تب یکی از مسائل رایج در میان کودکان به شمار می رود و نشانه ای از مبارزه سیستم ایمنی بدن آن ها با عوامل بیماری زای باکتریایی و ویروسی است. از جمله دلایل اصلی تب در کودکان می توان به عفونت های ویروسی و رویش دندان اشاره کرد. گاهی اوقات، این تب می تواند زنگ خطری برای یک عفونت جدی باشد که نیازمند توجه و درمان فوری برای کاهش دمای بدن کودک است.
برای اینکه از پیامد های ناخوشایند تب پیشگیری کنیم، لازم است بدانیم تب کودکان چه درجه ای محسوب می شود، چگونه دمای بدن آن ها را با دقت اندازه گیری کنیم و مؤثر ترین روش ها برای کاهش تب در آن ها کدامند.
روش های متعددی برای کاهش تب کودک وجود دارد. استفاده از داروها یکی از این راه هاست؛ اما اگر تب جدی نباشد، می توان با روش های خانگی مانند استفاده از گلاب، پاشویه و تنظیم دمای بدن کودک، آن را کنترل کرد.
تب در کودکان می تواند نشانه ای از وجود مشکل و یا نقص در سیستم ایمنی بدن باشد. همچنین، از مهم ترین دلایل به وجود آمدن تب در بدن کودکان می توان به مواردی مانند وجود عفونت های باکتریایی یا ویروسی، عوارض برخی از واکسن های تزریق شده به کودکان، دندان درآوردن کودکان و همچنین، تماس داشتن با مواد مسموم کننده اشاره نمود. برای اطمینان از دمای بدن کودک خود می توانید با استفاده از تب سنج، دمای بدن کودک را اندازه گرفته و میزان آن اطمینان حاصل نمایید.
دمای طبیعی بدن در کودکان معمولاً بین 36.4 تا 37.5 درجه سانتیگراد است، البته این دما می تواند کمی بین بچه ها متفاوت باشد. اما اگر دمای بدن کودک شما به یکی از این اعداد برسد یا از آن فراتر رود، یعنی تب دارد و بهتر است اقدامات لازم را انجام دهید:
بالای 38 درجه سانتیگراد: در اندازه گیری مقعدی، گوش یا پیشانی.
بالای 37.8 درجه سانتیگراد: در اندازه گیری دهانی.
بالای 37.2 درجه سانتیگراد: در اندازه گیری زیر بغل.
یادتان باشد، کمی نوسان دما طبیعی است، اما این اعداد کلیدی به شما کمک می کنند تا وضعیت کودک را بهتر ارزیابی کنید.
برای پایین آوردن تب کودک چه باید کرد؟
از آنجایی که کودکان بسیار ظریف و حساسند، تب در آن ها همیشه باعث نگرانی والدین می شود و تلاش بر این است که در کوتاه ترین زمان ممکن و با سرعت تب آنها کنترل و کاهش یابد.اگر فرزندتان تب کرد، جای نگرانی و دستپاچگی نیست. مهم این است که به طور منظم حتی در طول شب دمای بدن او را تا زمان کاهش تب بررسی کنید. همچنین، تا زمانی که کودک تب دارد، از خارج شدن غیرضروری از منزل پرهیز نمایید.
گرچه پایین آوردن سریع تب کودک بسیار حائز اهمیت است، اما توصیه می شود با صبر و حوصله، روش های خانگی کاهش تب را به کار بگیرید و از زیاده روی هایی نظیر استفاده از آب بسیار سرد برای پاشویه، که می تواند مضر باشد، خودداری کنید.
از آنجایی که تب قسمتی از سیستم دفاعی بدن است، بروز آن می تواند باعث احساس درد در کودکان شود. اگر تمایلی به استفاده از دارو برای کاهش تب فرزندتان ندارید، روش های جایگزین و مؤثری وجود دارند که در ادامه به معرفی آن ها خواهیم پرداخت.
استراحت کافی
یکی از روش های مؤثر و بدون نیاز به دارو برای کاهش تب در کودکان، استراحت کافی است. استراحت کردن تا زمان فروکش کردن تب، به حفظ انرژی کودک کمک کرده و از تحلیل رفتن قوای بدنی او جلوگیری می کند. اگر فرزندتان قادر به استراحت یا خوابیدن نیست، می توانید با پخش کردن موسیقی آرامش بخش یا خواندن داستان برایش، به او در رسیدن به آرامش و استراحت کمک کنید.مصرف فراوان مایعات
نوشیدن مایعات و آب فراوان، یکی دیگر از روش های کلیدی برای کمک به کاهش تب در کودکان است. از آنجایی که تب می تواند بدن را با خطر کم آبی مواجه کند، جبران مایعات از دست رفته از طریق نوشیدن زیاد آب و دیگر نوشیدنی ها اهمیت بسزایی دارد.گاهی اوقات کودکان تمایل چندانی به نوشیدن آب ندارند. در چنین شرایطی، می توانید از جایگزین های خوش طعم و مغذی مانند سوپ مرغ، چای های گیاهی ملایم یا آبمیوه های طبیعی برای جبران کم آبی بدن آن ها استفاده کنید.
حمام کردن با آب ولرم
حمام کردن با آب ولرم، همانند پاشویه، می تواند یکی از بهترین راهکار های بدون دارو برای کمک به کاهش تب در کودکان باشد. علاوه بر حمام دادن کودک، می توانید با قرار دادن یک پارچه نخی گرم و مرطوب روی پیشانی او نیز به تسکین حالش کمک کنید. این روش ها به خنک شدن تدریجی بدن کودک و احساس راحتی بیشتر او یاری می رسانند.استفاده از کمپرس خنک
قرار دادن پارچه خنک و مرطوب روی پیشانی کودک، روشی مؤثر برای کمک به کاهش دمای بدن اوست. فرآیند تبخیر آب از سطح پارچه، گرما را از بدن کودک جذب کرده و به خنک شدن تدریجی او کمک می کند. نکته مهم این است که آب نباید بیش از حد سرد باشد؛ دمایی نزدیک به دمای طبیعی بدن کودک ایده آل است تا از شوک دمایی جلوگیری شود.روش انجام کار به این صورت است که
مقداری آب ولرم نه سرد در ظرفی بریزید.
یک حوله یا پارچه تمیز و نرم را در آب فرو ببرید.
پارچه را به آرامی فشار دهید تا آب اضافی آن خارج شود؛ باید مرطوب باشد، اما قطرات آب از آن نچکد.
پارچه مرطوب را روی پیشانی کودک قرار دهید.
این عمل را تا زمانی که دمای بدن کودک به حد مطلوب برسد، تکرار کنید. فراموش نکنید که هر بار پس از تبخیر رطوبت پارچه، آن را دوباره در آب ولرم فرو برده و مرطوب کنید.
کاهش تب با محلول نمک
استفاده از نمک برای کاهش تب کودکان، روشی مقرون به صرفه و سریع است که توسط متخصصان نیز تایید شده است. نمک به دلیل خاصیت ضد باکتریایی خود، می تواند با کاهش بار باکتریایی به پایین آمدن تب کمک کند. یکی از روش های کاربردی برای این منظور، استفاده از پاشویه با محلول نمک است.روش انجام کار به این صورت است که
مقداری نمک ترجیحاً نمک صورتی هیمالیا که در بازار موجود است را در یک لگن بریزید.
آب ولرم را به نمک اضافه کنید و آنقدر هم بزنید تا نمک به طور کامل در آب حل شود.
پای کودک را به مدت 15 دقیقه در این محلول قرار دهید.
این روش می تواند به تسکین و کاهش تب کودک کمک کند.
پایین آوردن تب کودک با گلاب
یکی از روش ها برای پایین آوردن تب کودک، استفاده از گلاب است. همان طور که می دانید گلاب دارای خاصیت ضد باکتریایی و ضد التهابی بوده که می تواند با از بین بردن میکروب را کاهش دهد. برای پایین آوردن تب در کودکان به وسیله گلاب، شما می توانید به دو صورت عمل کنید:مصرف گلاب به صورت خوراکی
یکی از سریع ترین راه ها برای کاهش تب کودک با گلاب، استفاده از آن به صورت خوراکی است. در این روش، باید یک یا دو قاشق از گلاب را به کودک خود دهید. با توجه به این که ممکن است گلاب طعم تلخی داشته و بعضی از کودکان نتوانند آن را بخورند؛ می توانید آن را با آب خوراکی مخلوط نموده و به کودک خود دهید.پاشویه با گلاب
پاشویه کردن با گلاب، برای ایجاد سردی دست و پا کودکان موثر است. به طور کلی، پاشویه کردن کودکان با استفاده از گلاب حتی می تواند سریع تر از استفاده خوراکی آن به درمان تب بپردازد. در این روش، دست و پای کودک را در درون گلاب قرار دهید تا بتوانید به کاهش آن کمک کنید.کاهش تب کودکان با سیبزمینی و سرکه
افزایش دمای بدن، به خصوص در کودکان، می تواند نگران کننده باشد. علاوه بر روش های ذکر شده، استفاده از سیب زمینی و سرکه نیز می تواند به عنوان یک راهکار طبیعی برای کمک به کاهش تب به کار رود.روش انجام کار به این صورت است که
یک عدد سیب زمینی را به صورت ورقه های نازک برش دهید.
ورقه های سیب زمینی را به مدت 15 دقیقه در مقداری سرکه ترجیحاً سرکه سیب قرار دهید.
پس از گذشت این زمان، ورقه های سیب زمینی را روی پیشانی کودک بگذارید.
یک دستمال تمیز را روی سیب زمینی ها قرار دهید تا در جای خود ثابت بمانند.
حدود 20 دقیقه صبر کنید.
این عمل را دو بار در روز تکرار کنید.
این روش با بهره گیری از خواص خنک کننده سیب زمینی و سرکه، به کاهش تدریجی دمای بدن کودک کمک می کند.
کاهش تب کودکان با پیاز و روغن زیتون
یک روش سنتی دیگر برای کمک به کاهش تب در کودکان، استفاده از پیاز است. این روش به شرح زیر است:روش انجام کار به این صورت است که
یک عدد پیاز را از وسط به دو نیم تقسیم کنید.
نیمه های پیاز را به آرامی بر روی کف پای کودک بمالید. این کار به کاهش دمای بدن کمک می کند.
برای تسهیل ماساژ و افزایش اثر بخشی، می توانید از مقداری روغن زیتون نیز در حین مالش کف پا استفاده کنید.
این روش، با تکیه بر خواص طبیعی پیاز و روغن زیتون، راهی ملایم برای خنک کردن بدن کودک است.
کنترل دمای محیط برای کاهش تب کودکان
یکی از عوامل مهم در مدیریت تب کودکان، توجه به دمای محیط اطراف آنهاست. قرار گرفتن در محیطی با دمای نامناسب و بیش از حد گرم، می تواند روند بهبودی را کند کرده و به افزایش تب دامن بزند.نکات کلیدی در این زمینه عبارتند از
الف. اطمینان حاصل کنید که دمای اتاقی که کودک در آن است، در حد مطلوب و خنک نگه داشته می شود. این کار به بدن کودک کمک می کند تا گرمای اضافی خود را به محیط اطراف منتقل کند.
ب. از پوشاندن لباس های زیاد و ضخیم به کودک یا استفاده از وسایل گرمایشی قوی که باعث افزایش دمای اتاق می شوند، خودداری کنید.
ج. منظور از خنک کردن محیط، ایجاد سرمای شدید نیست. بلکه باید دمای اتاق را در یک حد متعادل و راحت، کمی خنک تر از حالت معمول نگه داشت تا به بدن کودک در دفع حرارت کمک کند.
سبک کردن پتو، راهی برای کاهش تب در کودکان
یکی از نکات مهم در مراقبت از کودک تب دار، توجه به میزان پوشش او، به خصوص هنگام خواب است. استفاده از پتوی ضخیم یا لباس های زیاد می تواند مانع از دفع حرارت بدن کودک شده و به این ترتیب، تب را افزایش دهد.پتو های سنگین و ضخیم، حرارت بدن را در خود حبس می کنند. سبک کردن این پوشش ها به بدن کودک اجازه می دهد تا دمای خود را به طور طبیعی متعادل کند همچنین پوشش سبک تر، احساس راحتی بیشتری به کودک می دهد و از بی قراری او جلوگیری می کند. بنابراین توصیه می شود به جای استفاده از پتو های سنگین، از یک پتوی سبک یا ملحفه نخی نازک استفاده کنید تا بدن کودک بتواند به راحتی خنک شود.
در صورت پایین نیامدن تب چه باید کرد؟
اگر با وجود مراقبت های خانگی، تب کودک شما بهبود نیافت یا دوباره بالا رفت، به این علائم توجه ویژه داشته باشید:اگر تب بیش از ۳ روز طول کشید.
اگر دمای بدن کودک به بالای ۳۹ درجه سانتیگراد رسید.
بی حالی شدید یا عدم هوشیاری کودک
بی اشتهایی شدید
مشکل در تنفس
تشنج
خواب آلودگی غیر عادی
گریه مداوم و غیر قابل آرامش
نادیده گرفتن تب شدید یا مداوم در کودکان می تواند نشانه عفونت های جدی یا مشکلات سلامتی پنهان باشد که نیاز به تشخیص و درمان تخصصی دارد. در این موارد، پزشک ممکن است دارو های مناسب مانند استامینوفن یا ایبوپروفن طبق دستور تجویز کند یا آزمایش های بیشتری برای یافتن علت اصلی توصیه نماید.
داروهای تب بر برای کودکان
هنگامی که تب در کودکان بالا می رود، والدین به دنبال راهی سریع و مؤثر برای کاهش آن هستند. برخی داروها به عنوان تب بُر شناخته می شوند، اما استفاده صحیح از آن ها نیازمند دقت و گاهی مشورت با پزشک است. دارو های رایج تب بُر عبارتند ازاستامینوفن
این دارو یکی از رایج ترین و در دسترس ترین تب بُر ها برای کودکان است و اغلب در جعبه کمک های اولیه خانگی یافت می شود. در صورت نیاز و با رعایت دوز مناسب، می تواند گزینه خوبی برای کاهش تب باشد.ایبوپروفن
ایبوپروفن نیز تب بُر مؤثری است، اما استفاده از آن، به ویژه در مورد کودکان، نیازمند دقت بیشتری است.شیاف
شیاف ها نیز یکی از اشکال دارویی تب بُر هستند که می توانند مؤثر باشند.منبع: پزشکی راسخون