پرسش:

آیا حجاب و پوشش تنها با چادر است؟

پاسخ:

در ایران و در زبان فارسی، پوشش تأمین کننده‌ی حجاب حداکثری، به شکل تن پوش رویی، بی‌آستین، گشاد و مسلط بر بدن به اسم «چادُر» (chador) شناخته می‌شود که چهار دور بدن را فرامی گیرد.

چادُر یا چادَر (chador) که به عربی سادِر (sador) گفته می‌شود به عنوان یکی از کامل‌ترین انواع تن پوش‌های موردقبول براساس معیارهای اسلامی از سوی بانوان ایرانی برگزیده شد که به هنگام بیرون رفتن از خانه، سر و بدن را می‌پوشانده‌اند.

از نظر قرآن شکل خاصی از پوشش که تأمین کننده‌ی حجاب حداکثری است، «جلباب» نام دارد که در سوره‌ی احزاب اینگونه بدان امر شده است:
«یا أَیهَا النَّبِی قُلْ لِأَزْوَاجِکَ وَ بَنَاتِکَ وَ نِسَاءِ الْمُؤْمِنِینَ یدْنِینَ عَلَیهِنَّ مِنْ جَلاَبِیبِهِنَّ ذلِکَ أَدْنَى أَنْ یعْرَفْنَ فَلاَ یؤْذَینَ وَ کَانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِیماً»(1)؛
ای پیامبر! به همسران و دخترانت و زنان مؤمنان بگو: جلباب‌های خود را بر خویش فروافکنند، این برای آنکه شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند (به احتیاط) نزدیک‌تر است و خدا آمرزنده‌ی مهربان است.

برای فهمیدن کارکرد جلباب و چگونگی پوشش آن، اگر واژه‌ی «یدنین» را در آیه معنا کنیم می‌یابیم که «دنّو» یعنی نزدیک سازی کنایه از پوشیدن چادر با علاقه است تا با نوعی محافظت و دقت همراه باشد نه مانند کسی که به صورت اجبار، لباس را بر تن می‌کند.

پس آنان که چادر بر سر کردنشان جنبه‌ی تشریفاتی و آنی دارد و یا با چادر بدن خود را نمی‌پوشانند، آن را رها کرده و وضع پوشیدنشان نشان می‌دهد که اهل پرهیز از معاشرت با مردان بیگانه نیستند و از اینکه مورد بهره برداری چشم‌ها قرار بگیرند، امتناعی ندارند، اهل عفاف و حجاب حداکثری نیستند.

کیفیت پوشش با چادر چیزی است که امروزه بسیاری از دختران و زنان مؤمن و مسلمان چادرپوش که حساسیت بیشتری نسبت به حجاب دارند، انجام می‌دهند و در حقیقت با چادر چهار دور بدن خود را می‌پوشانند به گونه‌ای که از بالای سر پوشیده می‌شود و اطراف آن جمع شده، تا پوشش بیشتر و بهتری نسبت به بدن داشته باشد و چهره و دست‌ها و اندام آنها پوشیده شود.

اما اینکه آیا حجاب و پوشش تنها با چادر است؟ پاسخ آن است که هرگاه «معیار» دانسته شود، «مصداق»‌هم تفاوت کند، خسارتی وارد نمی‌شود.

آنچه درباره‌ی حجاب مطرح و مطلوب است عبارتست از:

الف) پوشش ظاهر بدن (بویژه برای کسانی که ظاهری جذاب دارند)
ب) پوشش حجم و برآمدگی‌های بدن
ج) پوشش رفتارهای جذب کننده (و پرهیز از عشوه‌گری و جلوه‌گری)

در صدر اسلام «جلباب» پوشاننده‌ی ظاهر و حجم بدن و رفتارهای جذب کننده بوده، در ایران چادر همین کارکرد را دارد،

در کشورهای عربی عبا یا عبایه چنین است و امروزه پوشش‌های جدید با نام های دیگری و به شکل‌های متنوعی به چشم می‌خورد که باعث راحتی بانوان- بویژه دختران دانش آموز و دانشجو- بوده، آنان را در حمل وسایل و رسیدگی کامل به امور علمی و اجتماعی خود مدد می‌رساند.

آنچه در این عرصه مهم است حفظ عظمت یا وقار و متانت بانوان است.

از این رو رهبر کبیر انقلاب، امام خمینی رحمه الله «انتخاب چادر» از سوی زنان ایرانی را نشان «ادب بانوان» دانستند، زیرا از «حداقل حجاب» به «حجاب حداکثری» رو کرده‌اند و علاوه بر «جنبه‌ی فقهی»‌به «اثار اخلاقی» پوشش که احتیاط در حضور اجتماعی یا حوادث احتمالی توجه کرده‌اند و مقام معظم رهبری، حضرت آیت الله خامنه‌ای(2) نیز فرمود: «چادر نشان ملی ماست».(3)

پی‌نوشت‌ها:
1. سوره احزاب، آیه 59
2.www.porsojo
3. رک: استفتائات حضرت آیت الله خامنه ای، سؤال 580.

منبع: چگونه فرزندان ما باحجاب می شوند؟، حجت الاسلام دکتر احمد لقمانی، ناشر: بهشت بینش، چاپ یکم، 1389.