برای پخت سریع و برشته شدنِ پیتزا در فرِ اجاق گاز، باید از سطحی مناسب استفاده کنید. سنگ مخصوص پیتزا بهترین گزینه برای این کار است. در این مقاله قصد داریم درباره سنگ پیتزا و نحوه استفاده و مراقبت از آن صحبت کنبم.
موارد بیشتر برای شما
همه آنچه درباره سنگ پیتزا باید بدانید
این روزها اکثر ما برای درست کردن پیتزای خوشمزه از فرِ اجاق گاز استفاده می کنیم که با دمای بالا غذا را می پزد و نتیجه ای نسبتاً برشته و دلچسب ارائه می دهد. گاهی پخت این پیتزاها در فرِ اجاق گاز به قدری سریع است که بیش از چند دقیقه طول نمی کشد.
جدا از اهمیت دمای اجاق گاز، سطح قرارگیری پیتزا نیز عامل بسیار مهمی است. به عبارتی، باید به جنس کف فر نیز توجه کنید. هرچند اجاق گاز داغ محیط مناسبی برای پخت ایجاد می کند، اما اگر سطحی انتخاب کنید که حرارت را به خوبی جذب و منتقل کند، می توانید انتظار پیتزایی طلایی و برشته داشته باشید.
معمولاً حرارت از کف فر به سمت بالا منتشر می شود و همزمان پنیر و دیگر مواد پیتزا از پایین حرارت می بینند و می پزند. شاید ایده ال ترین حالت، استفاده از سطح چوبیِ داغ باشد، اما این امکان در آشپزخانه های خانگی معمولاً فراهم نیست.
خوشبختانه جایگزین های مناسبی وجود دارد. یکی از ابزارهای ارزان و کاربردی که شرایطی مشابه اجاق های چوبی را در خانه شبیه سازی می کند، سنگ پیتزا است. در ادامه با راسخون همراه باشید تا بیشتر با این سنگ و نحوه استفاده از آن آشنا شوید.
سنگ پیتزا دقیقاً چیست؟
سنگ پیتزا صفحه ای صاف، سنگی یا سرامیکی است که داخل فر قرار می گیرد و گرما را در خود ذخیره می کند. شما می توانید خمیر پیتزا را مستقیماً بدون نیاز به سینی جداگانه روی آن بگذارید. این سنگ با داغ شدن، حرارت را به طور یکنواخت به کف پیتزا منتقل می کند؛ دقیقاً مشابه حالتی که غذا را مستقیماً روی چوب و آتش می پزید.
سنگ پیتزا شبیه به سنگهای معمولی پخت و پز است، با این تفاوت که شکل آن گرد طراحی شده و گوشه های تیز ندارد. هرچند از بیشتر سنگ های پیتزا می توان برای پخت سایر غذاها هم استفاده کرد، اما سنگ های معمولی پخت و پز لزوماً برای پیتزا مناسب نیستند.
اگر بتوانید سنگ های ضخیم تر پیدا کنید، قطعاً نتایج بهتری خواهید گرفت. البته با افزایش ضخامت سنگ هم قیمت آن گران تر می شود و هم زمان بیشتری لازم است تا کاملاً داغ شود.
ساختار سنگ پیتزا
سنگ پیتزا معمولاً از مواد مقاوم در برابر حرارت ساخته می شود که به سه گروه اصلی تقسیم بندی می شوند:
۱ .سنگهای طبیعی (مثل سنگآهک یا بازالت)
مقاومت حرارتی بالا و عملکرد مطلوب در پخت پیتزا.
نقطه ضعف: حساسیت به تغییرات ناگهانی دما (ممکن است ترک بخورند).
۲ .سرامیک
قابلیت ذخیرهسازی حرارت عالی برای پخت یکنواخت.
نقطه ضعف: آسیبپذیری در برابر شوک دمایی (مثلاً قرار دادن سنگ داغ روی سطح سرد).
۳ .فلزات مقاوم (مانند استیل نسوز)
توزیع سریع و یکنواخت گرما.
نقطه ضعف: نیاز به نگهداری ویژه برای جلوگیری از زنگزدگی یا تغییر شکل
سنگ پیتزا چگونه کار می کند؟
سنگ های پیتزا با انتقال یکنواخت گرما به کف پیتزا، باعث برشته شدن آن می شوند. راز این عملکرد در ساختار متخلخل (حفره دار) سنگ نهفته است که رطوبت خمیر را جذب می کند.
وقتی دمای سنگ به ۵۰۰ درجهٔ فارنهایت (حدود ۲۶۰ درجهٔ سانتیگراد) می رسد، رطوبت اضافی خمیر را به سرعت جذب کرده و تبخیر می کند. این فرآیند از ایجاد لایهٔ نرم و مرطوب زیر پیتزا جلوگیری می کند و نتیجه نهایی، پایه ای ترد و طلایی است. همچنین، گرمای ذخیره شده در سنگ به قدری است که پیتزا را در زمان کوتاهی کاملاً می پزد.
چگونه از سنگ پیتزا استفاده کنیم؟
برای استفاده از سنگ پیتزا، مراحل زیر را دنبال کنید:
۱ .قرار دادن سنگ در فر سرد
سنگ پیتزا را قبل از روشن کردن فر روی قفسهٔ وسط یا پایین قرار دهید.
۲ .پیشگرم کردن فر
دمای فر را به تدریج تا ۵۰۰ درجهٔ فارنهایت (حدود ۲۶۰ درجهٔ سانتی گراد) افزایش دهید و اجازه دهید سنگ حداقل ۱ ساعت در این دما باقی بماند تا کاملاً داغ شود.
۳ .انتقال پیتزا به روی سنگ
خمیر آماده شده را با احتیاط روی سنگ داغ قرار دهید. برای این کار از یک «پاروچین» (وسیلهای شبیه بیلچه) استفاده کنید تا انتقال خمیر راحت تر شود.
۴ .زمان پخت
پیتزا را تا زمانی بپزید که پنیر آن طلایی و حباب های کوچک روی خمیر ظاهر شوند. این فرآیند معمولاً بین ۸ تا ۱۲ دقیقه طول می کشد.
۵ .خاموش کردن فر و خارج کردن سنگ
پس از پخت، فر را خاموش کنید و اجازه دهید سنگ به طور طبیعی داخل فر سرد شود .هرگز سنگ داغ را در معرض هوای سرد یا آب قرار ندهید؛ زیرا ممکن است ترک بخورد!
۶ .تمیز کردن سنگ
پس از سرد شدن کامل، باقیمانده های غذا را با یک برس نایلونی یا چوب پنبه پاک کنید. به هیچ وجه از آب یا مواد شوینده استفاده نکنید
کاربردهای دیگر سنگ پیتزا
سنگ پیتزا ابزاری چندمنظوره برای آشپزخانه است و کاربردهای متنوعی دارد. برای مثال، می توانید مرغ سوخاری، استیک آبدار یا سبزیجات کبابی را روی آن بپزید تا طعمی بینظیر و مشابه پخت روی آتش ایجاد شود. اما نکتهٔ مهم این است که روغن و چربی مواد غذایی به منافذ سنگ نفوذ می کنند و احتمال ترک خوردگی یا شکستگی آن را افزایش می دهند.
هشدار مهم دربارهٔ نگهداری
پس از پخت غذاهای چرب (مثل استیک)، هرگز سنگ را با آب یا مواد شوینده نشویید، زیرا رطوبت و مواد شیمیایی به داخل سنگ جذب شده و باعث کاهش عمر مفید آن می شوند.
برای تمیز کردن، باقیمانده های غذا آن را با یک برس نایلونی خشک پاک کنید.
بهترین توصیه: استفاده از سنگ پیتزا را به پخت پیتزا محدود کنید تا از آسیب های ناشی از چربی و شستشو جلوگیری شود
دلایل ترک خوردن یا شکستن سنگ پیتزا
عوامل متعددی می توانند باعث آسیب دیدن سنگ پیتزا شوند که مهم ترین آنها عبارتند از:
شوک حرارتی (Thermal Shock)
علت: انتقال ناگهانی سنگ از محیط بسیار داغ به سرد (یا بالعکس)، مانند قرار دادن سنگ داغ روی سطح سرد یا شستن آن با آب سرد.
نتیجه: ایجاد تنش شدید در ساختار سنگ و ترک خوردگی.
تغییرات ناگهانی دما
علت: افزایش یا کاهش سریع دمای فر بدون پیشگرم کردن تدریجی.
نتیجه: انبساط یا انقباض ناهمگون مواد تشکیل دهندهٔ سنگ و شکستگی.
استفاده نادرست
علت: قرار دادن مواد غذایی سرد یا یخ زده (مثل پیتزای منجمد) مستقیم روی سنگ داغ.
نتیجه: اختلاف دمای شدید بین سنگ و ماده غذایی که به مرور زمان سنگ را ضعیف می کند.
کیفیت پایین سنگ
علت: استفاده از سنگ های غیراستاندارد با مواد اولیهٔ بی کیفیت یا طراحی نامناسب.
نتیجه: مقاومت کم در برابر حرارت و مستعد ترک خوردگی.
راهکارهای پیشگیری
همیشه فر را به تدریج گرم یا سرد کنید (حداقل ۱ ساعت برای پیشگرم کردن).
از قرار دادن سنگ داغ در معرض هوای سرد، آب یا سطوح مرطوب خودداری کنید.
مواد غذایی سرد را پیش از استفاده، تا دمای محیط گرم کنید.
از سنگه ای باکیفیت از جنس سرامیک نسوز یا بازالت استفاده نمایید
نکات کلیدی مراقبت از سنگ پیتزا
۱.نگهداری در فر
سنگ پیتزا را همیشه درون فر نگهدارید (حتی هنگام پخت سایر غذاها).
این کار از قرارگیری ناگهانی سنگ در معرض دمای محیط جلوگیری می کند.
۲ .پیشگیری از شوک حرارتی
هرگز سنگ داغ را خارج نکنید! انتقال سریع از محیط داغ به سرد (یا بالعکس) اصلی ترین دلیل ترک خوردگی است.
برای خنک کردن، فر را خاموش کرده و اجازه دهید سنگ به آرامی درون فر سرد شود (حداقل ۲۴ ساعت)
۳. پخت ایمن
فقط روی سنگ پیشگرم شده غذا بپزید. سنگ سرد را مستقیم در دمای بالا قرار ندهید.
دمای فر را به تدریج افزایش دهید (هر ۱۵ دقیقه ۵۰ درجه سانتیگراد).
۴ .تمیزکاری بدون آب
پس از سرد شدن کامل، باقیمانده ها را با برس نایلونی خشک پاک کنید.
از آب، مواد شوینده یا سیم استفاده نکنید؛ منافذ سنگ مواد شیمیایی را جذب می کنند.
۵ .تعادل دمایی فر
سنگ پیتزای همیشه حاضر در فر، به جذب و توزیع یکنواخت گرما کمک می کند.
این ویژگی باعث کاهش مصرف انرژی و پخت بهتر سایر غذاها نیز می شود
بررسی عوامل غیرمرتبط با شوک حرارتی در شکستن سنگ پیتزا
علاوه بر شوک دمایی، دو عامل دیگر نیز می توانند باعث آسیب به سنگ پیتزا شوند:
۱ .کیفیت ساخت پایین
علت: استفاده از مواد اولیهٔ نامرغوب (مثلاً سرامیک غیرنسوز یا سنگ های طبیعی با ناخالصی) یا فرآیند تولید غیراستاندارد.
نتیجه: مقاومت کم در برابر حرارت های بالا، ترک خوردگی زودرس و حتی خرد شدن در حین استفاده.
راهکار:
خرید سنگ پیتزا از برندهای معتبر مانند Lodge، Pampered Chef یا Ooni
توجه به گارانتی محصول و استانداردهای حرارتیمثلاً تحمل تا ۵۰۰°C
۲ .طراحی نامناسب
علت:
ضخامت ناکافی: سنگ های نازک )<۳ سانتیمتر) گرما را به خوبی ذخیره نمی کنند و مستعد ترک خوردگی هستند.
شکل هندسی: سنگ های با گوشه های تیز یا طرح های پیچیده (مثل برجستگی های غیرضروری) نقاط ضعف ساختاری ایجاد می کنند.
نتیجه: تمرکز تنش در نقاط خاص و شکستن سنگ حتی بدون شوک حرارتی.
راهکار:
انتخاب سنگ های ضخیم با طراحی ساده و گرد.
اجتناب از سنگ های دکوراتیو یا چندتکه.
مقایسهٔ مواد رایج در ساخت سنگ پیتزا
ماده سازنده
مزایا
معایب
کوردیرایت
مقاومت فوقالعاده در برابر شوک حرارتی
قیمت بالا
سرامیک نسوز
توزیع یکنواخت گرما
شکنندگی نسبی
بازالت
عمر طولانی و جذب رطوبت عالی
وزن سنگین
توصیهٔ نهایی
پیش از خرید، بررسی نظرات کاربران دربارهٔ مقاومت سنگ را جدی بگیرید.
از سنگ های «چندمنظوره» که ادعای پخت همزمان پیتزا و نان را دارند، اجتناب کنید.
حتی باکیفیت ترین سنگ ها نیز در صورت استفاده نادرست آسیب می بینند؛ همیشه دستورالعمل سازنده را دنبال کنید
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.