طرح مسأله و ضروت بحث
مقام معظم رهبری می فرمایند: «در میان مجموعۀ وظایف خطیری که با استقرار حاکمیت الهی در نقطه ای از زمین، بر دوش مؤمنان و بندگان زبدۀ خداوند قرار می گیرد، قرآن، اقامۀ نماز را شأنی ویژه بخشیده و آن را در صدر فهرست، جای داده است: «الّذینَ اِن مَکَّناهُم فِی الاَرضِ أَقاموا اَلصَّلاة»(حج، 41).اگر برپا داشتن نماز در میان مردم، نقشی بنیانی نمی داشت و همچون پایۀ استواری برای پیشبرد هدف های بزرگ نظام اسلامی به شمار نمی آمد، چنین تأکید بلیغی بر اهمیت نماز نمی شد.»(1)
بنابر آنچه از متون دینی استفاده می شود، نشانه حضور جدی دین در جامعه، اقامه نماز به معنای واقعی آن است؛ یعنی نقش آفرینی و حضور نماز و ذکر الهی در تمام شئون فردی و اجتماعی آحاد مردم. ازسوی دیگر دستیابی به چنین هدف مهمی جز با هدف گذاری و برنامه ریزی راهبردی در سطوح مختلف جامعه امکان پذیر نیست. ضمن آنکه افرادی می توانند در این حیطه ابراز نظر نمایند که علاوه بر تسلط علمی و آشنایی معنوی با موضوع (نماز)، قدرت ارائه برنامه های راهبردی را نیز داشته باشند.
با توجه به این مقدمات، بی شک پیام های رهبر معظم انقلاب، به اجلاس های سراسری نماز، راهبردهایی است که بدون توجه به آنها، نباید انتظار پیشبرد اقامه نماز را در جامعه داشت.
از این رو باید برنامه ریزی جدی برای عملی کردن این راهبردها داشت و این نکته چنان مهم است که خود ایشان نیز چنین تذکر داده اند: «کوشش خود را برای تحقق توصیه های مندرج در پیام سال گذشته به اولین مجمع، به کار برید و از اینکه آنها فقط نقشی بر کاغذ و الفاظی برای شروع بحث بمانند، مانع شوید.»(2)
لذا بر آن شدیم تا این مجموعه فرمایش ها را مورد بررسی موضوعی قرار دهیم تا راه برای بهره گیری بیشتر همگان، به ویژه مدیران و برنامه ریزان فرهنگی از این گنجینه فراهم شود. در این نوشتار، به راهبردهای اقامه نماز، برگرفته از پیام ها و بیانات مقام معظم رهبری می پردازیم.
1. برنامه ریزی و هدف گذاری
لزوم هدف گذاری
همچنان که برای گزاردن نماز باید قبله را شناخت و به آن روی آورد، برای لبریز کردن فضای دنیا و دنیای دل ها از عطر و جلوه و روح نماز هم قبله ای وجود دارد که باید آن را یافت و بدان روی کرد. این قبله همان هدف های والا و نهایی نماز است و روی کردن به آن، پیمودن راه هایی است که بدان منتهی می شود، و این راه ها در قالب هدف های کوتاه مدت و میان مدت، تعریف شدنی است.(3)تعیین اهداف بلند مدت، میان مدت و کوتاه مدت
اینک پس از دوازده سال از آغاز حرکت مبارک اقامه نماز باید فصل دیگری در این تلاش و جهاد مبارک آغاز شود. این فصل می بایست نگاه خود را به برنامه ریزی کوتاه مدت و میان مدت برای دستیابی به هدف های تعریف شده ای بدوزد که به گونه ای انبوه و متراکم در خلال توصیه ها و دستورالعمل های تقدیم شده در این مدت، موج می زند. هدف بلندمدت اقامه نماز در جامعه، صلاح و فلاح همگانی است؛ لیکن تا رسیدن به آن مقصود والا، هدف میان مدت، برافروختن چراغ نماز در همه خانه ها و در خانه دل هاست، و هدف کوتاه مدت، به کارگیری همه ظرفیت علمی و هنری و تبلیغی کشور در این راه، و سمت و سو دادن به همه آن گونه تلاش ها در این جهت است.(4)هدف نهایی فعالیت برای اقامه نماز
ارزیابی مثبت و رضایت انگیز، هنگامی صورت خواهد گرفت که این فریضه انسان ساز، همچون زلال همیشه جوشان، فضای زندگی و فضای دل همگان را به طراوت و امید و ایمان مزین گرداند.(5)اول ترویج، سپس تعمیق
و در نماز آنچه که مهم است و باید روی آن تکیه کرد بعد از ترویج اصل نماز _ که همه را باید نمازخوان کرد و همه نمازخوان بشوند _ عبارت است از توجهِ در نماز. همان چیزی که «حضور قلب» به آن گفته می شود.(6)نشانه های حق گزاری نماز
پدیده های زیبایی چون اقامه نمازهای جماعت در سطح شهرها، در میدان ها و بوستان ها و ورزشگاه ها، ساختن تالارهای بزرگ و مناسب نماز در برخی و ساختن یا آماده کردن نمازخانه در برخی دیگر از جاها، گرد آمدن بیش ازپیش مردم و به ویژه جوانان در بسیاری از مساجد، برپا داشتن نماز جماعت در ظهر عاشورا در میان مراسم عزاداری، نوشتن کتاب های بسیار در باب نماز و جز اینها، همه و همه برانگیزاننده های آن امید بزرگ [به حق گزاری نماز] است. (7).jpg "الزامات تحقق اقامه نماز از منظر رهبر انقلاب")
شاخص های حق گزاری نماز
نشانه ها و شاخص هایی هست که هرگاه و هرجا دیده می شوند، می توان گفت: حق نماز، گزارده شده است... هرگاه این نشانه ها، همه در جامعه ای پدید آید، به حق باید گفت که حق نماز در آن جامعه ادا شده است و هرچه این نشانه ها بیشتر باشد گرایش به حق گزاری نماز بیشتر است. (8)1. همگانی شدن
نخست همگانی شدن نماز است. ناسپاسی بزرگی است که کسی در محیط اسلامی به سر برد و نماز را که برترین وظیفه هر مسلمان است، به جا نیاورد. چنین کسی نزد خدا و نزد بندگان خدا روسیاه و در حق خود، مقصر است، چراکه خویش را از برکات نماز محروم ساخته و درباره نماز کوتاهی کرده است. آنگاه که در جامعه اسلامی همگان، از پیر و جوان و نوجوان، و در هر موقعیت اجتماعی یا خانوادگی، و در همه شرایط زمانی و مکانی و جوی، و در آسایش و در رنج و شادی و غم، نماز را چون پایه دین و بخشی از زندگی یک مسلمان، به جای آورند و به هیچ بهانه، عمداً آن را ترک نکردند، مهم ترین نشانه حق گزاری نماز آشکار شده است. (9)ترویج نماز، هر حرکت و تلاشی است که در راه همگانی کردن آن، و تبیین اهمیت آن، و آسان کردن دسترسی به آن، بتوان صورت داد. صاحبان اندیشه و بیان، با گفتن و نوشتن؛ دارندگان رسانه ها و منبرها با پرداخت جذّاب و هنری؛ مسئولان دستگاه ها هر یک متناسب با کارکرد آن دستگاه، می توانند این وظیفه بزرگ را ادا کنند.(10)
2. کیفیت دهی
نشانه دیگر، نیکو به جای آوردن نماز است؛ یعنی با توجه به معنی و مفهوم کلمات نماز و همراه با خشوع و حضور؛ و این روح نماز است که بدون آن، نماز کالبدی است بی جان، و اگرچه ساقط کننده اقل تکلیف، ولی نه برآورنده همه هدف ها و مقاصد تشریع. این یک، البته نیازمند آموزش و نیز تمرین است و اگر به کمک الهی، تأمین شود، عمق روحیه دینی و برکات فراوان ایمان و عمل را با خود تأمین خواهد کرد. (11)کیفیت یافتن نماز بدین معنی است که نماز، با حال و حضور ادا شود؛ نمازگزار به نماز با چشمِ «میعاد ملاقات با خدا» بنگرد و در آن، با خدای خود سخن بگوید و خود را در حضور او ببیند؛ نماز را تا می تواند در مسجد و تا می تواند به جماعت بگزارد. (12)
3. رونق مساجد
نشانه دیگر، آبادی مساجد و افزایش نمازهای جماعت است، و این به معنای بروز برکات نماز در سطح همکاری و همدلی اجتماعی است.بی شک این فریضه نیز با همه اتکالش به عامل درونی یعنی توجه و ذکر و حضور، همچون دیگر واجبات دینی، ناظر به همه عرصه زندگی انسان است و نه به بخشی از آن؛ یعنی زندگی فردی و شخصی هرکس و آنجا که پای فعالیت و نشاط دسته جمعی افراد جامعه به میان می آید، نماز همچون گرم ترین و پرشور ترین عبادت دسته جمعی، نقش بزرگی را بر عهده می گیرد. مظهر این خصوصیت، همین نمازهای جماعت پنج گانه و نماز جمعه و نمازهای عید است. (13)
4. پژوهش درباره نماز
نشانه دیگر، مطرح شدن نماز در عرصه مطالعات و تحقیقات علمی است. همان طور که بحث فقهی درباره نماز و مقدمات آن، طولانی ترین مباحث فقهی در حوزه های علمیه را تشکیل می دهد، بحث کلامی و عرفانی و اجتماعی نماز نیز باید سلسله مهمی از مباحث دینی مطرح در سطح جامعه را پدید آورد. آگاهان دینی و محققان و نویسندگان دراین باره مقالات و تحقیقات و کتاب هایی فراهم کنند، و بحث نماز به طور مکرر در همه جایگاه های تبلیغ دین، با زبان ها و شیوه ها و از زاویه های گوناگون مطرح گردد. در کتاب های درسی دوره های مختلف، به تناسب فصل، فشرده یا گسترده ولی به هرحال، عمیق و متینی درباره نماز گنجانیده شود.
5. افزایش کمی نمازخانه ها
نشانه دیگر آن است که در همه جای ها و ساختمان های عمومی و دولتی، نمازخانه ای درخور دیده شود و نماز گزاردن در همه جا برای همه، کاری در دسترس به شمار آید. (15)6. حضور خواص در نماز جماعت
نشانه دیگر آن است که بزرگان جامعه و کسانی که چشم ها به آنها دوخته شده و انگشت ها آنها را نشانه کرده است، در مراکز همگانی نماز دیده شوند و نمازخانه های مراکز عمومی، ویژه آدم های بیکار یا فرودست شمرده نشود.(16)عرصه های هدف
لزوم تبیین جایگاه نماز
اگرچه درباره نماز سخنان گزیده و پرمغز از ائمه معصومین علیهم السلام و نیز از متفکران و صاحب نظران دینی، دل های هدایت پژوه را روشن ساخته، و به حقیقت و حکمت این فریضه بزرگ الهی آشنا کرده است، بااین همه، باید گفت جایگاه بلندپایه نماز هنوز برای بسیاری از مردم حتی آنان که نماز را فریضه می دانند و به جای می آورند به درستی شناخته نیست. بی شک آگاهان جوامع اسلامی در این باب وظیفه ای سنگین بر عهده دارند و جای آن است که همه روش های تبیین و روشنگری برای ادای حق معرفت نماز به کار گرفته شود.(17)لزوم ترویج نماز برای جهانیان
نیاز به رابطه معنوی با خداوند رحیم و کریم، امروز برای مردم دنیا از همیشه حادتر و جدی تر است و نماز برترین و کارآمدترین وسیله برای تأمین این نیاز است. بشریت امروز به نماز خالص و کامل و پرشور اسلامی، از همیشه نیازمند تر است و شما مسئولان امر ترویج نماز، باید به کمک الهی بتوانید، نه فقط نسل روبه رشد و بالنده جوان کشورمان، بلکه همه جان های نیازمند و کام های تشنه بشر متحیر در سراسر جهان را، اشباع کنید و از سرچشمه فیاض نماز بهره مند سازید.(18)لزوم معرفی نماز به تشنگان معنویت
همت خویش را بر آن بگمارید که نماز را به درستی بشناسانید. این از هر بخش نامه و دستوری و فرمانی کارسازتر است. دل ها با جویایی معنویت سرشته شده اند. شما این راه راست، این داروی معجزه گر، و این پنجره دلگشا را به آنان نشان دهید. این است آنچه نماز را همگانی و آن را با حال و حضور، و شور و شیدایی همراه می سازد، و این سخنان والا را معنی می کند، که:الصّلوة مِعراجُ المُؤمِن؛ «نماز اوج گیری مؤمن است».
الصّلوة خَیرُ مُوضُوعٍ مَن شَاءَ اِستَقَلّ وَمَن شَاءَ اِستَکثَرَ؛ «نماز بهترین نهاده دین است، هرکه خواهد کم، و هرکه خواهد بیش، بهره از آن می گیرد».(19)
.jpg "الزامات تحقق اقامه نماز از منظر رهبر انقلاب")
لزوم ترویج نماز بین جوانان
در جامعه جوان کشور بیش از دیگران باید به نماز اهمیت داد. جوان با نماز دلش روشن می شود، امید پیدا می کند، شادابی روحی پیدا می کند، بهجت پیدا می کند. این حالات بیشتر مال جوان هاست، بیشتر مال موسم جوانی است؛ می تواند لذت ببرد... جوان ها اگر از حالا عادت کنند به نماز خوب، وقتی به سن ماها رسیدند، نماز خوب خواندن برایشان دیگر مشکل نیست. در سنین ما آدمی که عادت نکرده باشد به نماز خوب، نماز خوب خواندن ممکن است؛ اما مشکل است؛ برای آنکه از جوانی عادت کرده به اینکه خوب نماز بخواند؛ یعنی نماز با توجه _ نماز خوب معنایش نماز با صدای خوش و قرائت خوب نیست؛ یعنی نمازِ باتوجه، با حضور قلب؛ قلبش در محضر پروردگار حاضر باشد؛ از دل و با دل حرف بزند _ آن وقت این سجیه او می شود و دیگر برایش زحمت ندارد؛ تا آخر عمر همینجور خوب نماز می خواند.(20)توجه به جسم و روح نماز
نماز جسمی دارد و روحی. به این باید توجه بشود. یعنی تک تک ما، خود من و دیگران باید به این توجه کنیم. نماز قالبی دارد و مضمونی؛ جسمی دارد و روحی. مواظب باشیم جسم نماز از روح نماز خالی نماند. نمی گوییم جسم بی روح نماز هیچ اثری ندارد؛ چرا، بالاخره یک اثرکی دارد؛ اما آن نمازی که اسلام و قرآن و شرع و پیغمبر و ائمه: این همه روی آن تأکید کردند، نمازی است که جسم و روحش هر دو کامل باشد. این جسم هم متناسب با همان روح فراهم شده؛ قرائت دارد، رکوع دارد، سجود دارد، به خاک افتادن دارد، دست بلند کردن دارد، بلند حرف زدن دارد، آهسته حرف زدن دارد. این تنوع برای پوشش دادن به همه آن نیازهایی است که به وسیله نماز بایستی برآورده شود که هرکدام رازی در جای خود دارد و مجموعه اینها، قالب و شکل نماز را به وجود می آورد. این شکل خیلی مهم است؛ لیکن روح این نماز توجه است؛ توجه. بدانیم چه کار داریم می کنیم.(21)اهمیت جسم و قالب نماز
البته این روح بدون جسم هم به دست نمی آید. اینکه انسان خیال کند اگر این است، می نشینم صد بار ذکر می گویم و مثلاً نماز دیگر نمی خوانم، نه؛ همین جور که عرض کردیم، آن جسم، آن کالبد، با توجه به نیازهای تأمین شونده به وسیله این روح تنظیم شده است. لذا ببینید در روایات برای حالات مختلف نماز یک خصوصیاتی را گذاشتند. واجب نیست؛ مستحب است. در وقت ایستادن به کجا نگاه کنید؛ در وقت سجده کردن به کجا نگاه کنید؛ در وقت رکوع، بعضی از روایات دارد، چشمتان را ببندید؛ بعضی روایات دارد به جلو نگاه کنید؛ این خصوصیات همه کمک می کند به آن حالت حضور و توجهی که برای انسان لازم است.(22)2. نظارت و ارزیابی
لزوم نظارت بر فعالیت ها
کار لازم امروز آن است که هیئت هایی برای تعیین دقیق مأموریت های این دستگاه ها تشکیل شود و براثر آن، برنامه زمان بندی شده همه فعالیت ها و خدماتی که وظیفه آنان است، با شیوه ای علمی و واقع بینانه فراهم گردد، و هیئت کارآمد دیگری مأمور پیگیری و نظارت مستمر بر پیشرفت این فعالیت ها و خدمات گردد.(23)اگر چه می توان حجم خدمات را در دستگاه ها به تقریب، مشخص کرد ولی ارزیابی حقیقی و درست، آنگاه میسر می گردد که نتایج و دستاوردها نیز محاسبه شود. مهم ترین شاخص در تعیین موفقیت باغبان، کمیت و کیفیت میوه ای است که در عرصه تلاش و مجاهدت او به دست می آید.(24)
لزوم ارزیابی عملکرد سازمان ها و تشویق و توبیخ آنها
براین اساس،گردهمایی سال آینده شما [اجلاس چهاردهم 1383]، مجمعی فقط برای سخنرانی نیست؛ بلکه عرصه ای است که در آن می باید هیئت های مزبور گزارش پیشرفت آن برنامه زمان بندی شده را بدهند و جمع داوری عالی رتبه ای، سهم هر دستگاه را از تشویق و تقدیر و یا خدای نخواسته از توبیخ و سرزنش به او بپردازد و براساس پیشرفت ها یا توقف ها و موانع راه، برنامه جامع را تصحیح یا تکمیل کند.(25)ارزیابی میزان عمل به توصیه ها
این جانب در پیام نماز سال های گذشته، توصیه هایی به دست اندرکاران و مسئولان دستگاه های گوناگون در باب نماز کرده ام. بجاست هیئتی از این مجمع نماز، درباره آنها به جست وجو و فحص پردازد و گزارشی از چگونگی و اندازه تحقق آن خواسته ها فراهم آورد. (26)اکنون این سؤال بسیار جدی و مهم برای این جانب مطرح است که مسئولان اجرایی مخاطب این مطالبات تا چه حد به وظیفه خود عمل کرده اند؟ صداوسیما، آموزش و پرورش، وزارت علوم و سایر مراکز دانشگاهی، وزارت ارشاد اسلامی، سازمان تبلیغات اسلامی، مراکز تولید سینمایی، نیروهای مسلح، مدیریت حمل و نقل و مدیریت های شهری و دیگران، چه اندازه وظیفه ای را که در این پیام از آنان، خواسته شده است به انجام رسانده اند؟ از ریاست محترم جمهوری اسلامی و دیگر مسئولان عالی رتبه به جد انتظار می رود که دست اندرکاران را با این سؤال اساسی مواجه سازند و پاسخ فعال آنان را مطالبه کنند.(27)
3. الزامات عملیاتی
ترویج نماز، وظیفه آگاهانتوجه به این واقعیت ها [آثار و برکات نماز]، نقش برجسته نماز و نیایش را در چشم اهل بصیرت و انصاف آشکار می سازد و اهتمام به ترویج و تعریف این فریضه پرراز و رمز را، بر دوش آگاهان جامعه می نهد. (28)
.jpg "الزامات تحقق اقامه نماز از منظر رهبر انقلاب")
اقامه نماز، وظیفه همگانی
همه باید در این حرکت بزرگ [اقامه نماز] که شایسته است جهاد نامیده شود، خود را ملتزم و متعهد بدانند. علمای دین، روشنفکران، هنرمندان، جوانان، پدران و مادران و همسران، دارندگان منبرها و رسانه ها، نویسندگان، و بیش از همه، مسئولان بخش های حکومتی مانند وزارت های آموزش و پرورش، علوم و فنّاوری، ارشاد، صداوسیما، سازمان های تبلیغاتی، مراکز تولید سینمایی، پژوهشگاه ها، مدیرانی که نیروی انسانی کلانی در قبضه امرونهی آنهایند، مانند نیروهای مسلح، وزارتخانه ها، کارگاه ها، دانشگاه ها و مدارس، وسایل حمل و نقل و غیره و غیره... اینان هریک به گونه ای می توانند و می باید در این حرکت همگانی سهیم گردند و نقش ویژه خود را بگزارند.(29)وظیفه یابی
از این گونه کار برای هرکسی و قشری از مردم هست که هرکس باید کنکاش کند و سهم خود را از این فریضه همگانی را بیابد و بدان دست زند. (30)عمل به توصیه ها
امسال اگر این جانب باید پیامی به شما و آن مجمع محترم بدهم، این پیام آن است که همه، کوشش خود را برای تحقق توصیه های مندرج در پیام سال گذشته به اولین مجمع، به کار برید و از اینکه آنها فقط نقشی بر کاغذ و الفاظی برای شروع بحث بمانند، مانع شوید.(31)استفاده از بهترین ها
توصیه مؤکد این جانب این است که از نیروهای خلاق، متفکر و مولّد در مجموعه پیگیر امر نماز، بیشترین بهره گیری صورت گیرد. از توانایی های نرم افزاری در زمینه های هنر، ادبیات، فیلم و تبلیغات حداکثر استفاده برده شود. راهکارهای برخاسته از توانایی علمی و هنری انتخاب گردد، و همه ظرفیت های فراوان موجود به کار گرفته شود.(32)صرف هزینه و زمان
می خواهم عرض بکنم که آنچه دراین زمینه وقت بگذارید و تلاش کنید و از نیروی مادی و معنوی خودتان در امر ترویج نماز استفاده کنید، زیادی انجام نگرفته است؛ جا دارد. اینکه به ما گفتند «الصّلوة عمود الدّین»، باید این حرف را جدی بگیریم. خیمه دین با نماز برپاست؛ هم در دین داری و تدین یک فرد، هم در اقامه یک جامعه دینی و هم در دین داری یک کشور و یک مجتمع. اگر ما نتوانیم کیفیت تأثیر نماز را در این عرض عریض و وسیع درست تشخیص بدهیم، از کوتاهی دید ماست؛ والّا آن کسی که فرموده است: «الصّلوة عمود الدّین» و آیات کریمه قرآن که ناطقِ به اهمیت نماز هستند، آنها خوب می دانند که این سازوکار چگونه است و این نقش چگونه است.(33)تداوم فعالیت ها
تأکید می کنیم این کار [ترویج نماز] را نیمه کاره نگذارید. میان راه خسته نشوید. این، برای همیشه است. این، کاری است که به طور مستمر باید ادامه داشته باشد؛ مثل خود نماز که تعطیل بردار نیست، توقف نمی پذیرد؛ چون غفلت انسان موجبات فراوانی دارد و خیلی چیزها انسان را غافل می کند. برای اینکه با این غفلت مبارزه بشود، این نماز لازم است. صبح، نماز؛ ظهر، نماز؛ شب، نماز؛ نافله، فریضه. مثل خود نماز که تعطیل بردار نیست، این حرکت هم تعطیل بردار نیست. به اهمیت نماز، به تأثیر نماز، به شرایط معنوی نماز باید مردم را آشنا کرد و از همه ابزارهای مفید تبلیغ بایستی در این راه استفاده کرد.(34)تلاشی دقیق
برای این کار بزرگ، ناگزیر باید هم خِرد و هم هنر و هم انگیزه، به کار گرفته شود.(35)بیش از گذشته تلاش عالمانه و مدبرانه و نازک اندیشانه در این رویکرد [ترویج فرهنگ نماز] به کار رود.(36)
تلاش همه جانبه و شروع حرکتی نو
تلاش های فرهنگی و هنری و برنامه ریزی های آموزشی و غیره، همه باید به گونه ای طراحی و اجرا شود که نماز، با کیفیت مطلوب، روزبه روز در میان مردم به ویژه جوانان و نوجوانان رونق گیرد و همه به راستی از این چشمه پاکی و روشنی بهره مند گردند. بی شک دستگاه های متعدد امور فرهنگی و آموزشی و صداوسیما و دست اندرکاران اداره مساجد، بیش از دیگران باید احساس مسئولیت کنند.از خداوند متعال کمک بخواهید و دامن همت به کمر بزنید و حرکتی تازه در این راه آغاز کنید.(37)
درباره اجلاس های سراسری نماز
برکات اجلاس نماز
1. انتشار نور و عطر نماز در کشور
با فرا رسیدن موسم گردهمایی های سالیانه نماز، بار دیگر فضای فرهنگی کشور با نام و یاد همگانی این فریضه عظمی، معطر و منور گردیده است. همان طور که مژده قیام نماز، پیامبر عظیم الشأن صلّی الله علیه و آله را _ چنان که در حدیث آمده است _ به وجد می آورد و به بلال، مژده رسان همیشگی نماز، می فرمود: «اَرِحنا یا بلال»؛ یعنی ای بلال، دلم را با اذان که مژده نماز است، راحت بخش! همان طور هم بزرگداشت نماز و گستردن و بلند کردن نام آن، دل بندگان خدا را وجد و نشاط می بخشد، و ابرهای تیره ملال و اضطراب را از آفاق آن، پراکنده می سازد، و این برخاسته از ویژگی خود نماز است که مایه آرامش دل ها و برطرف کننده نگرانی ها و دغدغه های روحی در نمازگزار است. (38)2. ترویج مفاهیم نماز
اکنون چند سالی است که چنین روزهایی در کشور ما، موسم نماز است؛ یعنی فضای سراسر کشور به عطر دل انگیز یاد و نام نماز، آغشته است، و انسان هایی روشن بین و باایمان، با شور و نشاط همه جا از نماز می گویند و به نماز فرامی خوانند و برای اقامه نماز، مجاهدت می کنند. (39)3. حضور برجسته تر نماز در جامعه
ثمره کوشش های هوشمندانه جمع شما در این چند سال، آن شده است که نماز که مظهر کامل پرستش و نیایش، و رازگویی و نیازجویی، و عشق و ایمان به محبوب فطری عالم وجود است، پرتوی درخشان تر و حضوری برجسته تر در ذهن و عمل جامعه اسلامی ما یافته است. (40)بایسته های اجلاس های نماز
1. لزوم تداوم اجلاس نماز
این تلاش مبارک، شایسته آن است که ازسوی همه کسانی که به حیات طیبه اسلامی و زندگی در سایه حق و عدالت دل بسته اند، گرامی داشته شود و به پیوسته ماندن آن، کمک شود. (41)2. توجه به پیام های رهبری
این گردهمایی را که همه ساله با حضور بلندپایگان علمی و سیاسی کشور تشکیل می گردد، باید یکی از مهم ترین گردهمایی ها شمرد؛ زیرا موضوع آن نماز است که برترین فریضه دینی است، و مخاطب آن همه آحاد ملت اند و ازاین رو لازم است که دست اندرکاران اجرایی ذی ربط نکاتی را که در آغاز این گردهمایی خطاب به آنان تذکر داده می شود، صرفاً یک توصیه تشریفاتی نینگارند.(42)پینوشتها:
1- پیام به هفتمین اجلاس نماز، 7/7/1376.2- پیام به دومین اجلاس نماز، 21/6/1371.
3- پیام به سیزدهمین اجلاس نماز، 14/6/82.
4- پیام به سیزدهمین اجلاس نماز، 14/6/82.
5- پیام به چهاردهمین اجلاس نماز، 10/6/1383.
6- بیانات در دیدار شرکت کنندگان در پانزدهمین اجلاس نماز، 27/6/1385.
7- پیام به چهارمین اجلاس نماز، 10/6/1373.
8- همان.
9- همان.
10- پیام به بیست و دومین اجلاس نماز، 13/6/1392.
11- پیام به چهارمین اجلاس نماز، 10/6/1373.
12- پیام به بیست و دومین اجلاس نماز، 13/6/1392.
13- پیام به چهارمین اجلاس نماز، 10/6/1373.
14- همان.
15- همان.
16- همان.
17- پیام به نهمین اجلاس نماز، 18/6/1378.
18- پیام به هفتمین اجلاس نماز، 7/7/1376.
19- پیام به شانزدهمین اجلاس نماز، 14/6/1386.
20- بیانات در دیدار شرکت کنندگان در هفدهمین اجلاس نماز، 29/8/1387.
21- بیانات در دیدار شرکت کنندگان در هفدهمین اجلاس نماز، 29/8/1387.
22- همان.
23- پیام به سیزدهمین اجلاس نماز، 14/6/82.
24- پیام به چهاردهمین اجلاس نماز، 10/6/1383.
25- پیام به سیزدهمین اجلاس نماز، 14/6/82.
26- پیام به پنجمین اجلاس نماز، 14/6/1374.
27- پیام به دوازدهمین اجلاس نماز، 16/6/1381.
28- پیام به دهمین اجلاس نماز، 19/6/1379.
29- پیام به یازدهمین اجلاس نماز، 15/6/1380.
30- پیام به سومین اجلاس نماز، 16/6/1372.
31- پیام به دومین اجلاس نماز، 21/6/1371.
32- پیام به چهاردهمین اجلاس نماز، 10/6/1383.
33- بیانات در دیدار شرکت کنندگان در پانزدهمین اجلاس نماز، 27/6/1385.
34- بیانات در دیدار شرکت کنندگان در پانزدهمین اجلاس نماز، 27/6/1385.
35- پیام به شانزدهمین اجلاس نماز، 14/6/ 1386.
36- پیام به یازدهمین اجلاس نماز، 15/6/1380.
37- پیام به بیست و یکمین اجلاس نماز، 13/6/1391.
38- پیام به چهارمین اجلاس نماز، 10/6/1373.
39- پیام به پنجمین اجلاس نماز، 14/6/1374.
40- پیام به ششمین اجلاس نماز، 31/6/1375.
41- پیام به پنجمین اجلاس نماز، 14/6/1374.
42- پیام به دوازدهمین اجلاس نماز، 16/6/1381.
.jpg "چگونه رسوب آب را از بین ببریم؟")
