حمايت از بي قانوني
نويسنده:مسعود رضايي
بررسي عملكرد مطبوعات دوم خردادي از تولد تاكنون
درخصوص روزنامهنگاري به سبك دوم خردادي بايد به برخي واقعيت ها توجه كرد. اينگونه روزنامهنگاري از تيمهاي قوي برخوردار بود. روزنامههاي دوم خردادي فارغ از محتوا، بهلحاظ حرفهاي از همرديفان خود قويتر بودند. اين رسانهها هم از نظر تكنيك و هم از نظر محتوايي كه ميخواستند به مخاطبان خود انتقال دهند، شگردهاي حرفهاي و جديدي را بهكار گرفتند. به همين دليل، دوم خرداد بيترديد به رشد و ارتقاي روزنامهنگاري حرفهاي در اين كشور كمك كرد. جناح مقابل هم كه با حضور نشريات متعدد دوم خردادي، خود را مواجه ميديد، مجبور شد سطح روزنامهنگاري و مطبوعات خود را بالا ببرد. در اين رقابت به ظاهر سياسي، كل جامعه رسانهاي مكتوب كشور دچار تحول حرفهاي و شكلي شد و دو طرف مجبور شدند بيش از پيش خود را با علوم و تكنيكهاي روز منطبق سازند. در همين دوران، تيمهاي روزنامهنگاري قدرتمندي هم شكل گرفت. افراد جواني وارد عرصه مطبوعات شدند و با توجه به سازوكارهاي موجود از لحاظ حرفهاي كارهاي قابل قبولي ارائه دادند. بعدا ديديم كوچ كردن اين تيمها در نشريات باب شد؛ بارها مورد اعتراض قرار گرفت. با اين همه، متمركز شدن بر نقاط ضعف حريف بدون اينكه روزنامهنگار ايده جديدي ارائه دهد يا پيشنهاد تازهاي مطرح كند، يكي از روشهاي اصلي جذب مخاطب دوم خردادي ها محسوب ميشد. آنها با استفاده از برخي تكنيكها و شگردها، مانند طنز و كاريكاتور، مصاحبههاي چالشي و چاپكردن برخي سخنرانيهايي كه در مجامع خصوصي از طرف مقابل ميديدند، سعي ميكردند فضا را بهنفع خود عوض كنند. مروري كوتاه بر روزنامههاي دوم خردادي نشان ميدهد كه در رقابت ميان ناطق و خاتمي، بخش زيادي از روزنامههاي دوم خردادي بر اشتباهات طرف مقابل متمركز بوده و در اصل، عملكرد حريف، دستمايه اصلي دوم خرداديها قرار ميگرفت. استفاده حرفهاي از روشهاي ژورناليستي براي اشاعه تفكرات ليبراليسم و دموكراسيهاي غربي، محوريترين كار آنها بود و اين بدان مفهوم است كه روزنامههاي دوم خردادي خواه ناخواه از خط اسلام و ولايت فقيه و در يك كلام نظام جمهوري اسلامي فاصله گرفتند. محتواي حاكم بر اين روزنامهها نيز برگرفته از انديشههاي دكتر عبدالكريم سروش بود. بررسيها نشان ميدهد بزرگان جريانات مطبوعاتي دوم خردادي سعي كردند به روشهاي مختلف، آموزههاي سروش را در رسانههاي خود به كار گيرند. البته بايد به اين نكته توجه شود كه تمامي دوم خرداديها دچار چنين مشكلي نبودند، ولي جو غالب در روزنامههاي پس از دوم خرداد، نشان از غلبه انديشه «اسلام به قرائت سروش» بود كه اشكالات زيادي بر آن وارد است.
آقاي خاتمي در آن زمان بهعنوان رييس جمهور، با آزادي مطبوعات موافق بود و برخي برخوردها با روزنامهنگاران را نميپسنديد، ولي خود وي نيز انتقادات زيادي را به اين نوع تفكر حاكم بر دوم خرداد داشت. انتقاد وي نشان ميدهد در بطن جريانات سياسي دوم خردادي نيز انتقاد به ايده اسلام سروشي و بهكارگيري برخي شيوههاي ژورناليستي وجود داشته، ولي بيتوجهي به اين انتقادات باعث شد فاصله بين اقشار مختلف جامعه و ترديد در افكار عمومي نسبت به ولايت فقيه و اسلام فقاهتي و سوق دادن جامعه بهسمت ليبراليسم و دموكراسي غربي در دستور كار آن روزنامهنگاران قرار گيرد. اين روش رفتهرفته ادامه پيدا كرد و زاويه خود را با نظام هرچه بيشتر كرد. چون اين جريان گرايش شديدي به اسلام غيرفقاهتي داشت پيدا بود كه به دامان ليبراليسم و دموكراسي غربي و مظهر آن، آمريكا خواهد افتاد. با اين همه، روزنامهنگاراني كه آمريكا را قبله آمال خود كرده بودند، سپر دفاعي خط امام را رها نميكردند و خود را پيرو اين خط نشان ميدادند. اين روش، گونهاي سيستم دفاعي بود تا تمنيات خود را استمرار بخشند. در سالهاي پس از انتخابات دوم خرداد 1376 اين روند تا جايي ادامه يافت كه در بازههاي بعدي به زاويه اي غير قابل چشمپوشي از نظام منجر شد و ديدگاه روزنامهنگاران دوم خردادي به غرب، تمايل كامل يافت. اين موضوع تا جايي ادامه يافت كه به صورت واضح، در روزنامهها نسبت به فرآيند هستهاي شدن ايران واكنش منفي نشان ميدادند و هر گاه اجلاس و مذاكرهاي در راه بود، هشدار و گراي مورد نياز را به غربيها ميدادند تا آنها در مقابل ايران موضع سختتري را اتخاذ كنند. خطي كه از اسلام فقاهتي و ولايت فقيه فاصله گرفت، تمايل خود را به دموكراسي مدل غربي پرورش داد و كمكم در موضع تقابل با منافع ملي ايران جبههگيري كرد، بهگونهاي كه انگار در مقابل جمهوري اسلامي ايستاده است. آنها درلابهلاي انتقادات خود از دولت، حاكميت و نظام را نشانه رفتند و تعصب و اصرار را در اين روش پيشه كردند تا جاييكه خلاف آشكار و اقدام غيرقانوني افراد مورد علاقه خود را ناديده گرفتند و متوجه تبعات هلاكتبار اين حمايت بدون انديشه نشدند. تعصب خاص در دفاع از دوستان، هرچند عملكرد اشتباه و بيقانوني آشكار داشته باشند، در انتخابات رياست جمهوري سال گذشته و حضور آقاي مير حسين موسوي نيز نشان داده شد.
منبع:http://panjerehweekly.ir
/ج
