الهي كه از عالمان شهر بود، گذراند. خانم الهي مدارج بالاتر علمي را در نزد شيخ مرتضي اردكاني طي كرد و پس از آن، به مدت چندين سال از محضر پرفيض حاجيه خانم مجتهده امين بهره‏مند گرديد تا به مدارج بالاي علمي دست يافت. ايشان سپس محفل درسي خود را برپا كرد و طي ساليان متمادي، با رونق بخشي به حوزه علميه خواهران، زنان فاضلي پرورش داد. از حاجيه خانم الهي آثار متعددي بر جاي ماند كه الجَنّةُ و الرّضوان، چهل حديث لؤلؤ و مرجان و الدُّرِّ و الياقوت از آن جمله‏اند وي همچنين دوباره، قرآن كريم را تحرير كرد. حاجيه خانم ربابه الهي سرانجام پس از 65 سال عمر بابركت در هفدهم خرداد 1359 برابر با 23 رجب 1400 ق به علت ابتلا به بيماري سرطان درگذشت و در جوار پدر در تخت فولاد اصفهان به خاك سپرده شد.

5) صدور پيام امام خميني(رحمة الله علیه) به دنبال تهاجم رژيم صهيونيستي به جنوب لبنان (1361 ش): در حالي كه عمليات‏هاي مبارزان فلسطيني بر ضد مزدوران رژيم صهيونيستي شدت مي‏گرفت و در شرايطي كه لبنان انتخابات رياست جمهوري را پيش رو داشت، دولت غاصب اسرائيل با دو هدف عمده نابود كردن ماشين جنگي مقاومت فلسطين و روي كار آوردن دولتي هم پيمان و تابع اسرائيل در لبنان، مقدمات حمله به جنوب لبنان را تدارك ديد. از اين رو در شانزدهم خرداد 6 ( 1361 ژوئن 1982) هواپيماهاي رژيم صهيونيستي به بمباران مواضع فلسطينيان پرداخته و ارتش اسرائيل نيز با عبور از مرز لبنان، وارد جنوب اين كشور گرديد. با اين حال گرچه خاك يك كشور اسلامي - عربي مورد تهاجم قرار گرفته بود، اما هيچ اقدام عملي نه قبل و نه بعد از آن از سوي دولت‏هاي به ظاهر مسلمان و حتي حاميان جامعه عربي به عمل نيامد. در اين حال و در شرايطي كه ايران به تازگي خرمشهر را از چنگال مزدوران بعث عراق خارج ساخته بود و مناطق مسكوني ايران زير بمباران وحشيانه رژيم عراق قرار داشت، حضرت امام خميني(رحمة الله علیه) ، با صدور پيامي خطاب به ملت ايران، لبنان و مسلمانان جهان، در 17 خرداد 1361 ناراحتي و تاثر شديد خود را از بي‏تفاوتي و سكوت دولت‏هاي اسلامي ابراز داشتند. ايشان در اين پيام كه آن را با آيه شريفه "انا للَّه و انا اليه راجعون" آغاز كرده بودند، فرمودند: "من كلمه مباركه استرجاع (انا للَّه و انا اليه راجعون) را نه براي جنايات اسرائيل و آسيب مردم مسلمان جنوب لبنان، و نه براي آواره شدن هزاران فلسطيني و نه براي شهادت جمعي از هم وطنان در جريان بمباران رژيم بعث عراق مي‏گويم گرچه اين موارد استرجاع هم دارد، بلكه براي بي‏تفاوتي كشورهاي اسلامي يعني حكومت‏هاي آنها استرجاع مي‏كنم و اي كاش فقط بي‏تفاوتي بود. من و هر مسلماني در هر جا هست بايد استرجاع كنيم براي كمك‏هاي مادي و معنوي دولت‏هاي كشورهاي اسلامي به آمريكا رأس جنايتكاران و اسرائيل و بعث عفلقي عراق".

6) شهادت حجت‏الاسلام "عباس شيرازي" قائم مقام سازمان تبليغات اسلامي (1364 ش): حجت الاسلام عباس شيرازي از فضلاي مبارز حوزه علميه قم بود كه پس از پيروزي انقلاب اسلامي، در پست‏هاي تبليغي خدمات ارزنده‏اي انجام داد و از دو سال قبل، در سمت قائم مقام سازمان تبليغات اسلامي مشغول انجام وظيفه بود. وي همچنين از اعضاي شوراي عالي تبليغات به شمار مي‏رفت و سرانجام در سفري كه به منظور بررسي مسائل تبليغي رزمندگان اسلام، به جبهه‏هاي جنوب داشت، بر اثر سانحه تصادف جان به جان آفرين تسليم كرد و در حرم مطهر حضرت معصومه (سلام الله عليها) در قم به خاك سپرده شد.

7) عمليات ايذايي ظفر يك در منطقه عملياتي جزيره مينو توسط ارتش (1364 ش): پس از عمليات بدر در بهمن ماه 1363، جمهوري اسلامي ايران به عمليات گشتي رزمي محدود و نفوذي با استعداد يك گردان اقدام كرد. مهم‏ترين دليلي كه باعث انتخاب اين منطقه عملياتي شد، فراهم آوردن زمينه مناسب براي انجام عمليات بزرگ والفجر 8 بود. رزمندگان اسلام در جهت ايجاد زمينه براي انجام عمليات سرنوشت ساز والفجر 8 و شناسايي راه كار دشمن، به اجراي چند عمليات تاكتيكي كوچك دست زدند. براي رسيدن به اين مهم، سلسله عمليات‏هاي كوچك قدس و عاشورا توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامي و سلسله عمليات ظفر توسط ارتش جمهوري اسلامي ايران به اجرا درآمدند. اهداف اين عمليات‏ها، آزادسازي مناطقي از خاك ميهن اسلامي، ايجاد تحرك در جبهه‏ها، قرار دادن دشمن در حالت ياس و نوميدي، مختل كردن ماهواره‏هاي اطلاعاتي، فريب و گمراه كردن نيروهاي دشمن و پراكندن يگان‏هاي آنان، جلوگيري از تمركز دشمن در نقاط حساس، شناسايي مناطق عملياتي و نشان دادن عزم راسخ رزمندگان در تعقيب جنگ و مجازات متجاوز بود. در اين راستا بود كه عمليات ايذايي ظفر يك در شامگاه هفدهم خرداد 1364 در منطقه عملياتي جزيره مينو، توسط ارتش اسلام و با هدف انهدام بخشي از نيروهاي دشمن به اجرا درآمد. در اين حمله ، تلفات و خساراتي بر دشمن وارد شد و تعدادي از سنگرهاي انفرادي و اجتماعي دشمن منهدم گرديد.

8) روز بزرگداشت حاج ملا هادی سبزواری

9) درگذشت "يحيي بن قاسم ثَعْلَبي" ملقب به "ابوزكريا" اديب و شاعر مشهور عرب(616 ق): ابوزكريا، يحيى بن قاسم ثَعْلَبي، فقيه، قاري، مفسّر، نحوي، لغوي، عروضي و شاعر ماهر بود. او سال‏ها در مدرسه‏ي نظاميه‏ي بغداد به تدريس اشتغال داشت و شاگردان زيادي پرورش داد. از ابوزكريا كه در ميان اعراب بيشتر به عنوان اديب و شاعر مطرح مي‏باشد، ديوان شعري به جاي مانده است. سرانجام ابوزكريا در سال 616 ق در 95 سالگي بدرود حيات گفت.

10) تولد فقيه و مرجع بزرگوار تقليد حضرت آيت‏اللَّه "حاج شيخ محمدعلي اراكي" (1312 ق)

11) رحلت آيت‏اللَّه "شيخ مرتضي حائري يزدي" فرزندِ موسس حوزه‏ي علميه‏ي قم(1406 ق) : شيخ مرتضي فرزند ارشد آيت‏اللَّه شيخ عبدالكريم حائري يزدي موسس حوزه‏ي علميه‏ي قم در 1334 ق در اراك به دنيا آمد. وي پس از اتمام دروس مقدماتي، به محضر درس اساتيد بزرگ حوزه از جمله آيات عظام: گلپايگاني، سيدمحمدتقي خوانساري، محقق داماد، حجت كوه كمره‏اي، بروجردي و امام خميني راه يافت و نيز از درس والد خود، خوشه‏ها چيد. ايشان بيش از چهل سال در حوزه‏ي علميه‏ي قم به تدريس پرداخت و شاگردان زيادي تربيت نمود. در زمان حكومت طاغوت، با قوانين ضد خدايي شاه مخالفت مي‏ورزيد و با آن مبارزه مي‏كرد. اين عالم رباني سرانجام در 25 اسفند 1364 ش درسن 72 سالگي به لقاي معبود شتافت و در پايين پاي پدر بزرگوار خود آرميد.

12) ارتحال عالم بزرگ آيت‏اللَّه "سيدمحمدرضا گلپايگاني" زعيم حوزه‏ي علميه‏ي قم(1414 ق): سيدمحمدرضا فرزند سيدمحمدباقر موسوي گلپايگاني در سال 1316 قمري در "گوگد" گلپايگان ديده به جان گشود. پس از چندي جهت فراگيري علوم اسلامي به اراك عزيمت نمود و از محضر آيت‏اللَّه شيخ عبدالكريم حائري بهره جست. پس از تأسيس حوزه‏ي علميه‏ي قم، به اين شهر مهاجرت نمود و بعد از درگذشت آيت‏اللَّه حائري، به تدريس خارج فقه و اصول پرداخت. معظم له از آغاز نهضت 15 خرداد 1342 تا پيروزي انقلاب اسلامي همراه امام خميني(رحمة الله علیه) بوده و از پشتيبانان آن امام محسوب مي‏شد. پس از رحلت امام خميني(رحمة الله علیه) ، از بزرگ‏ترين مراجع تقليد شيعيان به حساب مي‏آمد. آيت اللَّه گلپايگاني بيش از هفتاد و پنج سال بر مسند تدريس تكيه زد و شاگردان بي‏شماري را به جامعه‏ي اسلامي عرضه نمود. حضرات آيات مرتضي حائري يزدي، عبدالرحيم رباني شيرازي، مرتضي مطهري، محمدعلي قاضي طباطبايى، سيداسداللَّه مدني، محمد مفتح، سيدمحمد بهشتي، علي مشكيني، ناصر مكارم شيرازي، جعفر سبحاني، لطف اللَّه صافي گلپايگاني، احمد جنتي و ده‏ها نفر از علما و فضلاي حوزه، از جمله شاگردان اين مرجع بزرگوار تقليد مي‏باشند. آيت اللَّه گلپايگاني داراي تاليفات و تقريرات متعددي نيز مي‏باشند كه كتاب الحج، كتاب القضا و الطهاره و... از آن جمله‏اند. اولين مدرسه‏ي علوم ديني به سبك جديد، اولين موسسه‏ي بزرگ قرآني در قم، اولين فهرست بزرگ فقهي و حديثي بااستفاده از دانش و اختراعات جديد بشري و تاسيس و ساخت صدها مدرسه، مسجد، موسسه‏ي ديني در كشور و خارج ازكشور از جمله خدمات اين عالم رباني مي‏باشند. سرانجام اين فقيه جليل و مرجع كبير در 18 آذر 1372 ش در 96 سالگي بدرود حيات گفت و در كنار اساتيد بزرگ خود در مسجد بالاسر حرم حضرت معصومه(سلام الله عليها) مدفون شد.

13) 7 ژوئن سال 1879 ميلادي : هرتسفلد مستشرق و ايرانشناس معروف آلماني بدنيا آمد . وي به لحاظ شناخت خطوط وزبانهاي مردم قديم و نيز احاطه بر تاريخ ايران باستان و عراق نابغه اي كم نظير به شمار مي رفت. هرتسفلد حدود يكصد و نود كتاب،رساله ومقاله درباره تاريخ زبان و دين ايران ،كلده و عيلام قديم به رشته تحريردرآورد و كتيبه هاي تخت جمشيد را نيزخواند. كتاب ايران و مشرق قديم از كتب مهم او درباره فيروزآباد ويافتن كتيبه هايي در نزديكي كازرون از جمله اقدامات اكتشافي مهم هرتسفلد ذكر شده اند .

14) 7ژوئن سال 1796 ميلادي : به دستور پل اول تزار روسيه تحول فرهنگي ـ اجتماعي اين سرزمين پهناور آغاز شد . اين امر به تقليد از رنسانس و تحول فرهنگي اروپائيان در روسيه صورت گرفت. اما درنهايت منجر به برخي تغييرات ظاهري گرديد و هيچ گونه تحول عميق فرهنگي را دربرنداشت.

15) روز استقلال "واتيكان" از ايتاليا (1929م): واتيكان كوچك‏ترين كشور مستقل دنيا و در عين حال يكي از با نفوذترين قدرت‏هاي معنوي جهان به شمار مي‏آيد. دولت - شهر واتيكان با انعقاد قرار داد لاتْران ميان واتيكان و ايتاليا، رسماً استقلال يافت. واتيكان تا قبل از نيمه دوم قرن نوزدهم ميلادي، بخش كوچكي از مملكت ايتاليايى پاپ يا ممالك كليسا محسوب مي‏شد و مركز اين ناحيه رُم بود. در پي تشكيل ايتالياي واحد در سال 1870، نيروهاي اين كشور، سرزمين‏هاي كليسا را تصرّف كردند. اما پادشاه ايتاليا از بيم خشم كاتوليك‏هاي جهان، تعهد كرد كه قصر واتيكان را به پاپ واگذار كند تا مركز حكومت مذهبي وي باشد. قرارداد لاتْران در هفتم ژوئن 1929م به اين تعهد رسميت بخشيد و در سال 1947م، اين قرارداد به صورت يكي از موارد قانون اساسي ايتاليا در آمد. حكومت پاپ علاوه بر كاخ واتيكان در رم، داراي سيزده بنا و ساختمان مختلف است كه آن‏ها هم در قلمرو پاپ هستند. بدين ترتيب دولت - شهر واتيكان منحصر به مقر پاپ و كليساي پاپي است و بعضي ادارات و دفترهاي ملحق به آن و چندين كليساي جامع نيز كه در قلمرو واتيكان نيستند، جزئي از اين كشور پاپي محسوب مي‏شوند. قانون واتيكان برتر از هر چيز، مقر حكومت مركزي كليساي كاتوليك رومي است و اين اصطلاح براي خود دولت واتيكان به كار مي‏رود. قدمت و اهميت دربار پاپ، به آن رنگ و خصوصيت دربارهاي سلطنتي بخشيده و تشريفات درباري و انجام مراسم با لباس‏هاي خاص و نظاير اين امور، به صورتي دقيق مراعات مي‏شود. اداره امور داخلي واتيكان به عهده يك كميسيون پنج نفره است كه همه آن‏ها از سوي پاپ منصوب مي‏شوند و در مقابل او پاسخگو هستند. موزه‏هاي واتيكان از مهم‏ترين موزه‏هاي جهان به شمار مي‏روند و درب‏هاي آن در سراسر سال به روي ديداركنندگان و گردشگران باز است. ايستگاه راديويى پرقدرت واتيكان نيز به پخش برنامه‏هاي مخصوص واتيكان به 37 زبان دنيا اشتغال دارد. ضمناً بيش از 60 كشور از جمله جمهوري اسلامي ايران در اين كشور سفارت دارند. رئيس فعلي حكومت واتيكان، بِنِديكت شانزدهم است كه در روز فوريه 2005م به اين مقام منصوب شد و اين روز به عنوان روز ملي واتيكان نيز به شمار مي‏رود. واتيكان واقع در رُم پايتخت ايتاليا، در جنوب اروپا قراردارد و با كمتر از نيم كيلومترمربع مساحت كوچكترين و با هزار نفر جمعيت، كم‏جمعيت‏ترين كشور جهان است. سكنه واتيكان محدود به اسقف‏ها و كشيشان و خدمه تشكيلات اداري پاپ است. مردم واتيكان داراي زبان رسمي ايتاليايي و اكثريت آن‏ها پيرو آيين كاتوليك هستند. واحد پول اين كشور كوچك، ليره ايتاليا بود كه پس از رواج يافتن پول واحد اروپايي، يورو جاي‏گزين آن گرديد.

16) برگزاري نخستين انتخابات آزاد اندونزي پس از 35 سال استبداد (1999م): كشور اندونزي بعد از جنگ جهاني دوم، در سال 1945م استقلال خود را اعلام نمود، اما در 28 دسامبر 1949م به استقلال كامل دست يافت و دكتر احمد سوكارنو كه از رهبران استقلال طلب در جريان حاكميت هلندي‏ها بود، به رياست جمهوري رسيد. اما در سال 1965م ژنرال سوهارْتو با كودتايى خونين روي كار آمد و از آن پس به مدت 33 سال به طور مطلق حكومت كرد. وي در اين مدت طي هفت نوبت اقدام به برگزاري انتخابات رياست جمهوري نمود و به عنوان تنها كانديدا بيشترين آراء را به خود اختصاص مي‏داد. با اين حال در مارس 1998م پارلمان اندونزي براي هفتمين بار اين ژنرال سالخورده را در مقام خود ابقاء نمود، اما اعتراضات گسترده و شورش فراگير مردمي باعث شد تا در ماه مه همان سال، سوهارتو از كار كناره‏گيري كند و معاون وي، يوسف حبيبي به رياست جمهوري دست يابد. ولي ادامه حضور كارگزاران سوهارتو باعث تداوم اعتراضات شد. سرانجام در 7 ژوئن 1999م اولين دور انتخابات آزاد براي رياست جمهوري پس از 40 سال در اين كشور برگزار شد و حزب دموكراتيك اندونزي به رهبري مگاواتي سوكارنو پوتري يك سوم كرسي‏هاي پارلمان را به دست آورد. در اين مجلس عبدالرحمان وحيد رهبر گروه اسلامي و نهضت العلماء به عنوان رئيس جمهور برگزيده شد و مگاواتي سوكارنو، دختر نخستين رئيس جمهور اندونزي به معاونت وي انتخاب گرديد. (ر.ك: 17 اوت)

17) روز مقدس مسيحيان و عيد گل‏ريزان به مناسبت نزول روح‏القدس بر حواريون