نام گل	آفتابگردان
نام انگلیسی	Sun flower
نام علمی	Helianthus annuus
زادگاه	شمال و جنوب آمریکا

معرفی آفتابگردان

گل آفتابگردان از جمله گل های زیبایی است که در ابتدا در شمال و جنوب امریکا دیده شده و ریشه ی این گیاه زیبا به 4 هزار سال قبل بر می گردد و از جمله گل های بسیار قد بلند محسوب می شود که 70 گونه مختلف آن شناسایی شده و به رنگ های سفید یا قرمز و رنگ زرد یا قرمز وجود دارد .

از بعضی گونه های گل آفتابگردان، روغن های زیادی گرفته می شود که در مصارف غذایی هم میتوان از آن استفاده کرد و بعضی از گونه ها، تخمه های بسیار خوش خوراکی دارند که از این لحاظ بسیار مورد توجه و محبوب هستند و آفتابگردان به خاطر قیمت مناسبی که دارد از نظر اقتصادی نیز مورد توجه است به همین علت به طور فراوان از آن کاشت و تکثیر می کنند.

گل آفتابگردان از جمله گل های چند ساله محسوب می شود و با یک بار کاشتن تا چند سال از این محصول می توان برداشت کرد. جالب اینجاست که گل آفتابگردان تا زمانی که بالغ نشده با تغییر جهت خورشید به سمت خورشید می چرخد اما زمانی که بالغ شد با تغییر جهت خورشید دیگر تغییر جهت نمی دهد.

شکوفه گل های آفتابگردان در فصل تابستان باز می شود و هر گل دارای هزار تا چهار هزار دانه است که یک منبع مهم غذایی به شمار می آید.

گل آفتابگردان به عنوان نماد وفاداری، ستایش و پایدار ماندن یک رابطه طولانی شناخته شده است.

جالب است بدانید که هندی ها از دانه های پخته و یا خام آفتابگردان در مصارف دارویی و غذایی استفاده می کنند به همین خاطر گونه های مختلف این گیاه را پرورش می دهند.

انواع

گل آفتابگردان از تنوع بسیاری برخورداراست به طوری که تقریباً 67نوع مختلف آن در سراسر جهان کاشته می شود.

یکی از آنها آفتابگردان آمریکایی می باشد که دارای گلی بزرگ و ارتفاعی بلند است ، از انواع دیگر آن می توان به آفتابگردان کوتوله اشاره کرد ، این گل با اینکه دارای قد بلندی است ولی چون از سایر انواع خود کوتاه تراست این لقب را گرفته است.

1. یکی دیگر از انواع گل آفتابگردان که به شکوفه های دوتایی اش معروف است خورشید طلایی بزرگ است که قدش حدود 1 متر و 8 سانتیمتر است و سر آن بزرگ و شباهتی به قاصدک و رنگ طلایی زیبایی دارد .

2. نوع دیگری از گل آفتابگردان که ماموت روسی نام دارد، قدی بسیار بلند و سری بزرگ با دانه هایی درشت و راه راه شکل که گاهی قد این نوع گل به 3.7 متر می رسد و همین مزیت باعث شده تا این نوع گل را بیشتر پرورش دهند.

3. گل بلوند توت فرنگی از انواع آفتابگردان هایی است که شکوفه هایی به رنگ زرد و صورتی می دهد وقد این گل زیبا به 1.8 متر می رسد.

4. از انواع دیگر گل آفتابگردان می توان به مولین راگ اشاره کرد که گل هایی به رنگ قرمز تیره دارد و معمولا قد این نوع گل 1.2 متر است.

5. گل آفتابگردان سفید ایتالیایی با اینکه گل های براقی ندارد ولی با شکوفه های سفید رنگ زیبایش در مرکز تیره ی گل زیبایی چشم نوازی دارد، قد ساقه های گل آفتابگردان سفید ایتالیایی معمولا به 1.5 متر می رسد.

6. یکی دیگر از انواع گل آفتابگردان پرتو آفتاب است که با رنگ زرد طلاییش و گل های خاصی که می دهد مورد توجه است و این گل زیبا 1.5 متر قد دارد ، اما این گل زیبا زیاد مقاوم و ضخیم نمی باشد.

7. بکاهای کوچک از جمله گل های آفتابگردان طلایی روشن و قرمز است که می توان آنها را در باغچه کاشت و از شکوفه های رنگی زیبایی که می دهد لذت برد ، قد این گل زیبا حدودا به 1 متر می رسد.

نحوه کاشت

برای کاشت گل آفتابگردان باید از خاکی مناسب که زهکشی خوبی نیز داشته باشد استفاده کرد و آبدهی و کوددهی به این گیاه باید به اندازه و به موقع باشد به این صورت که 20 روز قبل و 20 روز بعد از اینکه گیاه ما به گلدهی رسید آبیاری باید محدود و به اندازه باشد و بهتر است برای رشد بیشتر گیاهمان برگ هایی را که پژمرده و یا مرده هستند را از گیاه جدا کنیم.

فواید و خواص گل های آفتابگردان برای باغچه و زمین کشاورزی

از خواص هایی که گل آفتابگردان برای زمینهای کشاورزی و باغچه های ما دارند:

1) برای گرده افشانی و تغذیه ی زنبورعسل ها
2) گل آفتابگردان می تواند فلزات سمی سنگین و بیشتر سموم مواد شیمیایی خاک را جذب خود کند
3) به سادگی پرورش دادن این گیاه
4) درخشندگی و براقیت بخشیدن به گیاهان باغچه
5) دانه های سیاه و طوسی خوشمزه ای که منبع ویتامین ای و سلنیوم و منیزیم هستند

نکات و اصول پرورش گل های آفتابگردان

گل آفتابگردان از جمله گل هایی است که مقاومتش در برابر نور خورشید بالا میباشد به همین خاطر به راحتی می توان آن را در باغچه کاشت و جالب اینجاست که به مراقبت زیادی نیاز ندارد.

1) در مرحله ی اول برای اینکه محصول خوبی داشته باشیم باید بدانیم که گل را در چه محلی بکاریم که در طول روز 6 تا 8 ساعت نور مستقیم خورشید را دریافت کند تا رشد بهتری داشته باشد ، البته به خاطر داشته باشید که گل آفتابگردان را در محل های باد خیز نباید کاشت.

2) در مرحله ی دوم اگر بخواهیم گیاه ما از نوع بهترین باشد باید دانه های آن را به محلی ببریم که دمای آنجا 55 یا کمتر از 60 درجه سانتی گراد باشد و در عمق 2.5 تا 7.5 سانتیمتری زمین بکاریم ، اما اگر گل آفتابگردان قد بلندتری می خواهید باید دانه ها در عمق 45.5 سانتیمتری زمین کاشته شوند.

3) در این مرحله باید از گیاه آفتابگردان مراقبت شود تا به خوبی رشد کند برای این کار باید روزانه اطراف ریشه گیاهمان که حدودا 7 تا 10 سانتیمتر با ریشه فاصله دارد را آبیاری کنیم ، حواسمان باشد که گیاه را غرقاب نکنیم زیرا این گیاه در محیط ها و شرایط خشک آب و هوایی هم به راحتی به رشد خود ادامه می دهند بنابراین هفته ای یک بار و در هنگام صبح بهترین موقع برای آبیاری گیاه است تا گیاهی سالم و قوی داشته باشیم.

4) در این مرحله اگر خاکی که گیاه را در آن کاشته اید ضعیف است از بارور کردن آن خود داری کنید در غیر این صورت شما میتوانید دایره ای دور تا دور گل آفتابگردان خود بکنید و آن را آبیاری کنید به این دلیل که برای بارور کردن گیاه نباید پایه خراب و ساقه لمس شود.

5) در این مرحله باید حواسمان به گیاهمان باشد که هنگام قد کشیدن ، گیاهمان را با نخ ببندیم تا از شکسته شدن آن هنگام بزرگ شدن شکوفه ها و بار دادن جلوگیری کنیم.

6) در این مرحله شما باید به صورت دستی گل ها را بچینید و باید شکوفه های اصلی آن را برش دهید تا گیاهتان گل های بیشتری دهد.

نحوه تکثیر و برداشت گل آفتابگردان

نحوه تکثیر گل آفتابگردان از طریق کاشت دانه می باشد به این صورت که، 24 ساعت قبل دانه ها را در آب گرم خیس می کنیم و بعد در محلی که انتخاب کرده ایم با فاصله ی 10 سانتیمتر از هم و در عمق 5 سانتیمتری خاک می کاریم ، بعد از 2الی3 هفته که آبیاری به صورت منظم انجام شد گیاه ما جوانه زده و روند رشد خود را آغاز می کند.

نکته ای که در هنگام برداشت باید به آن توجه کنید این است که محصول باید به موقع برداشت شود یعنی زمانی که پشت طبق گل کمی به رنگ قهوه ای در آمده باشد ، اگر دانه ها را زود تر از موعد برداشت کنیم محصول ما بی کیفیت خواهد شد و اگر دیرتر از موعد برداشت کنیم باعث ریزش دانه ها می شود.

شرایط نگهداری

نور

گل آفتابگردان از جمله گل های آفتاب دوست است به طوری که 6 تا 8 ساعت باید نور کامل و مستقیم آفتاب را دریافت کند در این شرایط است که می تواند شکوفه دهی بالاتری داشته باشد. این گل زیبا در شرایط آب و هوایی که گرم و خشک باشد نیز از خود مقاومت نشان می دهد.

دما

گل آفتابگردان از جمله گل هایی است که گرما را به سرما ترجیح می دهد و در سرما مقاومتی از خود نشان نمی دهد ، اما در دمای 15 تا 35 درجه سانتی گراد به بهترین نحو رشد می کند.

آبیاری

مقاوم بودن گل آفتابگردان در برابر دمای بالا به این معنا نیست که این گل نیاز به آبیاری ندارد ، دقیقا برعکس این گیاه زیبا زمانی که کاشته می شود برای رشد خود نیاز دارد که همیشه خاکش مرطوب باشد و آبیاریش باید منظم باشد و بعد از اینکه شروع به رشد کرد باید دور تا دور گل را حدود 8-6 سانتی متر دور تر از ساقه گودالی بکنیم و هفته ای یک بار به صورت عمقی آبیاری کنیم.

خاک

خاک گل آفتابگردان باید از زهکشی مناسبی برخوردار باشد تا باعث جمع شدن آب و پوسیدگی ریشه نشود بنابراین باید از خاک های متخلخل استفاده کرد تا آب به خوبی عبور کرده و ریشه ها به اندازه کافی رشد کنند و حتی ریشه هایی که در سطح خاک هستند بتوانند در عمق خاک نفوذ کنند تا ریشه و پایه ی گیاه مستحکم شود تا بتواند در برابر وزش بادهای شدید از خود مقاومت نشان دهد و سقوط نکند. برای اینکه گیاه ما در برابر باد محافظت شود بهتر است در کنار دیوارهای جنوبی کاشته شود.

کوددهی

گل آفتابکردان را اگر در خاکی بکاریم که غنی باشد نیازی به کوددهی ندارد ولی اگر غیر از این باشد و خاک ما مواد مغذی لازم را نداشته باشد نیاز به کودهای هوشمند و یا کمپوست دارد که باید این کودها را با فاصله از ساقه ی گیاه استفاده کرد تا گیاه آسیب نبیند. همچنین می توانیم از کودهای مایع نیز برای گیاهمان استفاده کنیم به این صورت که کود را در آب حل می کنیم و دور تا دور گیاه هنگام آبیاری می ریزیم. به این نکته توجه کنید که اگر خاک شما حاصلخیز باشد و شما به آن کود اضافه کنید میزان نیتروژن زیاد خواهد شد که این باعث می شود گیاه ما دیرتر به گلدهی برسد و یا باعث شکستن ساقه شود.

منبع: خانه و خانواده راسخون