تبخال داخل دهان

وقتی ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۱ به بدن وارد می‌شود، می‌تواند در هر نقطه‎ای تبخال ایجاد کند. هرپس در نواحی تناسلی “تبخال تناسلی” می‌سازد، روی لب و بینی تبخال عادی ایجاد می‏ کند و گاهی به داخل دهان می‌رود. بهترین بستر برای رشد این ویروس، نواحی مخاطی و مرطوب بدن است، داخل دهان هم یکی از مرطوب‌ترین نقاط در هر بدنی است، اگرچه تبخال‏‎های داخل دهان نسبت به تبخال اطراف لب نسبتا نادر است اما می‌تواند فرد را آزار بدهد.

دهان و صورت، از رایج‏ترین نقاطی هستند که در افراد مختلف میزبان تبخال می‌شوند. اگر به هر دلیلی (از جمله روبوسی با فرد مبتلا، استفاده از وسایل مشترک و…) ویروس هرپس سیمپلکس به بدنمان وارد شود، ممکن است در روزهای اول هیچ علامتی نداشته باشد و بعد از آن توسط اتفاقات دیگری در بدن مثل حساسیت، اضطراب یا یک غذای خاص خودش را نشان بدهد.

تبخال دهان، COLD SORE یا زخم سرد هم نامیده می‌شود. این تبخال‏ ها برجسته و کوچک هستند و پوست را زخم می‎کنند و ممکن است کمی درد یا سوزش هم داشته باشند. تبخال معمولا یک دوره چند روزه دارد و بعد از آن از بین می‌رود، اما اگر در عرض یکی دو هفته تبخال هنوز داخل دهانتان دیده شد، حتما با پزشک مشورت کنید.1

مراحل تشکیل تبخال

صرف نظر از محل عفونت در دهان، مراحل و سطوح اولیه هرپس دهانی به شرح زیر است:

عفونت اولیه

مرحله اولیه شامل آلوده شدن به ویروس و تکثیر آن در بدن است که می تواند علائمی همچون سردرد، تب، درد عضلانی و درد و التهاب لثه را به همراه داشته باشد. در اغلب موارد، امکان دارد فرد مبتلا هیچ کدام از این علائم را تجربه نکرده و تنها مقداری تحریک پذیری یا احساس سوزش را در نواحی آلوده تجربه کند. در بدترین موارد، افراد سوزش دهان را نیز بیان کرده اند.

نهفتگی

در مرحله دوم، تبخال از محل اولیه خود به توده بافت عصبی در ستون فقرات به نام گانگلیون ریشه پشتی انتشار می یابد. ویروس در این مرحله نیز دوباره همانند سازی کرده و مخفی باقی می ماند.

آلودگی و بروز مجدد

اغلب در مواقع استرس عاطفی یا جسمانی، تبخال فعال شده و سبب بروز علائم عفونت اولیه و زخم هایی در دهان، گردن، چانه و لب ها می شود.2

علائم تبخال دهانی

تبخال اغلب به بروز زخم های بزرگ در اطراف لب ها یا بر روی زبان منجر شده اما پدیدار شدن زخم ها فوری نیست. معمولا در مراحل اولیه ابتلا به این عفونت، علائمی همچون سرما خوردگی و سردرد تجربه می شوند. شدت این علائم از فرد تا فردی دیگر متفاوت بوده و در بسیاری موارد عفونت بدون علامت است.

تاول ها و زخم ها در نواحی مبتلا چندین روز بعد از آلودگی بروز می دهند. زخم های ناشی از هرپس در مراحل اولیه قرمز بوده و در هنگام خوردن یا نوشیدن دچار خارش و تحریک می شوند. پس از چند روز، تاول ها دردناک تر شده و درون آن ها مایعاتی تشکیل می شود.

در هنگام تماس با این مایعات باید بسیار مراقب بود زیرا به شدت واگیر دار بوده و در صورت تماس با هر سطحی از بدن سبب ابتلا به عفونت و زخم می شوند. با گذشت چند روز، تاول ها تبدیل به زخم شده و در نهایت پس از دلمه بستن التیام می یابند.2

چه افرادی در معرض تبخال دهانی هستند؟

تمامی افراد در تمامی سنین در معرض ابتلا به این مشکل قرار دارند. اما برخی از افراد بیشتر از افراد دیگر مستعد ابتلا به تب خال هستند. به طور کلی افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند بیشتر از افراد دیگر به این مشکل دچار می شوند. همچنین شرایط زیر نیز زمینه را برای بروز این مشکل فراهم می کند:

استرس و اضطراب

عفونت

تب بالا

ابتلا به برخی بیماریها مانند ایدز

سرماخوردگی

اگزما

شیمی درمانی.3

در چه شرایطی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

این بیماری معمولا بعد از چند روز بهبود پیدا می کند و نیاز به مراقبتهای سخت و پیچیده ندارد. اما در موارد نادر تبخال دهانی خطرناک می شود و برای درمان باید سریعا به پزشک مراجعه کرد. اگر موارد زیر برای شما رخ داد حتما به پزشک مراجعه کنید:

تب مداوم و بالا

مشکل در تنفس

مشکل در بلع

عفونت.3

درمان تبخال دهان

تبخال دهانی بر روی زبان با اینکه به صورت خود به خود از بین می رود اما می تواند نسبتا دردناک و تحریک کننده باشد. مشورت با یک پزشک متخصص دهان و دندان می تواند اولین اقدام به سمت درمان این بیماری باشد. پزشکان معمولا جهت تسکین درد مصرف یک داروی بی حسی موضعی را تجویز کرده و بسته به شدت علائم تبخال در دهان دارو های بیشتری را توصیه می کنند. با این حال، هنوز هم درمان هایی خانگی وجود دارند که با انجام آن ها می توان زخم های هرپس را بر روی زبان درمان کرد.

پماد تبخال دهان زینک اکسید

پماد های زینک اکسید در درمان زخم های ناشی از تبخال در زیر زبان نسبتا موثر بوده و می توانند جهت سرکوب تکثیر و انتشار ویروس اعمال شوند.2

درمانهای خانگی برای تبخال دهانی

در کنار انواع دارو و کرمی که برای درمان این بیماری وجود دارد می توانید از راهکارهای خانگی برای کاهش درد و بهبود زودتر این بیماری استفاده کنید. این روشها به شرح زیرند:

کمپرس آب سرد

آلوئه ورا

استفاده از آب لیمو تازه ( برای کاهش عفونت و تورم)

استفاده از پودر سدر ( پودر را با کمی آب مخلوط کنید و بر محل بمالید)

استفاده از عرق کاسنی ( روزی یک لیوان).3

چگونه از تبخال پیشگیری کنیم؟

علم پزشکی همواره تا حد امکان به پیشگیری در مقایسه با درمان بیشتر اهمیت داده است. این تفکر در مقابله با عفونت های بدون درمان همچون هرپس دهان بسیار قابل توجه است. جهت اجتناب از ابتلا به ویروس هرپس سیمپلکس ۱ می توان اقدامات زیر را انجام داد:

اجتناب از تماس مستقیم با فرد آلوده

تاول ها و زخم های تبخال نسبتا قابل مشاهده هستند و با داشتن اطلاعات کافی از بیماری می توان عفونت را در فرد تشخیص داد. همچنین، حتی در صورت مشخص نبودن، اغلب افراد دیگران را از بیماری خود مطلع خواهند کرد. به دلیل واگیر دار بودن ویروس، باید از برقراری هر گونه تماس مستقیم با فرد آلوده خودداری کرد.

وسایل غذا خوری و موارد دیگر خود را با افراد مبتلا به اشتراک نگذارید

دومین علت رایج برای انتشار تبخال استفاده مشترک از وسایل مختلف است. افراد باید از استفاده کردن وسایل فرد مبتلا همچون نی، مواد غذایی و دیگر موارد مشکوک به آلودگی با ویروس اجتناب کنند. این رفتار ها در میان دوستان و افراد خانواده رایج است. افراد مبتلا این را باید وظیه خود بدانند که دیگران را از بیمار خود مطلع کرده و معیار های پیشگیرانه را ارتقا دهند.

شستن لوازم مشترک

راه دیگر کاهش انتقال ویروس هرپس سیمپلکس شستن منظم و ضد عفونی وسایل مشترک با آب داغ است. با انجام این کار تبخال قبل از انتشار از بین می رود.

اجتناب از معاشقه دهانی

در صورت که فرد یا شریک او از زخم ها یا تاول های دهانی تبخال رنج می برند، انجام معاشقه دهانی می تواند به انتشار ویروس به نواحی تناسلی منجر شود. یک مطالعه شش ساله بیان داشت که عفونت اولیه با تبخال توانایی انتشار از طریق معاشقه فیزیکی را دارد. انتشار تناسلی ویروس هرپس می تواند به مشکلات سلامتی متعددی منجر شود.1

پینوشتها
1.www.darmankade.com
2.www.drsamanehshirani.com
3.www.darookhaneonline.com