اعمال چهاردهمین روز از ماه رمضان
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) در رابطه با ماه رمضان فرمودند رمضان ماهی است که ابتدایش رحمت، میانه‌اش مغفرت و پایانش اجابت و آزادی از آتش جهنم است.از طرفی اعمال مستحبی فراوانی در مفاتیح الجنان و کتب روایی برای روز و شب چهاردهم رمضان توصیه شده که به برخی از آنها می پردازیم.نماز روز چهاردهم ماه رمضان
از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) روایت شده استفَمَنْ صَلَّى فِی اللَّیْلَهِ الرَّابِعَ عَشْرَهَ سِتّاً بِالْحَمْدِ وَ الزَّلْزَلَهِ ثَلَاثِینَ مَرَّهً هَوَّنَ اللَّهُ عَلَیْهِ سَکَرَاتِ الْمَوْتِ وَ مُنْکَرٍ وَ نَکِیرٍ
هر کس در شب چهاردهم ماه رمضان، این نماز را بخواند، شش رکعت در هر رکعت یک بار سوره حمد و سی بار سوره زلزله را قرائت کند،خداوند از برای او سختی های مرگ (جان کندن) و نکیر و منکر را آسان گرداند.
همچنین نماز دیگری که در کتاب زادالعماد برای این روز آمده است نمازی است سی رکعتی یعنی پانزده نماز دو رکعتی که در هر رکعت بعد از قرائت سوره حمد و سوره توحید آیه صد و ده سوره کهف خوانده می شود
قُلْ إِنَّمٰا أَنَا بَشَرٌ مِثْلُکُمْ یُوحىٰ إِلَیَّ أَنَّمٰا إِلٰهُکُمْ إِلٰهٌ وٰاحِدٌ فَمَنْ کٰانَ یَرْجُوا لِقٰاءَ رَبِّهِ فَلْیَعْمَلْ عَمَلاً صٰالِحاً وَ لاٰ یُشْرِکْ بِعِبٰادَهِ رَبِّهِ أَحَداً
بگو: جز این نیست که من مانند شما بشرى هستم دعوى احاطه به جهان هاى نامتناهى و کلیه کلمات الهى نکنم، تنها فرق من با شما این است که به من وحى می رسد که خداى شما خداى یکتاست، پس هرکس به لقاى رحمت پروردگارش امیدوار است باید نیکوکار شود و هرگز در پرستش خدایش احدى را با او شریک نگرداند.
دعای شب چهاردهم ماه رمضان
در کتاب اقبال الاعمال آمده است پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) در شب چهاردهم ماه رمضان این دعا را می خواندند:اللَّهُمَّ لَا تُؤَدِّبْنِی بِعُقُوبَتِکَ وَ لَا تَمْکُرْ بِی فِی حِیلَتِکَ مِنْ أَیْنَ لِیَ الْخَیْرُ وَ لَا یُوجَدُ إِلَّا مِنْ عِنْدِکَ
معبودا، با عقوبت خود ادبم مکن و با دچار نمودنم به حیله ات فریبم مزن. ای پروردگار من، از کجا خیر برای من باشد در حالی که خیر جز از نزد تو وجود پیدا نمی‌کند؟!
وَ مِنْ أَیْنَ لِیَ النَّجَاةُ وَ لَا تُسْتَطَاعُ إِلَّا بِکَ لَا الَّذِی أَحْسَنَ اسْتَغْنَی عَنْکَ وَ لَا الَّذِی أَسَاءَ وَ اجْتَرَأَ عَلَیْکَ خَرَجَ مِنْ قُدْرَتِکَ
و از کجا نجات برای من باشد درحالی که جز به تو نمی توان بدان اقدام کرد. نه کسی که کار نیکی انجام داد، از یاری و رحمت تو بی نیاز است و نه کسی که کار بد کرد و بر تو گستاخی نمود، از تحت قدرت تو بیرون آمد.
یَا رَبِّ بِکَ عَرَفْتُکَ وَ أَنْتَ دَلَلْتَنِی عَلَیْکَ وَ لَوْ لَا أَنْتَ مَا دَرَیْتُ مَنْ أَنْتَ
ای پروردگار من تو را به تو شناختم و تو بودی که مرا به‌سوی خود راهنمایی کرده و فراخواندی و اگر تو نبودی، هرگز نمی دانستم که تو چیستی.
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی أَدْعُوهُ فِیُجِیبُنِی وَ إِنْ کُنْتُ بَطِیئاً حِینَ یَدْعُونِی
ستایش خدا را که هرگاه او را می خوانم، به من پاسخ مثبت می دهد، اگرچه وقتی او مرا می خواند، سستم
وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی أَسْأَلُهُ فَیُعْطِینِی وَ إِنْ کُنْتُ بَخِیلًا حِینَ یَسْتَقْرِضُنِی
و ستایش خدا را که هرگاه از او درخواست می کنم، عطایم می کند اگرچه وقتی او از من قرض می طلبد، بخیل و تنگ چشمم
وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی وَکَلَنِی إِلَیْهِ فَأَکْرَمَنِی وَ لَمْ یَکِلْنِی إِلَی النَّاسِ فَیُهِینُونِی
و ستایش خدا را که مرا به خود واگذار کرد و گرامی داشت و به مردم واگذار نکرد تا مبادا به من اهانت نموده و مرا خوار بدارند
وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی تَحَبَّبَ إِلَیَّ وَ هُوَ غَنِیٌّ عَنِّی
و ستایش خود را که با وجود بی نیازی، نسبت به من اظهار دوستی نمود.
اللَّهُمَّ لَا أَجِدُ شَافِعاً إِلَیْکَ إِلَّا مَعْرِفَتِی بِأَنَّکَ أَفْضَلُ مَنْ قَصَدَ إِلَیْهِ الْمُضْطَرُّونَ
خداوندا، شفاعت‌کننده ای جز شناخت من به این که تو برترین کسی هستی که بیچارگان آهنگ تو را می کنند، ندارم
أَسْأَلُکَ مُقِرّاً بِأَنَّ لَکَ الطَّوْلَ وَ الْقُوَّةَ وَ الْحَوْلَ وَ الْقُدْرَةَ أَنْ تَحُطَّ عَنِّی وِزْرِیَ الَّذِی قَدْ حَنَا ظَهْرِی
و با اعتراف به این که بخشش و نیرو و بازدارندگی و قدرت از آن تو است، از تو خواهانم که بار گناه مرا که پشتم را خم کرده است، برداری
وَ تَعْصِمُنِی مِنَ الْهَوَی الْمُسَلَّطِ عَلَی عَقْلِی وَ أَنْ تَجْعَلَنِی مِنَ الَّذِینَ انْتَجَبْتَهُمْ لِطَاعَتِک
و از خواهش نفسم که بر عقلم غلبه کرده است، نگاه داری و از کسانی که برای طاعتت برگزیده ای، بگردانی.
دعای روز چهاردهم ماه رمضان
در کتاب مفاتیح الجنان دعای روز چهاردهم ماه رمضان بدین شرح استبسم الله الرحمن الرحیم
اللهمّ لاتؤاخِذْنی فیهِ بالعَثراتِ واقِلْنی فیهِ من الخَطایا والهَفَواتِ ولاتَجْعَلْنی فیه غَرَضاً للبلایا والآفاتِ بِعِزّتِکَ یا عزّ المسْلمین
خدایا مؤاخذه نکن مرا در این روز به لغزش ها و درگذر از من در آن از خطاها و بیهودگی ها و قرار مده مرا در آن نشانه تیر بلاها و آفات، ای عزت دهنده مسلمانان.
اعمال مشترک ماه رمضان
به نقل از سید بن طاوس که از حضرت امام جعفر صادق و امام موسی کاظم (علیهم السلام )روایت کرده اند اعمالی هستند که در تمامی روز ها و شب های ماه مبارک رمضان سفاش به انجام آنها شده است از جمله آن ها می توان به موارد ذیل اشاره کرد.دعاهایی که بعد از هر نماز می توان خواند عبارتند از:
1.اَللّهُمَّ ارْزُقْنی حَجَّ بَیْتِکَ الْحَرامِ فِی عامی هذا وَفی کُلِّ عامٍ ما اَبْقَیْتَنی فی یُسْرٍ مِنْکَ وَعافِیَةٍ، وَسَعَةِ رِزْقٍ، وَلا تُخْلِنی مِنْ تِلْکَ الْمواقِفِ الْکَریمَةِ، وَالْمَشاهِدِ الشَّریفَةِ، وَزِیارَةِ قَبْرِ نَبِیِّکَ صَلَواتُکَ عَلَیْهِ وَآلِهِ، وَفی جَمیعِ حَوائِجِ الدُّنْیا وَالاَْخِرَةِ فَکُنْ لی، اَللّهُمَّ اِنّی اَساَلُکَ فیما تَقْضی وَتُقَدِّرُ مِنَ الاََمْرِ الَْمحْتُومِ فی لَیْلَةِ الْقَدْرِ، مِنَ الْقَضاءِ الَّذی لا یُرَدُّ وَلا یُبَدَّلُ، اَنْ تَکْتُبَنی مِنْ حُجّاجِ بَیْتِکَ الْحَرامِ، الْمَبْرُورِ حَجُّهُمْ، الْمَشْکُورِ سَعْیُهُمْ، الْمَغْفُورِ ذُنُوبُهُمْ، الْمُکَفَّرِ عَنْهُمْ سَیِّئاتُهُمْ، واجْعَلْ فیما تَقْضی وَتُقَدِّرُ، اَنْ تُطیلَ عُمْری، وَتُوَسِّعَ عَلَیَّ رِزْقی، وَتُؤدِّی عَنّی اَمانَتی وَدَیْنی آمینَ رَبَّ الْعالَمین.
خدایا! در این سال و هر سال، تا زمانی که عمرم باقی است و در آسایش و گشایش روزی به سر می برم، زیارت خانه ات بیت الحرام را نصیبم گردان. و مرا از درک موقف های گرامی و دیدن مکان‌های شریف و زیارت قبر پیغمبرت که درودت بر او و آلش باد محروم مکن.
و در برآوردن جمیع احتیاجات دنیا و آخرتم یاریام کن. ای خدا! از تو درخواست می‌کنم هر آنچه از قضا و قَدَرت را که در شب قدر حتمی قرار دادی و دیگر برگشت و تغییری نمی‌پذیرد، مرا از حجاج بیت الحرامت قرار دهی. حاجیانی که حجشان پسندیده، سعیشان پذیرفته، گناهانشان آمرزیده و اعمال بدشان بخشیده شده است. و عمر طولانی در راه بندگی ات و روزیام را فراوان قرار ده و امانت‌ها و قرضم را ادا فرما.
2.یا عَلِیُّ یا عَظیمُ، یا غَفُورُ یا رَحیمُ، اَنْتَ الرَّبُّ الْعَظیمُ الَّذی لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیءٌ وَهُوَ السَّمیعُ الْبَصیرُ، وَهذا شَهْرٌ عَظَّمْتَهُ وَکَرَّمْتَهْ، وَشَرَّفْتَهُ وَفَضَّلْتَهُ عَلَی الشُّهُورِ، وَهُوَ الشَّهْرُ الَّذی فَرَضْتَ صِیامَهُ عَلَیَّ، وَهُوَ شَهْرُ رَمَضانَ، الَّذی اَنْزَلْتَ فیهِ الْقُرْآنَ، هُدیً لِلنّاسِ وَبَیِّناتٍ مِنَ الْهُدی وَالْفُرْقانَ، وَجَعَلْتَ فیهِ لَیْلَةَ الْقَدْرِ، وَجَعَلْتَها خَیْراً مِنْ اَلْفِ شَهْرٍ، فَیا ذَا الْمَنِّ وَلا یُمَنُّ عَلَیْکَ، مُنَّ عَلَیَّ بِفَکاکِ رَقَبَتی مِنَ النّارِ فیمَنْ تَمُنَّ عَلَیْهِ، وَاَدْخِلْنِی الْجَنَّةَ بِرَحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ.
ای خدای بلند مقام, ای بزرگوار, ای آمرزنده, ای مهربان! تویی خدای بزرگ که هیچ مانندی ندارد و به گفتار و کردار خلق شنوا و بینا است. و این ماهی که مقامش را بلند گردانیدی و بر دیگر ماه‌ها کرامت و شرافت بخشیدی, و روزه اش را بر من واجب گردانیدی, ماه رمضان است.
ماهی که در آن قرآن را برای راهنمایی مردم و نشان دادن راه هدایت و جدا نمودن حق از باطل فرو فرستادی و شب قدر را در این ماه مقرر داشتی و نیز آن شب را بر هزار ماه برتری دادی; پس ای خدای صاحب منت که هیچکس بر تو منت ندارد, در میان آن همه بندگانت که منت گزارده ای بر من منت گزار و از آتش دوزخ نجات بخش و به بهشت همیشگی داخل گردان! به حق رحمت بی پایانت ای مهربان‌ترین مهربانان.
3.اَللّهُمَّ اَدْخِلْ عَلی اَهْلِ الْقُبُورِ السُّرُورَ اَللّهُمَّ اَغْنِ کُلَّ فَقیرٍ، اَللّهُمَّ اَشْبِعْ کُلَّ جائِعٍ، اَللّهُمَّ اکْسُ کُلَّ عُرْیانٍ، اَللّهُمَّ اقْضِ دَیْنَ کُلِّ مَدینٍ، اَللّهُمَّ فَرِّجْ عَنْ کُلِّ مَکْرُوبٍ، اَللّهُمَّ رُدَّ کُلَّ غَریبٍ، اَللّهُمَّ فُکَّ کُلَّ اَسیرٍ، اَللّهُمَّ اَصْلِحْ کُلَّ فاسِدٍ مِنْ اُمُورِ الْمُسْلِمینَ، اَللّهُمَّ اشْفِ کُلَّ مَریضٍ، اللّهُمَّ سُدَّ فَقْرَنا بِغِناکَ، اَللّهُمَّ غَیِّر سُوءَ حالِنا بِحُسْنِ حالِکَ، اَللّهُمَّ اقْضِ عَنَّا الدَّیْنَ وَاَغْنِنا مِنَ الْفَقْرِ، اِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیءٍ قَدیرٌ.
ای خدا تو بر اهل قبرها نشاط و شادمانی عطا کن؛ فقیران را بی نیاز گردان؛ خدایا گرسنگان را سیر گردان؛ برهنگان را لباس بپوشان؛ خدا بدهی برهکاران را ادا فرما؛ سوگواران را دل شاد ساز؛ خدایا هر غریبی را به وطن باز رسان؛ هر اسیری را آزادی بخش؛ خدایا فسادگران در کار مسلمانان را اصلاح فرما؛ بیماران را شفا عنایت کن؛ ای خدا به غنای خود جلو فقر ما را ببند؛ بدی های ما را به خوبی صفایت تغییر ده؛ خدایا دیَن ما را ادا فرما و ناداری ما را به دارایی و بی نیازی بدل گردان که تو بر هر چیز توانایی.
منبع: سایت راسخون
