عادات ضد دندان
6 عادتي که دانش‌آموزان بايد ترک کنند تا محتاج ارتودنسي نشوند
1) نيروي ناشي از زبان كه به دندان فشار مي‌آورد.
2) نيروي عضلات لب كه دندان را سرجايش نگاه مي‌دارد.
3) حركت عضلات گونه و فشار دندان مقابل
به‌طور طبيعي، تعادل نيروهاي فوق سبب رديف شدن دندان‌ها مي‌شود ولي در بعضي موارد عادت‌هاي نادرست در کودک، نوجوان يا جوان دانش‌آموز تعادل نيروهاي فوق را برهم زده ومشكلاتي را ايجاد مي‌کند كه تشخيص به موقع اين عادات غلط و كمك به رفع آنها موجب پيشگيري از به‌هم‌خوردن ترتيب دندان‌ها مي‌شود.
نمونه‌هايي از عادت‌هاي فوق‌الذکر در دانش‌آموزان به‌خصوص عاداتي درسنين پايين که داراي اهميت است، در زير مي‌آيد:
1) گازگرفتن لب: اين عادت غلط سبب كج شدن دندان‌ها مي‌شود. بيشتر والدين متوجه اين عادت غلط نمي‌شوند، درمدرسه هم گاز گرفتن لب پايين را اغلب به حساب تمركز و توجه بيشتر دانش‌آموزي مي‌گذارند. براي تشخيص بايد به دقت به لب پايين نگاه كرد. به‌طور معمول، حاشيه لب مشخص نيست و لب پايين قرمزتر از لب بالا بوده و محل فشار دندان‌هاي بالا روي آن قابل تشخيص است. لب به دليل اينكه مدتي داخل دهان قرار مي‌گيرد و زبان چربي‌هاي نرم كننده روي آن را پاك مي‌كند، در نتيجه لب‌ها دچار خشكي و ترك مي‌شود. به همين دليل دانش‌آموز لب خود را به‌طور مداوم با زبانش مرطوب مي‌كند و اين امر سبب تشديد خشكي وترك لب‌ها مي‌شود. براي رفع اين مشكل بهتر است از كرم‌هاي مرطوب كننده براي رفع ترك لب استفاده شود.
2) قرار دادن زبان بين دندان‌ها: اين مساله به توجه و دقت فراوان نياز دارد. اگر اين مشكل از سنين پايين اصلاح شود، خيلي از مشكلات ارتودنسي در آينده به وجود نمي‌آيد. براي تشخيص اين مشكل به هنگام بلع به دقت به زبان و عضلات چانه و لب پايين فرزند خود توجه كنيد اگر هنگام بلغ زبان ميان دندان‌ها فاصله مي‌اندازد ياعضلات چانه ولب پايين زياد به صورت غير عادي منقبض مي شوند، احتمال ابتلاء به اين عادت وجود دارد. براي رفع اين عادت بهتر است دانش‌آموز در مقابل آينه قرار گيرد وسعي كند درهنگام بلع، زبانش از لاي دندان‌هايش بيرون نزند.
3) جويدن ناخن: ناخن جويدن عادتي متداول است ولي اغلب بعضي از والدين آن را مشكلي جدي براي كودكان خود به شمار نمي‌آورند (البته بعضي از بچه‌ها از دو سالگي به اين عادت مبتلا مي‌شوند كه در اين سن تقريباً نيمي از تمام كودكان تا اندازه‌اي ناخن‌هايشان رامي‌جوند). اين عادت در دوران نوجواني و بلوغ نيز در بعضي از افراد ادامه پيدا مي‌كند كه مي‌تواند براي فرد مشكلات بسياري به دنبال داشته باشد.
بيشتر دانش‌آموزاني كه ناخن خود را مي‌جوند، به دليل آلودگي‌هاي زير ناخن مبتلا به بيماري‌هايي از قبيل عفونت باكتريال، ايجاد زگيل اطراف ناخن، خونريزي اطراف ناخن‌ها و آسيب‌هاي دايمي و مزمن ناخن‌ها مي‌شوند و بعضي از دلايلي كه موجب مي‌شود كودكان ناخن‌هايشان را بجوند، شامل موارد زير است:
• استرس و نگراني
• تقليد از ديگر هم‌سالان خود
• يك مرحله تغيير از مكيدن شست (يعني در اثر ترك عادت مكيدن انگشت، به ناخن جويدن رو مي‌آورد)
• وجود ناخن‌هايي كه به درستي آراسته نشده‌اند مانند ناخن‌هاي بلندي كه احتياج به كوتاه كردن دارند.
براي برطرف كردن اين مشكل آماده كردن فرد، يادآوري كافي، تشويق و استمداد از دوستان و معلمان مفيد است.
4) دندان قروچه: اين عادت غلط بيشتر مربوط به عضلات جويدن است كه با انقباض خود، سبب ساييده شدن دندان‌ها مي‌شوند. دانش‌آموز ممكن است از صداي آن خوشش بيايد و برايش يك عادت شود. اين عادت به خودي خود نمي‌تواند سبب نامرتبي دندان‌ها شود ولي هنگامي كه هنوز دندان‌هاي شيري نيفتاده‌اند اگر اين عمل تكرار شود، سبب تاخير و اشكال در رويش دندان‌هاي دايمي مي‌شود.
توصيه‌اي براي والدين و معلمان: چنانچه در دانش‌آموز اين مشكل را مشاهده کرديد، بلافاصله به پزشك ارجاع دهيد زيرا گاهي دندان قروچه ممكن است به دليل مشكل و بيماريهاي انگلي نيز باشد.
5) مكيدن انگشت: اين عادت اغلب در دانش‌آموزاني مشاهده مي‌شود كه در سنين پايين‌تر قرار دارند و در كودكي از شير مادر محروم بوده‌اند. متاسفانه اين عادت غلط در صورت بي‌توجهي به آن، عوارض بسياري در شكل‌گيري و رشد دندان‌ها،فكين و فرم صورت ايجاد مي‌كند كه براي تشخيص آن مي‌توان به تميز بودن انگشت مكيده شده و وضعيت كودك هنگام خواب دقت کرد براي ترك اين عادت بهتر است فرزندتان را به روان‌پزشك ارجاع دهيد.
6) جويدن اشيا: دانش‌آموز ممكن است چيزهايي مانند خودكار،آستين پيراهن يا اسباب بازي‌هاي خود را جايگزين مكيدن انگشت يا پستانك كند. اين اشيا اگر براي مدت كوتاهي استفاده شوند، اغلب عارضه‌اي ندارند ولي اگر اين عمل به صورت عادت درآيد حتماً مشكلاتي را در سيستم دهان و دندان ايجاد مي‌کند.
حرف آخر: چنانچه عادات ذكر شده را در فرزند خويش مشاهده كرديد حتماً در صدد رفع آن اشكال باشيد زيرا هر يك از اين عادت‌ها خود بيانگر عارضه‌اي روحي و رواني و فشار عصبي در فرزند شما است. به علاوه در صورت ادامه يافتن اين عادت، مشكلات جسمي و دنداني نيز در فرزند شما ايجاد خواهد شد.
منبع:www.salamat.com
/م
