25 خرداد 1389 / 2 رجب 1431 / 15 ژوئن 2010 |
.jpg "25 خرداد 1389 / 2 رجب 1431 / 15 ژوئن 2010")
1) تشكيل "مجلس عالي" در تهران و عزل محمد علي شاه از سلطنت (1288 ش);
پس از فتح تهران به دست مجاهدان و پناهنده شدن محمد علي شاه قاجار به سفارت روسيه، در روز بيست و پنجم خردادماه 1288ش برابر با بيست و هفتم جماديالثاني 1327 ق، همه گروههاي مردم تهران براي ديدار و عرض تبريك به سرداران فاتح تهران، به جانب آنان شتافتند. سپس اجتماعي باشكوه با حضور پانصد تن از نمايندگان مجلس، مجاهدان و شخصيتهاي برجسته تشكيل شد كه نام "مجلس عالي" گرفت و در همان جا تصميمات مهمّي اتخاذ شد. براين اساس، محمد علي شاه از سلطنت خلع و فرزند خردسالش به نام احمد شاه در دوازده سالگي به سلطنت انتخاب شد. همچنين مقرر گرديد تا هنگام بلوغ وي، عليرضا خان عضدالمُلك به عنوان نيابتِ سلطنت، وظايف او را به عهده گيرد. در اين جلسه، چون هيئت وزيران تشكيل نشده بود، هيئتي به جاي آن مأمور رسيدگي به امور كشور گرديد. |
.jpg "25 خرداد 1389 / 2 رجب 1431 / 15 ژوئن 2010")
2) روز گل و گیاه : روز 25 خرداد ماه در تقویم ایرانی به نام روز «گل و گیاه» نامگذاری شده است. |
|
3) رحلت عالم مجاهد و فقيه جليل آيتاللَّه "سيدمصطفي مجتهد كاشاني" (1298ش):
آيتاللَّه سيدمصطفي بن سيدحسين مجتهد كاشاني نجفي در حدود سال 1230ش (1267ق) در كاشان به دنيا آمد. وي پس از گذراندن مقدمات ابتدايي، در حوزه درس پدرش قرار گرفت و فقه و اصول و معقول و منقول و رياضيات را فرا گرفت. سيدمصطفي كاشاني سپس راهي اصفهان شد و از محضر عالم بزرگ، شيخ محمدتقي رازي تهراني اصفهاني معروف به صاحب حاشيه معالم بهره گرفت تا به درجه رفيع اجتهاد رسيد. وي در بيست و پنج سالگي در حالي كه جامع علوم و ماهر در فقه، اصول، تفسير و حكمت و رياضي بود راهي تهران گرديد و پس از فوت پدر عالمش، چندين سال رياست علمي و مرجعيت مذهبي مردم را برعهده گرفت. آيتاللَّه سيد مصطفي كاشاني در سال 1274ش، پس از سفر حج، ساكن نجف اشرف شد و با ايجاد حوزه درسي خويش، در شمار علماي بزرگ آن سامان قرار گرفت. اين عالم مجاهد در جريان اشغال عراق توسط انگلستان در بحبوحه جنگ جهاني اول، به همراه علماي بزرگ ديگر، قيام مردمي ضد استعمار انگليس را اداره و رهبري كرد و در اين راه، جانفشانيهاي فراواني از خود نشان داد. اين عالم سترگ از آن پس ساكن كاظمين گرديد و تا پايان عمر در آن شهر مسكن گزيد. آيتاللَّه سيد مصطفي كاشاني سرانجام پس از عمري سرشار از خدمت علمي و مجاهده، در 25 خرداد 1298ش برابر با اواسط رمضان 1337ق در 68 سالگي در كاظمين بدرود حيات گفت و در همانجا به خاك سپرده شد. لازم به ذكر است كه عالم مجاهد و فقيه بزرگ آيتاللَّه سيد ابوالقاسم كاشاني، رهبر مذهبي نهضت ملي شدن صنعت نفت ايران و مبارز دوران ستمشاهي، فرزند ايشان ميباشد. |
.jpg "25 خرداد 1389 / 2 رجب 1431 / 15 ژوئن 2010")
4) تصرف قزاقخانه رشت توسط انقلابيون جنگل (1299ش):
چند روز پس از اعلان جمهوري در گيلان، انقلابيون جنگل از نيروهاي قزاق رشت خواستند يا به نيروهاي انگليسي مستقر در ايران حمله كنند يا با تحويل سلاح خود، به شهرهاي خويش بازگردند. اما نيروهاي قزاق چون خود را تحت فرمان حكومت مركزي ميدانستند اين امر را منوط به اجازه مركز كردند. بنابراين چون مذاكرات انقلابيون و قزّاقان به بن بست رسيد، جنگليها تصميم به تسخير قزاق خانه رشت گرفتند. از اين رو از بامداد بيست و پنجم خرداد 1299 ش، نبرد سختي بين دو طرف درگرفت و تلفات زيادي وارد آمد. در نهايت پس از به توپ بستن قزاقخانه توسط جنگليها، نيروهاي قزّاق تسليم شدند. ولي به دستور ميرزا كوچك خان جنگلي، اسيران، آزاد شد و به شهرهاي خود بازگشتند. فتح قزاق خانه، هر چند موقعيت جنگليها را در اين منطقه افزايش داد ولي دولت مركزي از اين مسأله به راحتي نگذشت و تا سركوبي كامل نهضت جنگل پيش رفت تا اين كه به شهادت ميرزا كوچك خان جنگلي و پايان قيام جنگل انجاميد. |
|
5) برگزاري ششمين كنفرانس عمومي خبرگزاريهاي كشورهاي غيرمتعهد "پوول" (1371 ش) |
|
6) برگزاري اجلاس بينالمجالس اسلامي در تهران (1378ش):
اولين اجلاس بين المجالس كشورهاي اسلامي، به منظور تأسيس اتحاديه مجالس كشورهاي اسلامي با پيام مقام معظم رهبري حضرت آيتاللَّه خامنهاي و سخنان حجتالاسلام سيد محمد خاتمي، رييس جمهور، در محل سالن اجلاس سران كنفرانس اسلامي در تهران آغاز به كار كرد. در اين اجلاس سه روزه، رؤسا و هيئتهاي پارلماني بلندپايه حدود پنجاه كشور اسلامي به منظور تأسيس سازمان مجالس كشورهاي اسلامي گرد هم آمدند كه از اين ميان، رؤساي مجالس 28 كشور به همراه نايب رئيسان و رؤساي كميتههاي خارجي، حضور داشتند. در اين اجلاس، ايران به رياست سازمان مجالس كشورهاي اسلامي انتخاب شد و يكي از مهمترين كارهاي اين سازمان، ارتباط مجالس كشورهاي مسلمان با يكديگر عنوان گرديد. در اين اجلاس، اساسنامه اتحاديه تصويب شد و جمهوري اسلامي ايران به مدت 2 سال به رياست آن دست يافت. اين كنفرانس هر دو سال يكبار در يكي از كشورهاي عضو تشكيل جلسه خواهد داد. شوراي كنفرانس، كميته اجرايي و دبيرخانه، سه نهاد اين اتحاديه ميباشد كه دبيرخانه آن در تهران واقع است. |
.jpg "25 خرداد 1389 / 2 رجب 1431 / 15 ژوئن 2010")
7) ميلاد امام "عليالنقي"(ع) به روايتي(212 ق) |
|
8) تولد "ابن رومي" شاعر مشهور عرب در بغداد(221 ق):
علي بن عباس بغدادي معروف به ابن رومي از كودكي تحصيل علم را نزد پدرش آغاز كرد و سپس نزد اساتيد برجستهي آن زمان تحصيلات خود را ادامه داد. ابن رومي در جواني در علوم رايج زمان به ويژه در ادبيات و سرودن شعر مهارت خوبي پيدا كرد. وي را شاعر خاص امام حسن عسكري(ع) ميدانند، زيرا اشعار بسياري در مدح آن حضرت سروده است. از ابنرومي اشعار زيبايي برجاي مانده كه تسلط او بر شعر و وسعت اطلاعاتش را نشان ميدهد. ابنرومي در 28 جمادي الاولي 283 در 62 سالگي وفات يافت و به قولي كشته شد. |
.jpg "25 خرداد 1389 / 2 رجب 1431 / 15 ژوئن 2010")
9) درگذشت "ابوريحان بيروني" دانشمند بزرگ مسلمان(440 ق):
محمد بن احمد بن ريحان هروي خوارزمي بيروني معروف به ابوريحان بيروني، از مشاهير حكماي نامي و اكابر فلاسفهي اسلامي ايران زمين ميباشد كه در فنون رياضي، طب، نجوم و ساير علوم زمان خود، متبحر بوده است. وي نزديك به چهل سال در هند اقامت گزيد و علاوه بر تسلط كامل به زبان آنها، افكار حكماي هند و فلاسفهي يونان را ضميمهي معارف اسلامي نمود و علوم و معارف اسلامي را در بلاد هندوستان رواج كلي داد. همچنين در رياضيات، هيئت و جغرافيا فعاليتهاي علمي زيادي داشته و كتب گوناگوني نگاشته است. وي معاصر حكيم ابوعلي مسكويه، ابوسهل مسيحي و ابوعلي سينا، بوده است. اين فيلسوف و حكيم بزرگ مسلمان، قرنها قبل از دانشمندان غربي، كروي بودن زمين را كشف كرد و بر اساس محاسبات خود به اين نتيجه رسيد كه زمين هر روز يك بار به دور خود و هر سال يك بار به دور خورشيد ميچرخد. ابوريحان بيروني به زبانهاي عربي، يوناني و سانسكريت تسلط داشت و با تكيه بر دانش گستردهي خويش، كتابهاي متعددي را ترجمه كرد. علاوه بر آن حدود نيمي از آثار با ارزش اين دانشمند نامي مسلمان در علم رياضيات و نجوم ميباشد. الارشادُ في احكامِ النجوم، زيج مسعودي و مالَلهِند از جمله تاليفات اوست. |
.jpg "25 خرداد 1389 / 2 رجب 1431 / 15 ژوئن 2010")
10) 15 ژوئن سال 1836 ميلادي :
آندره ماري آمپر رياضيدان و فيزيكدان فرانسوي پس از 61 سال زندگي درگذشت. او عمر خويش را صرف تحقيق و مطالعه علمي كرد و در نهايت موفق به كشف رابطه ميان برق و مغناطيس شد . قابل توجه است كه واجد شدت جريان برق به نام او آمپر نامگذاري شده است . |
|
11) 15 ژوئن سال 1848 ميلادي :
برلين شهر تاريخي آلمان از سوي بيسمارك صدراعظم اين كشور به پايتختي انتخاب شد. انتخاب برلين به عنوان مركز امپراتوري آلمان بعد از انجام طرح اتحاد نواحي مختلف آلمان صورت گرفت . كه طراح اصلي آن بيسمارك بود . بعد از جنگ جهاني دوم برلين به دو بخش غربي و شرقي تقسيم شد. بخش شرقي آن پايتخت آلمان شرقي و قسمت غربي آن يكي از ايالات مهم آلمان غربي گرديد . اما در سپتامبر سال 1990 ميلادي به دنبال سقوط ديوار برلين زمينه هاي وحدت دو آلمان فراهم شد و هر دو بخش برلين به صورت يك مركز واحد، در آلمان متحد درآمد . |
|
12) تولد "تيتسيانو تيسين" نقاش برجسته ايتاليايي (1477م):
تيتسيانو وِچلي نقاش ايتاليايى كه به تيسين شهرت يافته است، در نيمه ژوئن 1477م در جنوب سلسله جبال آلپ در ايتاليا به دنيا آمد. وي در هنر نقاشي به استادي رسيد و شهرتي عظيم پيدا كرد. تيسين بزرگترين و پركارترين هنرمند در جمع نقاشان ونيزي است و از جمله بزرگترين نقاشان دنياي غرب. وي همچنين در مقام رنگشناسي چيرهدست است.وي پدر شيوه جديد در نقاشي است. تيسين در سال 1516م به مقام نقاش جمهوري ونيز برگزيده شد. وي نه فقط در عرصه شبيه سازي از موضوعات اسطورهايو ديني، پركار بود، بلكه به عنوان يكي از پرارزشترين و بهترين هنرمندان چهرهنگار نيز شهرت داشت. بيشترين شهرت تيسين نزد معاصرانش به پُرْتْرههاي او مربوط ميشود. در نتيجه، تسلط و توانايى وي باعث شد تا قدرتمندان جهان براي آنكه مدل نقاشي وي شوند، به رقابت بپردازند و در واقع معتقد بودند به وسيله قلم و كار تيسين به شخصيتي ماندگار تبديل خواهند شد. همزمان با گذشت سالهاي عمر تيسين، افتخار و عظمت به او نزديكتر ميشد و تمام بزرگان اروپا او را ميشناختند. تحول كار تيسين همچون روند زندگياش پرشتاب بود. او به سرعت شيوهاي توانمند بر اساس سبك شاعرانه پديد آورد. احساسات درباريان، نيروهاي كيهاني، راز زندگي و مرگ و خوشيهاي عشق مقدس از مضاميني بودند كه در آثارش به آنها ميپرداخت. از آثار تيسين ميتوان از مردي با دست كش، مريم با اعضاي خانواده پزارو، گذاشتن تاج خار بر سر مسيح(ع)، تك چهره خود و پرتدههاي بسياري از مشاهير زمان او را ياد كرد. تيتسيانو وچلي معروف به تيسين پس ازحدود يك قرن زندگي در عالم هنر سرانجام در نيمه ژوئيه سال 1576م، درگذشت. |
|
13) سركوب قيام استقلال طلبان اسكاتلندي توسط نيروهاي انگليس (1708م) :
انگلستان از ديرباز همواره در صدد الحاق منطقه اسكاتلند در شمال اين كشور، به سرزمين اصلي خود بود تا اينكه اين امر در اوايل قرن هفدهم تحقق يافت. اما قيامهاي متعدد اسكاتلنديها عليه سلطه انگليس حاكي از نارضايتي آنها از چنين وضعيتي بود. با اين حال، پارلمانهاي دو كشور در سال 1707م در يكديگر ادغام شدند. اين تصميم خشم اسكاتلنديها را برانگيخت و موجب قيام ديگري شد كه در روز پانزدهم ژوئن 1708م سركوب گرديد. با اين حال، در پي گسترش اعتراضها، لندن مجبور شد با تأسيس يك پارلمان محلي در اسكاتلند موافقت كند. |
.jpg "25 خرداد 1389 / 2 رجب 1431 / 15 ژوئن 2010")
14) اعدام "ايمره ناگي" سياست مدار اصلاح طلب مجارستاني (1897م):
ايمره ناگي سياست مدار اصلاح طلب و مردمي مجارستان، در سال 1896م در خانوادهاي روستايى در مجارستان به دنيا آمد. وي در كشاكش جنگ جهاني اول به جنبش كمونيستي پيوست و به هنگام انقلاب روسيه راهي مسكو شد تا نيروهاي بلشويكي را جهت نيل به پيروزي ياري رساند. ناگي در مسكو تحصيلات خود را در رشته كشاورزي به اتمام رساند و به عنوان يك مبلغ كمونيستي طرفدار لنين، راهي كشور خويش گرديد. فعاليت سياسي ناگي تا زمان جنگ جهاني دوم ادامه يافت و در نهايت پس از تشكيل يك دولت موقت انقلابي و كمونيستي در مجارستان در سال 1944م، وي به وزارت كشاورزي رسيد. ناگي در اين مقام، مرام ماركسيسمي مبني بر مصادره زمين از فئودالها و تقسيم بين خرده مالكان را به انجام رساند، با اين حال، دو سال بعد به اتهام اينكه در جهت اشاعه كمونيسم كاري انجام نميدهد از كار بر كنار شد. با مرگ استالين، ناگي بار ديگر به صحنه سياسي كشور بازگشت و با حمايت كامل حزب كمونيست شوروي، بر مسند رياست دولت مجارستان تكيه زد. او در اين مقام، اردوگاههاي كار اجباري را بست، آزاديهاي اجتماعي را تا حدي توسعه داد و وسايل رفاه كشاورزان و روستائيان را فراهم آورد. ايمره ناگي همچنين به سبب تشخيص صلاح جامعه مجارستان، به اصلاحات سياسي با هدف كمرنگ ساختن نقش مديريت حزب كمونيست بر جامعه و رونق اقتصاد آن كشور دست زد. اقدامات ناگي موجي از خشم و نفرت را عليه شوروي و مصالح حزب كمونيست ايجاد نمود. و مردم آشكارا انزجار خود را از حزب كمونيست شوروي و مجارستان اعلام ميكردند. اين حوادث، نهايتاً خشم كرملين را برانگيخت و موجبات اشغال نظامي مجارستان توسط ارتش سرخ شوروي سابق را در سال 1956م به وجود آورد. با ورود ارتش سرخ به كشور، ناگي به سفارت يوگسلاوي در بوداپست پناهنده شد. پس از 20 روز، عليرغم قول تامين جاني وي، او را به مقر حزب كمونيست منتقل كردند. ايمره ناگي دو سال بعد به اتهام خيانت به آرمانهاي سوسياليسم محاكمه و سرانجام در 15 ژوئن 1958م در 62 سالگي اعدام شد. او نزد مردم مجار به عنوان يك قهرمان ملي كه مصالح ملي را بر منافع حزبي ترجيح داده بود، شناخته شده است. |
.jpg "25 خرداد 1389 / 2 رجب 1431 / 15 ژوئن 2010")
15) تولد "يوري آندروپوف" رهبر پيشين اتحاد جماهير شوروي سابق (1914م) (ر.ك: 9 فوريه) |
|
16) تولد هری لنگدن (1944-1884) کمدین آمریکایی |
