عفونت های واژینال ، از علل بروز تا راه های پیشگیری و درمان آن

عفونت واژن چیست؟

در شرایط نرمال ممکن است روزانه از واژن خانم‌ها مقداری ترشح خارج شود که این ترشحات ظاهری شفاف تا شیری رنگ و بدون بو دارند و محیط واژن را مرطوب نگه می‌دارند. اگر روزانه مقداری از این ترشحات از بدن شما خارج می‌شود؛ طبیعی است و مشکلی وجود ندارد.

اگر ترشحات خارج شده تغییر رنگ دادند، مقدار تخلیه ترشح از واژن تغییر کرد، به هنگام ادرار کردن درد یا سوزش داشتید، هنگام مقاربت درد، خونریزی یا لکه‌بینی داشتید؛ یعنی شما دچار عفونت واژن (vaginitis) شده‌اید و باید برای درمان آن اقدام کنید.

چه عواملی زمینه‌ساز عفونت واژن هستند؟

محیط واژن سالم در حالت طبیعی دارای اسیدیته مشخص است؛ تا مانع از رشد عوامل بیماری‌زا مانند باکتری‌ها و قارچ‌ها شود. عواملی مثل استفاده از شوینده‌های نامناسب، اسیدیته واژن را تغییر داده و باعث از بین رفتن باکتری‌های مفید واژن ‌می‌شوند. در این شرایط عوامل بیماری‌زا شروع به رشد می‌کنند و باعث ایجاد عفونت در محل می‌شوند.

رایج‌ترین انواع عفونت واژن چیست؟

واژینیت انواع متفاوتی دارد که لازم است برای درمان و مراقبت بهتر نوع عفونت به درستی تشخیص داده شود. رایج‌ترین انواع عفونت‌های واژن عبارتند از:

* واژینیت قارچی
* واژینیت باکتریایی
* واژینیت تریکومونایی
* عفونت قارچی واژن

در اکثر موارد علت عفونت قارچی واژن کاندیدا البیکنس است؛ به همین دلیل به آن عفونت کاندیدیایی نیز گفته می‌شود. ۷۵ درصد از خانم‌ها در زندگی خود حداقل یک بار دچار عفونت قارچی یا واژینوز شده‌اند.

این عفونت علاوه بر خانم‌ها در دختر خانم‌ها نیز دیده می‌شود. از مشخصات عفونت قارچی واژن یا واژینیت کاندیدیایی خارش، التهاب و تورم ناحیه تناسلی همراه با سوزش ادرار و درد هنگام مقاربت است.

مشخصات ترشحات عفونت قارچی واژن
در عفونت قارچی واژن، ترشحات فرد به رنگ سفید بدون بو یا بوی کپک، غلیظ و پنیری شکل است. میزان ترشحات در خانم مبتلا، کم تا متوسط است.

عفونت باکتریایی واژن
عفونت باکتریایی واژن، ممکن است در ۴۰ تا ۵۰ درصد از خانم‌ها وجود داشته باشد. در این نوع عفونت ممکن است فرد بدون علامت باشد یا فقط خارش داشته باشد. درد و تحریک در واژینیت باکتریایی وجود ندارد.

مشخصات ترشحات عفونت باکتریایی واژن
ترشحات فرد سفید مایل به خاکستری است و بوی ماهی می‌دهد، ترشحات رقیق و آبکی بوده و میزان آن زیاد است.

عفونت تریکومونایی واژن

* در عفونت تریکومونایی واژن علائمی نظیر خارش، درد شکم و سوزش ادرار وجود دارد. از ویژگی‌های این نوع واژینیت این است که طی مقاربت، قابل انتقال به آقایان است و باید هم‌زمان شریک جنسی درمان شود و تا پایان درمان از مقاربت پرهیز شود.
* در واژینیت تریکومونایی، خانم مبتلا بعد از نزدیکی و دخول ممکن است دچار لکه‌بینی و خونریزی رحم شود.
* مشخصات ترشحات عفونت تریکومونایی واژن
* ترشحات در عفونت تریکومونایی بد بو، کف‌آلود، فراوان، رقیق و به رنگ زرد یا سبز است.

علائم عفونت واژن

علائم عفونت واژن مواردی همچون سوزش، خارش و بوی ناخوشایند هستند. درمان، به نوع عفونت بستگی دارد. پس اولین قدم، شناسایی نوع عفونت است.

برخی از عفونت‌های واژن ممکن است نشانه‌ای ایجاد نکنند. شایع‌ترین علائم عفونت واژن عبارت‌اند از:
* خارش واژن
* تغییر مقدار ترشحات واژن
* تغییر رنگ ترشحات واژن
* درد یا سوزش در هنگام ادرار کردن
* درد در هنگام مقاربت
* خونریزی واژینال یا لکه بینی

عفونت واژن در شرایط تهدید کننده زندگی نیست. با این حال، شما باید به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید اگر:
* قبلاً عفونت واژن داشته‌اید
* عفونت واژن داشته‌اید اما علائم جدیدی را تجربه می‌کنید
* تب دارید

اگر احساس سوزش واژن دارید و در گذشته عفونت‌های مخمر را تشخیص داده‌اید، احتمالا نیاز به مراجعه به پزشک ندارید. عفونت‌های مخمری را می‌توان در خانه با داروهای ضد قارچی واژینال درمان کرد. با این حال، اگر مطمئن نیستید که عفونت مخمر دارید، به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید.

اگر وقت مراجعه به پزشک را ندارید یا دسترسی به یک پزشک متخصص زنان و زایمان خوب برای شما سخت است، پیشنهاد می‌کنیم با استفاده از سیستم مشاوره متنی(پرسش و پاسخ) دکتردکتر با بهترین پزشکان متخصص زنان و زایمان به صورت متنی ارتباط برقرار کنید.

علل عفونت واژن

عفونت واژن می‌تواند علل زیادی داشته باشد، پزشک عفونت را بر اساس علت آن تشخیص داده و درمان می‌کند. علل رایج عفونت واژن عبارت‌اند از:

عفونت‌های باکتریایی: بعضی از باکتری‌ها معمولاً در واژن شما یافت می‌شوند. رشد بیش از حد باکتری‌های غیر فلور می‌تواند باعث واژینوز باکتریایی شود.

عفونت‌های مخمری: عفونت‌های مخمری معمولاً توسط یک قارچ به نام Candida albicans ایجاد می‌شود. بسیاری از موارد، از جمله آنتی بیوتیک‌ها، می‌توانند تعداد باکتری‌ها و قارچ را در واژن کاهش دهند. این کاهش می‌تواند منجر به رشد بیش از حد مخمر و ایجاد عفونت شود.

عفونت های انگلی: Trichomoniasis این عفونت واژن ناشی از یک انگل پروتوزایی است که می‌تواند از طریق مقاربت جنسی منتقل شود.

آتروفی واژن: این حالت معمولاً بعد از یائسگی اتفاق می‌افتد. همچنین زمانی که میزان استروژن شما کاهش می‌یابد (مانند زمان شیردهی)، کاهش سطح هورمون باعث نازک شدن و خشکی واژن می‌شود. این امر منجر به التهاب مهبل (واژن) می‌شود.

سایر موارد: صابون‌ها، شستشوی بدن، عطرها و واکسن‌های واژینال همه می‌توانند واژن را تحریک کنند و باعث التهاب شوند.

چه عواملی می‌تواند سبب عفونت واژن شود؟

* مصرف بی‌رویه و طولانی‌مدت آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی که سبب از بین رفتن باکتری‌های مفید بدن می‌شود.
* استرس
* رابطه جنسی
* استفاده از داروهایی که واژینال مصرف می‌شوند
* حاملگی
* عدم رعایت بهداشت فردی
* دیابت کنترل نشده
* استفاده از داروهای کورتونی
* قرص‌های ضد بارداری با استروژن بالا

عفونت واژن چگونه تشخیص داده می‌شود؟

برای تشخیص عفونت واژن پزشک از شما شرح حال کامل می‌گیرد. بدین صورت که پزشک از میزان ترشحات، رنگ، غلظت و بوی ترشحات از شما سوال می‌کند. همچنین ممکن است در مورد سابقه قبلی عفونت واژن، سابقه ابتلا به بیماری‌های منتقله از راه جنسی، تعداد شرکای جنسی شما سوال کند، علاوه بر آن پزشک با وسیله‌ای به نام اسپکولوم شما را معاینه کرده و با مشاهده ترشحات نوع عفونت شما را تشخیص می‌دهد.

عفونت واژن چگونه درمان می‌شود

درمان عفونت واژن به علت عفونت بستگی دارد. مثلاً:

* قرص مترونیدازول، کرم مترونیدازول یا ژل، یا کرم کولینامایسین یا ژل ممکن است برای عفونت باکتریایی تجویز شود.
* کرم یا ضد قارچ ممکن است برای عفونت مخمر تجویز شود.
* قرص‌های مترونیدازول یا تینیدازول ممکن است برای تریکومونیا تجویز شوند.
* کرم‌ها یا قرص‌های استروئیدی ممکن است برای آتروفی واژینال تجویز شوند.
* اگر عفونت شما ناشی از سایر موارد، مانند صابون است، پزشک شما یک محصول دیگر را توصیه می‌کند تا باعث تحریک نشود.
* درمان عفونت واژن به طور کلی بسیار مؤثر است. تشخیص مناسب علائم عفونت واژن، باعث می‌شود تا شما درمان مناسبی را دریافت کنید.

درمان‌ خانگی عفونت واژن و عفونت قارچی واژن

برای درمان واژینوز باکتریال، تریکومونیازیس و سندروم تناسلی ادراری یائسگی (آتروفی واژنی) نیاز به مراجعه به پزشک دارید، اما برای درمان عفونت های قارچی واژن می‌توانید از روش‌های زیر کمک بگیرید:

* استفاده از داروهای بدون نسخه‌ی مخصوص به درمان عفونت قارچی: انتخاب‌هایی که در این روش درمانی پیش روی شما است به این شرح خواهد بود:

* استفاده از کرم‌ها یا شیاف‌های واژنی در دوره‌های یک‌‌روزه، سه‌روزه یا هفت روزه. مواد سازنده محصولات ضدقارچ بنا به شرکت سازنده متفاوت خواهد بود:

* کلوتریمازول (Gyne-Lotrimin)، میکونازول (Monistat 1) یا تیوکونازول (Vagistat-1). برخی از داروها نیز به‌شکل کرم و برای استفاده در لبه‌ها و دهانه‌ی واژن هستند. برای اثربخشی داروها باید دوره‌ی درمان و شیوه‌ی استفاده را دقیقا پیگیری کنید. حتی اگر احساس بهبود داشتید، دوره‌‍‌ی درمان را کامل کنید.

* استفاده از کمپرس سرد: تا زمانی که درمان‌های قارچی بهبود پیدا کند، استفاده از کمپرس سرد (پارچه‌ای سرد و قرار دادن آن در ناحیه لبه‌های واژن) برای تسکین التهاب مفید خواهد بود.

چگونه می‌توان از عفونت واژن جلوگیری کرد؟

از همه عفونت‌های واژن نمی‌توان جلوگیری کرد. استفاده از کاندوم در طی مقاربت جنسی موجب جلوگیری از گسترش STI ها خواهد شد. همچنین خطر ابتلا به آن را کاهش می‌دهد. بهداشت مناسب می‌تواند به جلوگیری از عفونت‌های واژن کمک کند و خطر ابتلا به التهاب واژن و تحریک واژن را کاهش دهد.

چند توصیه برای کاهش ابتلا به عفونت واژن:

* رعایت بهداشت شخصی، پس از اجابت مزاج برای جلوگیری از آلودگی ناحیه واژن محدوده مقعد را خشک و تمیز کنید. هنگام پریودی نوار بهداشتی را به طور منظم تعویض کنید.

* پس از استفاده از توالت، ناحیه تناسلی را با دستمال کاغذی به آرامی خشک کنید.

* از لباس زیر نخی استفاده کنید.

* هنگام مقاربت از نرم‌کننده‌ها مانند ژل لوبریکانت استفاده کنید، زیرا بدون استفاده از آن به دلیل خشک بودن ناحیه واژن احتمال زخم بیشتر شده و محیط برای رشد عوامل بیماری‌زا مهیا می‌شود.

* از لباس زیر و شلوار تنگ استفاده نکنید.

* برای جلوگیری از بیماری‌های آمیزشی و ورود باکتری‌های مضر به واژن در رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید. اگر از کاندوم برای رابطه مقعدی استفاده شده است، برای دخول از راه واژن کاندوم را تعویض کنید.

* از صابون و شوینده‌های قوی که ممکن است PH محیط واژن را تغییر دهند؛ استفاده نکنید.

* اجتناب از حمام‌های داغ و عمومی.

* اجتناب از تحریک‌کننده‌ها، شامل تامپون‌های عطری، پد و صابون‌های معطر

* اجتناب از پوشیدن لباس‌های مرطوب

چه زمانی به پزشک مراجعه کنم؟

اگر ناراحتی ناخواسته در واژن احساس می‌کنید و علائم عفونت واژن را در خود تشخیص داده‌اید، فوراً به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید.

عوامل خطر در ابتلا به عفونت واژن

عواملی که خطر ابتلا به عفونت واژن را افزایش می‌دهند عبارت‌اند از:

* تغییرات هورمونی، مانند موارد مرتبط با بارداری، قرص‌های ضد بارداری یا یائسگی
* فعالیت جنسی
* داشتن یک عفونت منتقله از راه جنسی
* داروها، مانند آنتی بیوتیک‌ها و استروئید‌ها
* استفاده از spermicides برای کنترل زایمان
* دیابت کنترل‌نشده
* استفاده از محصولات بهداشتی غیر استاندارد
* استفاده از لباس‌های زیر مرطوب یا تنگ
* استفاده از دستگاه داخل رحمی (IUD) برای کنترل بارداری

روش های تشخیص عفونت رحم

هیچ آزمایشی به تنهایی نمی تواند عفونت های رحم و دستگاه تناسلی را به طور دقیق تشخیص دهد. برای همین، پزشک زنان و زایمان از مجموعه ای از آزمایشات مختلف برای این کار استفاده می کند که عبارتند از:

بررسی سوابق پزشکی
پزشک زنان و زایمان پیش از هرگونه معاینه، سوابق پزشکی بیمار را مورد بررسی قرار می دهد و از عادت های جنسی و سبک زندگی بیمار اطلاع حاصل می کند.

معاینه به منظور تشخیص بیماری های التهابی لگن
در طول این معاینه، پزشک زنان زایمان ناحیه تناسلی را با دست لمس و معاینه می کند تا از حساسیت و التهابات این ناحیه اطلاع کسب کند. علاوه بر این، ممکن است پزشک با استفاده از سواب های مخصوص، از مایعات واژینال و درون رحم نمونه برداری انجام دهد و آن را برای آزمایش به آزمایشگاه ارجاع دهد.

آزمایش خون و ادرار
این آزمایشات برای تشخیص بارداری، HIV و سایر بیماری های عفونتی مقاربتی استفاده می شوند.

سونوگرافی رحم
این آزمایش با استفاده از امواج صوتی دستگاه سونوگرافی انجام می شود و هر گونه ناهنجاری را در بافت رحم و سایر اندام های تناسلی تشخیص می دهد.

در صورتی که این بیماری به وسیله روش های بالا تشخیص داده نشود و بیمار همچنان علائم عفونت های رحمی را داشته باشد ممکن است از روش هایی مانند لاپاروسکوپی و بیوپسی اندومترال استفاده کند.

عوارض جانبی عفونت واژن

زنان مبتلا به تریکومونیاز یا واژینوز باکتریایی در معرض خطر بیشتری از ابتلا به عفونت‌های منتقله از راه جنسی به دلیل التهاب ناشی از این اختلالات هستند. در زنان باردار، واژینوز باکتریایی علامت دار و ترشومنیازیس با زایمان زودرس و نوزادان کم‌وزن همراه است.

داشتن رابطه‌ی جنسی در زمان عفونت واژن و یا ابتلا به التهاب واژن می‌تواند علائم و نشانه‌های این عارضه را وخیم‌تر کند. اگر منبع عفونت، عوامل قابل انتقال از طریق رابطه‌ جنسی باشد، به راحتی می‌تواند به شریک جنسی شما منتقل شده و او را هم آلوده کند.

کدام نوع از عفونت واژن با رابطه جنسی منتقل می‌شود؟

عفونت‌های قارچی و باکتریایی از راه رابطه‌ی جنسی منتقل نمی‌شوند، ولی داشتن شریک جنسی جدید و یا متعدد شانس ابتلا به عفونت باکتریایی واژن را افزایش خواهد داد. علاوه بر این عفونت تریکومونایی واژن از طریق رابطه‌ی جنسی منتقل می‌شود، برای جلوگیری از ابتلای دوباره به عفونت، برقراری رابطه‌ی جنسی را تا زمان برطرف شدن کامل عارضه و از بین رفتن علائم عفونت به تعویق بیندازید.

آیا امکان برقراری رابطه جنسی در زمان عفونت قارچی واژن وجود دارد؟

عفونت قارچی واژن در میان زنان بسیار شایع است. این عفونت باعث ایجاد ترشحات غیر طبیعی از واژن، ایجاد مشکل و ناراحتی در هنگام ادرار کردن و سوزش و خارش ناحیه‌ واژن خواهد شد. همه‌ این مشکلات برقراری رابطه‌ی جنسی در زمان عفونت قارچی واژن را سخت و ناخوشایند می‌کند.

برقراری رابطه جنسی در زمان عفونت قارچی واژن حتی اگر فرد علائم عارضه را هم نشان ندهد، خطرناک خواهد بود. رابطه‌ جنسی روند ابتلا به عفونت را طولانی کرده و در نهایت باعث بازگشت دوباره‌ علائم خواهد شد. این علائم حتی می‌توانند از بار قبل شدیدتر باشند. رابطه جنسی در زمان عفونت قارچی واژن خطر انتقال عارضه به شریک جنسی را هم افزایش خواهد داد.

رابطه‌ی جنسی می‌تواند دردناک و عاملی برای افزایش شدت علائم باشد

رابطه‌ جنسی در زمان عفونت واژن می‌توانند بسیار دردناک و یا دستکم ناخوشایند باشد. اگر قسمت بیرونی (vulva) و یا لبه‌های آلت جنسی زنانه (labia) متورم باشد، ارتباط پوست به پوست می‌تواند بسیار سخت بوده و احساس ناخوشایندی را ایجاد کند.

دخول در هنگام رابطه‌ جنسی می‌تواند باعث وخیم شدن التهاب بافتی شود و از طرفی شدت خارش را هم افزایش دهد. در این هنگام وارد کردن هر چیزی درون واژن می‌تواند باعث انتقال باکتری‌های جدید درون منطقه شده و شدت عفونت را افزایش دهد.

زمانی که فرد در هنگام رابطه‌ جنسی در اوج بوده و به شدت از نظر جنسی تحریک شده باشد، واژن شروع به تولید ترشحاتی می‌کند که خود این ترشحات محیط واژن را بیش از پیش مرطوب کرده و شدت خارش و ترشحاتی با بوی نامطبوع را افزایش می‌دهند.

رابطه‌ی جنسی می‌تواند عفونت را به شریک جنسی شما منتقل کند

با وجود اینکه احتمال انتقال عفونت قارچی واژن در طی رابطه‌ی جنسی به شریک جنسی وجود دارد، ولی باید توجه داشت که این انتقال به شرایط آناتومیکی شریک جنسی بستگی دارد.

اگر شریک جنسی مرد باشد، احتمال کمی وجود دارد که به عفونت قارچی مبتلا شود. بر اساس تحقیقات تنها ۱۵ درصد از مردانی که شریک جنسی آن‌ها به عفونت قارچی واژن مبتلا است، در صورت داشتن رابطه‌ جنسی محافظت نشده به این عارضه دچار خواهند شد. احتمال ابتلای مردان ختنه نشده به عفونت قارچی هم بیش‌تر از سایر افراد است.

رابطه‌ی جنسی زمان بهبود عفونت را به تعویق خواهد انداخت

برقراری رابطه‌ی جنسی در زمان عفونت قارچی واژن روند درمان را مختل خواهد کرد. اگر برقراری رابطه‌ی جنسی در زمان عفونت قارچی واژن علائم بیماری را تشدید کند، احتمالاً منجر به افزایش زمان درمان عارضه هم خواهد شد.

اگر عفونت قارچی به شریک جنسی شما منتقل شود، در صورت برقراری مجدد رابطه‌ی جنسی این احتمال وجود دارد که دوباره شما به این عفونت آلوده شوید. پس به تعویق انداختن برقراری مجدد رابطه‌ جنسی تا زمان بهبود کامل از دوباره به جریان انداختن این چرخه جلوگیری خواهد کرد.

عفونت قارچی واژن چه مدت طول خواهد کشید؟

اگر بار اول است که به عفونت قارچی واژن مبتلا می‌شوید، پزشک برای مدت کوتاهی داروهای ضد قارچ را برای شما تجویز خواهد کرد. این داروها ظرف چهار روز تا یک هفته باید علائم بیماری را از بین ببرند.

بسیاری از داروهای ضد قارچی پایه‌ روغنی دارند و روغن می‌تواند لاتکس و پلی ایزوپرین (polyisoprene) تشکیل دهنده‌ی کاندوم‌ها را تخریب کنند. اگر از کاندوم برای جلوگیری از بارداری و یا عدم ابتلا به بیماری‌های مقاربتی استفاده می‌کنید، در هنگام مصرف این داروها خود و شریک جنسی خود را در معرض آسیب قرار داده‌اید.

اگر از طب جایگزین (alternative treatments) برای درمان عفونت قارچی واژن استفاده می‌کنید، باید توجه داشته باشید که احتمالاً روند درمان تا چندین هفته ادامه خواهد داشت. برخی از زنان مبتلا گمان می‌کنند که مشکل حل شده، ولی مشکل دوباره و این بار به شکل بدتری خود را نشان خواهد داد. این دسته از عفونت‌های قارچی واژن برای درمان نیاز به مصرف آنتی بیوتیک حداقل در یک دوره‌ی 6 ماهه را دارند.

چه زمانی برای عفونت قارچی واژن باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر بار اول است که به عفونت قارچی واژن مبتلا شده‌اید، حتماً به پزشک مراجعه کنید تا پزشک بتواند به درستی مشکل شما را تشخیص دهد. برخی از علائم این عارضه با دیگر انواع عفونت‌های واژن مشابه است.

پزشک احتمالاً برخی از داروهای ضد قارچ مانند میکونازول (miconazole)، باتکونازول (butoconazole) و ترکونازول (terconazole) را تجویز خواهد کرد.

بسیاری از این کرم‌ها برای درمان عفونت قارچی واژن موثر خواهند بود. اگر بعد از استفاده از این داروها، هنوز علائم بیماری وجود داشته باشند، پزشک معالج راه‌های دیگر درمانی را امتحان خواهد کرد.

در هنگام ابتلا به عفونت قارچی واژن اگر هر کدام از علائم زیر را مشاهده کردید، هر چه سریع‌تر با پزشک خود مشورت کنید.

داشتن علائم شدیدی هم‌چون بریدگی در اطراف واژن، قرمزی و تورم واژن

چهار بار یا بیش‌تر ابتلا به عفونت قارچی واژن در سال گذشته

بارداری یا ابتلا به دیابت، ویروس HIV و یا هر گونه عارضه‌ای که سیستم ایمنی بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. داشتن علائم شدیدی هم‌چون بریدگی در اطراف واژن، قرمزی و تورم واژن

انواع عفونت واژن در بارداری

زن باردار بیش‌تر از سایر افراد در برابر برخی عفونت‌ها آسیب‌پذیر است و در صورت عدم درمان عفونت احتمال بروز مشکلات جدی در آن بسیار بیش‌تر از سایرین است. در ادامه این مقاله به معرفی انواع عفونت واژن در بارداری و علائم آن خواهیم پرداخت. هر زن بارداری که به عفونت، حتی خفیف مبتلا می‌شود باید برای معالجه‌ی آن به پزشک معالج مراجعه کند.

برخی از انواع معمول عفونت‌ واژن در بارداری شامل این موارد هستند:

عفونت‌های قارچی واژن

خارش ناحیه‌ی اطراف واژن یکی از علائم معمول عفونت‌های قارچی به حساب می‌آید. عفونت قارچی واژن توسط قارچی به نام کاندیدا (Candida) ایجاد می‌شود. عفونت قارچی واژن در دوران بارداری بیش‌تر از سایر مواقع بروز می‌کند، چرا که در این دوران فعالیت سیستم ایمنی فرد تغییر کرده، سطح استروژن تولیدی بیش‌تر شده و تولید گلیکوژن افزایش پیدا می‌کند.

بر اساس گزارشی که در سال ۲۰۱۵ منتشر شد، بیست درصد زنان دارای عفونت قارچی توسط قارچ کاندیدا هستند که این آمار ۳۰ درصد زنان باردار را شامل می‌شود. شانس ابتلای زنان باردار به عفونت‌های قارچی در سه ماهه‌ی دوم و سوم بارداری بیش‌تر خواهد بود.

علائم معمول عفونت‌های قارچی واژن عبارتند از:
* احساس خارش در اطراف واژن و بخش خارجی آلت تناسلی زن
* ترشحات غلیظ، سفید و پنیری واژن
* بوی نامطبوع آب‌جو در ناحیه‌ی واژن
* احساس درد و سوزش در اطراف واژن
* احساس درد و سوزش در هنگام رابطه‌ی جنسی

برای درمان عفونت‌های قارچی واژن دارو تجویز می‌شود، برخی از این داروها هم به صورت آزاد از داروخانه قابل تهیه هستند. اگر فرد باردار باشد اما بدون مشورت پزشک نباید این داروها را مصرف کند.

برخی دیگر از عفونت‌های واژن مانند کلامیدیا و عفونت‌های باکتریایی واژن دارای علائم مشابه با عفونت‌های قارچی واژن هستند، بنابراین لازم است که قبل از شروع فرایند درمان این عارضه به دقت و درستی تشخیص داده شود.

عفونت باکتریایی از نوع واژینوز باکتریایی

عفونت باکتری واژن از نوع واژینوز باکتریایی(Bacterial vaginosis (BV)) از جمله قابل درمان‌ترین عفونت‌ها هستند.

علائم عفونت باکتریایی:
* احساس خارش، سوزش و درد در واژن و ناحیه‌ی خارجی آلت تناسلی زن
* احساس بوی ماهی از اطراف واژن
* بیش‌تر شدن بوی بد بعد از انجام رابطه‌ی جنسی
* مقدار زیاد ترشحات رقیق خاکستری رنگ

واژینوز باکتریایی اگر درمان نشود، منجر به زایمان زودرس، نوزاد نارس و نوزاد متولد شده با وزن کم خواهد شد.

عفونت‌های باکتریایی با استرپتوکوک گروه B

استرپتوکوک گروه B کمابیش در بدن در ناحیه‌ی واژن و روده‌ی بزرگ وجود دارند. این گروه از باکتری‌ها معمولاً باعث ایجاد عفونت و یا بروز علائم خاصی نخواهند شد. با این همه زنانی که حامل این گروه از باکتری‌ها باشند به راحتی می‌توانند آن را به کودک منتقل کنند. یک تا دو درصد این احتمال انتقال وجود دارد. در موارد غیر معمول باکتری‌های استرپتوکوک گروه B برای نوزاد کشنده خواهند بود.

برای درمان این عفونت آنتی بیوتیک به بدن فرد تزریق می‌شود و این مسئله شانس انتقال باکتری را به کودک کاهش خواهد داد.

عفونت رحم در بارداری

به دلایل مختلف بروز عفونت در رحم می‌تواند آسیب‌رسان باشد. عفونت‌های رحمی می‌تواند به جفت آسیب زده، در رشد جنین اختلال ایجاد کرده، باعث بروز زایمان زودرس شده و یا در نهایت منجر به تولد نوزادی با مشکلات مادرزادی شود.

عفونت‌های رحمی در طول بارداری روند زایمان را سخت و خطرناک می‌کنند و در برخی از موارد نوزاد دچار نقص عضو و یا دیگر مشکلات تهدید کننده‌ی حیات خواهد بود.

عفونت‌های رحمی زمانی پدیدار می‌شوند که یک باکتری از واژن به سمت رحم حرکت کند. اگر عفونت‌های باکتریایی درمان نشود‌ در نهایت خطر ابتلا به عفونت‌های رحمی نیز افزایش پیدا می‌کند‌. اگر فرایند زایمان طولانی شود، دیواره‌ی رحم آسیب دیده و احتمال بروز عفونت باکتریایی افزایش خواهد یافت.

برای درمان عفونت‌های رحمی نیاز به مصرف آنتی بیوتیک وجود دارد، در مواردی هم فرد مبتلا باید در بیمارستان بستری شود. اگر تب در جریان زایمان ایجاد شود، پزشک یا ماما به دقت جنین را تحت نظر خواهد گرفت. اگر مشکل فرد وخیم باشد پزشک عمل سزارین را انجام خواهد داد.

دیگر انواع عفونت بارداری

بارداری منجر به ایجاد تغییرات زیادی در بدن زنان خواهد شد، از طرفی مقاومت بدن زنان باردار در مواجهه با عوامل ایجادکننده‌ی عفونت کم‌تر از سایر افراد است و این افراد در مواجهه با عفونت بسیار آسیب‌پذیر هستند.

برای مثال تغییرات پوستی وابسته به هورمون باعث ایجاد عارضه‌هایی هم‌چون اگزما (eczema) یا خشکی بیش از حد پوست خواهد شد. اگر ترک‌های پوستی باز شده و خونریزی کنند عفونت شدید پوستی ،سلولیت اتفاق خواهد افتاد. یکی از اختلالات نادر پوستی سندروم شیرین (Sweet’s syndrome) است که در طول بارداری شایع‌تر از سایر زمان‌هاست. اگر حاملگی در سنین بالا رخ دهد تعداد سلول‌های T خون که مسئول مبارزه با عفونت هستند، تا حد زیادی کاهش پیدا خواهد کرد.

برخی دیگر از عفونت‌های بارداری که می‌توانند مشکلات زیادی را ایجاد کنند، عبارتند از:

* آنفولانزا
* هپاتیت E ، که نسبت به سایر انواع هپاتیت کمتر شایع است
* تبخال‌های تناسلی (herpes,)
* لیستریا (Listeria) که باعث مسمومیت غذایی می‌شود
* سرخک
* HIV

اینکه چرا این دسته از عفونت‌ها در طول بارداری خطرات بیش‌تری را ایجاد می‌کنند، به خوبی شناخته شده نیست، ولی شاید تغییرات هورمونی در طول بارداری و یا دیگر تغییرات بدن منجر به تغییر تعداد سلول‌های خونی شود.

در طول حاملگی گردش خون و نیاز قلب افزایش پیدا می‌کند. این نیاز خود باعث ایجاد مشکلاتی خواهد شد. برای مثال اگر زن باردار به واسطه‌ی آنفولانزا به ذات الریه مبتلا شود، در تنفس دچار مشکل خواهد بود، زیرا که نیاز جنین به قلب و ریه‌ی مادر در اولویت قرار دارد.

برخی از داروهایی که برای درمان عفونت‌ها به کار می‌روند، در دوران بارداری بی خطر نیستند. بنابراین زن باردار در صورت نیاز به دارو باید حتماً با پزشک خود مشورت کرده و باقی راه‌های درمانی را هم امتحان کند.

آمادگی برای مراجعه به پزشک

پزشک عمومی، خانواده یا متخصص زنان کار معاینه و تشخیص در این زمینه را برعهده دارند. بیمار هم قبل از مراجعه به پزشک باید به شکل زیر آماده باشد. قبل از مراجعه به مطب باید فهرستی از موارد زیر تهیه کند:

* علائم و مدت زمانی که درگیر این علائم بوده است؛
* اطلاعات شخصی و اساسی مانند تعداد شرکای جنسی یا فردی که جدیدا با او در ارتباط بوده است؛
* نوع و دوز داروهای مصرفی، مکمل‌ها و ویتامین‌ها؛
* فهرستی از پرسش‌هایی مربوط به مشکل به‌وجودآمده.

برای اینکه پزشک بهتر بتواند بیمار را معاینه کند، بهتر است قبل از مراجعه به مطب از هر گونه دوش واژینال، رابطه جنسی و تامپون پرهیز شود. تعدادی از پرسش‌های رایج درباره‌ی عفونت واژن از این قرار هستند:

* برای جلوگیری از عفونت واژن چه باید کرد؟
* علائم و نشانه‌های عفونت چیست؟
* نیاز به دارو درمانی وجود دارد؟
* داروهای بدون نیاز به نسخه برای درمان عفونت واژن وجود دارد؟
* اگر علائم عفونت بعد از درمان بازگردند چه باید کرد؟
* شریک جنسی فرد هم نیاز به درمان و معاینه دارد؟

از پزشک چه انتظاراتی داشته باشید؟

پزشک هم در جلسه‌ی معاینه پرسش‌هایی به شرح زیر مطرح خواهد کرد.

* بوی بد و تندی در ناحیه‌ی واژن احساس می‌شود؟
* آیا علائم ارتباط و وابستگی خاصی با چرخه‌ی قاعدگی دارند؟ مثلا قبل یا بعد از شروع قاعدگی، علائم شدیدتر می‌شوند؟
* بیمار باردار است؟
* از صابون‌های عطری یا حمام کف استفاده می‌شود؟
* از دوش واژینال یا اسپری‌های بهداشتی زنان استفاده می‌شود؟

از صحبت کردن درباره علائم عفونت واژن خجالت نکشید. برای پرهیز از به تعویق افتادن درمان سریعا به پزشک مراجعه کنید.

سخن پایانی
عفونت رحم و سایر اجزای دستگاه تناسلی ، یکی از بیماری های شایع در زنان است. این عفونت ها معمولاً خطر جدی برای فرد ندارند و در صورت تشخیص به موقع و انجام اقدامات درمانی مناسب برطرف می شوند. به منظور تشخیص این عارضه در کنار معاینات تشخیصی توسط پزشک، از سونوگرافی رحم استفاده می شود.

منبع: سایت دکتردکتر
سایت دکتر آقایی
سایت چطور