ماهی فنکوس ( پنگوسی ) ( Pangasius )

فنکوس یکی از ماهیان خانواده Pangasiidaeاست. این ماهی همچنین از خانواده گربه ماهی ها می باشد و به گربه ماهی غول آسا معروف است. این ماهی بومی رودخانه مکونگ تایوان است. بزرگ ترین اندازه شناخته شده این ماهی ۳.۲ متر بوده است.این ماهی بسیار پر تحرک است و برای ادامه حیات به اکسیژن زیادی نیاز دارد. قدرت پایداری و عمر این ماهی زیاد است و میتواند در دامنه دمایی و پی هاش بالایی زندگی کند. این ماهی ملایم است و خطری برای سایر ماهی ها ایجاد نمی کند. همچنين براي نگه داري اين ماهي ماهي هاي گوشتخوار بزرگتر از آن را باهم نگه نداريد. چون طعمه آنها خواهد شد. در بازار سه نوع اين ماهي متنوع است كه به فنكوس سفيد ، سياه و شكاري(باله بلند) معروف هستند. اين هماهي علاقه زيادي به زندگي گروهي دارد و در صورت تنهايي اعتصاب غذا مي كند و بعد از چسبيدن جداره معده اش به هم خواهد مرد. بنابراين براي نگه داري آن حد اقل دوتا داشته باشيد و فرق نمي كند كه هر دو از يك نوع باشند و يا متفاوت. در بين اين سه نوع فنكوس شكاري كمي وحشي تر است و به همين دليل بسياري آن را كوسه مي نامند. برخلاف دو نوع ديگر گوشتخوار است و مي تواند براي ماهي هاي كوچك ايجاد خطر كند. گونه گیاهخوار این ماهی دارای بینایی بسیار ضعیفی است و بیشتر از طریق بویایی و گیرنده های حسی واقع در ناحیه سبیل ها غذا را پیدا می کند به همین دلیل هم ماهی شدیدا ترسویی است و چندان مناسب آکواریوم نیست . با کوچکترین ضربه ای که به شیشه آکواریوم وارد بیاید این ماهی ها دچار ترس و استرس می شوند و گاه از آب به بیرون می جهند . حتی خاموش و روشن کردن پمپ هوا یا فیلتر و یا چراغ بالای آکواریوم و رد شدن از جلوی آکواریوم هم باعث وحشت این ماهی ها می شود که گاه به خودشان آسیب وارد می آورند و دچار استرس ماهی های دیگر می شوند . همین مساله باعث شده است تا مناسب نگهداری در آکواریوم نباشند و در واقع این ماهی ها رو در استخرهای سیمانی و طبیعت نگهداری می کنند و پرورش می دهند .
فقط گونه گوشت خوار این ماهی است که بعلت بینایی قوی تر و آرام تر بودن از جهت استرس , مناسب نگهداری با گونه های گوشتخوار است . در ضمن ارزش نوع گوشتخوار این ماهی به باله های بلند آن است و هر چقدر باله هایش بلند تر باشد ارزش بیشتری دارد . نوع گوشتخوار، از ماهی های ریز زنده و غذاهای گوشتی مثل دل چرخ شده با میگو بخوبی تغذیه می کند . این ماهی همه چیز خوار هست و در حوضچه های سیمانی آنها را با موز و سبزیجات و برنج و قطعات ماهی و مرغ و گوشت و کاهو و ژلاتین تغذیه می کنند . نیاز به مکانی وسیع برای شنا کردن دارند و بهتره کمتر از 3 عدد نگهداری نشوند و بهترین حالت 4 تا 6 عدد است . پنگوسیها نسبت به تغییر دما و کاهش آن بسیار حساسند و در صورت پائین بودن دما دچار بیماری سفیدک می شوند. دمای 26 تا 28 درجه و آبی با درجه کمی اسیدی رو می پسندند . مشکلی که در موقع حمل و نقل این ماهی ها بوجود می آید این است که گاهی دچار استرس می شوند و وقتی به آکواریوم انداخته می شوند تا مدتی وارونه و بی حرکت در آب غوطه ور می مانند که باعث وحشت آکواریومیست های کم تجربه می شود ! اما بعد از مدت کوتاهی کم کم ماهی به حالت عادی بر میگردد و شروع به شنا کردن می کند . این حالت اغلب برای ماهی های درشت تر اتفاق می افتد . درب آکواریوم رو برای این ماهی حتما باید بست چون این ماهی از آب به بیرون می جهد . این ماهی بطور خاصی علاقه زیادی به خوردن نخود فرنگی پخته که پوستش را کنده باشند و کمی له شده باشه دارد .این ماهی جزو ماهی های با دوام است و می توان با تمام انواع شارک ها در یکجا نگهداری کرد . این ماهی ها همچنین در جنوب شرقی آسیا طرفداران زیادی در ورزش ماهیگیری دارند .تولید مثل پنگوسی ها در شرایط خاصی انجام می شود و نیاز به هورمونهایی مثل Clarius دارد.
این گونه از ماهیان بزرگ در کشورهای جنوب شرقی آسیا همچون تایلند ، مالزی و ویتنام یافت می شوند . کوسه ی ملون یا پنگوسی نامی است که به این ماهی اطلاق می شود و علتش هم به خاطر نحوه ی شنا کردن آن در میانه ی آب و یا شباهت ظاهری اش با هم نام خود(کوسه) می باشد . این ماهیان به خانواده ی پنگاسیده ها (PANGASSIDAE) تعلق دارند . این خانواده شامل تعدادی ماهی است که همگی بومی جنوب شرقی آسیا بوده و حداقل تا 45 سانتیمتر رشد می کنند . به جهت اندازه ی بزرگ و زندگی جمعی آنها اغلب شکار شده و به عنوان غذا مورد استفاده قرار می گیرند . پنگوسی می تواند به وزنی بالغ بر 15 کیلوگرم برسد و بزرگی در حدود 120-100 سانتیمتر داشته باشد . سرعت رشد بسیار بالائی دارند و در عرض 4 سال به بلوغ جنسی می رسند . پنگوسی ماهی بسیار عصبانی است . همچنین قدرت بینایی اونیز بسیار ضعیف است .دمای مناتسب برای این ماهی ۲۵-۳۰ درجه بوده و به آب سبک و یا کمی سنگین نیاز دارد. این عصبانیت و هیجان اغلب هنگامی که بصورت انفرادی نگهداری شوند تشدید می شود . برای جلوگیری از ترسیدن ماهی که موجب آسیب به خود ماهی و همچنین به دکوراسیون آکواریم می گردد از ضربه زدن به شدت بپرهیزید . این ماهی در عمیق ترین نقاط رودخانه ها می ماند و بدین ترتیب در فصول بارانی یافت می شود . برای رشد بهتر و همچنین شادابی ماهی سعی کنید بیشتر از 3 تا از این ماهی را داشته باشید ولی به خاطر داشته باشید که با بزرگتر شدنشان حس انزوا طلبی و همچنین محدوده طلبی آنها در مقایسه با قبل افزایش می بابد . در اسارت اندازه ی این ماهی ها به بیش از 55 سانتیمتر نمی رسد . ماهیان شاداب و فعالی هستند ولی از بینائی ضعیفی برخوردارند که این امر موجب زود عصبانی شدن آنها می شود . این ماهیان در آبهایی با جریان تند زندگی می کنند و در هنگام جفت گیری در خلاف جهت آب مهاجرت می کنند . از آکواریومی با روشنائی زیاد و دکوراسیون کم خوششان می آید و برای تداعی کردن زاد بومشان بهتر است از چند گیاه شناور نیز در آکواریوم استفاده شود . آکواریوم گیاه کاری شده ی بدون دکوراسیون مناسب ترین تانک برای نگهداری آنها می باشد . پنگوسی به فضای زیادی برای شنا کردن نیاز دارد و چنین آکواریومی علاوه بر قرار دادن چنین فضایی در اختیار ماهی ، موجب عدم احساس شلوغی توسط ماهی می شود . ضربه زدن به شیشه ، روشن کردن ناگهانی لامپ آکواریوم و حرکات ناگهانی موجب ترسیدن این ماهی می شود که در چنین حالتی ماهی خود را به اطراف تانک می کوبد و پس از مدتی در کف تانک به پشت یا بغل دراز می کشد و یا به سطح آب و یا گوشه ای از آکواریوم پناه می برد . پس از مدتی دوباره به حالت عادی برمی گردد و شروع به شنا کردن معمولی می کند . این ماهی در جوانی گوشتخوار است ولی با بزرگ شدن به سمت گیاه خواری پیش می رود . در جنوب شرقی آسیا پنگوسی در حوضچه هایی نگهداری و تکثیر می شود و توسط پس ماند آشپزخانه ها ، موز، سبوس برنج و برنج پخته تغذیه می شوند . این ماهی در اسارت بطور طبیعی تکثیر نمی شود . تکثیر آن از طریق تزریق هورمونهای Clarius و ... انجام می شوند . بدین ترتیب تخم ها از ماهیان نر و ماده جدا شده و در ظرفی ریخته می شود و باهم مخلوط می گردند ، تخم ها در دمای 30 درجه پس از 30-24 ساعت فیلتراسیون بیرون می ایند و تبدیل به بچه می شوند.غذاهای گیاهی و گوشتی متنوع برای سلامتی آنها بسیار مناسب است . همچنین می توان از غذاهایی چون : میگو ، پلت ها و کرم خونی اسفناج سبوس برنج و سایر غذاها استفاده کرد . ممکن است در هنگام نقل و انتقال و بخصوص زمانی که بصورت انفرادی نگهداری می شوند قهر کنند و غذا نخورند ولی جای نگرانی نیست می توان با دادن غذا مورد علاقه شان آنها را به روال عادی باز گرداند . یکی از غذاهای پیشنهادی مخلوط غذاهای گیاهی چون اسفناج ، کاهو یا نخود فرنگی و ... سبوس برنج ، مرغ ، ماهی و ژلاتین است. بعد از مخلوط کردن مقداری ویتامین C و سایر ملزومات ماهیان ، به صورت یخ زده در اختیار آنها قرار دهید .

منابع :
www.mahishahr.blogfa.com
aqua-center.persianblog.ir
/ن