صفر تا صد اطلاعات مورد نیاز درباره مسواک و خرابی دندان
پوسیدگی دندان از مشکلات شایعی است که همه افراد؛ مرد و زن و کودک و بزرگسال را درگیر می‌کند. با اینکه مسواک زدن یکی از اقدامات مراقبتی مهم برای حفظ سلامت دندان‌هاست، اما به تنهایی نمی‌تواند از دندان‌ها محافظت کند و نقش عوامل دیگری که در پوسیدگی دندان تاثیرگذار است را از بین ببرد.به همین دلیل برخی از افراد با وجود اینکه مسواک می‌زنند، اما دچار پوسیدگی دندان می‌شوند. این مطلب راهنمای کاملی درباره مسواک و خرابی دندان است و به شما کمک می‌کند بدانید چرا با وجود اینکه مسواک می‌زنید، باز هم دندان پوسیده دارید.
پوسیدگی دندان چیست؟
پوسیدگی یا خرابی دندان یکی از شایع‌ترین مشکلات سلامتی است که موجب ایجاد حفره‌هایی روی دندان می‌شود یا لکه‌هایی را روی آن ایجاد می‌کند. در صورتی که اقدامات درمانی مناسب در مراحل اولیه پوسیدگی دندان انجام شود، می‌توان از تخریب عصب و از بین رفتن دندان جلوگیری کرد.اما به تعویق انداختن درمان دندان علاوه بر اینکه هزینه درمان را بیشتر می‌کند، ممکن است منجر به بی‌تاثیر شدن درمان دندانپزشکی و تخریب کامل دندان شود.
دندانپزشکان عقیده دارند مهم‌ترین اقدام برای جلوگیری از ایجاد پوسیدگی دندان مسواک زدن به شیوه صحیح است. اما برخی از افراد ادعا می‌کنند با اینکه همیشه مسواک می‌زنند، اما باز هم دندان‌های خرابی دارند. این افراد نسبت به ارتباط مسواک و خرابی دندان تردید دارند و حتی ممکن است برخی از آن‌ها ادعا کنند مسواک زدن موجب ایجاد پوسیدگی دندان شده است.
قبل از اینکه به بررسی ارتباط مسواک و خرابی دندان بپردازیم، بهتر است تعریف دقیقی از پوسیدگی دندان در اختیار داشته باشیم.
پوسیدگی دندان تخریب لایه رویی یا مینای دندان است. فرایند ایجاد پوسیدگی دندان به این صورت است که مواد غذایی و نوشیدنی‌ها و قند موجود در آن‌ها روی دندان باقی می‌ماند. باکتری‌ها قند روی دندان را استفاده می‌کنند و نوعی ماده اسیدی تولید می‌کنند که سبب تخریب مینای دندان می‌شود.
ارتباط مسواک و خرابی دندان چیست؟
ارتباط بین مسواک و خرابی دندان این است که با مسواک زدن بعد از هر وعده غذایی و بعد از مصرف شیرینی و شکلات، مواد غذایی چسبیده به سطح دندان جدا می‌شود و احتمال پوسیدگی دندان کاهش پیدا می‌کند.در پاسخ به افرادی که به ارتباط مسواک و خرابی دندان تردید دارند و ادعا می‌کنند با وجود مسواک زدن روزانه، همچنان دندان خراب دارند، باید بگوییم با اینکه مسواک زدن اقدام پیشگیرانه مناسبی است و بین مسواک زدن و پوسیدگی دندان ارتباط وجود دارد، اما این اقدام به تنهایی نمی‌تواند از بروز پوسیدگی دندان جلوگیری کند.
به عبارت دیگر دلیل پوسیدگی دندان فقط باقی ماندن مواد غذایی روی دندان نیست که بتوانیم با مسواک زدن آن را کنترل کنیم؛ بلکه عوامل دیگری هم در فرایند پوسیدگی دندان دخالت دارند.
مهم‌ترین عوامل ایجاد کننده پوسیدگی دندان شامل موارد زیر است.
1.تاثیر ژنتیک در پوسیدگی دندان
اغلب بیماری‌هایی که به آن مبتلا می‌شویم زمینه ژنتیکی دارند؛ پوسیدگی دندان هم از این قاعده مستثنی نیست. البته باید به این نکته دقت داشته باشیم که ژن پوسیدگی دندان به طور مستقیم از والدین به فرزندان انتقال پیدا نمی‌کند.بلکه زمینه بروز مشکلات دهان و دندان و پوسیدگی دندان از والدین به فرزندان منتقل می‌شود و باعث می‌شود با اینکه فرد مسواک می‌زند و بهداشت دهان و دندان را رعایت می‌کند، همچنان دچار پوسیدگی دندان شود و مجبور شود برای درمان دندان‌های خراب هزینه کند.
ارتباط مسواک و خرابی دندان تحت تاثیر ژنتیک قرار دارد، اما به این معنی نیست که فردی با ژنتیک دندان خراب، به بن بست رسیده یا دیگر لازم نیست اقدام پیشگیرانه مناسب انجام دهد. بلکه لازم است این افراد به جز مسواک زدن، سایر مراقبت‌های دهان و دندان را هم جدی بگیرند.
2.عدم مراجعه به دندانپزشک و تاثیر آن در پوسیدگی دندان
همه ما می‌دانیم دو مرتبه مسواک زدن روزانه با خمیر دندان حاوی فلوراید در جلوگیری از ایجاد پوسیدگی دندان تاثیر بسیاری دارد، اما مراجعه منظم به دندانپزشک نیز از اقدامات مراقبتی مهمی است که در ارتباط مسواک و خرابی دندان تاثیرگذار است.هر فرد باید هر 6 ماه یک بار به دندانپزشک مراجعه کند تا پوسیدگی‌های دندانی در مراحل اولیه تشخیص داده شود و درمان مناسب برای آن انجام شود. زیرا به تاخیر انداختن یا جدی نگرفتن مراجعه به دندانپزشکی باعث می‌شود پوسیدگی دندان به عصب برسد و هزینه درمان بیشتر شود.
3.تاثیر مشکلات دهان و دندان در ایجاد پوسیدگی دندان
برای بررسی دلایل ایجاد پوسیدگی دندان با وجود مسواک زدن باید به تاثیر مشکلات و بیماری‌های دهان و دندان هم توجه کنیم. مشکلاتی نظیر کج بودن دندان‌ها یا عدم رشد کامل آن‌ها، رشد زود هنگام دندان‌های شیری، شلوغ بودن دندان‌ها شایع‌ترین مشکلات دهان و دندان هستند که موجب ایجاد پوسیدگی دندان می‌شوند و مسواک زدن به تنهایی نمی‌تواند از بروز پوسیدگی دندان جلوگیری کند. به همین دلیل به کسانی که مشکلات دهان و دندان دارند توصیه می‌شود، هر چه زودتر به متخصص ارتودنسی مراجعه کنند و مشکلات لثه یا فک را درمان کنند تا بتوان ارتباط مثبت بین مسواک و خرابی دندان را تقویت کرد.
4.تاثیر تغذیه نادرست در ایجاد پوسیدگی دندان
یکی از شکایت‌های متداول درباره پوسیدگی دندان این است که با وجود مسواک زدن، پلاک‌ها به سمت مینای دندان می‌روند و آن را تخریب می‌کنند. برای بررسی عواملی که در ایجاد پوسیدگی دندان تاثیر دارند و ارتباط مسواک و خرابی دندان را تحت تاثیر قرار می‌دهند، باید نقش تغذیه را هم بررسی کنیم.هر چقدر هم که فرد مسواک زدن را جدی بگیرد، اما به نحوه صحیح تغذیه اهمیت ندهد، نمی‌تواند از ایجاد پوسیدگی دندان جلوگیری کند. با رعایت تغذیه سالم و متعادل می‌توان مواد مغذی مورد نیاز دندان‌ها را فراهم کرد و از آسیب به مینای دندان جلوگیری کرد.
کمبود کدام ویتامین‌ها موجب ایجاد پوسیدگی دندان می‌شوند؟
ویتامین A موجود در رژیم غذایی با پیشگیری از خشک شدن دهان، می‌تواند از سلامت دندان‌ها و لثه محافظت کند. همچنین وجود مقادیر کافی ویتامین D باعث می‌شود، کلسیم به حد کافی جذب بدن شود و میزان پوسیدگی دندان‌ها کاهش پیدا کند.به طور مثال استفاده از میوه خشک، آبنبات، شکلات، کلوچه، چیپس، شیرینی و بستنی و سایر غذاهای شیرین و فرآوری شده می‌تواند احتمال ایجاد پوسیدگی دندان و آسیب به مینای دندان را بیشتر کند.کسانی که می‌خواهند از دندان‌های خود مراقبت کنند باید مصرف میوه و سبزی را افزایش دهند تا با افزایش بزاق بتوانند احتمال بازسازی مینای دندان را بیشتر کنند.
همچنین افزایش مصرف لبنیات با تامین کلسیم مورد نیاز بدن می‌تواند در تقویت دندان‌ها و کاهش احتمال پوسیدگی دندان تاثیرگذار باشد. دقت داشته باشید نوشیدنی‌های گازدار هم در ایجاد پوسیدگی دندانی تاثیرگذار هستند و برای محافظت از دندان‌ها باید از رژیم غذایی روزانه حذف شوند.
5.تاثیر سیگار کشیدن در خراب شدن دندان
با وجود اینکه مسواک و خرابی دندان با هم ارتباط زیادی دارند، اما سیگار کشیدن عادت نامناسبی است که تاثیر مسواک زدن را کم می‌کند و در ایجاد پوسیدگی‌های دندانی تاثیر دارد. زیرا سیگار کشیدن باعث می‌شود میزان جریان خون در دهان کاهش پیدا کند و دندان‌ها دچار سایش شوند و پوشش محافظتی مینای آن‌ها از بین برود.
6.تاثیر ابتلا به برخی از بیماری‌ها در ایجاد پوسیدگی دندان
برای بررسی ارتباط بین مسواک و خرابی دندان باید بیماری‌هایی که احتمال پوسیدگی دندان را افزایش می‌دهند را هم بررسی کنیم. درد، افزایش حساسیت دندان‌ها یا ظاهر شدن لکه‌هایی روی آن‌ها ممکن است، به دلیل ابتلا به بیماری‌های خاص یا مصرف داروهای خاصی باشد.به طور مثال کسانی که مبتلا به آسم هستند داروهایی مصرف می‌کنند که میزان بزاق را کاهش می‌دهد و احتمال ابتلا به پوسیدگی دندان را افزایش می‌دهد. با توجه به اینکه مسواک زدن به تنهایی برای مراقبت از سلامت دهان و دندان این افراد کافی نیست؛ اما این افراد نباید به مراقبت‌های دهان و دندان بی‌توجهی کنند.
7.مسواک زدن به شیوه نادرست
افراد مختلف از هر سن و سالی ممکن است هنگام مسواک زدن با خونریزی از لثه مواجه شوند یا طعم و بوی تلخی را در دهان احساس کنند، حتی ممکن است با خوردن نوشیدنی‌های و خوراکی‌های خیلی سرد یا خیلی گرم آزرده شوند. این علائم نشان می‌دهد پوسیدگی دندان در حال گسترش است.از اقدامات مهمی که میزان پوسیدگی دندان را کنترل می‌کند و در ارتباط مسواک و خرابی دندان تاثیرگذار است؛ مسواک زدن با خمیردندان حاوی فلوراید است. دلیل تاکید به استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید هم این است که فلوراید مینای دندان را تقویت می‌کند و از شکستن آن جلوگیری می‌کند.
آیا مسواک زدن دندان را خراب می‌کند؟
یکی از سوالات متداول درباره ارتباط مسواک و خرابی دندان، نقش مسواک زدن در ایجاد آسیب‌های مینای دندان است. بهتر است بدانید با اینکه مسواک زدن یک اقدام پیشگیرانه موثر از خرابی دندان است، اما اگر به شیوه نادرستی انجام شود، زمینه پوسیدگی را فراهم می‌کند. مسواک زدن با خشونت، شرایط ساییده شدن مینای دندان و مشخص شدن عاج دندان نهفته را فراهم می‌کند.جمع بندی
پوسیدگی دندان با تخریب مینای دندان همراه است و علاوه بر درد و هزینه درمانی ممکن است موجب بروز بیماری‌های لثه هم شود. تجربه ناخوشانید پوسیدگی دندان به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود.
در این مطلب سعی کردیم اطلاعات کامل و دقیقی درباره ارتباط مسواک و خرابی دندان و عوامل دیگری که به جز مسواک زدن در محافظت از دندان تاثیر دارد را بررسی کنیم. امیدواریم این اطلاعات در تامین سلامت دهان و دندان به شما کمک کند.
