عوارض پوستي شويندهها
نويسنده:دكترحسين طباطبايي*
مهمترين وظيفه پوست، حفاظت بافتهاي دروني بدن است ولي خود پوست در معرض آسيب و صدمات متعددي است که از آن جمله ميتوان به شويندهها اشاره کرد. اسيديته پوست انسان حدود 5/5 يعني اسيدي است ولي اسيديته شويندهها، قليايي است. هرچه قدرت شوينده بيشتر باشد pH قويتري دارد. به عنوان نمونه، pH صابونها حدود 8 ولي مايعات شوينده حدود 10 و پودرها حدود 11 است.
بعد از هر تماس پوست دست با شويندهها به سرعت pH از اسيدي به قليايي تبديل ميشود. بنابراين خاصيت ميكروبكش pH اسيدي پوست از بين ميرود و از طرفي به دليل چربيزدايي شويندهها پوست به تدريج خشك ميشود.
بعد از هر تماس پوست دست با شويندهها حداقل 3 ساعت وقت لازم است تا pH به حالت طبيعي اسيدي برگردد. بنابراين در كساني كه به دليل شغلشان (زنان خانهدار، كارگران رستورانها و...) يا وسواس در شستن دستها با شويندهها در فواصل كمتر از3 ساعت دستشان مجددا با شويندهها تماس پيدا ميكند باعث ميشود به تدريج پوستشان خشك، قرمز و تركخورده شود و نهايتا به خارش ميافتد كه اصطلاحا به آن «اگزماي دست زنان خانهدار» ميگويند.
از طرفي، ميكروبها، خصوصا قارچهاي پوستي، در محيط بدون دفاع (محيط قليايي) به آساني رشد كرده و التهاب و ضايعات قارچي در پوست و خصوصا در ناخنها ايجاد ميكنند. از طرفي محيط مرطوب دستها شرايط رشد قارچها را فراهم ميكنند چون بسياري از مردم بعد از هر شستوشوي دستها و آبكشيكردن با دقت و كامل دستها را خشك نميكنند.
بهترين روش پيشگيري از اين ضايعات، فاصلهگذاري بين تماس دستها با شويندهها است و بايد بلافاصله بعد از خشك كردن، مقداري گليسيرين كه چند قطره آبليمو به آن اضافه شده باشد به دستها ماليده و ماساژ داده شود. كساني كه به دليل شغلشان مجبورند دايم با اين مواد تماس داشته باشند بايد از دستكش استفاده كنند.
بهترين نوع دستكش انواع دولايه است كه قسمت بيروني آن از جنس پلاستيكي و قسمت دروني آن از جنس نخ كتاني ساخته شده است. مصرف طولانيمدت دستكشهاي معمولي پلاستيكي باعث تعريق پوست دستها ميشود و قارچهاي پوستي در محيط مرطوب دايم خصوصا اگر محيط دستها گرم باشد، از زير ناخنها و پوست حاشيه آن رشد كرده و باعث ضايعههاي ناخني بهصورت تغيير شكل و تغيير رنگ ناخن و التهابات پوست اطراف ناخنها خواهند شد. افرادي كه خارج از منزل به دليل حفاظت پوست دستها از آفتاب يا براي زيبايي از دستكش استفاده ميكنند، بهتر است از دستكشهاي كتاني و سفيدرنگ استفاده كنند كه علاوه بر عدم نگهداري حرارت، در افراد حساس، ضايعههاي اگزمايي در دستها ايجاد نكند.
بعد از هر تماس پوست دست با شويندهها به سرعت pH از اسيدي به قليايي تبديل ميشود. بنابراين خاصيت ميكروبكش pH اسيدي پوست از بين ميرود و از طرفي به دليل چربيزدايي شويندهها پوست به تدريج خشك ميشود.
بعد از هر تماس پوست دست با شويندهها حداقل 3 ساعت وقت لازم است تا pH به حالت طبيعي اسيدي برگردد. بنابراين در كساني كه به دليل شغلشان (زنان خانهدار، كارگران رستورانها و...) يا وسواس در شستن دستها با شويندهها در فواصل كمتر از3 ساعت دستشان مجددا با شويندهها تماس پيدا ميكند باعث ميشود به تدريج پوستشان خشك، قرمز و تركخورده شود و نهايتا به خارش ميافتد كه اصطلاحا به آن «اگزماي دست زنان خانهدار» ميگويند.
از طرفي، ميكروبها، خصوصا قارچهاي پوستي، در محيط بدون دفاع (محيط قليايي) به آساني رشد كرده و التهاب و ضايعات قارچي در پوست و خصوصا در ناخنها ايجاد ميكنند. از طرفي محيط مرطوب دستها شرايط رشد قارچها را فراهم ميكنند چون بسياري از مردم بعد از هر شستوشوي دستها و آبكشيكردن با دقت و كامل دستها را خشك نميكنند.
بهترين روش پيشگيري از اين ضايعات، فاصلهگذاري بين تماس دستها با شويندهها است و بايد بلافاصله بعد از خشك كردن، مقداري گليسيرين كه چند قطره آبليمو به آن اضافه شده باشد به دستها ماليده و ماساژ داده شود. كساني كه به دليل شغلشان مجبورند دايم با اين مواد تماس داشته باشند بايد از دستكش استفاده كنند.
بهترين نوع دستكش انواع دولايه است كه قسمت بيروني آن از جنس پلاستيكي و قسمت دروني آن از جنس نخ كتاني ساخته شده است. مصرف طولانيمدت دستكشهاي معمولي پلاستيكي باعث تعريق پوست دستها ميشود و قارچهاي پوستي در محيط مرطوب دايم خصوصا اگر محيط دستها گرم باشد، از زير ناخنها و پوست حاشيه آن رشد كرده و باعث ضايعههاي ناخني بهصورت تغيير شكل و تغيير رنگ ناخن و التهابات پوست اطراف ناخنها خواهند شد. افرادي كه خارج از منزل به دليل حفاظت پوست دستها از آفتاب يا براي زيبايي از دستكش استفاده ميكنند، بهتر است از دستكشهاي كتاني و سفيدرنگ استفاده كنند كه علاوه بر عدم نگهداري حرارت، در افراد حساس، ضايعههاي اگزمايي در دستها ايجاد نكند.
پی نوشت ها :
* متخصص پوست و مو
منبع:www.salamat.com