WiMAX تحولي نو در عرصه ارتباطات

از مهمترين اصول شبکه هاي رايانه اي مي توان به افزايش سرعت، کاهش هزينه ها، افزايش امنيت، از بين بردن فاصله ها و تجهيزات سخت افزاري و فيزيکي و... اشاره کرد که با پيدايش شبکه هاي بي سيم باند وسيع از جمله وايرلس اين بخش دچارتحول عظيمي شد اما ديري نگذشت که با ظهور فناوري وايمکس در جهان، شبکه هاي وايرلس هزينه بر، جاي خود را به وايمکس داد لذا اهميت دادن به موضوع وايمکس به عنوان يکي از موضوعات مهم براي کاهش شکاف ديجيتالي بين کشورهاي توسعه يافته در حال توسعه و عقب مانده راه گشا بوده است. وايمکس گرفته شده از عبارتWorld Interoperability Of Microwave Access به معني دستيابي گسترده و جهاني به امواج مايکرويو است. وايمکس مي تواند دستيابي به شبکه بي سيم باند پهن را فراهم سازد که تا 50 کيلومتر براي ايستگاه هاي ثابت و 5 تا 15 کيلومتر براي ايستگاه هاي سيار را پوشش دهد.

مزاياي وايمکس
 

از مهمترين مزاياي وايمکس مي توان به قابليت ارائه سرويس هاي صوت و تصوير و ديتا، بي نيازي به کابل کشي صرفه جويي در هزينه هاي توسعه و نگهداري، اتصال به خطوط کابلي،DSL و T1/E1 ايجاد ارتباط با کاربران متحرک، ارائه قابليت هاي فناوري DSL براي فواصل دورتر و تلفيقي از نسل هاي پيشين شبکه هاي بي سيم مانند WIFI و شبکه هاي سلولي اشاره کرد.
وايمکس خدمات چند منظوره با سطوح Quality Of Service (Qos) مختلف را براي کاربر فراهم مي کند. براي مثال ممکن است که يک فرستنده سيگنال وايمکس در يک ساختمان اداري نصب شود و خدمات تلفني واقعي را فراهم نموده و بهترين خدمت آن مرور اينترنت از طريق همان ارتباط وايمکس است.
اپراتورها مي توانند از توپولوژي Mesh استفاده کنند زيرا به ايجاد لينک ايستگاه هاي ثابت بدون نياز به نصب يا کم کردن خطوط ارتباطي داخلي اجازه مي دهد.
عمده خدماتي که اپراتورهاي وايمکس مي توانند ارائه دهند شامل موارد ذيل است: باند پهن محلي يا مسکوني، باند پهن تجاري و خدمات تلويزيون ديجيتال (IPTV ).
پهناي باند کانال راديويي وايمکس از 1/25 تا 28 مگاهرتز و نرخ ارسال اطلاعات آن بالغ بر 155-Mbps مي تواند باشد. انواع اتصالات کانال هاي راديويي وايمکس به صورت اتصال فيزيکي، فرعي (توپولوژي )و ارسال(داده کاربر) است.
کاهش هزينه هاي سخت افزاري، کاهش قيمت براي استفاده کنندگان و تغيير پهناي باند شبکه، بسته به مکان و زمان از جمله مزاياي وايمکس است.

کاربردهاي وايمکس
 

ايجاد شبکه هاي مجازي خصوصي(VPN)، راه اندازي ويدئو کنفرانس ، پخش فيلم، پخش زنده همايش ها و ارائه آموزش الکترونيکي، و مهمترين کاربرد آن فراهم آوردن سرويس بانکداري الکترونيکي در تمامي شهرهاي کشور است.
شبکه وايمکس يک ضرورت اجتناب ناپذير در ايجاد شهر الکترونيکي است زيرا وايمکس مي تواند به گسترش شهر الکترونيکي کمک کند. هم اکنون بسياري از شهرهاي دنيا با استفاده از فناوري وايمکس توانسته اند در گسترش شهر الکترونيکي تحول ايجاد کنند. يکي از مهمترين مباحثي که در فناوري وايمکس وجود دارد، توزيع شبکه ها در نقاط مختلف يک روستا، شهر و کشور است.
شبکه وايمکس اينترنت را با عدالت توزيع مي کند زيرا با استفاده از اين شبکه به راحتي مي توان اينترنت را در نقاطي که مخابرات نمي تواند پشتيباني کند راه اندازي کرد، جمعيت فعلي کشور ايران حدود 72 ميليون نفر است که با برآوردهاي انجام شده 14 ميليون کاربر نياز به سرويس هاي باند پهن در کشور دارند.
تصاوير زير چند نمونه از کاربردهاي وايمکس را نشان مي دهد.

انواع کانال راديويي وايمکس
 

شکل زير نشان مي دهد کانال هاي وايمکس يک سيگنال يا حامل هاي چند منظوره را مي توانند حمل کنند نمودار زير نشان مي دهد پهناي باند کانال هاي راديويي وايمکس مي تواند از 1/25 تا 28 مگاهرتز در مراتب 1/75 مگاهرتز باشد.

تفاوت هاي استاندارد وايمکس
 

جدول زير مقايسه اي است بين استاندارد ثابت و استاندارد وايمکس که مي تواند براي تلفن ثابت و تلفن همراه استفاده شود.
جدول زير نشان مي دهد که استاندارد اصلي 802/16 که در سال 2004 منتشر شده بود، تنها توانايي ارائه خدمات بي سيم ثابت ديتا را داشت.

اين استاندارد از مدولاسيون Orthogonal Frequency(Division Multiplexing (OFDM استفاده مي کرد و مي توانست به هر دو فرمت (Time Division Duplex (TDD و يا(Frequency Divition Duplex (FDD گسترش پيدا کند.
استاندارد 802.16E اعلام شده در سال 2005 که براي تلفن ثابت و همراه طراحي شده بود. در آن مدولاسيون Orthogonal FrequencyDivision Multiple Access (OFDMA(
با TDD و با قابليت دوپلکسينگ FDD استفاده شده بود.
بنا بر اخبار منتشر شده خوشبختانه در کشورمان نيز مزايده وايمکس به صورت استاني انجام شده است. ما نيز همچون سايرين در انتظار زمان نهايي شدن اين پروژه خواهيم ماند.

وايمکس، دريچه اي به يک دنيا کاربرد
 

وايمکس يکي از جديدترين فناوري ها در حوزه ارتباطات مي شود که در سال 2001 ميلادي، با هدف انتقال داده به صورت بي سيم معرفي شده و فن آوري آن شباهت زيادي به ارتباطات WiFi (شبکه بيسيم رايج در شرکتها و خانه ها)دارد اما هم سرعت انتقال و هم گستره آن از واي فاي بيشتر است.
امروزه از اين فناوري به منظور بالا بردن اتصال باند پهن در دستگاه هاي موبايل و ثابت که در سرتا سر جهان و همچنين براي رساندن اينترنت پرسرعت و اتصالات بهتر به کشورهايي که از نظر اقتصادي با مشکل روبه رو هستند استفاده مي شود.
ويژگي هاي وايمکس به گونه اي است که از اين فن آوري به عنوان گزينه ارزان تر نسبت به ديگر گزينه هاي موجود در کشورهاي در حال توسعه جهت راه اندازي شبکه هاي اينترنت پرسرعت، استفاده شده و با آزمايش وايمکس در کشورهاي در حال توسعه کشورهاي جهان اول نيز به استفاده از اين فن آوري ارزان قيمت علاقه مند شده اند و دولت ها و شرکت ها به دنبال توسعه وايمکس در کشورهاي خود هستند. از نظر فني، وايمکس يک سيستم ارتباطي و ديجيتالي بيسيم است که به عنوان پروتکل 802/16 توسط IEEE شناخته مي شود و به عنوان جايگزيني براي شبکه هاي بيسيم نواحي شهري تعيين شده است.
وايمکس مي تواند دستيابي بيسيم پهن باند را فراهم کند که شعاع حدود 50 کيلومتر پيرامون ايستگاه هاي ثابت و حدود 5 تا 15 کيلومتر پيرامون ايستگاه هاي سيار را پوشش مي دهد.
اين در حالي است که برعکس سرويس وايمکس، استانداردهاي شبکه هاي بي سيم محلي براي سيستم واي فاي در پروتکل 802/11 در اکثر حالتها به شعاع پوشش حدود 30 تا 100 متر محدود شده است.
با اين فناوري سرعت داده ها در شبکه هايي مانند واي فاي به سادگي پشتيباني مي شود و در مقابل تداخل امواج کاهش مي يابد و مي توان اين سيستم را براي شبکه هاي بي سيم دقيقا بطور مشابه با پروتکلهاي رايج واي فاي مورد استفاده قرار داد.
منبع: نشريه نوآور شماره 63